Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

„Byłem tam ja i mój karabin maszynowy!”. Jan Kmiołek pseudonim Wir
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

„Byłem tam ja i mój karabin maszynowy!”. Jan Kmiołek pseudonim Wir

Autor: Elżbieta Strzeszewska
7 sierpnia 1952 r. stracono Jana Kmiołka ps. „Wir”, „Fala”, „Mazurek”. W latach 1947-1951 dowodzony przez niego oddział przeprowadził na terenie północnego Mazowsza ok. stu akcji zbrojnych. Jego śmierć była wynikiem wprowadzenia do oddziału agenta, który wystawił go UB.
„Iluż kolegów świąt nie doczekało”. Ostatnia Wielkanoc Władysława Grudzińskiego „Pilota”
POLECAMY
Artykuł

„Iluż kolegów świąt nie doczekało”. Ostatnia Wielkanoc Władysława Grudzińskiego „Pilota”

Autor: Elżbieta Strzeszewska
Dla Władysława Grudzińskiego „Pilota”, dowódcy jednego z patroli NZW podlegających st. sierż. Mieczysławowi Dziemieszkiewczowi „Rojowi”, były to święta szczególne. Spędził je w Popowie Borowym – w domu rodzinnym jego bliskiej współpracownicy i narzeczonej Anastazji Glinickiej.
„Niech pani jej tam nie puszcza, bo ona już nie wróci”. Mord w lasach ościsłowskich z 20 lutego 1940 r.
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

„Niech pani jej tam nie puszcza, bo ona już nie wróci”. Mord w lasach ościsłowskich z 20 lutego 1940 r.

Autor: Elżbieta Strzeszewska
Kiedy w lutym 1940 r. władze niemieckie w pow. ciechanowskim zarządziły dokonanie spisu osób ułomnych i nieuleczalnie chorych, rozgłaszając jednocześnie, że zostaną one wysłane na leczenie, wielu im uwierzyło. Mieszkańcy nie mieli jeszcze świadomości, że w myśl niemieckiej polityki każda osoba niesamodzielna, a więc też nieprzydatna dla III Rzeszy, powinna zostać zlikwidowana.
„Orlik” – zrobiony w amnestię
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

„Orlik” – zrobiony w amnestię

Autor: Elżbieta Strzeszewska
Żołnierz Narodowych Sił Zbrojnych i Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Uczestniczył w wielu akcjach antykomunistycznego podziemia na północnym Mazowszu, m.in. w uwolnieniu żołnierzy AK i NSZ z aresztu UB w Krasnosielcu. Po skazaniu na śmierć przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie, został zamordowany w komunistycznym więzieniu przy Rakowieckiej. Jego ukryte na „Łączce” szczątki, po 61 latach, odnalazł dopiero IPN.
„Rój” poluje na generała. Próba porwania Piotra Jaroszewicza
POLECAMY
Artykuł

„Rój” poluje na generała. Próba porwania Piotra Jaroszewicza

Autor: Elżbieta Strzeszewska
W 1950 r. żołnierze Narodowego Zjednoczenia Wojskowego pod dowództwem starszego sierżanta Mieczysława Dziemieszkiewicza ps. „Rój” podjęli próbę porwania wiceministra obrony narodowej i późniejszego premiera, gen. Piotra Jaroszewicza.
„Rój” w Pomiechówku
POLECAMY
Artykuł

„Rój” w Pomiechówku

Autor: Elżbieta Strzeszewska
Tamtego dnia na stacji PKP w Pomiechówku, w trakcie akcji zbrojnej przeprowadzonej przez żołnierzy podziemia niepodległościowego, rozegrały się sceny niczym z amerykańskiego westernu.
„Tygrys” ucieka KBW. Potyczka w Pniewie Wielkim
POLECAMY
Artykuł

„Tygrys” ucieka KBW. Potyczka w Pniewie Wielkim

Autor: Elżbieta Strzeszewska
12 lipca 1948 r. walkę stoczyli żołnierze Narodowego Zjednoczenia Wojskowego z patrolu sierż. Ildefonsa Tadeusza Żbikowskiego ps. „Tygrys” z oddziałami KBW i UB w Pniewie Wielkim w powiecie ciechanowskim.
„Vis” i czternaście kul. Śmierć starszego strzelca Jana Żbikowskiego
POLECAMY
Artykuł

„Vis” i czternaście kul. Śmierć starszego strzelca Jana Żbikowskiego

Autor: Elżbieta Strzeszewska
29 sierpnia 1948 r., w walce z funkcjonariuszami UB i żołnierzami Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, poległ starszy strzelec Jan Żbikowski ps. „Kmicic”, „Mucha” – żołnierz oddziału Narodowego Zjednoczenia Wojskowego dowodzonego przez starszego sierżanta Mieczysława Dziemieszkiewicza ps. „Rój”.
„Walczyłem 8 lat z komunistami i teraz wam się nie poddam!”. Ostatnia walka „Puszczyka”
TYLKO U NAS
Artykuł

„Walczyłem 8 lat z komunistami i teraz wam się nie poddam!”. Ostatnia walka „Puszczyka”

Autor: Elżbieta Strzeszewska
5 lipca 1953 r. żołnierze oddziału Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, działającego pod dowództwem Wacława Grabowskiego ps. „Puszczyk” w powiatach: mławskim, przasnyskim, działdowskim oraz ciechanowskim, stoczyli swoją ostatnią walkę.
„Wyrażono pogląd, że wydobywanie tych zwłok […] jest niewskazane”
POLECAMY
Artykuł

„Wyrażono pogląd, że wydobywanie tych zwłok […] jest niewskazane”

Autor: Elżbieta Strzeszewska
Na kilka tygodni przed Poznańskim Czerwcem członkowie aparatu represji dyskutowali o podległości służbowej osób wykonujących wyroki śmierci oraz trybie postępowania z ciałami straconych. Uczestnicy dali swoimi decyzjami świadectwo przywiązania do dotychczasowych, stalinowskich praktyk.
Akcja na posterunek. „Rój” w Czernicach Borowych
POLECAMY
Artykuł

Akcja na posterunek. „Rój” w Czernicach Borowych

Autor: Elżbieta Strzeszewska
Posterunek MO w Czernicach Borowych mieścił się w parterowym, murowanym budynku mieszkalnym z gankiem. Od 1945 r. część budynku wynajmowała milicja. W październiku 1949 r. placówka ta znalazła się na celowniku oddziału „Roja”. Partyzanci zarekwirowali tam broń, dokumenty i zdeponowane tam 1 348 000 zł.
Akcja w Gąsocinie
POLECAMY
Artykuł

Akcja w Gąsocinie

Autor: Elżbieta Strzeszewska
Ok. godz. 18.00, w kancelarii Posterunku MO w Gąsocinie pojawiło się trzech umundurowanych i uzbrojonych mężczyzn. Obezwładnili niestawiających oporu milicjantów oraz żołnierza KBW, a następnie zarekwirowali znajdujące się na posterunku broń, amunicję, raportówki i umundurowanie. Tak rozpoczęła się kolejna udana akcja oddziału „Roja”.

Elżbieta Strzeszewska

Absolwentka historii Uniwersytetu Warszawskiego oraz Podyplomowego Studium Administracji (UW) i Podyplomowych Studiów Edytorskich (Instytut Badań Literackich PAN w Warszawie). Pracownik pionu archiwalnego Instytutu Pamięci Narodowej od 2000 r. Autorka tekstów dotyczących najnowszej historii północnego Mazowsza publikowanych na portalu Facebook Archiwum IPN.
Jerzy Dziemieszkiewicz „Żbik”
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

Jerzy Dziemieszkiewicz „Żbik”

Autor: Elżbieta Strzeszewska
W kartotece zdjęć sygnalitycznych, przechowywanej w Archiwum IPN, znajdują się zdjęcia młodego mężczyzny, wykonane 24 sierpnia 1949 r. w Powiatowym Urzędzie Bezpieczeństwa Publicznego w Ciechanowie. Zdjęcia te przedstawiają jednego z synów Adama i Stefanii ze Świerczewskich, żołnierza Narodowego Zjednoczenia Wojskowego.
Matka partyzantów – sprawa Stefanii Dziemieszkiewiczowej
POLECAMY
Artykuł

Matka partyzantów – sprawa Stefanii Dziemieszkiewiczowej

Autor: Elżbieta Strzeszewska
Istotną rolę w zwalczaniu podziemia niepodległościowego odgrywały inwigilacja oraz represje skierowane przez bezpiekę przeciwko rodzinom członków podziemnych organizacji.
Mieczysław Dziemieszkiewicz ps. „Rój (1925-1951)
POLECAMY
Artykuł

Mieczysław Dziemieszkiewicz ps. „Rój (1925-1951)

Autor: Elżbieta Strzeszewska
W nocy z 13 na 14 kwietnia 1951 r., w wyniku obławy funkcjonariuszy UB i MO, przy udziale żołnierzy KBW, poległ w walce st. sierż. Mieczysław Dziemieszkiewicz „Rój”, żołnierz NSZ i Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, dowódca jednego z najdłużej walczących z komunistami oddziałów NZW.
Mord w Ciechanowie
POLECAMY
Artykuł

Mord w Ciechanowie

Autor: Elżbieta Strzeszewska
W nocy z 16 na 17 stycznia 1945 r. w Ciechanowie, na dziedzińcu miejscowego ratusza oraz na podwórzu kamienicy przy ul. Śląskiej 7, Niemcy zamordowali ok. 100 przetrzymywanych w ciechanowskich aresztach mężczyzn.
Ostatni bój „Pilota”
POLECAMY
Artykuł

Ostatni bój „Pilota”

Autor: Elżbieta Strzeszewska
23 czerwca 1950 r., w nierównej walce z żołnierzami Korpusu Bezpieczeństwa Publicznego i funkcjonariuszami bezpieki polegli członkowie patrolu Władysława Grudzińskiego ps. „Pilot”, należącego do oddziału Narodowego Zjednoczenia Wojskowego pod dowództwem st. sierż. Mieczysława Dziemieszkiewicza ps. „Rój”.
Ostatni bój „Roja”
POLECAMY
Artykuł

Ostatni bój „Roja”

Autor: Elżbieta Strzeszewska
Mieczysław Dziemieszkiewicz ps. „Rój”, żołnierz Narodowych Sił Zbrojnych i Narodowego Zjednoczenia Wojskowego poległ w walce w trakcie obławy zorganizowanej przez żołnierzy Korpusu Bezpieczeństwa Publicznego oraz funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego i Milicji Obywatelskiej.
Podpułkownik Stanisław Borodzicz
PAMIĘTAMY
Biogram / Biografia

Podpułkownik Stanisław Borodzicz

Autor: Elżbieta Strzeszewska
7 lutego 2007 r. zmarł Stanisław Borodzicz ps. „Wiejski”, „War”, „Zarzyc”, podpułkownik Wojska Polskiego, żołnierz podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego, działający na terenie północnego Mazowsza, wielki admirator ziemi ciechanowskiej.
Prezent na rocznicę
POLECAMY
Artykuł

Prezent na rocznicę

Autor: Elżbieta Strzeszewska
Na stacji PKP w Gołotczyźnie oddział „Roja” pojawił się ok. 21.10. Trzech z żołnierzy udało się do poczekalni stacyjnej, gdzie zatrzymali i wylegitymowali znajdujące się tam osoby. Czwarty wszedł do budki na przejeździe i zakazał dróżnikowi kontynuowania pracy. Rozpoczęła się akcja zatrzymania i kontroli nadciągającego pociągu.
Radiostacja z wyrokiem śmierci. Zasadzka na członków oddziału Narodowego Zjednoczenia Wojskowego
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Radiostacja z wyrokiem śmierci. Zasadzka na członków oddziału Narodowego Zjednoczenia Wojskowego

Autor: Elżbieta Strzeszewska
16 września 1951 r. w walce z wojskiem KBW oraz funkcjonariuszami UB polegli żołnierze oddziału partyzanckiego NZW – Franciszek Kmiołek ps. „Bogdan”, Franciszek Ampulski ps. „Tęcza” oraz Julian Nasiadko ps. „Ostry”.
Roman Dziemieszkiewicz „Adam”, „Pogoda”
POLECAMY
Artykuł

Roman Dziemieszkiewicz „Adam”, „Pogoda”

Autor: Elżbieta Strzeszewska
Zgodnie z najbardziej znaną wersją śmierci tego żołnierza podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego, 30 października 1945 r. został zastrzelony przez żołnierzy sowieckich na dworcu lub w okolicach dworca kolejowego w Ciechanowie, gdy stanął w obronie napastowanej przez tych żołnierzy dziewczyny bądź (według innego przekazu) po próbie uniemożliwienia grabieży przez czerwonoarmistów butów.
Rozbicie ubeckiego więzienia
POLECAMY
Artykuł

Rozbicie ubeckiego więzienia

Autor: Elżbieta Strzeszewska
W nocy z 25 na 26 listopada 1946 r. żołnierze Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość Obwodów Ostrów Mazowiecka i Pułtusk przeprowadzili wspólnie niezwykle spektakularną, zbrojną akcję, w trakcie której uwolniono ok. 65 członków podziemia niepodległościowego, przetrzymywanych w więzieniu w Pułtusku.
Sierżant Wiktor Stryjewski „Cacko”
WARTO WIEDZIEĆ
Biogram / Biografia

Sierżant Wiktor Stryjewski „Cacko”

Autor: Elżbieta Strzeszewska
8 lutego 1949 r. w wyniku obławy zorganizowanej przez żołnierzy KBW oraz funkcjonariuszy UB i MO aresztowany został sierż. Wiktor Stryjewski „Cacko”, „Zbyszko”, „Wyrwicz”, żołnierz AK, ROAK, NZW, dowódca oddziału bojowego 11. Grupy Operacyjnej NSZ (NZW).
Śmierć Józefa Maruszewskiego „Sępa”
POLECAMY
Artykuł

Śmierć Józefa Maruszewskiego „Sępa”

Autor: Elżbieta Strzeszewska
Józef Maruszewski ps. „Sęp”, żołnierz podziemia niepodległościowego z oddziału NZW dowodzonego przez st. sierż. Mieczysława Dziemieszkiewicza ps. „Rój” poległ 10 listopada 1948 r., w walce z oddziałami Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego.
Tadeusz Suwiński „Sokół”
POLECAMY
Artykuł

Tadeusz Suwiński „Sokół”

Autor: Elżbieta Strzeszewska
W nocy z 20 na 21 marca 1949 r. w areszcie Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Ciechanowie w tragicznych okolicznościach zmarł Tadeusz Suwiński „Sokół” – żołnierz oddziału NZW st. sierż. Mieczysława Dziemieszkiewicza „Roja”.
W służbie Polsce. Lucyna Janikowa
POLECAMY
Biogram / Biografia

W służbie Polsce. Lucyna Janikowa

Autor: Elżbieta Strzeszewska
Lucyna Janikowa ps. „Bogna”, żołnierz Narodowych Sił Zbrojnych i Armii Krajowej na północnym Mazowszu, zasłużony wieloletni pedagog, pisarka, społeczniczka. Odeszła 2 stycznia 2022 r.
Wacław Laskowski ps. „Wielki”
DLA WNIKLIWYCH
Biogram / Biografia

Wacław Laskowski ps. „Wielki”

Autor: Elżbieta Strzeszewska
Bez pomocy sprawnie działającej siatki współpracowników w terenie, przez funkcjonariuszy bezpieki nazywanych „elementami szlachecko-kułackimi” czy „meliniarzami”, oddziały podziemia nie mogłyby osiągać zamierzonych przez nie celów. Oddział „Roja” nie był tu wyjątkiem.
TEKSTY
TEMATY
Biblioteka cyfrowa
Audio/Video
English content
Księgarnia
Aktualności
Autorzy
O nas
Kontakt
Edukacja
postacie IPN
Spotkasz ich na Przystanku Historia
Józef Piłsudski, Anna Walentynowicz, mały Powstaniec – te trzy postacie przyjęliśmy jako symbolicznych reprezentantów trzech epok historii Polski w XX wieku – II Rzeczypospolitej, Polski pod rządami komunistów ale też Polski czasów II wojny światowej. Nasi bohaterowie kształtowali nie tylko dzieje Polski, ale też nasze wyobrażenia o wartościach moralnych: poświęcenia, odpowiedzialności, odwagi – dziś są już częścią historii, którą opisujemy. Temu ma służyć Przystanek Historia (autor zdjęcia małego Powstańca - Cezary Piwowarski)
Dowiedz się więcej
Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby dotrzeć do wszystkich właścicieli (i dysponentów praw autorskich) zdjęć i innych materiałów, które są wykorzystywane na niniejszym portalu. Wszelkie osoby i instytucje, do których nie udało nam się dotrzeć prosimy o kontakt z redakcją.
IPN
Copyright © 2024 Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu - Wszelkie prawa zastrzeżone. ISSN 2719-8510