Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

Piotrkowscy harcerze w walce z reżimem stalinowskim
Artykuł

Piotrkowscy harcerze w walce z reżimem stalinowskim

Autor: Paweł Wąs
Po spacyfikowaniu podziemia zbrojnego komuniści przystąpili do wprowadzenia w Polsce systemu opartego na wzorcach sowieckich. Spotykało się to ze sprzeciwem, również ze strony młodych harcerzy z rozwiązywanych drużyn, którzy zrzeszali się w konspiracyjne związki.
Placówka dla Dzieci Ulicy
Artykuł

Placówka dla Dzieci Ulicy

Autor: Anna Czocher
W sytuacji wojennego i okupacyjnego zagrożenia szczególne niebezpieczeństwo czyha na dzieci. Wojna odbiera im prawo do dzieciństwa, destrukcyjnie wpływa na ich kondycję - fizyczną, psychiczną, moralną, społeczną.
Plutonowy Roman Feldstein – jeden z obrońców Lwowa
Artykuł

Plutonowy Roman Feldstein – jeden z obrońców Lwowa

Autor: Bartosz Janczak
W toczonej od listopada 1918 r. do lipca 1919 r. wojnie polsko-ukraińskiej wzięło udział kilkadziesiąt tysięcy polskich żołnierzy. Ich dążeniem była nie tylko niepodległość Polski, ale również przyłączenie w granice nowo powstałego państwa Galicji Wschodniej ze Lwowem.
Płażyńscy – Legiony i Solidarność
Artykuł

Płażyńscy – Legiony i Solidarność

Autor: Adam Chmielecki
W rodzinie Płażyńskich romantyczne tradycje kresowe połączyły się z wielkopolskim pozytywizmem. Miało to miejsce na katolickiej Warmii, a zaowocowało na solidarnościowym Pomorzu.
Początki rewolucji powielaczowej. Katolicki Uniwersytet Lubelski
Artykuł

Początki rewolucji powielaczowej. Katolicki Uniwersytet Lubelski

Autor: Małgorzata Ocias-Butkiewicz, Wojciech Butkiewicz
Jesteśmy rocznikiem ’56 i na KUL przyszliśmy w 1975 r., w połowie dekady gierkowskiej. Katolicki Uniwersytet Lubelski to wówczas jedyna wyższa uczelnia katolicka od Łaby po Kamczatkę i nie było na niej studium wojskowego, nie wykładano filozofii marksistowskiej, a dzięki protestowi studentów w 1973 r. nie założono struktur Socjalistycznego Związku Studentów Polskich.
Politechnika Lwowska. Kuźnia kadr II Rzeczypospolitej
Artykuł

Politechnika Lwowska. Kuźnia kadr II Rzeczypospolitej

Autor: Sławomir Kalbarczyk
Co łączy premierów Jędrzeja Moraczewskiego, Władysława Sikorskiego i Kazimierza Bartla oraz ministra spraw wojskowych Kazimierza Sosnkowskiego? Wszyscy ci wybitni politycy II RP byli wychowankami Politechniki Lwowskiej.
Polska młodzież w realiach powojennych
Artykuł

Polska młodzież w realiach powojennych

Autor: Bogusław Wójcik
Pozostawienie Polski w strefie wpływów ZSRS po zakończeniu II wojny światowej miało bezpośredni wpływ na życie i działalność młodych Polaków. Najstarsi z roczników 1920-1930, którzy zasmakowali jeszcze wojennej konspiracji, w nowych realiach uczyli się, studiowali lub pracowali.
Polska Organizacja Młodzieży Katolickiej
Artykuł

Polska Organizacja Młodzieży Katolickiej

Autor: Piotr Kardela
Polska Organizacja Młodzieży Katolickiej zrzeszała młodych katolików, którzy zamierzali podjąć walkę z komunizmem. Powstała w Nowym Mieście Lubawskim pod koniec 1948 r.
Polski rock lat 80. i teoria tzw. wentyla bezpieczeństwa
Artykuł

Polski rock lat 80. i teoria tzw. wentyla bezpieczeństwa

Autor: Robert Spałek
Wedle prezentowanej często w mediach teorii „wentyla bezpieczeństwa” przyzwolenie komunistów na masową popularyzację rocka miało na celu przekierowanie uwagi i zaangażowania młodzieży z polityki na rozrywkę, łącznie z inspirowaniem jej uczestnictwa w subkulturowym buncie (np. festiwal w Jarocinie).
Polskie dzieci z Pahiatui
Artykuł

Polskie dzieci z Pahiatui

Autor: Paulina Gołębiewska
31 października 1944 r. – gdy w kraju minął miesiąc od upadku Powstania Warszawskiego, a armia sowiecka kontynuowała zwycięski marsz w kierunku Berlina, na drugim końcu świata do portu w Wellingtonie w Nowej Zelandii przybił statek, na którego pokładzie było 733 polskich dzieci i ich 105 opiekunów.
Polsko-ukraińskie walki o Lwów 1918–1919
Artykuł

Polsko-ukraińskie walki o Lwów 1918–1919

Autor: Paweł Skibiński
Proces odzyskiwania niepodległości przebiegał szczególnie dramatycznie we Lwowie, ponieważ był on widownią konfliktu polsko-ukraińskiego, a zarazem pierwszej z kilku wojen o granice.
Powszechna Organizacja „Służba Polsce”
Artykuł

Powszechna Organizacja „Służba Polsce”

Autor: Wojciech Kujawa
25 lutego 1948 r. Sejm przyjął ustawę o powszechnym obowiązku przysposobienia zawodowego, wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego młodzieży i tym samym powołał Powszechną Organizację „Służba Polsce”.
Prekursorzy harcerstwa
Artykuł

Prekursorzy harcerstwa

Autor: Katarzyna Łysak
Idee skautowego wychowania młodzieży, wypracowane przez gen. Roberta Baden-Powella na przełomie XIX i XX wieku dotarły również na ziemie polskie. Złożoność ówczesnej sytuacji geopolitycznej wpłynęła na odmienność polskiego ruchu skautowego.
Proces 21. Represje wobec białostockiego środowiska studenckiego w stanie wojennym
Artykuł

Proces 21. Represje wobec białostockiego środowiska studenckiego w stanie wojennym

Autor: Marek Kozak
3 listopada 1982 r. ruszył głośny, nie tylko w regionie, proces 21 studentów Filii Uniwersytetu Warszawskiego w Białymstoku i Politechniki Białostockiej (członków NZS i NSZZ „Solidarność”).
Propagandystów stanu wojennego troska o młodzież
Artykuł

Propagandystów stanu wojennego troska o młodzież

Autor: Jan Olaszek
Jednym z motywów antysolidarnościowej propagandy było oskarżanie liderów „Solidarności” że manipuluje młodymi ludźmi, których wyprowadza na ulice w swoich własnych politycznych celach
Protesty marcowe roku 1968
Artykuł

Protesty marcowe roku 1968

Autor: Adam Dziurok
W bezbarwnym okresie „małej stabilizacji” rok 1968 przyniósł pierwszy za Gomułki moment przyspieszenia historii. Atmosfera zagęściła się już w czerwcu 1967 r., gdy wojna izraelsko-arabska na Bliskim Wschodzie niespodziewanie przyniosła wzrost napięcia w kraju.
Przewodnik w czasach zniewolenia – ks. Franciszek Blachnicki
Artykuł

Przewodnik w czasach zniewolenia – ks. Franciszek Blachnicki

Autor: Łucja Marek
„Bardzo mało efektowny w przemówieniach, gdy idzie o ich zewnętrzną formę, przekonywał bez reszty ich treścią do tego stopnia, że szli za nim ludzie młodzi i starsi zdobyci siłą jego argumentów” – tak o ks. Blachnickim mówił bp Ignacy Jeż.
Przywrócić „skradzione dzieciństwo”. Polskie szkoły dla dzieci-uchodźców
Artykuł

Przywrócić „skradzione dzieciństwo”. Polskie szkoły dla dzieci-uchodźców

Autor: Anna Płońska
Wybuch II wojny światowej stał się nie tylko początkiem zbrojnego konfliktu, ale również początkiem tragedii milionów cywilów, dla których każdy dzień był walką o życie!
Przywrócone dzieciństwo. Polskie osiedle Tengeru w Tanganice
Artykuł

Przywrócone dzieciństwo. Polskie osiedle Tengeru w Tanganice

Autor: Anna Hejczyk
Do portu Tanga w Tanganice (dziś Tanzania) 8 października 1942 r. przypłynął statek „Malaja”. Na jego pokładzie znajdowali się Polacy, którzy jako pierwsi mieli zamieszkać w nowo powstałym osiedlu Tengeru.
Relegowani za „Solidarność” i słowo teatralne – mało znana historia wydalenia polskich studentów ze Lwowa w 1981 roku
Artykuł

Relegowani za „Solidarność” i słowo teatralne – mało znana historia wydalenia polskich studentów ze Lwowa w 1981 roku

Autor: Piotr Olechowski
„Karnawał «Solidarności»” nad Wisłą trwale zmienił oblicze ówczesnego społeczeństwa polskiego. Nic więc dziwnego, że jego atmosfera udzielała się także Polakom zamieszkującym poza granicami ojczyzny.
ROPCiO 1977-2017. Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela

ROPCiO 1977-2017. Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela

Autor: Grzegorz Waligóra
Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO), a właściwie Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela w Polsce, bo tak brzmiała jego pełna nazwa, powstał 25 marca 1977 r., a więc kilka miesięcy po powołaniu do życia Komitetu Obrony Robotników (KOR). Była to kolejna próba tworzenia w Polsce jawnie działającej opozycji politycznej.
Rozgłośnia Harcerska – medialny fenomen PRL
Artykuł

Rozgłośnia Harcerska – medialny fenomen PRL

Autor: Robert Spałek
Niewątpliwym fenomenem medialnym PRL była Rozgłośnia Harcerska, prawdopodobnie jedyna oficjalna stacja radiowa w bloku sowieckim funkcjonująca poza strukturami państwowymi i emitująca legalne audycje.
Ruch na Rzecz Samorządnej Rzeczpospolitej Polaków
Artykuł

Ruch na Rzecz Samorządnej Rzeczpospolitej Polaków

Autor: Przemysław Zwiernik
Po wprowadzeniu stanu wojennego na terenie Poznania działało wiele podziemnych organizacji utworzonych przez uczniów szkół średnich, studentów wyższych uczelni i pracowników zakładów pracy.
Ruch Wolność i Pokój a „desakralizacja” Ludowego Wojska Polskiego
Artykuł

Ruch Wolność i Pokój a „desakralizacja” Ludowego Wojska Polskiego

Autor: Dariusz Zalewski
Ruch Wolność i Pokój odegrał ważną rolę w procesie demistyfikacji komunistycznej armii. Jego aktywność w tym względzie skłania jednak również do zastanowienia się nad przyczynami dość pozytywnego stosunku do wojska w okresie PRL, mimo zaangażowania LWP w utrwalanie systemu komunistycznego.
Siedlisko opozycji. Katolicki Uniwersytet Lubelski
Artykuł

Siedlisko opozycji. Katolicki Uniwersytet Lubelski

Autor: Stefan Szaciłowski
W lipcu 1944 r. KUL wznowił działalność jako pierwsza polska uczelnia. Stał się jednocześnie azylem dla wykładowców zasłużonych w konspiracji akowskiej oraz dla studentów – niedawnych żołnierzy podziemia. Wydarzenia Marca ’68 spowodowały, że schronili się tu relegowani z innych uczelni uczestnicy studenckich protestów z całej Polski. A w latach siedemdziesiątych…
Solidarność na ulicach
Artykuł

Solidarność na ulicach

Autor: Kinga Hałacińska
O Piotrze Rzewuskim słyszało niewielu, a przecież jest to z pewnością jeden z najbardziej wytrwałych i bezkompromisowych opozycjonistów lat osiemdziesiątych.
Spór polsko-ukraiński o szkolnictwo w II Rzeczypospolitej. Akcja plebiscytowa i antyszkolna
Artykuł

Spór polsko-ukraiński o szkolnictwo w II Rzeczypospolitej. Akcja plebiscytowa i antyszkolna

Autor: Magdalena Gibiec
Miejscem, które jak w soczewce skupiało problemy narodowościowe w II Rzeczypospolitej, była szkoła. Konflikt polsko-ukraiński na tym tle wybuchł, kiedy w życie weszła ustawa wprowadzająca szkoły utrakwistyczne (dwujęzyczne).
Strajk studentów i uczniów Lublina w styczniu 1947 r.
Artykuł

Strajk studentów i uczniów Lublina w styczniu 1947 r.

Autor: Jacek Wołoszyn
W Lublinie – w przeciwieństwie do innych miast – nie doszło do wystąpień młodzieży w związku z zakazem obchodów święta 3 maja w 1946 r. W styczniu następnego roku młodzi mieszkańcy miasta zorganizowali jednak strajk, który można uznać za jedną z największych manifestacji z ich udziałem na Lubelszczyźnie w latach 1944–1956.
Studencka solidarność odpowiedzią na zamordowanie Stanisława Pyjasa
Artykuł

Studencka solidarność odpowiedzią na zamordowanie Stanisława Pyjasa

Autor: Cecylia Kuta
7 maja 1977 r. na klatce schodowej kamienicy przy ul. Szewskiej 7 w Krakowie znaleziono ciało Stanisława Pyjasa, studenta polonistyki i filozofii UJ, współpracownika Komitetu Obrony Robotników. Według środowisk opozycyjnych śmierć była skutkiem pobicia przez SB. Władze twierdziły, iż Pyjas spadł ze schodów.
Studencki Komitet Solidarności w Kielcach
Artykuł

Studencki Komitet Solidarności w Kielcach

Autor: Edyta Krężołek
Pod koniec lat 70. XX wieku Kielce były niewielkim ośrodkiem akademickim, ale również tutaj docierali emisariusze studenckich środowisk opozycyjnych, głównie z Krakowa.
Środowiska groźne dla władzy komunistycznej
Artykuł

Środowiska groźne dla władzy komunistycznej

Autor: Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki
Wprowadzenie stanu wojennego stanowiło eskalację w represyjnej polityce władz komunistycznych i szczególnie ostro kontrastowało z poprzedzającym je okresem karnawału „Solidarności”. Tym bardziej nie należy się dziwić, że sprowokowało tak szeroką gamę przejawów oporu – zwłaszcza wśród młodzieży i dawnych działaczy związkowych.
Tadeusz Denkowski – harcerz, członek organizacji „Kraj”, więzień Mokotowa
Artykuł

Tadeusz Denkowski – harcerz, członek organizacji „Kraj”, więzień Mokotowa

Autor: Tomasz Gonet
Jak wielu jego rówieśników nie pogodził się z procesem implementacji ustroju komunistycznego, który postępował w Polsce od połowy 1944 r.
Tadeusz Żenczykowski-Zawadzki. Kilka uwag wokół biografii
Recenzja

Tadeusz Żenczykowski-Zawadzki. Kilka uwag wokół biografii

Autor: Małgorzata Choma-Jusińska
Był jedną z ważnych postaci dwudziestowiecznej historii Polski. Jego bogaty życiorys wpisuje się w trzy odmienne okresy: II Rzeczpospolitej, drugiej wojny światowej oraz emigracji w okresie zimnej wojny.
Tajna Organizacja Młodzieżowa
Artykuł

Tajna Organizacja Młodzieżowa

Autor: Paweł Wąs
Jedną z konspiracyjnych grup zrzeszających młodzież, które działały w okresie stalinizmu na terenie województwa łódzkiego była Tajna Organizacja Młodzieżowa, powstała w Ksawerowie pod Łodzią.
Tajne nauczanie
Artykuł

Tajne nauczanie

Autor: Wiesław Jan Wysocki
Żaden kraj okupowanej i zdominowanej przez III Rzeszę Europy nie mógł się poszczycić tak rozwiniętym systemem konspiracyjnej edukacji jak Polska. Tajne nauczanie objęło swoim zasięgiem ok. 1,5 mln dzieci, ok. 100 tys. młodzieży na poziomie szkoły średniej i wyższej. W pracę dydaktyczną zaangażowanych było kilkadziesiąt tysięcy pedagogów – za tę działalność wielu z nich zapłaciło najwyższą cenę.
Tarnowski Marzec'68
Artykuł

Tarnowski Marzec'68

Autor: Marcin Kasprzycki
Wydarzenia z marca 1968 r. w największych miastach akademickich Polski są znane. Niewiele osób wie, że poza tymi ośrodkami, miastem gdzie doszło do stosunkowo dużej manifestacji był Tarnów.
To był maj osiemdziesiątego trzeciego…
Artykuł

To był maj osiemdziesiątego trzeciego…

Autor: Radosław Poboży
Ten dzień mógł być jak każdy inny. Jednak tragiczny splot wydarzeń sprawił, że zaważył na życiu kilku młodych ludzi.
Uczniowie kontra komunizm. „Grupa bliżyńska”
Artykuł

Uczniowie kontra komunizm. „Grupa bliżyńska”

Autor: Marzena Grosicka
W 1984 r. w miejscowości Bliżyn, leżącej w województwie kieleckim, czterech uczniów szkół średnich rozpoczęło działalność opozycyjną. Byli to Grzegorz Jasiński, Krzysztof Kowalik, Krzysztof Pióro i Zbigniew Wolski.
W obronie krzyża. Protest młodzieży Zespołu Szkół Zawodowych we Włoszczowie w grudniu 1984 r.
Artykuł

W obronie krzyża. Protest młodzieży Zespołu Szkół Zawodowych we Włoszczowie w grudniu 1984 r.

Autor: Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki
Władze komunistyczne nie tylko represjonowały duszpasterzy, których uznały za duchowych przywódców opozycji, ale także zwalczały świat wartości oparty na wierze katolickiej. Symbolem tych wartości był krzyż.
W walce z komunistyczną propagandą. Działalność młodzieżowej organizacji „Contra” w latach 1948–1949
Artykuł

W walce z komunistyczną propagandą. Działalność młodzieżowej organizacji „Contra” w latach 1948–1949

Autor: Adam Dziuba
Szczególnie istotnym elementem budowy w Polsce komunistycznego państwa i społeczeństwa była indoktrynacja młodego pokolenia. Starano się zaszczepić młodzieży idee komunizmu, bałwochwalczy zachwyt wobec Związku Sowieckiego, antyklerykalizm. Chodziło o uformowanie nowego człowieka-elementu systemu.
Waldemar Baczak. Tragiczny wariant losów
Artykuł

Waldemar Baczak. Tragiczny wariant losów

Autor: Anna Lasek
Mając 24 lata stanął przed plutonem egzekucyjnym w warszawskim więzieniu „Toledo”. Był kapralem podchorążym AK i powstańcem warszawskim ps. „Młody”, „Arne”, a także członkiem WiN ps. „Henryk” i „F-25”. W chwili wybuchu II wojny światowej miał niespełna 17 lat.
Wielki rejs „Daru Pomorza”
Artykuł

Wielki rejs „Daru Pomorza”

Autor: Janusz Wróbel
Rankiem 3 września 1935 r. na redzie portu w Gdyni pojawił się „Dar Pomorza”, szkolna fregata Państwowej Szkoły Morskiej.
Wileńska łączniczka. Danuta Szyksznian-Ossowska „Sarenka”
Biogram / Biografia

Wileńska łączniczka. Danuta Szyksznian-Ossowska „Sarenka”

Autor: Magdalena Semczyszyn
Odważna konspiratorka, więźniarka łagru, „repatriantka” wygnana z małej ojczyzny. Losy Danuty Szyksznian-Ossowskiej stanowią odzwierciedlenie burzliwej historii Polaków z Wileńszczyzny, którym w dorosłość przyszło wkraczać w latach II wojny światowej.
Wszyscy za jednego
Artykuł

Wszyscy za jednego

Autor: Joanna Żelazko
17 stycznia 1945 r. do Łowicza wkroczyły oddziały Armii Czerwonej. Po ponad pięciu latach niemieckiej okupacji mieszkańcom wydawało się, że odzyskali wolność. Tymczasem już kilkanaście dni później, funkcjonariusze urzędu bezpieczeństwa rozpoczęli aresztowania żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego.
Wyhodować niemiecką bestię
Artykuł

Wyhodować niemiecką bestię

Autor: Anna Zechenter
Rewolucja narodowosocjalistyczna uderzyła w samo sedno człowieczeństwa młodych Niemców. Wyrwani z rodzinnych domów, zawłaszczeni przez państwo, odcięci od wpływu Kościołów, ze zdewastowanymi sumieniami, poddani brutalnej tresurze gardzili istotami „społecznie zbędnymi” oraz „narodami niższymi” skazanymi przez Hitlera na eksterminację. A dla swego wodza chcieli żyć i umierać.
Wyjątkowa generacja. Wystawa IPN „Pokolenie Baczyńskiego”
Wystawa

Wyjątkowa generacja. Wystawa IPN „Pokolenie Baczyńskiego”

Autor: Paweł Rokicki
Stali się trzonem Polski Walczącej: dali dowody bezprzykładnego bohaterstwa na barykadach Powstania Warszawskiego czy też w długotrwałej powojennej partyzantce. Ci, którzy przeżyli, podnosili kraj z ruin i podtrzymywali starania o odzyskanie wolności. Wielu stało się przewodnikami dla potomnych i strażnikami najważniejszych wartości.
Wykłady, które przyciągały antykomunistów. Opozycyjne akcenty Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej we Wrocławiu w 1979 roku
Artykuł

Wykłady, które przyciągały antykomunistów. Opozycyjne akcenty Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej we Wrocławiu w 1979 roku

Autor: Grzegorz Waligóra
W drugiej połowie lat 70. jedną z ważniejszych form działalności opozycyjnej stała się organizacja wykładów niezależnych od władz i od cenzury, podczas których poruszano pomijane i zafałszowane tematy. Nazwiska wykładowców, np. Bartoszewskiego czy Kisielewskiego, przyciągały tłumy.
Zakład Wychowawczy dla polskich chłopców w Wejherowie w latach 1939-1945
Artykuł

Zakład Wychowawczy dla polskich chłopców w Wejherowie w latach 1939-1945

Autor: Monika Tomkiewicz
Na początku niemieckiej okupacji na terenach włączonych do Trzeciej Rzeszy przejęto pod zarząd wszystkie polskie sierocińce i zakłady wychowawcze.
Zapomniane ogniwo
Wywiad

Zapomniane ogniwo

Autor: Jacek Wołoszyn, Rafał Leśkiewicz
O młodzieżowych organizacjach konspiracyjnych z dr. hab. Jackiem Wołoszynem autorem monografii Niepodległościowa konspiracja młodzieżowa na ziemiach polskich w latach 1944/1945–1956, rozmawia redaktor naczelny portalu przystanekhistoria.pl dr Rafał Leśkiewicz
Zbuntowani podchorążowie Strajk w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej
Artykuł

Zbuntowani podchorążowie Strajk w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej

Autor: Grzegorz Majchrzak
W okresie od września 1980 do grudnia 1981 r. miało miejsce wiele konfliktów między władzami PRL a tą częścią społeczeństwa – z dziesięciomilionowym NSZZ „Solidarność” na czele – która dążyła do demokratyzacji sytemu.
Zenon Pobidyński i jego „Zastęp”
Artykuł

Zenon Pobidyński i jego „Zastęp”

Autor: Bogusław Wójcik
Wśród prawie trzydziestu nielegalnych niepodległościowych organizacji młodzieżowych, działających i wykrytych przez funkcjonariuszy bezpieczeństwa na terenie Polski południowo-wschodniej w latach 1944-1956, znalazła się także formacja założona przez szesnastoletniego Zenona Pobidyńskiego pod koniec 1948 r.
Zwycięstwo młodości
Artykuł

Zwycięstwo młodości

Autor: Radosław Peterman
Obowiązująca w PRL Ustawa o szkołach wyższych pozwalała ministrowi szkolnictwa wyższego na podważanie każdej decyzji i uchwały organów uczelni. Stałe miejsce w senatach zajmowali kierownik studium wojskowego i przedstawiciele „organizacji młodzieżowych”.
Zygmunt Adam Zyblewski (1915–1944)
Biogram / Biografia

Zygmunt Adam Zyblewski (1915–1944)

Autor: Justyna Staroń
Do zasobu archiwalnego IPN trafiły materiały dotyczące Zygmunta Adama Zyblewskiego, uczestnika kampanii wrześniowej, jeńca stalagu, działacza podziemia z okresu II wojny światowej, który życie stracił w katowni Gestapo w Forcie III w Pomiechówku.
Żydowskie świeckie domy dziecka w województwie śląskim po II wojnie światowej
Artykuł

Żydowskie świeckie domy dziecka w województwie śląskim po II wojnie światowej

Autor: Aleksandra Namysło
Według danych powstałego w listopadzie 1944 r. Centralnego Komitetu Żydów w Polsce, dla którego opieka nad dziećmi była priorytetem, w połowie 1945 roku w komitetach żydowskich w całym kraju zarejestrowanych było od 3,7 tys. do 5 tys. dzieci ocalałych na ziemiach polskich okupowanych przez Niemcy.