Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

Amerykańska Komisja Maddena
Artykuł

Amerykańska Komisja Maddena

Autor: Monika Komaniecka-Łyp
Komisja Kongresu USA do zbadania Zbrodni Katyńskiej, zwana Komisją Maddena, miała kolosalne znaczenie dla odkrywania prawdy o losie polskich oficerów i funkcjonariuszy zamordowanych wiosną 1940 r. w Związku Sowieckim.

Co miał wspólnego filmowy „Czterdziestolatek” ze Służbą Bezpieczeństwa? Co to takiego trasa sprawdzeniowa albo martwa skrzynka? Czym różnił się pies adresowy od psa terenowego? [o pionie obserwacji czyli Biurze „B” MSW PRL i wydziałach B” w województwach, w tym o metodach obserwacji wykonywanej na rzecz pionów operacyjnych SB, a także o tym jak obserwowano w WSW]

Autor: Janusz Ślęzak, Monika Komaniecka-Łyp, Witold Bagieński

Czym był Instytut Katyński, Chrześcijańska Wspólnota Ludzi Pracy i pismo „Merkuriusz Krakowski i Światowy”? Dowiedz się więcej o tych trzech interesujących inicjatywach przedsierpniowej opozycji.

Autor: Monika Komaniecka-Łyp, Maciej Zakrzewski, Andrzej Malik, Michał Wenklar
Fotograf z Energopolu
Artykuł

Fotograf z Energopolu

Autor: Monika Komaniecka-Łyp
Andrzej Świderski, pracownik firmy Energopol, uczestniczył w wyjazdach upamiętniających zamordowanych polskich oficerów w Charkowie organizowanych przez tę firmę jesienią 1990 r. Brał również udział jako fotograf w ekshumacji polskich oficerów prowadzonej od 25 lipca do 7 sierpnia 1991 r. przez polsko-rosyjską ekipę ekshumacyjną.
Historyk, żołnierz, ofiara Zbrodni Katyńskiej. Podpułkownik Józef Seruga (1886-1940)
Biogram / Biografia

Historyk, żołnierz, ofiara Zbrodni Katyńskiej. Podpułkownik Józef Seruga (1886-1940)

Autor: Monika Komaniecka-Łyp
Związany z ziemią bocheńską i suską, żołnierz wojny polsko-bolszewickiej i kampanii wrześniowej, historyk i archiwista. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Niepodległości oraz pośmiertnie Medalem „Za Udział w Wojnie Obronnej 1939”. Biografia Józefa Serugi stanowi przykład losów polskiego inteligenta II Rzeczypospolitej, czynnie zaangażowanego w sprawy ojczyzny.
Instytut Katyński w Polsce
Artykuł

Instytut Katyński w Polsce

Autor: Monika Komaniecka-Łyp
W PRL panowała wokół Katynia zmowa milczenia i kłamstwa, w której brała udział komunistyczna propaganda. Instytut Katyński w Polsce, powstały w Krakowie w lutym 1978 r., stanowił fenomen organizacji, która przełamywała barierę strachu, protestując przeciw zakłamywaniu historii Zbrodni Katyńskiej i rzetelnie informowała społeczeństwo polskie o mordzie.
Ireneusz Serwan (1925-2019)
Biogram / Biografia

Ireneusz Serwan (1925-2019)

Autor: Monika Komaniecka-Łyp
We wrześniu 1980 r. Ireneusz Serwan brał udział w tworzeniu uczelnianych struktur NSZZ „Solidarność” na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Szybko stał się jedną z najważniejszych postaci w prężnie działającej organizacji.
Katyń w działalności opozycji w Krakowie
Artykuł

Katyń w działalności opozycji w Krakowie

Autor: Monika Komaniecka-Łyp
Środowiska opozycyjne upominały się o prawdę o Katyniu przez cały okres PRL. Bardzo uroczyście obchodziły zwłaszcza czterdziestą rocznicę zbrodni katyńskiej. Rada Koordynacyjna Polonii Wolnego Świata, powołana w 1979 r. na I Zjeździe Polonii w Toronto, ogłosiła rok 1980 – Rokiem Katyńskim.
Klęska komuny i triumf „Solidarności”
Artykuł

Klęska komuny i triumf „Solidarności”

Autor: Monika Komaniecka-Łyp
Polacy tłumnie ruszyli do urn wyborczych. Wynik pierwszej tury głosowania z 4 czerwca 1989 r. pokazał, że chcą zmiany ustroju. Strona opozycyjna nie sięgnęła jednak po władzę. Honorowała kontrakt zawarty przy okrągłym stole.
Konsekwencje „okrągłego stołu”
Artykuł

Konsekwencje „okrągłego stołu”

Autor: Monika Komaniecka-Łyp
W 1989 r. komuniści byli świadomi, że muszą podzielić się władzą z powodu katastrofalnej sytuacji gospodarczej kraju. Jednak według nich demokratyzacja systemu mogła oznaczać dopuszczenie opozycji jedynie do parlamentu, nie przewidywali natomiast zmian w wojsku i aparacie bezpieczeństwa.
Ks. Jan Leon Ziółkowski (1889-1940)
Biogram / Biografia

Ks. Jan Leon Ziółkowski (1889-1940)

Autor: Monika Komaniecka-Łyp
Od najmłodszych lat dojrzewało w Janie Ziółkowskim pragnienie połączenia posługi kapłańskiej z losem żołnierza. Towarzyszył polskim wojskowym zarówno w czasie wojny polsko-bolszewickiej, jak i później – aż do śmierci w z rąk sowieckich oprawców w Katyniu.
Małopolscy bohaterowie wojny 1920, ofiary zbrodni katyńskiej 1940

Małopolscy bohaterowie wojny 1920, ofiary zbrodni katyńskiej 1940

Autor: Jakub Ryba, Michał Wenklar, Wojciech Frazik, Monika Komaniecka-Łyp, Łucja Marek, Marcin Krzek-Lubowiecki, Krzysztof Pięciak
Małopolscy bohaterowie wojny 1920 r. – ofiary zbrodni katyńskiej 1940 r. to opowieść o wielkim polskim zwycięstwie i ogromie sowieckiego ludobójstwa za pośrednictwem osobistych przeżyć wybranych mieszkańców Małopolski.
Marzec '68

Marzec '68

Autor: Filip Musiał, Marcin Kasprzycki, Paweł Mazur, Rafał Opulski, Monika Komaniecka-Łyp, Łucja Marek
„My studenci krakowskich wyższych uczelni wyrażamy swą solidarność ze studentami wyższych uczelni Warszawy, którzy zamanifestowali swą postawę w związku ze zdjęciem »Dziadów« ze sceny Teatru Narodowego, relegowaniem z uczelni kol. kol. Michnika i Szlajfera, jak i akcentami ograniczającymi wolność słowa, sztuki oraz zgromadzeń i prasy” – głosiła rezolucja krakowskich studentów z 11 marca 1968 r.
Monika Komaniecka-Łyp

Monika Komaniecka-Łyp

Autor: Monika Komaniecka-Łyp
Urodzona w 1975 r., historyk, doktor nauk humanistycznych, pracownik Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Krakowie. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół aparatu bezpieczeństwa PRL, historii najnowszej Polski oraz historii dyplomacji. Zajmuje się badaniami nad działalnością pionów techniczno-operacyjnych Służby Bezpieczeństwa, funkcjonowaniem ewidencji i archiwum SB, problematyką katyńską, inwigilacją struktur „Solidarności” oraz historią placówek dyplomatycznych Francji w Polsce, szczególnie Konsulatu Francuskiego w Krakowie. Stypendystka Rządu Francuskiego (2003, 2015).
Na celowniku „nieznanych sprawców”. Zbigniew Szkarłat (1943-1986)
Artykuł

Na celowniku „nieznanych sprawców”. Zbigniew Szkarłat (1943-1986)

Autor: Monika Komaniecka-Łyp
W 1986 r. Zbigniew Szkarłat, działacz nowosądeckiej „Solidarności” został ciężko pobity, kiedy szedł na mszę za ojczyznę. Znaleziono go z pękniętą czaszką. Zmarł nie odzyskawszy przytomności. Śledztwo w tej sprawie było utrudniane przez Służbę Bezpieczeństwa, która nie wahała się sięgać po „fabrykowanie pomówień, szantaż i podobne metody działania”.
Nekropolia polskich oficerów w Charkowie-Piatichatkach w fotografiach Andrzeja Świderskiego
Artykuł

Nekropolia polskich oficerów w Charkowie-Piatichatkach w fotografiach Andrzeja Świderskiego

Autor: Monika Komaniecka-Łyp
Poza Katyniem dwa inne miejsca pochówku polskich oficerów – Charków i Miednoje – nieznane były aż do 1990 r. Fotograf Andrzej Świderski, pracownik Energopolu, uczestniczył w latach 1990–1991 w odkrywaniu cmentarza w Charkowie-Piatichatkach, a jego zdjęcia są świadectwem tych wydarzeń.
Nie mógł żyć w kłamstwie... Historia Walentego Badylaka
Artykuł

Nie mógł żyć w kłamstwie... Historia Walentego Badylaka

Autor: Monika Komaniecka-Łyp
21 marca 1980 r. Walenty Badylak, przykuł się łańcuchem do studzienki na Rynku Głównym w Krakowie i podpalił, protestując przeciwko zakłamywaniu przez władze zbrodni katyńskiej, demoralizacji młodzieży i niszczeniu rzemiosła.
Niemcy w Katyniu w 1943 roku
Artykuł

Niemcy w Katyniu w 1943 roku

Autor: Monika Komaniecka-Łyp
Po klęsce pod Stalingradem eksperci, wysłani przez dowództwo sił lądowych III Rzeszy, rozpoczęli ekshumację ciał polskich oficerów w Katyniu. Na miejscu sowieckiej zbrodni pracowały także dwie inne komisje.
Orędownik sprawy katyńskiej. Profesor François Naville
Wspomnienie

Orędownik sprawy katyńskiej. Profesor François Naville

Autor: Monika Komaniecka-Łyp
François Naville – profesor, członek Międzynarodowej Komisji Lekarskiej w 1943 r. w Katyniu – stał się niestrudzonym orędownikiem prawdy o tragicznych losach polskich oficerów. Dzięki jego obecności jako przedstawiciela państwa neutralnego, wiarygodność prac tej komisji była trudna do podważenia.

Po brutalnej pacyfikacji wiecu studentów Uniwersytetu Warszawskiego, dokonanej przez „aktyw robotniczy” i ZOMO, wkrótce protesty rozlały się po całym kraju. Demonstracje odbywały się również na uczelniach i ulicach Krakowa

Autor: Czesław Brzoza, Julian Kwiek, Jacek Stokłosa, Monika Komaniecka-Łyp
Procesy polityczne w Krakowie w stanie wojennym
Artykuł

Procesy polityczne w Krakowie w stanie wojennym

Autor: Monika Komaniecka-Łyp
W okresie stanu wojennego wymiar sprawiedliwości, obok aparatu bezpieczeństwa, stał się głównym organem represji wykorzystywanym wobec działaczy opozycji. Działaczom zdelegalizowanej „Solidarności” wytoczono procesy polityczne m.in. za udział w strajkach i niepodporządkowanie się przepisom.
Profesor Roman Ingarden w aktach SB
Artykuł

Profesor Roman Ingarden w aktach SB

Autor: Monika Komaniecka-Łyp
Profesor Roman Ingarden, wybitny polski filozof, znany w kraju i za granicą. Był inwigilowany przez aparat bezpieczeństwa w Krakowie w pierwszej połowie lat 50. oraz na początku lat 60. w związku z akcjami wymierzonymi w środowisko naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego.
SB na tropie „Autora”
Artykuł

SB na tropie „Autora”

Autor: Monika Komaniecka-Łyp
W pierwszej połowie lat 60. warszawska i krakowska SB trafiły na trop szpiega, który w listach wysyłanych pocztą do RFN przemycał tajnopisy z informacjami o obiektach wojskowych w Krakowie i okolicach. Pomimo zaangażowania ogromnych sił i środków SB nigdy nie zdołała ustalić autora tych meldunków.
Świadek i obrońca prawdy. Ksiądz Zdzisław Jastrzębiec Peszkowski (1918–2007)
Artykuł

Świadek i obrońca prawdy. Ksiądz Zdzisław Jastrzębiec Peszkowski (1918–2007)

Autor: Monika Komaniecka-Łyp
Nauczyciel młodzieży i harcmistrz. Ułan i ksiądz katolicki. Był niestrudzonym świadkiem prawdy o Zbrodni Katyńskiej i polskiej Golgocie Wschodu, orędownikiem przebaczenia i pojednania.

Zapoznaj się z typami broni używanymi przez funkcjonariuszy. Poznaj system pracy jednostki zajmującej się obserwacja zewnętrzną. Posłuchaj o tym jak wyglądało przekraczanie granicy państwowej.

Autor: Kamil Margielewicz, Monika Komaniecka-Łyp, Daniel Czerwiński
Zdradzili bezpiekę, dosięgła ich zemsta
Artykuł

Zdradzili bezpiekę, dosięgła ich zemsta

Autor: Monika Komaniecka-Łyp
W PRL kontrwywiad bezpieki tropił współpracowników zachodnich wywiadów również w kręgach agentury komunistycznej działającej na rzecz systemu. Do wykrywania przewerbowanych szpiegów wykorzystywano zaawansowane w owym czasie środki techniczne. W trudniejszych przypadkach pomocą służyli towarzysze z KGB.