Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

„Taki nastrój to dynamit”. Poznański Czerwiec 1956
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

„Taki nastrój to dynamit”. Poznański Czerwiec 1956

Autor: Piotr Grzelczak
Społeczna eksplozja, jaka się wydarzyła w Poznaniu w czerwcu 1956 roku – choć bezpośrednio wywołana problemami ekonomicznymi – była antykomunistycznym i niepodległościowym zrywem wymierzonym przeciw sowieckiej dominacji, którą narzucono Polsce jedenaście lat wcześniej.
11 listopada. Narodowe Święto Niepodległości
Biblioteka cyfrowa

11 listopada. Narodowe Święto Niepodległości

Autor: Michał Zarychta, Sebastian Rosenbaum, Paweł Chojnacki, Piotr Grzelczak, Krzysztof Kawalec, Justyna Dudek
Instytut Pamięci Narodowej podejmuje liczne działania, aby przybliżyć okoliczności odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku. Popularyzacja i upamiętnienie – w ten sposób chcemy uczcić najważniejsze polskie święto. Służyć ma temu także i ten dodatek do „Gazety Polskiej”. Patriotyzm, który nadaje sens naszemu poczuciu wspólnoty, to również zobowiązanie i wdzięczność. Mam nadzieję, że te dwa pojęcia towarzyszyć będą Państwu podczas lektury zamieszczonych tutaj artykułów, które historycy z IPN przygotowali z okazji Narodowego Święta Niepodległości.
23 sierpnia. Europejski Dzień Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych
Biblioteka cyfrowa

23 sierpnia. Europejski Dzień Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych

Autor: Krzysztof Brzechczyn, Rafał Sierchuła, Piotr Grzelczak, Elżbieta Wojcieszyk, Rafał Sierchuła, Marcin Jurek
23 sierpnia 2008 roku Parlament Europejski proklamował Europejski Dzień Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych. Wybór daty dziennej nie był przypadkowy. Nawiązywał do podpisanego 23 sierpnia 1939 roku układu pomiędzy Związkiem Sowieckim a Rzeszą Niemiecką, zwanego potocznie paktem Ribbentrop-Mołotow. Każdego roku dzień ten ma w sposób szczególny przypominać o bezmiarze cierpień zadanych Europejczykom przez przedstawicieli obu totalitarnych reżimów.
27 grudnia. Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego
Biblioteka cyfrowa

27 grudnia. Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego

Autor: Przemysław Matusik, Janusz Karwat, Marek Rezler, Adam Pleskaczyński, Piotr Grzelczak, Rafał Reczek
Z okazji obchodzonego po raz pierwszy Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego poznański oddział IPN przygotował specjalny dodatek prasowy do tytułów Polska Press.
Bunt 1956
TYLKO U NAS
Artykuł

Bunt 1956

Autor: Piotr Grzelczak
Strajk powszechny, demonstracja uliczna z udziałem około 100 tysięcy osób, zajęte lub zdobyte gmachy poznańskich urzędów oraz więzienia, krwawe walki uliczne, wreszcie wojskowa pacyfikacja. Poznański Czerwiec 1956.
Dodatek „Poznański Czerwiec 1956 roku”

Dodatek „Poznański Czerwiec 1956 roku”

Trudno wskazać jedną, główną i bezpośrednią przyczynę poznańskiego buntu. W literaturze przedmiotu podaje się jego dalsze i bliższe oraz pośrednie i bezpośrednie powody. Czynniki te są rozmaitej natury i przynależą do kulturowej, gospodarczej oraz politycznej sfery życia społecznego.
Grudniowa wiktoria
TYLKO U NAS
Artykuł

Grudniowa wiktoria

Autor: Piotr Grzelczak
„Ideał bohaterstwa polskiego przyoblókł się znowu w kształty widome. On daje nam niespożytą moc i wiarę w przyszłość. Dlatego zawsze żywą i świętą będzie pamięć 27. grudnia” – pisał w 1919 r. „Kurier Poznański”.
Grudzień ’70 w Poznaniu
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Grudzień ’70 w Poznaniu

Autor: Piotr Grzelczak
W grudniu 1970 r. w wielu poznańskich zakładach pracy polityczna temperatura osiągnęła nieomal stan wrzenia. Rozprowadzano ulotki, malowano „wrogie napisy”, powstawały nieformalne komitety nawołujące do strajku.
Audio/Video

Kim był Ignacy Paderewski? Jak zapadła decyzja o jego powrocie do kraju i skąd Poznań na trasie podróży? Jak Paderewski przyczynił się do wybuchu powstania?

Autor: Piotr Grzelczak
Marszałek na parkingu. Zapomniany pomnik Józefa Piłsudskiego w Poznaniu
TYLKO U NAS
Artykuł

Marszałek na parkingu. Zapomniany pomnik Józefa Piłsudskiego w Poznaniu

Autor: Piotr Grzelczak
W styczniu 2020 roku rozstrzygnięto ostatecznie konkurs na projekt pomnika marszałka Józefa Piłsudskiego w Poznaniu. Zwyciężyła oryginalna koncepcja zaproponowana przez artystę rzeźbiarza Zbigniewa Mikielewicza, i jeśli tylko wszystko pójdzie zgodnie z planem, to we wrześniu 2021 roku monument ze szwedzkiego granitu powinien stanąć u zbiegu ulicy Karola Libelta i Alei Niepodległości.
Masowe, ludowe i antyniemieckie. Pamięć Powstania Wielkopolskiego w latach 1956–1989
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Masowe, ludowe i antyniemieckie. Pamięć Powstania Wielkopolskiego w latach 1956–1989

Autor: Piotr Grzelczak
Rewizja definicji Powstania Wielkopolskiego pozostawała w ścisłym związku ze zmianami, jakie przyniosła polityczna odwilż, której ważkim elementem był Poznański Czerwiec. Gomułka wyraźnie szukał sposobów na rzecz pozyskania przychylności zbuntowanego miasta. Jednym z elementów tej polityki było docenienie historycznej roli Powstania Wielkopolskiego i otwarcie się na środowisko jego weteranów.
Miejsca pamięci Powstania Wielkopolskiego
POLECAMY
Artykuł

Miejsca pamięci Powstania Wielkopolskiego

Autor: Piotr Grzelczak
Wyjątkowy i zapomniany Pomnik Wolności w Poznaniu miał być centralnym monumentem upamiętniającym Powstanie Wielkopolskie w II RP. Pomysł jego budowy w obrębie Placu Wolności Rada Miasta Poznania zatwierdziła już w 1919 r., ale konkurs na jego projekt rozstrzygnięto dopiero w listopadzie roku 1927.
Audio/Video

Milenium kontra Tysiąclecie w Wielkopolsce

Autor: Elżbieta Wojcieszyk, Rafał Reczek, Piotr Grzelczak, Konrad Białecki
Mistrz Ignacy Jan Paderewski (1860–1941)
POLECAMY
Biogram / Biografia

Mistrz Ignacy Jan Paderewski (1860–1941)

Autor: Piotr Grzelczak
„Mimo nieszczęść, jakie Naród przechodził, Opatrzność zsyłała nam zawsze ludzi wyższych, którzy narodowi świecili przykładem i byli kolumnami, na których opierało się nasze polskie życie” – tymi słowy rektor Uniwersytetu Poznańskiego prof. Stanisław Dobrzycki witał 23 listopada 1924 roku Mistrza Paderewskiego w murach poznańskiej Almae Matris w czasie jego ostatniej wizyty w Ojczyźnie.
Audio/Video

Październik `56 w Wielkopolsce

Autor: Elżbieta Wojcieszyk, Rafał Reczek, Piotr Grzelczak, Konrad Białecki
Pianista, polityk, mąż stanu – Ignacy Jan Paderewski (1860–1941)
POLECAMY
Biogram / Biografia

Pianista, polityk, mąż stanu – Ignacy Jan Paderewski (1860–1941)

Autor: Piotr Grzelczak
„Mimo nieszczęść, jakie Naród przechodził, Opatrzność zsyłała nam zawsze ludzi wyższych, którzy narodowi świecili przykładem i byli kolumnami, na których opierało się nasze polskie życie”.
Piotr Grzelczak

Piotr Grzelczak

Autor: Piotr Grzelczak
Historyk, specjalista w Oddziałowym Biurze Badań Historycznych IPN w Poznaniu. Opublikował m.in. Poznański Czerwiec 1956. Walka o pamięć w latach 1956–1989, Poznań 2016. Laureat nagrody im. Józefa Łukaszewicza „Posnaniana 2016”; nagrody Miasta Poznania w konkursie na wyróżniającą się pracę doktorską (2015) oraz nagrody w konkursie im. Władysława Pobóg-Malinowskiego na Najlepszy Debiut Historyczny Roku (2015). Członek Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk oraz Kolegium Redakcyjnego „Kroniki Miasta Poznania”.
Płótno z katyńskiego krzyża
TYLKO U NAS
Artykuł

Płótno z katyńskiego krzyża

Autor: Piotr Grzelczak
W zasobach archiwalnych IPN historyk ma najczęściej do czynienia z „górą papieru”. Setki teczek, tysiące maszynopisów i rękopisów, czasem fotografie, rzadziej nagrania. Archiwalna rutyna. Ale niekiedy udaje się ją przełamać. Choćby wtedy, gdy z teczki wydobywamy… płótno. Zdjęte z katyńskiego krzyża.
Poznański Czerwiec 1956 w dokumentach CIA
TYLKO U NAS
Artykuł

Poznański Czerwiec 1956 w dokumentach CIA

Autor: Piotr Grzelczak
Spektakularny społeczny protest, który 28 czerwca 1956 r. wybuchł w Poznaniu nie miał precedensu w powojennych dziejach Polski. Na jego wyjątkowy obraz składały się: skala, oddolny charakter, antysystemowa wymowa oraz jednoznaczna reakcja komunistycznych władz pociągająca za sobą liczne ofiary.
Poznański Czerwiec 1956. Miejsca pamięci
POLECAMY
Artykuł

Poznański Czerwiec 1956. Miejsca pamięci

Autor: Piotr Grzelczak
Rocznica Poznańskiego Czerwca 1956 jest okazją do bliższego przyjrzenia się Czerwcowym miejscom pamięci, rozumianym jednak dość szeroko: począwszy od pomników i pamiątkowych tablic, poprzez spuściznę naukową i literacką, na miejskim nazewnictwie skończywszy.
Rozejm w Trewirze. Wielkie zwycięstwo sprawy polskiej
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Rozejm w Trewirze. Wielkie zwycięstwo sprawy polskiej

Autor: Piotr Grzelczak
Z punktu widzenia prawa międzynarodowego Powstanie Wielkopolskie mogło być postrzegane jako sprawa wewnętrzna Niemiec. Zmieniły to dopiero ustalenia rozejmu podpisanego 16 lutego 1919 r. w Trewirze. Jego zapisy stanowiły wielki sukces w dążeniu do ustalenia korzystnej dla Polski granicy zachodniej.
Audio/Video

W jaki sposób jeden z największych polskich historyków sztuki „uchybił godności profesora wyższej uczelni PRL”? Jaki wpływ na przebieg osobliwego dochodzenia oraz procesu wymierzonego w zasłużonego uczonego miał Komitet Uczelniany PZPR? Kto „dla dobra nauki” wyrzucił go z uniwersytetu?

Autor: Piotr Grzelczak
Audio/Video

Wielkopolska wobec Grudnia ’70

Autor: Elżbieta Wojcieszyk, Rafał Reczek, Piotr Grzelczak, Konrad Białecki
Wiktor Pniewski (1891–1974) – w służbie Polskich Skrzydeł
POLECAMY
Biogram / Biografia

Wiktor Pniewski (1891–1974) – w służbie Polskich Skrzydeł

Autor: Piotr Grzelczak
„I z biegiem wyrównawczej sprawiedliwości te same samoloty, które swemi czarnemi krzyżami miały pokonać i w gruzy obrócić świat, zwiastowały szumem swych motorów ciemiężonemu przez wieki narodowi – wolność i niepodległość Ojczyzny”.
Audio/Video

Wyrok na poetę: sprawa Konrada Doberschuetza w świetle nowych badań

Autor: Piotr Grzelczak
Zakazana poezja. Sprawa Konrada Doberschuetza
POLECAMY
Artykuł

Zakazana poezja. Sprawa Konrada Doberschuetza

Autor: Piotr Grzelczak
Brawurowy żołnierz AK i WSGO „Warta”, więzień NKWD i UB, a także niezwykle utalentowany dziennikarz i poeta. W 1959 roku skazany na 3 lata więzienia za twórczość „szkalującą ustrój demokratyczno-ludowy PRL”.
TEKSTY
TEMATY
Biblioteka cyfrowa
Audio/Video
English content
Księgarnia
Aktualności
Autorzy
O nas
Kontakt
Edukacja
postacie IPN
Spotkasz ich na Przystanku Historia
Józef Piłsudski, Anna Walentynowicz, mały Powstaniec – te trzy postacie przyjęliśmy jako symbolicznych reprezentantów trzech epok historii Polski w XX wieku – II Rzeczypospolitej, Polski pod rządami komunistów ale też Polski czasów II wojny światowej. Nasi bohaterowie kształtowali nie tylko dzieje Polski, ale też nasze wyobrażenia o wartościach moralnych: poświęcenia, odpowiedzialności, odwagi – dziś są już częścią historii, którą opisujemy. Temu ma służyć Przystanek Historia (autor zdjęcia małego Powstańca - Cezary Piwowarski)
Dowiedz się więcej
Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby dotrzeć do wszystkich właścicieli (i dysponentów praw autorskich) zdjęć i innych materiałów, które są wykorzystywane na niniejszym portalu. Wszelkie osoby i instytucje, do których nie udało nam się dotrzeć prosimy o kontakt z redakcją.
IPN
Copyright © 2024 Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu - Wszelkie prawa zastrzeżone. ISSN 2719-8510