Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

„Daleka droga do Polski”
Biblioteka cyfrowa

„Daleka droga do Polski”

Ogólnopolski dodatek prasowy IPN do tytułów Polska Press „Daleka droga do Polski”, przygotowany przez Oddziałowe Biuro Badań Historycznych IPN w Łodzi w związku z obchodami 80. rocznicy wyprowadzenia Armii Polskiej pod dowództwem gen. Władysława Andersa z ZSRS do Iranu.
Audio/Video

„Realpolitik” czy droga donikąd? Dyskusja w 80. rocznicę podpisania układu Sikorski-Majski

Autor: Paweł Libera, Rafał Habielski, Sławomir Kalbarczyk, Witold Wasilewski
Audio/Video

Armia Andersa w ZSRS 1941–1942. Niespełnione braterstwo broni z Armią Czerwoną

Autor: Sławomir Kalbarczyk, Daniel Koreś, Paweł Libera
Audio/Video

My sdiełali bolszuju oszibku. Międzynarodowa konferencja o Zbrodni Katyńskiej (sesja I)

Autor: Andrij Amons, Wadim Zołotariow, Sławomir Kalbarczyk, Paweł Libera, Witold Wasilewski
Co się pisze obecnie w Rosji o Armii gen. Andersa w ZSRS? Przykład książki Nikołaja Plisko <i>Razgrom Pol’szy i mif ob armii Andiersa</i>
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Co się pisze obecnie w Rosji o Armii gen. Andersa w ZSRS? Przykład książki Nikołaja Plisko Razgrom Pol’szy i mif ob armii Andiersa

Autor: Sławomir Kalbarczyk
Książka, którą chcemy tu krótko omówić, ukazała się stosunkowo niedawno – w 2017 r. w Moskwie. W tłumaczeniu na język polski jej tytuł brzmi: Klęska Polski i mit Armii Andersa.
Czy Armia Andersa nie chciała się bić na froncie wschodnim?
TYLKO U NAS
Artykuł

Czy Armia Andersa nie chciała się bić na froncie wschodnim?

Autor: Sławomir Kalbarczyk
Zarzut, że Armia Andersa nie chciała się bić na froncie wschodnim i „uciekła” do Iranu pojawia się także w złagodzonej formie twierdzenia, że rząd polski, łamiąc układ Sikorski-Majski i polsko-sowiecką umowę wojskową z 14 sierpnia 1941 r., jednostronnie „wycofał” tę armię z ZSRS. Jest to tendencyjna interpretacja faktów.
Audio/Video

Dlaczego armia gen. W. Andersa została ewakuowana do Iranu w 1942 r.?

Autor: Sławomir Kalbarczyk
Audio/Video

Dlaczego Niemcy musieli dwukrotnie kapitulować w 1945 r.?

Autor: Sławomir Kalbarczyk
Audio/Video

Dowiedz się więcej o wspólnych działaniach Niemiec i ZSRS przeciwko II RP: układy polityczne niemiecko-sowieckie z lata i jesieni 1939 r., dwie agresje na Polskę 1 i 17 września, wybuch wojny światowej oraz brutalne niszczenie okupowanej Polski przez niemiecką III Rzeszę i ZSRS, którego celem miało być kompletne unicestwienie Rzeczypospolitej

Autor: Sławomir Kalbarczyk, Marcin Przegiętka, Paweł Kosiński
Audio/Video

Dyskusja na temat przyczyn ewakuacji Armii Polskiej ze Związku Sowieckiego do Iranu w sierpniu 1942 r. i jej reperkusji dla polsko-sowieckich relacji w okresie II wojny światowej.

Autor: Sławomir Kalbarczyk, Daniel Koreś, Janusz Wróbel, Paweł Libera
Ewakuacja Armii Andersa. Jak było naprawdę?
TYLKO U NAS
Wywiad

Ewakuacja Armii Andersa. Jak było naprawdę?

Autor: Sławomir Kalbarczyk, Rafał Leśkiewicz
Z autorem książki Armia Andersa w ZSRS 1941–1942. Niespełnione „braterstwo broni” z Armią Czerwoną prof. Sławomirem Kalbarczykiem, rozmawia dr Rafał Leśkiewicz, redaktor naczelny portalu przystanekhistoria.pl.
Iwan Sierow
DLA WNIKLIWYCH
Biogram / Biografia

Iwan Sierow

Autor: Sławomir Kalbarczyk
Jeden z najbardziej osławionych funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa państwowego ZSRS i symbol sowietyzacji Polski swoją błyskawiczną karierę zawdzięczał stalinowskiej czystce w NKWD.
Jak doszło do „amnestii” dla obywateli polskich z sierpnia 1941 r.?
TYLKO U NAS
Artykuł

Jak doszło do „amnestii” dla obywateli polskich z sierpnia 1941 r.?

Autor: Sławomir Kalbarczyk
30 lipca 1941 r. w Londynie podpisany został polsko-sowiecki układ sojuszniczy skierowany przeciwko Niemcom (od nazwisk jego sygnatariuszy nazywany potocznie układem Sikorski-Majski).
Karta z dziejów represji sowieckich wobec obywateli polskich: działalność Ławrentija Berii
TYLKO U NAS
Artykuł

Karta z dziejów represji sowieckich wobec obywateli polskich: działalność Ławrentija Berii

Autor: Sławomir Kalbarczyk
Są zbrodniarze pozornie „lżejszego kalibru” – tzw. mordercy zza biurka. Rzadko kiedy sami zabijają, biją i torturują; najczęściej zostawiają to swoim podwładnym. Jednak to oni odgrywają kluczową rolę w każdym systemie władzy opartym na przemocy.
Kazimierz Bartel – ostatnia ofiara zbrodni na profesorach lwowskich
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Kazimierz Bartel – ostatnia ofiara zbrodni na profesorach lwowskich

Autor: Sławomir Kalbarczyk
W II RP zmiany na stanowisku szefa rządu dokonywały się często: w ciągu dwudziestu lat jej istnienia na fotelu premiera zasiadło dwudziestu polityków. Aż trudno uwierzyć, że spośród wszystkich premierów RP tylko jeden został zamordowany przez Niemców. Był nim właśnie Kazimierz Bartel.
Kazimierz Bartel (1882–1941)
Biblioteka cyfrowa

Kazimierz Bartel (1882–1941)

Autor: Sławomir Kalbarczyk
Życie Kazimierza Bartla to znakomita ilustracja powiedzenia: „Okoliczności są niczym, charakter wszystkim”. To właśnie dzięki silnej osobowości, popartej przez ogromną pracowitość i liczne talenty, Bartel przebył zdumiewającą drogę od ślusarza do profesora wyższej uczelni i wybitnego polityka odrodzonej Rzeczypospolitej.
Ludowy Komisarz Spraw Wewnętrznych Ukraińskiej SRS Iwan Sierow i jego antypolska działalność w okresie 2 IX 1939- 25 II 1941 r.
TYLKO U NAS
Artykuł

Ludowy Komisarz Spraw Wewnętrznych Ukraińskiej SRS Iwan Sierow i jego antypolska działalność w okresie 2 IX 1939- 25 II 1941 r.

Autor: Sławomir Kalbarczyk
Karierę Iwana Sierowa, jednego z najbardziej znanych funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa ZSRS trudno uznać za typową. Z wykształcenia był wojskowym – w styczniu 1939 r., mając 34 lata, ukończył Akademię Wojskową im. Frunzego w Moskwie i awansował na stopień majora. Był oficerem artylerii.
Ławrientij Pawłowicz Beria – morderca zza biurka
POLECAMY
Biogram / Biografia

Ławrientij Pawłowicz Beria – morderca zza biurka

Autor: Sławomir Kalbarczyk
„To było prawdziwe zwierzę: chytre, zdradzieckie, brutalne” – wspominał Berię Nikołaj Bajbakow, w czasie II wojny światowej ludowy komisarz przemysłu naftowego ZSRS.
Mord na więźniach – mniej znana strona Zbrodni Katyńskiej
TYLKO U NAS
Artykuł

Mord na więźniach – mniej znana strona Zbrodni Katyńskiej

Autor: Sławomir Kalbarczyk
5 marca 1940 r. szef NKWD ZSRS, Ławrentij Beria, skierował do Józefa Stalina słynną już dziś, liczącą trzy i pół strony notatkę, której treść po prostu poraża i nie poddaje się łatwemu komentarzowi.
Nie tylko decyzja z 5 marca 1940 r. Biuro Polityczne WKP(b) jako organ odpowiedzialny za represje wobec obywateli polskich w latach 1939-1945
POLECAMY
Artykuł

Nie tylko decyzja z 5 marca 1940 r. Biuro Polityczne WKP(b) jako organ odpowiedzialny za represje wobec obywateli polskich w latach 1939-1945

Autor: Sławomir Kalbarczyk
Dmitrij Tokariew, szef Zarządu NKWD obwodu kalinińskiego, przesłuchiwany przez rosyjskich prokuratorów prowadzących śledztwo w sprawie Zbrodni Katyńskiej wypowiedział w pewnym momencie znamienną uwagę: Wyżej Biura Politycznego u nas nie ma żadnych instancji. Tylko siódme niebo.
O recepcji <i>Innego Świata</i> Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, czyli o tym, że nie należy mylić utworu literackiego ze źródłem historycznym
POLECAMY
Artykuł

O recepcji Innego Świata Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, czyli o tym, że nie należy mylić utworu literackiego ze źródłem historycznym

Autor: Sławomir Kalbarczyk
Inny Świat to zapewne najbardziej znana książka polskiego autora opisująca rzeczywistość sowieckich łagrów. Opublikowana po raz pierwszy w roku 1951 (w języku angielskim), przez dziesięciolecia traktowana była jako dokumentalny zapis przeżyć jej twórcy – sui generis źródło historyczne. Czy słusznie?
Pod czerwonym butem
POLECAMY
Artykuł

Pod czerwonym butem

Autor: Sławomir Kalbarczyk
To nie była „zwykła” napaść, bo nawet zakładając, że każda agresja jest wyjątkowa, musimy w tej sowieckiej z 17 września 1939 roku dostrzec cechy zupełnie niespotykane. Po raz pierwszy bodaj w dziejach zdarzyło się, że jedno państwo, najeżdżając drugie, twierdziło, że to drugie… nie istnieje.
Politechnika Lwowska. Kuźnia kadr II Rzeczypospolitej
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Politechnika Lwowska. Kuźnia kadr II Rzeczypospolitej

Autor: Sławomir Kalbarczyk
Co łączy premierów Jędrzeja Moraczewskiego, Władysława Sikorskiego i Kazimierza Bartla oraz ministra spraw wojskowych Kazimierza Sosnkowskiego? Wszyscy ci wybitni politycy II RP byli wychowankami Politechniki Lwowskiej.
Polsko-kazachskie spotkanie w latach II wojny światowej
TYLKO U NAS
Artykuł

Polsko-kazachskie spotkanie w latach II wojny światowej

Autor: Sławomir Kalbarczyk
Druga wojna światowa to nie tylko czas bitew na niespotykaną dotąd skalę i eksterminacji ludności cywilnej, która swymi rozmiarami przekroczyła wszystko to, na co „zdobyła się” ludzkość w swej dotychczasowej historii. To także czas gigantycznych migracji ludności.
Audio/Video

Postawy ludności II RP pod okupacją

Autor: Mateusz Szpytma, Grzegorz Berendt, Sławomir Kalbarczyk, Maciej Korkuć, Marcin Przegiętka, Tomasz Domański
Proces Szesnastu we wspomnieniach oskarżyciela
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Proces Szesnastu we wspomnieniach oskarżyciela

Autor: Sławomir Kalbarczyk
Literatura dotycząca procesu przywódców podziemnej Polski jest obfita. W źródłach sowieckich długo jednak brakowało informacji, jakie cele polityczne stawiały przed sobą władze ZSRS, decydując się na nadanie temu procesowi charakteru pokazowego. Zmieniły to dopiero wspomnienia Nikołaja Afanasjewa.
Sceptycyzm „wyzwolicieli”
POLECAMY
Artykuł

Sceptycyzm „wyzwolicieli”

Autor: Sławomir Kalbarczyk
Raporty NKWD pokazują, że mimo wysiłków kremlowskiej propagandy wielu „ludzi radzieckich” bez entuzjazmu przyjęło napaść Armii Czerwonej na Polskę we wrześniu 1939 roku. Gdyby Sowiety były krajem demokratycznym, można by pisać o negatywnym stosunku sowieckiej opinii publicznej do inwazji na Polskę.

Sławomir Kalbarczyk

Urodzony w 1961 r., historyk, dr hab., pracownik Biura Badań Historycznych IPN. Autor książek: Wykaz łagrów sowieckich, miejsc przymusowej pracy obywateli polskich w latach 1939–1943 (t. 1 – 1993, t. 2 – 1997); Polscy pracownicy nauki – ofiary zbrodni sowieckich w latach II wojny światowej. Zamordowani, więzieni, deportowani (2001); Kazimierz Bartel (1882–1941). Uczony w świecie polityki (2015) i in.
Sowieccy „wyzwoliciele”. Szkic do portretu zbiorowego
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Sowieccy „wyzwoliciele”. Szkic do portretu zbiorowego

Autor: Sławomir Kalbarczyk
W 2019 r. w Mińsku na Białorusi i w Moskwie ukazało się niezwykle interesujące opracowanie "NKWD w Zapadnoj Biełarusi sientiabr´– diekabr´ 1939 g. Dokumienty i matieriały".
Sowieckie więzienie w Brześciu nad Bugiem w latach 1939-1941
TYLKO U NAS
Artykuł

Sowieckie więzienie w Brześciu nad Bugiem w latach 1939-1941

Autor: Sławomir Kalbarczyk
Historia sowieckich więzień na Kresach Wschodnich w latach 1939 – 1941 nie cieszyła się jak dotąd większym zainteresowaniem badaczy.
Spisane czyny. Pamięć o sowieckich zbrodniach
POLECAMY
Artykuł

Spisane czyny. Pamięć o sowieckich zbrodniach

Autor: Sławomir Kalbarczyk
Zbrodnia Katyńska, Obława Augustowska, masowe deportacje – lista sowieckich represji na Polakach z lat 1939–1945 jest zatrważająco długa. Zbrodnie sowieckie popełnione na obywatelach państwa polskiego po 17 września 1939 r. stanowią olbrzymi, nie do końca zresztą znany i zbadany, kompleks spraw.
Śladami „wyzwoleńczego” marszu Armii Czerwonej jesienią 1939 r. Zbrodnia na rodzinie Boryczków
TYLKO U NAS
Artykuł

Śladami „wyzwoleńczego” marszu Armii Czerwonej jesienią 1939 r. Zbrodnia na rodzinie Boryczków

Autor: Sławomir Kalbarczyk
2 października 1939 r. do Kamionki wkroczyła grupa żołnierzy Armii Czerwonej. Na jej czele stał politruk Rodion Bierdnikow, który, najprawdopodobniej inspirowany przez miejscowych komunistów, postanowił rozstrzelać rodzinę Boryczków – jako „wrogów ludu”. Wedle polskich relacji napastnicy najpierw otoczyli dworek...
Święto Niepodległości za drutami
POLECAMY
Artykuł

Święto Niepodległości za drutami

Autor: Sławomir Kalbarczyk
O Święcie Niepodległości Polacy pamiętali także w skrajnie ciężkich warunkach niewoli jenieckiej w Związku Sowieckim. W 1939 roku 11 Listopada obchodzono m.in. w obozie w Starobielsku.
Układ Sikorski – Majski. Sowiecka „amnestia” dla obywateli polskich z sierpnia 1941 roku
POLECAMY
Artykuł

Układ Sikorski – Majski. Sowiecka „amnestia” dla obywateli polskich z sierpnia 1941 roku

Autor: Sławomir Kalbarczyk
„Wieść niesłychana w syberyjskich obozach pracy: amnestia. Od czasu istnienia tych miejsc odosobnienia nie wydarzyło się nic podobnego” – wspominał w książce Diabeł w raju były więzień Gułagu Tadeusz Wittlin.
W krzywym (niezupełnie) zwierciadle. Polska z perspektywy władz i ludności ZSRS w przededniu i podczas sowieckiej agresji we wrześniu 1939 roku
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

W krzywym (niezupełnie) zwierciadle. Polska z perspektywy władz i ludności ZSRS w przededniu i podczas sowieckiej agresji we wrześniu 1939 roku

Autor: Sławomir Kalbarczyk
Zohydzanie przez agresora ofiary swej zbrojnej napaści jest tak stare jak same wojny. U progu II wojny światowej Sowieci stosowali tę metodę wobec Polski. I to na wielką skalę.
Wasilij Ulrich
DLA WNIKLIWYCH
Biogram / Biografia

Wasilij Ulrich

Autor: Sławomir Kalbarczyk
Czy można zostać sędzią bez wykształcenia prawniczego? Odpowiedź negatywna wydaje się bezsporna. Nie było to jednak oczywiste w Związku Sowieckim, szumnie mieniącym się „państwem nowego typu” (czyli takim, w którym obowiązują zasady inne niż dotychczas).
We wrogim otoczeniu? Polscy jeńcy wojenni a ludność cywilna w ZSRS (1939–1940)
TYLKO U NAS
Artykuł

We wrogim otoczeniu? Polscy jeńcy wojenni a ludność cywilna w ZSRS (1939–1940)

Autor: Sławomir Kalbarczyk
Stosunek władz sowieckich do polskich jeńców wojennych osadzonych w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie jest znany. Najdobitniejszy wyraz znalazł on w zbrodniczej uchwale Politbiura KC WKP(b) z 5 marca 1940 r., przewidującej ich wymordowanie. A jak się do nich odnosiła miejscowa ludność cywilna?
Wojska kolejowe w polsko-ukraińskich walkach o Lwów 1918-1919
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Wojska kolejowe w polsko-ukraińskich walkach o Lwów 1918-1919

Autor: Sławomir Kalbarczyk
W czasach, kiedy po 123-letniej niewoli Polska „wybijała się na niepodległość”, zapomniane dziś wojska kolejowe odgrywały niebagatelną rolę w działaniach wojennych. Nie dziwi więc fakt, że już w listopadzie 1918 r. zaczęło je tworzyć także odradzające się państwo polskie.
Z „domu niewoli” do Iranu
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

Z „domu niewoli” do Iranu

Autor: Sławomir Kalbarczyk
Wokół wyjścia Armii Andersa ze Związku Socjalistycznych Republik Sowieckich narosło sporo mitów i nieporozumień. Niekiedy nieświadomie powielane są narracje stworzone post factum z nieprzyjaznym wobec Polski zamysłem.
Zaskakująca inicjatywa. O ewakuacji Armii Andersa z Sowietów do Iranu polemicznie
TYLKO U NAS
Artykuł

Zaskakująca inicjatywa. O ewakuacji Armii Andersa z Sowietów do Iranu polemicznie

Autor: Sławomir Kalbarczyk
W historiografii polskiej zakorzenił się pogląd, że ewakuacja wojsk polskich z ZSRS do Iranu w sierpniu 1942 r. była wynikiem porozumienia brytyjsko-sowieckiego zawartego ponad głową rządu polskiego. Rzadko kiedy wspomina się o militarnym znaczeniu tej inicjatywy.
Zbrodnia Katyńska. W kręgu prawdy i kłamstwa
Biblioteka cyfrowa

Zbrodnia Katyńska. W kręgu prawdy i kłamstwa

Autor: Sławomir Kalbarczyk
W pierwszym okresie II wojny światowej Związek Sowiecki wystąpił przeciwko Polsce jako sojusznik Niemiec hitlerowskich. Realizując zobowiązania paktu Ribbentrop–Mołotow (Hitler–Stalin) z 23 sierpnia 1939 r. armia sowiecka wsparła walczący od 1 września 1939 r. niemiecki Wehrmacht i 17 września uderzyła na Polskę. W wyniku tej agresji w ciągu niecałego miesiąca do niewoli sowieckiej dostało się około 250 tysięcy polskich żołnierzy różnych stopni. W zamęcie wojennym część szeregowych została przez jednostki Armii Czerwonej zwolniona, część jeńców zbiegła i w rezultacie w rękach NKWD, któremu czerwonoarmiści ostatecznie przekazali polskich jeńców, znalazło się ich około 125 tysięcy.
Złoczów 1939. Przykład sowieckiej zbrodni
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Złoczów 1939. Przykład sowieckiej zbrodni

Autor: Sławomir Kalbarczyk
Funkcjonariusze Oddziałów Specjalnych NKWD uznali, że w warunkach bojowych przejmują funkcję Czeka z okresu wojny domowej. Oznaczało to, że przyznawali sobie prawo nie tylko do aresztowania „wrogich elementów”, lecz także do ich eksterminacji.
TEKSTY
TEMATY
Biblioteka cyfrowa
Audio/Video
English content
Księgarnia
Aktualności
Autorzy
O nas
Kontakt
Edukacja
postacie IPN
Spotkasz ich na Przystanku Historia
Józef Piłsudski, Anna Walentynowicz, mały Powstaniec – te trzy postacie przyjęliśmy jako symbolicznych reprezentantów trzech epok historii Polski w XX wieku – II Rzeczypospolitej, Polski pod rządami komunistów ale też Polski czasów II wojny światowej. Nasi bohaterowie kształtowali nie tylko dzieje Polski, ale też nasze wyobrażenia o wartościach moralnych: poświęcenia, odpowiedzialności, odwagi – dziś są już częścią historii, którą opisujemy. Temu ma służyć Przystanek Historia (autor zdjęcia małego Powstańca - Cezary Piwowarski)
Dowiedz się więcej
Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby dotrzeć do wszystkich właścicieli (i dysponentów praw autorskich) zdjęć i innych materiałów, które są wykorzystywane na niniejszym portalu. Wszelkie osoby i instytucje, do których nie udało nam się dotrzeć prosimy o kontakt z redakcją.
IPN
Copyright © 2024 Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu - Wszelkie prawa zastrzeżone. ISSN 2719-8510