Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

„<i>Wyścig Kusego</i> z tacą do gościa”, czyli historia Gospody pod Kogutem
Artykuł

Wyścig Kusego z tacą do gościa”, czyli historia Gospody pod Kogutem

Autor: Ewelina Ślązak
Wybuch II wojny światowej zmusił polskich sportowców do odłożenia własnych marzeń. Wielu zamieniło areny sportowe na działalność konspiracyjną, barykadę czy obóz koncentracyjny. Walka, jaką musieli podjąć nie toczyła się już na zasadach fair play, a stawką zmagań były wartości najwyższe: wolność i życie.
„Dokopać Ruskim”
Artykuł

„Dokopać Ruskim”

Autor: Mariusz Żuławnik
W niedzielę 20 października 1957 roku reprezentacja Polski rozegrała mecz, który przeszedł do historii polskiej piłki nożnej. Na Stadionie Śląskim w Chorzowie biało-czerwoni pokonali kadrę narodową ZSRS 2:1. To sensacyjne zwycięstwo odbiło się szerokim echem w całej sportowej Europie.
„Stan the Man”. Baseballista z Polską w sercu
Biogram / Biografia

„Stan the Man”. Baseballista z Polską w sercu

Autor: Justyna Staroń
Choć dziś amerykańskie Sokolstwo kojarzone jest głównie z działalnością patriotyczną i akcjami na rzecz wojska, to pamiętać trzeba, że jego zaangażowanie w krzewienie kultury fizycznej wśród Polonii również miało niebagatelne znaczenie.
„Tata wariata”, czyli koszykówka w Archiwum IPN
Artykuł

„Tata wariata”, czyli koszykówka w Archiwum IPN

Autor: Radosław Poboży
Polacy w NBA to nie tylko Cezary Trybański, Marcin Gortat i Maciej Lampe. Polskich akcentów jest znacznie więcej i są one związane głównie z imigrantami, którzy wyjechali z Polski do USA. Wśród nich należy wspomnieć o Lee Knorku, Vincencie Boryle, Stanleyu Stutzu czy Larrym Krystkowiaku.
Antoni Gałecki - z igrzysk pod Tobruk i Monte Cassino
Biogram / Biografia

Antoni Gałecki - z igrzysk pod Tobruk i Monte Cassino

Autor: Sebastian Pilarski
Występował w najważniejszych meczach reprezentacji Polski na olimpiadzie w Berlinie w 1936 r. oraz w słynnym meczu z Brazylią na mundialu we Francji w 1938 r. Taką kartę Antoni Gałecki – jeden z najwybitniejszych piłkarzy Łódzkiego Klubu Sportowego w okresie międzywojennym – zapisał na boisku. Oprócz tego walczył podczas II wojny światowej, docierając pod Tobruk i Monte Cassino.
Członkowie Sokolstwa w armii Stanów Zjednoczonych
Artykuł

Członkowie Sokolstwa w armii Stanów Zjednoczonych

Autor: Krzysztof Pawluczuk
W okresie II wojny światowej w armii Stanów Zjednoczonych służyli także liczni Polacy lub Amerykanie mający polskie korzenie. Pierwsi zaciągali się do wojska za oceanem już w 1939 r., po napaści Niemiec i ZSRS na Polskę.
España ’82. Emocje nie tylko piłkarskie
Artykuł

España ’82. Emocje nie tylko piłkarskie

Autor: Grzegorz Majchrzak
W lipcu 1982 r. po wygranym 3:2 meczu z Francją reprezentacja Polski w piłce nożnej zdobyła drugi medal mistrzostw świata. Ten ostatni duży sukces naszego futbolu rodził się w bólach. Tym bardziej że sport i polityka przeplatały się w tym przypadku wyjątkowo mocno.
Feliks Stamm w archiwach bezpieki
Artykuł

Feliks Stamm w archiwach bezpieki

Autor: Grzegorz Majchrzak
Feliks Stamm jest w Polsce postacią legendarną. W pełni zresztą na to zapracował, jako ojciec sukcesów polskiego boksu czy wręcz twórca „polskiej szkoły boksu”. To on jest autorem największych sukcesów naszych mistrzów ringu, włącznie ze „zlaniem ruskich” w 1953 r. podczas pamiętnych Mistrzostw Europy. Jednak – jak się okazuje – są również mniej znane fragmenty jego życiorysu.
Finałowa bitwa
Artykuł

Finałowa bitwa

Autor: Paweł Sasanka
Kiedy miały miejsce najbardziej gwałtowne starcia z milicją w Warszawie przed 1989? W październiku 1957 r. po likwidacji tygodnika „Po prostu”, a Marcu 1968, Czerwcu 1976 czy w czasie demonstracji ulicznych w stanie wojennym?
Funkcjonariusz Kapka
Artykuł

Funkcjonariusz Kapka

Autor: Grzegorz Majchrzak
Sport amatorski był w PRL fikcją. Nie inaczej było w przypadku piłkarzy. Po boiskach biegali, więc – przynajmniej formalnie – górnicy, włókniarze, żołnierzy, milicjanci i esbecy, a nie zawodowi futboliści.
Gustaw Pieprzny. Naczelnik Sokolstwa Polskiego w Ameryce
Biogram / Biografia

Gustaw Pieprzny. Naczelnik Sokolstwa Polskiego w Ameryce

Autor: Krzysztof Pawluczuk
Uznawany jest za jedną z najbardziej znaczących postaci w historii Sokolstwa Polskiego w Ameryce. Ten zasłużony żołnierz I wojny światowej oraz wojny polsko-bolszewickiej przez kilka dekad decydował o obliczu sportowym i wychowawczym tej organizacji.
Harry Haft – przeżył Auschwitz, boksował się z Rocky’m Marciano
Artykuł

Harry Haft – przeżył Auschwitz, boksował się z Rocky’m Marciano

Autor: Szymon Pietrzykowski
Est ist kein warum – usłyszeć miał w jednej z opowieści przytaczanych w ostatniej książce Primo Leviego, wydanych krótko przed jego śmiercią Pogrążonych i ocalonych, wiezień Auschwitz, po tym gdy zapytał dlaczego (warum) został spoliczkowany przez niemieckiego strażnika.
Henryk Czapczyk (1922-2010). Poznaniak, piłkarz, patriota
Artykuł

Henryk Czapczyk (1922-2010). Poznaniak, piłkarz, patriota

Autor: Marcin Jurek
Henryk Czapczyk był jednym z najbardziej znanych piłkarzy w historii poznańskiego futbolu. Mistrz Polski z Wartą, następnie w Lechu współtworzył słynny tercet A-B-C.
Ignacy Tłoczyński. Z kortu tenisowego do 2. Korpusu gen. Władysława Andersa
Artykuł

Ignacy Tłoczyński. Z kortu tenisowego do 2. Korpusu gen. Władysława Andersa

Autor: Ewelina Ślązak
Szczególnie brutalna natura II wojny światowej przerwała wiele obiecujących karier i wyrządziła niepowetowane straty nie tylko rodzimemu sportowi, ale i samym sportowcom. Tym bardziej budująca wydaje się historia Ignacego Tłoczyńskiego – tenisisty, konspiratora i powstańca – który szczęśliwie przebrnął przez wojenną zawieruchę i powrócił po wojnie na korty Wimbledonu.
Katowicki „Zryw” w walczącym Budapeszcie
Artykuł

Katowicki „Zryw” w walczącym Budapeszcie

Autor: Jarosław Neja
Jesienią 1956 r. uwolnione na pewien czas z uścisku cenzury peerelowskie media poświęcały wiele miejsca powstaniu narodowemu na Węgrzech. Ponadto Polacy chętnie słuchali rozgłośni zachodnich, zwłaszcza Radia Wolna Europa i BBC, oraz relacji nielicznych naocznych świadków. Pod wpływem tych wiadomości ruszyła wielka akcja pomocy dla bratanków znad Dunaju.
Kibice, przemytnicy, handlarze
Artykuł

Kibice, przemytnicy, handlarze

Autor: Grzegorz Majchrzak
Na olimpiadę moskiewską latem 1980 roku Polacy wyjeżdżali nie tylko dla emocji sportowych. Dla części naszych rodaków ważniejszy był handel lub dobra zabawa, niekoniecznie związana z widowiskami na arenach olimpijskich. Wszystko to działo się pod czujnym okiem KGB ZSRS i SB PRL.
Kryptonim „Rekreacja” – SB wobec środowiska sportowego na terenie województwa suwalskiego (1983-1989)
Artykuł

Kryptonim „Rekreacja” – SB wobec środowiska sportowego na terenie województwa suwalskiego (1983-1989)

Autor: Marek Kozak
Zawieszenie stanu wojennego 31 grudnia 1982 r., a następnie jego zniesienie 22 lipca 1983 r. nie sprawiło, że aparat represji przestał się interesować działalnością i funkcjonowaniem zakładów pracy czy ośrodków kulturalnych, sportowych oraz turystycznych.
Lech Poznań na zwrotnicach wielkiej historii
Artykuł

Lech Poznań na zwrotnicach wielkiej historii

Autor: Marcin Jurek
Przypadająca w 2022 roku setna rocznica założenia Lecha Poznań to dobra okazja do przypomnienia największych momentów chwały kolejowego klubu, jego najsłynniejszych zawodników, ale także przywołania tych przedstawicieli rodziny Kolejorza, których losy trwale sprzęgnęły się z wielką historią.
Lwowiak na Wembley
Wspomnienie

Lwowiak na Wembley

Autor: Kazimierz Górski
Kazimierz Górski urodził się w 1921 r. we Lwowie. Miał cztery siostry i jednego brata. Mieszkali w kolejarskiej dzielnicy Bogdanówka. Przyszły trener chodził do szkoły powszechnej na ul. Sienkiewicza, a później do IX gimnazjum. Pieszo miał do dworca głównego 15 minut, a 5 minut na boisko Robotniczego Klubu Sportowego.
Major Kazimierz Szosland – kawalerzysta-olimpijczyk
Biogram / Biografia

Major Kazimierz Szosland – kawalerzysta-olimpijczyk

Autor: Bartosz Janczak
W okresie dwudziestolecia międzywojennego jednym z najlepszych polskich jeźdźców był tragicznie zamordowany w czasie II wojny światowej mjr Kazimierz Szosland – dwukrotny olimpijczyk i srebrny medalista z 1928 roku.
Maria Korpanty. Wiceprezes Sokolstwa Polskiego
Biogram / Biografia

Maria Korpanty. Wiceprezes Sokolstwa Polskiego

Autor: Krzysztof Pawluczuk
Maria Korpanty wniosła niezwykle istotny wkład w działalność Sokolstwa Polskiego w Ameryce i tamtejszej Polonii. Posiadany przez nią autorytet, zdolności organizacyjne oraz charyzma odcisnęły trwały ślad w dziejach tej organizacji.
Mecz otwarcia. Pierwszy występ polskiej reprezentacji na Mundialu
Artykuł

Mecz otwarcia. Pierwszy występ polskiej reprezentacji na Mundialu

Autor: Anna Płońska
5 czerwca 1938 r. reprezentacja Polski w piłce nożnej zadebiutowała na turnieju Mistrzostw Świata, który rozgrywany był wówczas we Francji. Rywalem drużyny polskiej była potężna Brazylia, a ich pojedynkowi przyglądało się około 25 tys. widzów zgromadzonych na Stade de la Meinau w Strasburgu.
Mecz w cieniu marcowych protestów
Artykuł

Mecz w cieniu marcowych protestów

Autor: Jerzy Eisler
13 marca 1968 r. w Katowicach Manchester United rozgrywał rewanżowy mecz z Górnikiem Zabrze. W tym samym jednak czasie, w nieodległych Gliwicach, trwały ”marcowe” protesty młodzieży. Zachodni dziennikarze musieli dostać się do Polski i pod okiem bezpieki zrelacjonować nie tylko mecz, ale i zamieszki.
Mecz, którego nie rozegrano
Artykuł

Mecz, którego nie rozegrano

Autor: Sebastian Pilarski
Truizmem jest twierdzenie, że sport jest wykorzystywany w polityce. Potwierdza to wiele wydarzeń znanych z historii, a jednym z przykładów takich działań jest piłkarski dwumecz, który miał być rozegrany przez reprezentacje Polski i Czechosłowacji w 1933 i 1934 r.
Moskwa’80. Zbojkotowana Olimpiada
Artykuł

Moskwa’80. Zbojkotowana Olimpiada

Autor: Wojciech Kujawa
W lutym 1980 r. prezydent USA Jimmy Carter zaapelował o bojkot nadchodzących igrzysk olimpijskich w Moskwie. Powodem była inwazja Związku Radzieckiego na Afganistan, dokonana w 1979 r. Apel spotkał się z szerokim odzewem społeczności międzynarodowej, dzięki czemu Polacy przywieźli z tych igrzysk rekordową liczbę medali.
Najważniejszy skok w życiu. Ucieczka Stanisława Marusarza z więzienia
Artykuł

Najważniejszy skok w życiu. Ucieczka Stanisława Marusarza z więzienia

Autor: Ewa Wójcicka
2 lipca 1940 r. Stanisław Marusarz uciekł z więzienia Policji Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa Dystryktu Krakowskiego przy ul. Montelupich w Krakowie. By poznać przyczyny osadzenia polskiego skoczka w tym więzieniu, należy cofnąć się do 1939 roku.
Niepodległość i piłka nożna
Artykuł

Niepodległość i piłka nożna

Autor: Piotr Milczanowski
Pierwszy mecz oficjalnych rozgrywek piłkarskich w niepodległej Rzeczpospolitej odbył się 18 kwietnia 1920 r. w Krakowie. Wawel przegrał z rezerwami Cracovii na jej stadionie 1:3. Zespoły występowały w osłabionych składach, bo większość graczy była w tym czasie na froncie wojny polsko-bolszewickiej.
Pierwsze Damy lekkoatletyki II RP – Halina Konopacka-Matuszewska i Maria Kwaśniewska
Artykuł

Pierwsze Damy lekkoatletyki II RP – Halina Konopacka-Matuszewska i Maria Kwaśniewska

Autor: Artur Cieślik
Kalos Kagathos w języku starogreckim znaczyło dosłownie „Piękna i Dobra”, takie imię otrzymał medal nadawany, pod patronatem Polskiego Komitetu Olimpijskiego, wybitnym sportowcom, którzy osiągnęli sukcesy również poza sportem. Laureatką medalu w 2003 r. została Maria Kwaśniewska i zapewne tylko kwestią czasu jest nominacja dla Haliny Konopackiej.
Pieśń o Małym Rycerzu. Jerzy Skolimowski „Mały”
Biogram / Biografia

Pieśń o Małym Rycerzu. Jerzy Skolimowski „Mały”

Autor: Agnieszka Wygoda
Olimpijczyk, architekt, polski żołnierz i oficer brytyjskiego wywiadu. W polskich barwach brał udział w trzech olimpiadach: w Amsterdamie (1928), w Los Angeles (1932), Berlinie (1936). Dwukrotny medalista olimpijski z Los Angeles z 1932 roku (srebro i brąz) z osady wioślarskiej, sternik. 150 cm wzrostu i 49 kg wagi – ten niepozorny Polak był człowiekiem o wielkiej charyzmie: inteligentny, elokwentny, zabawny, hart ducha i siła woli wyróżniała tego mężczyznę o niewielkim wzroście.
Polska piłka Anno Domini 1985, czyli MSW na tropie piłkarskich przekrętów
Artykuł

Polska piłka Anno Domini 1985, czyli MSW na tropie piłkarskich przekrętów

Autor: Grzegorz Majchrzak
W latach 80. w peerelowskim futbolu pojawiły się pieniądze, jak na warunki polskie spore. Pojawiły się również związane z tym nieprawidłowości.
Portrecista powstania. Eugeniusz Lokajski
Artykuł

Portrecista powstania. Eugeniusz Lokajski

Autor: Agnieszka Szajewska
Jak opisać Powstanie Warszawskie? Niewielu jest dziś ludzi, którzy pamiętają te wydarzenia. Niewiele jest miejsc, które choćby przypominają stolicę w 1944 r. Wszystko zamarło na zdjęciach pozostających świadectwem tamtych dni.
Pułkownik Kazimierz Glabisz – żołnierz, działacz sportowy, patriota
Biogram / Biografia

Pułkownik Kazimierz Glabisz – żołnierz, działacz sportowy, patriota

Autor: Marek Jończyk
Przywołując bohaterskie postawy Polaków czasu II wojny światowej, warto przypomnieć postać żołnierza, którego losy we wrześniu 1939 r splotły się z Kielecczyzną. Chodzi o organizatora i dowódcę Grupy „Kielce”, walczącej z Niemcami od 5 do 7 września 1939 r. w bitwie pod Kajetanowem i Barczą.
Rajdowe sukcesy dowódcy Dywizjonu 303 Wojciecha Kołaczkowskiego
Biogram / Biografia

Rajdowe sukcesy dowódcy Dywizjonu 303 Wojciecha Kołaczkowskiego

Autor: Tomasz Osiński
Bohater niniejszego szkicu Wojciech Kołaczkowski pochodził z ziemiańskiej rodziny związanej od przełomu wieków XVIII i XIX z Lubelszczyzną. Kolejne pokolenia Kołaczkowskich aktywnie uczestniczyły w zrywach powstańczych i wojnach.
Rekordzista z Solidarności
Artykuł

Rekordzista z Solidarności

Autor: Kamil Dworaczek
Od wielkich sukcesów sportowych przez alkoholizm i ciężką chorobę aż do odnalezienia samego siebie w działalności opozycyjnej – tak w kilku słowach można by streścić biografię Marka Petrusewicza. Ta pełna wzlotów i upadków historia to przykład zmagania się z przeciwnościami losu w ponurej peerelowskiej rzeczywistości.
Sokoli Klub Szybowcowy – „W zdrowym ciele, zdrowy duch”
Artykuł

Sokoli Klub Szybowcowy – „W zdrowym ciele, zdrowy duch”

Autor: Justyna Staroń
Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” stanowiło w Polsce wzór nowoczesnej organizacji społecznej, łączącej dbałość o kulturę fizyczną i narodową. Ruch sokolski zawędrował również do Stanów Zjednoczonych, gdzie wysiłki instruktorów zaowocowały również barwnym epizodem budowy własnego klubu szybowcowego.
Sokolstwo Polskie w przeddzień I wojny światowej
Artykuł

Sokolstwo Polskie w przeddzień I wojny światowej

Autor: Krzysztof Pawluczuk
Od października 1917 do lutego 1919 roku na terenie USA i Kanady od zarejestrowano 38 tys. ochotników spośród członków polskiego wychodźstwa. Ostatecznie do Francji wysłano łącznie 20 720 ochotników, w tym około 6 tysięcy członków Związku Sokołów Polskich w Ameryce.
Społeczeństwo „małej stabilizacji”
Artykuł

Społeczeństwo „małej stabilizacji”

Autor: Adam Dziurok
Społeczeństwo, doświadczone terrorem okresu stalinowskiego, doceniało powiew swobody. Na fali październikowej „odwilży” zezwolono na przyjazdy ludności polskiej ze Związku Sowieckiego oraz kontrolowaną emigrację do Niemiec.
Sport z polityką w tle – rzecz o mistrzostwach świata w Krynicy w 1931 r.
Artykuł

Sport z polityką w tle – rzecz o mistrzostwach świata w Krynicy w 1931 r.

Autor: Sebastian Pilarski
Wiele dziedzin życia, również, wydawałoby się, odległych od polityki, jest z nią ściśle złączonych. O prawdziwości tego twierdzenie świadczy pewien epizod w stosunkach polsko-czechosłowackich z 1931 r.
Srebrna drużyna Mistrzostw Świata w 1974 r.
Artykuł

Srebrna drużyna Mistrzostw Świata w 1974 r.

Autor: Robert Szcześniak
Na przełomie lat 60. i 70. polska piłka nożna zagościła na europejskich salonach. Początek temu dały sukcesy drużyn klubowych.
Teofil Antoni Starzyński. Przywódca Sokolstwa Polskiego
Biogram / Biografia

Teofil Antoni Starzyński. Przywódca Sokolstwa Polskiego

Autor: Agata Dawidowicz-Stan, Marta Stępniewska
Sokolstwo Polskie było jednym z najważniejszych przejawów działalności polonijnej na terenie USA. Jego wysiłki nie tylko przyczyniły się do krzewienia polskiej kultury, ale też dostarczyły polskiej armii tysiące gotowych do walki ochotników. Jednym z ludzi, bez których funkcjonowanie tej organizacji nie sposób sobie wyobrazić, był dr Teofil Starzyński.
Walka portfelem. Sokolstwo Polskie i obligacje wojenne USA
Artykuł

Walka portfelem. Sokolstwo Polskie i obligacje wojenne USA

Autor: Krzysztof Pawluczuk
Prowadzenie globalnego konfliktu zbrojnego wymagało posiadania ogromnej i doskonale wyposażonej armii. Jej wyekwipowanie w broń, pojazdy i zaopatrzenie oraz kilkuletnie utrzymywanie było gigantycznym wydatkiem dla skarbu każdego państwa. W USA próbowano złagodzić obciążenie budżetu za pomocą sprzedaży obligacji wojennych. W akcję tą czynnie włączyło się Sokolstwo Polskie.
Wanda Modlibowska – niesamowita pilotka szybowców i działaczka konspiracyjna
Biogram / Biografia

Wanda Modlibowska – niesamowita pilotka szybowców i działaczka konspiracyjna

Autor: Izabella Kopczyńska
Życiorys Wandy Modlibowskiej to przykład historii niezwykłej kobiety zarówno w sferze zawodowej, jak i patriotycznej. Z wykształcenia chemiczka, jej powołaniem było pilotowanie szybowców, z miłości do ojczyzny stała się działaczką konspiracyjną.
Władysław Komar
Biogram / Biografia

Władysław Komar

Autor: Katarzyna Adamów
Urodzony w Kownie, jeden z najznakomitszych polskich kulomiotów. Był postacią niezwykle barwną i rozpoznawalną. Zapisał się w historii nie tylko jako wybitny sportowiec, lecz także jako komik i aktor. Mówi się, że znał tylu ludzi ilu zawierała książka telefoniczna…
Wyścig Pokoju na śląskich drogach
Artykuł

Wyścig Pokoju na śląskich drogach

Autor: Tomasz Gonet
Symbolem wiosny w PRL obok pierwszomajowych pochodów przez dziesięciolecia był, odbywający się pod symbolem białego gołębia, Wyścig Pokoju. Największy i najważniejszy amatorski wyścig kolarski XX wieku, a zarazem najpopularniejsze cykliczne wydarzenie sportowe PRL, nie mógł ominąć Górnego Śląska.