Tag Filip Musiał

Audio/Video

„Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” - o nowym numerze rocznika naukowego IPN

Autor: Filip Musiał, Władysław Bułhak, Piotr Chmielowiec, Adam Dziurok, Paweł Skubisz, Rafał Dudkiewicz

„Burzą” ku wolności

Gdy w styczniu 1944 r. Armia Czerwona przekroczyła granicę polską, Wojsko Polskie w konspiracji – Armia Krajowa – rozpoczęło realizację planu „Burza”. Była to koncepcja powstania strefowego, w której polskie jednostki miały atakować wycofujące się wojskami III Rzeszy, przed nacierającymi Sowietami.

Biblioteka cyfrowa

„Czekając na sprawiedliwość”

Autor: Karol Nawrocki, Karolina Trzeskowska-Kubasik, Konrad Graczyk, Grzegorz Majchrzak, Filip Musiał

Dodatek IPN do miesięcznika „W Sieci Historii” nr 11–12/2022

Biblioteka cyfrowa

„Ostatnie powstanie”. Dodatek prasowy na Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych

Autor: Maciej Korkuć, Michał Wenklar, Dawid Golik, Filip Musiał, Robert Piwko, Marek Jedynak, Krzysztof Pięciak

W dodatku przedstawiona jest ewolucja w kolejnych latach charakteru i warunków działalności podziemia niepodległościowego w Małopolsce i Świętokrzyskiem.

Biblioteka cyfrowa

„Śmierć za ratowanie życia”. Dodatek prasowy Oddziału IPN w Krakowie

Autor: Filip Musiał, Anna Czocher, Roman Gieroń, Joanna Lubecka, Martyna Grądzka-Rejak, Krzysztof Pięciak

W 1941 r. Hans Frank, generalny gubernator okupowanych przez Niemców ziem polskich, wydał rozporządzenie wprowadzające karę śmierci dla Żydów, którzy opuścili bez zezwolenia teren getta oraz dla Polaków udzielających im pomocy. Odpowiedzialność ponosili nie tylko prawni właściciele mieszkań, domów i gospodarstw. Niemcy mordowali często całe rodziny z dziećmi.

Audio/Video

„Z filmoteki bezpieki" odc. 23 - Pozyskanie TW „Stefana”, metodologia werbunku służb PRL (cz. 1)

Autor: Cezary Gmyz, Filip Musiał

Audio/Video

„Z filmoteki bezpieki" odc. 24 - Pozyskanie TW „Stefana”, metodologia werbunku służb PRL (cz. 2)

Autor: Cezary Gmyz, Filip Musiał

Audio/Video

„Z filmoteki bezpieki" odc. 82 - Księża na celowniku bezpieki cz.1

Autor: Filip Musiał, Cezary Gmyz

Audio/Video

„Z filmoteki bezpieki" odc. 83 - Księża na celowniku bezpieki cz.2

Autor: Filip Musiał, Cezary Gmyz

Biblioteka cyfrowa

„Zbrodnicza Akcja”

Autor: Filip Musiał, Rafał Opulski, Anna Czocher, Martyna Grądzka-Rejak, Roman Gieroń, Joanna Lubecka

Celem Aktion „Reinhardt” było wymordowanie Żydów i zagarnięcie ich mienia przez niemiecką Trzecią Rzeszę. Szefem akcji został Odilo Globocnik – dowódca SS i policji w dystrykcie lubelskim GG.

Audio/Video

Władysław Siła-Nowicki. Żołnierz i konspirator 1939–1956

Autor: Filip Musiał, Mariusz Olczak, Ewa Rzeczkowska, Maria Nowicka-Marusczyk, Rafał Łatka

Audio/Video

Aktion Reinhardt

Autor: Filip Musiał, Grzegorz Berendt, Martyna Grądzka-Rejak, Aleksandra Namysło

Biblioteka cyfrowa

Armia Krajowa. Wojsko wolnej Polski

Dodatek prasowy IPN do tygodnika „Gość Niedzielny” z 25 września 2022 z okazji 80. rocznicy powstania Armii Krajowej

Audio/Video

Bohaterowie walki o niepodległość, którzy po zajęciu Polski przez Armię Czerwoną zostali ofiarami komunistycznych zbrodni. Fieldorf, Pilecki i inni – czy po wojnie musieli zginąć?

Autor: Filip Musiał, Joanna Żelazko, Michał Gruszczyński, Paweł Sztama

Bohaterowie z przypadku – Gorbaczow i Jaruzelski

O TYM SIĘ MÓWI

Artykuł

Bohaterowie z przypadku – Gorbaczow i Jaruzelski

Autor: Filip Musiał

26 grudnia 1991 roku Rada Najwyższa ZSRS przyjęła w Moskwie deklarację o rozwiązaniu ZSRS. Było to skutkiem utworzenia 8 grudnia tegoż roku Wspólnoty Niepodległych Państw, ale nade wszystko – procesu rozpadu bloku państw socjalistycznych i wybijania się na suwerenność kolejnych republik sowieckich.

Audio/Video

Co IPN wniósł do naszej wiedzy o PRL-owskim aparacie represji?

Autor: Rafał Dudkiewicz, Filip Musiał

Audio/Video

Co Rosjanie świętują 9 maja? Jakie znaczenie „walka z faszyzmem” miała dla uzasadniania moskiewskich agresji na wolne narody? Jak wyglądała sowiecka propaganda w okupowanej Polsce i Europie? Jakie techniki wykorzystywano do manipulacji społeczeństwami?

Autor: Filip Musiał, Maciej Korkuć, Jan Szumski, Rafał Opulski

O TYM SIĘ MÓWI

Artykuł

Czarnobyl. Przemilczeć katastrofę

Autor: Filip Musiał

W nocy z 25 na 26 kwietnia 1986 r., w elektrowni atomowej w Czarnobylu na Ukrainie doszło do awarii. Niekontrolowana reakcja łańcuchowa doprowadziła do wybuchu wodoru, który rozsadził rdzeń reaktora. Do atmosfery przedostały się śmiertelnie groźne substancje radioaktywne.

Audio/Video

Czy tzw. wybory 19 stycznia 1947 r. były naprawdę wyborami? Czy znamy ich prawdziwe wyniki? Dlaczego komunistyczne władze ogłosiły tzw. amnestię i jaki był jej cel?

Autor: Adam Dziuba, Filip Musiał, Maciej Korkuć, Piotr Niwiński

Audio/Video

Czy w 1981 Moskwa chciała użyć armii sowieckiej przeciw Polakom? Kiedy władze PRL przygotowały wprowadzenie stanu wojennego? Czy Amerykanie znali plan reżimu Jaruzelskiego?

Autor: Grzegorz Majchrzak, Tadeusz Ruzikowski, Filip Musiał, Sebastian Pilarski

Audio/Video

Czym była Armia Krajowa? Jaka była jej rola w Polskim Państwie Podziemnym? Czym wyróżniała się spośród innych konspiracyjnych formacji w Polsce i w Europie?

Autor: Filip Musiał, Tomasz Łabuszewski, Dawid Golik, Marek Jedynak

Donos i podsłuch. Narzędzia działań bezpieki

DLA WNIKLIWYCH

Artykuł

Donos i podsłuch. Narzędzia działań bezpieki

Autor: Filip Musiał

Agenci, podsłuchy, punkty obserwacyjne – aparat bezpieczeństwa gromadził wiedzę dzięki tzw. osobowym i rzeczowym źródłom informacji. Umiejętne wykorzystanie donosów, raportów z obserwacji i stenogramów podsłuchów pozwalało na krzyżową ich weryfikację oraz na skuteczniejsze działania przeciw środowiskom opozycyjnym.

Drogą honoru Polaka prawdziwego. Pułkownik Franciszek Niepokólczycki

DLA WNIKLIWYCH

Biogram / Biografia

Drogą honoru Polaka prawdziwego. Pułkownik Franciszek Niepokólczycki

Autor: Filip Musiał

„Jego zdaniem legenda AK istnieje, rośnie i będzie rosła. Nie potrafią temu zapobiec czynniki rządowe bez względu na stosowane środki. […] Obecnie wielką polityką dla AK-owców w kraju jest zachować swoją godność żołnierską i nie pozwalać wszelkimi sposobami na pomniejszanie dorobku AK i jej legendy. Powinna ona jak sztandar być przekazana młodzieży”.

DLA WNIKLIWYCH

Artykuł

Dziedzictwo, któremu na imię Polska

Autor: Filip Musiał

Jan Paweł II wołał 10 czerwca 1979 r. na krakowskich Błoniach: Zanim stąd odejdę, proszę was, abyście całe to duchowe dziedzictwo, któremu na imię Polska, raz jeszcze przyjęli z wiarą, nadzieją i miłością – taką, jaką zaszczepia w nas Chrystus na Chrzcie Świętym – abyście nigdy nie zwątpili…

Biblioteka cyfrowa

Dzielnica Cierpienia. Dodatek prasowy w 80. rocznicę utworzenia getta w Krakowie

Tysiące osób stłoczonych na niewielkiej przestrzeni z tygodnia na tydzień coraz bardziej popadało w nędzę. Doskwierały im głód i szerzące się choroby. Pozbawieni majątku, często także możliwości pracy zarobkowej, nie mieli szansy na przeżycie czy zapewnienie możliwości przetrwania najbliższym.

Dziewięć dni, które wstrząsnęły Peerelem

POLECAMY

Artykuł

Dziewięć dni, które wstrząsnęły Peerelem

Autor: Filip Musiał

2 czerwca 1979 r. Jan Paweł II rozpoczął pierwszą pielgrzymkę do Polski, podczas której odwiedził Warszawę, Gniezno, Częstochowę, Kraków, Oświęcim, Kalwarię Zebrzydowską i Wadowice.

Enklawy oporu. Społeczeństwo wobec terroru komunistycznego w latach 1948-1956

Z PODRĘCZNIKA HISTORII

Artykuł

Enklawy oporu. Społeczeństwo wobec terroru komunistycznego w latach 1948-1956

Autor: Filip Musiał

„Inżynieria strachu” z lat 1944–1948, sfałszowanie referendum z 1946 r. i wyborów z 1947 r. doprowadziły do załamania postaw oporu wobec wprowadzanego reżimu. Powszechny terror końca lat czterdziestych i pierwszej połowy lat pięćdziesiątych miał złamać wolę oporu w społeczeństwie. W znacznej mierze okazał się skuteczny.

Filip Musiał

Autor: Filip Musiał

Urodzony w 1976 r., historyk i politolog, dr hab., dyrektor Oddziału IPN w Krakowie, profesor i prorektor Akademii Ignatianum w Krakowie, zastępca redaktora naczelnego „Zeszytów Historycznych WiN-u”. Autor książek: Podręcznik bezpieki. Teoria pracy operacyjnej Służby Bezpieczeństwa w świetle wydawnictw resortowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PRL (1970–1989) (2007; 2015); Raj grabarzy narodu. Studia i materiały do dziejów aparatu represji w Polsce „ludowej” 1945–1989 (2010); (z D. Golikiem) Władysław Gurgacz – jezuita wyklęty (2014) i in.

Z PODRĘCZNIKA HISTORII

Artykuł

Gospodarka centralnie sterowana

Autor: Filip Musiał

Rok 1948 otwierał przed komunistami nowe perspektywy także w gospodarce. Likwidacja powszechnego oporu sprawiła, że mogli powoli przenosić nacisk ze sfery politycznej na pozostałe dziedziny życia społecznego.

Biblioteka cyfrowa

Góral, znaczy Polak z ducha i krwi

Autor: Filip Musiał, Wojciech Szatkowski, Dawid Golik, Maciej Korkuć, Rafał Opulski, Stanisław Apostoł, Arkadiusz Stefaniak-Guzik

Konfederacja Tatrzańska jako lokalna organizacja miała dla Podhala istotne znaczenie, także jako przejaw sprzeciwu wobec kolaboracyjnego zjawiska Goralenvolku.

Audio/Video

Grudzień 1970: między buntem ekonomicznym a niepodległościową rewoltą

Autor: Daniel Wicenty, Paweł Miedziński, Filip Musiał

WARTO ZAJRZEĆ

Artykuł

Historia, pamięć, tożsamość

Autor: Filip Musiał

15 września 2000 r. Janusz Kurtyka został mianowany dyrektorem Oddziału IPN w Krakowie. Tym samym rozpoczął działalność jeden z największych oddziałów Instytutu.

O TYM SIĘ MÓWI

Artykuł

II wojna światowa a kapitał moralny

Autor: Filip Musiał

Mimo tego, że od zakończenia II wojny światowej minęło wiele lat, jest ona wciąż wydarzeniem, wokół którego ogniskuje się publiczna dyskusja na arenie międzynarodowej. Niekoniecznie ta, którą widzimy codziennie w programach informacyjnych, ale ta, która jest ważnym elementem dyplomacji historycznej.

Audio/Video

Jak komuniści mordowali swoich przeciwników? Kiedy zinstytucjonalizowano mechanizm mordowania tych, którzy walczyli o niepodległość czy sprzeciwiali się systemowi komunistycznemu? W jaki sposób próbowano nadać pozory legalności morderstwom politycznym? Kim byli nieznani sprawcy?

Autor: Filip Musiał, Wojciech Frazik, Patryk Pleskot, Grzegorz Majchrzak

Audio/Video

Jak Niemcy realizowali swój plan całkowitej zagłady Żydów? Co groziło Polakom, którzy pomagali swoim żydowskim współobywatelom? Jakie postawy dominowały wśród społeczeństwa polskiego?

Autor: Filip Musiał, Mateusz Szpytma, Martyna Grądzka-Rejak, Sebastian Piątkowski

Audio/Video

Jaka była sytuacja Kościołów i związków wyznaniowych w państwach bloku wschodniego w Europie lat 1945–1992? Na czym polegała polityka wyznaniowa władz PRL?

Autor: Filip Musiał, Rafał Łatka, Dominik Zamiatała, Konrad Białecki

Audio/Video

Jaka jest rola czasopism naukowych we współczesnym świecie? Jakie cele stawiają sobie czasopisma naukowe? Kto jest odbiorcą tekstów naukowych? Jak periodyki naukowe mogą wpływać na dyskurs intelektualny w Polsce?

Audio/Video

Jakie zmiany nastąpiły w doktrynie komunistycznej między tzw. stalinizmem a formułą „poodwilżową”? Jakie było znaczenie spotkania w Szklarskiej Porębie i czym miał być Kominform? Jak Moskwa zarządzała swym „imperium zewnętrznym” po 1953 r.? Jak można opisać model zarządzania „wspólnotą komunistyczną” w latach tzw. stalinizmu?

Autor: Filip Musiał, Karol Sacewicz, Bogusław Tracz, Maciej Zakrzewski

Audio/Video

Jesienią 1947 r. dwóch przywódców partii opozycyjnych wobec komunistów opuściło pojałtańską Polskę. Dlaczego wcześniej zdecydowali się na powrót do kraju? Jak usiłowali budować jawną opozycję? Czy komuniści próbowali przejąć sztandary przedwojennych partii lewicowych i centrowych?

Autor: Filip Musiał, Marek Hańderek, Bartłomiej Noszczak, Robert Spałek

Katolicy w komunizmie. Kościół polski w latach 1948-1956

Z PODRĘCZNIKA HISTORII

Artykuł

Katolicy w komunizmie. Kościół polski w latach 1948-1956

Autor: Filip Musiał

Zmonopolizowanie władzy w kraju pozwoliło komunistom zrzucić maskę przychylności dla Kościoła i otwarcie wystąpić przeciw niemu. Władza dążyła do odciągnięcia wiernych od Kościoła, pozbawienia go zaplecza osobowego, materialnych podstaw funkcjonowania oraz przejęcia kontroli nad częścią jego działalności w drodze nakazów administracyjnych.

WARTO WIEDZIEĆ

Artykuł

Katyń – pamiętamy

Autor: Filip Musiał

13 kwietnia obchodzimy Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej ustanowiony dla upamiętnienia wymordowania przez Sowietów, na mocy decyzji z 5 marca 1940 r., blisko 22 tysięcy polskich jeńców wojennych i więźniów.

Biblioteka cyfrowa

Katyń. Dodatek prasowy na 80. rocznicę ogłoszenia informacji o odkryciu masowych grobów polskich oficerów

Autor: Filip Musiał, Łucja Marek, Marek Jończyk, Paweł Naleźniak, Dariusz Gorajczyk, Mateusz Zemla

13 kwietnia 1943 roku świat obiegła informacja o ujawnieniu w Katyniu masowych grobów, w których spoczywały szczątki prawie 22 tys. obywateli II Rzeczypospolitej zamordowanych na rozkaz sowieckich władz.

Audio/Video

Kim był Ludwik Marszałek „Zbroja” ? Jakie wartości wyznawał? Jaką cenę zapłacił za służbę dla Rzeczypospolitej?

Autor: Tomasz Balbus, Filip Musiał, Tadusz Wolsza, Maciej Małozięć, Rafał Dudkiewicz

Audio/Video

Komitet Obrony Robotników i narodziny jawnej opozycji – nowa rzeczywistość w PRL?

Autor: Filip Musiał, Cecylia Kuta, Grzegorz Waligóra, Tomasz Kozłowski

WARTO WIEDZIEĆ

Artykuł

Koniec wojny, ale nie zniewolenia

Autor: Filip Musiał

II wojna światowa jest dla Polaków wciąż tematem ważkim. Nie mniej istotne z punktu widzenia naszej historycznej świadomości są kwestie związane z zakończeniem tego zbrojnego konfliktu.

Audio/Video

Konspiracja i opór społeczny w Polsce 1944–1956. Słownik biograficzny, t. VI

Autor: Tomasz Łabuszewski, Kazimierz Krajewski, Filip Musiał

Konspiracja, wojsko, partyzantka. Podziemie zbrojne w Małopolsce 1939–1955

POLECAMY

Artykuł

Konspiracja, wojsko, partyzantka. Podziemie zbrojne w Małopolsce 1939–1955

Autor: Filip Musiał, Dawid Golik

Gdy we wrześniu 1939 r., jeszcze w trakcie walk frontowych z Niemcami, powstawały pierwsze konspiracyjne organizacje wojskowe, nikt nie przewidywał, że wojna potrwa kilka kolejnych lat. Tym bardziej nie spodziewano się, że walkę „aż do zwycięstwa” trzeba będzie prowadzić także w warunkach nowej okupacji – wprowadzanej rękami Sowietów i polskich komunistów.

Audio/Video

Krzywda wyrządzona przez okupantów niemieckich i sowieckich dzieciom i ich rodzicom to jedna z najstraszniejszych kart II wojny. Jak wyglądały sowietyzacja i germanizacja polskich dzieci? Jaki los Niemcy zgotowali „Dzieciom Zamojszczyzny” w ramach ludobójczej akcji wysiedleńczej w tej polskiej krainie?

Autor: Filip Musiał, Joanna Lubecka, Sebastian Piątkowski, Karol Sacewicz

O TYM SIĘ MÓWI

Artykuł

Kultura i nauka w służbie ideologii

Autor: Filip Musiał

Przejęcie przez komunistów kontroli nad życiem politycznym w Polsce pojałtańskiej umożliwiło im podjęcie bardziej zdecydowanych działań w celu wyeliminowania niezależności w pozostałych sferach życia publicznego.

Biblioteka cyfrowa

Kuryer Kielecki. Stan wojenny. Dodatek prasowy Delegatury IPN w Kielcach

Wydarzenia sprzed 40 lat budzą w odbiorze społecznym wciąż sprzeczne emocje. Co powinniśmy pamiętać o tamtym tragicznym czasie?

POLECAMY

Artykuł

Leopold Okulicki

Autor: Filip Musiał

„Powstanie Warszawskie nie było polityczną awanturą, jak to określa prokurator. Nie wybuchło na rozkaz Londynu, lecz dlatego, że Polacy w kraju zdecydowali, że jest konieczne. Była to walka bohaterska” – mówił gen. Leopold Okulicki w czasie procesu Szesnastu w Moskwie.

POLECAMY

Artykuł

List, który zachwiał Gomułką

Autor: Filip Musiał

Trzydzieści z górą lat po upadku komunizmu trudno uwierzyć, że totalitarnym reżimem mógł wstrząsnąć zwykły list.

Audio/Video

Ludowe Wojsko Polskie czy Ludowe Wojsko (nie)Polskie – geneza, tradycje i tożsamość armii PRL. Tajne służby Polski pojałtańskiej jako element realizacji interesów ZSRS i system ich zależności wobec Moskwy. Geneza komunistycznej bezpieki – Kujbyszewiacy

Autor: Sławomir Cenckiewicz, Witold Bagieński, Maciej Korkuć, Filip Musiał

Biblioteka cyfrowa

Małopolscy bohaterowie niepodległości 1918

Autor: Filip Musiał, Michał Wenklar

Dwanaście sylwetek żołnierzy, polityków i działaczy społecznych. Każdy z nich odegrał istotną rolę w burzliwych latach 1914-1918. Poprzez ich życiorysy możemy dostrzec wielowymiarowość procesu, który zaczął się wraz z trzecim zaborem, a zakończył nawet nie w 1918 r., lecz trzy lata później, gdy w 1921 r. nasi przodkowie ostatecznie ukształtowali granice II RP.

Biblioteka cyfrowa

Marzec '68

Autor: Filip Musiał, Marcin Kasprzycki, Paweł Mazur, Rafał Opulski, Monika Komaniecka-Łyp, Łucja Marek

„My studenci krakowskich wyższych uczelni wyrażamy swą solidarność ze studentami wyższych uczelni Warszawy, którzy zamanifestowali swą postawę w związku ze zdjęciem »Dziadów« ze sceny Teatru Narodowego, relegowaniem z uczelni kol. kol. Michnika i Szlajfera, jak i akcentami ograniczającymi wolność słowa, sztuki oraz zgromadzeń i prasy” – głosiła rezolucja krakowskich studentów z 11 marca 1968 r.

Audio/Video

Między placem Czerwonym a placem Defilad – odwilż w 1956 r. w PRL

Autor: Paweł Sasanka, Michał Wenklar, Filip Musiał, Robert Spałek

Między symboliką niepodległościową a cieniem totalitaryzmu

TYLKO U NAS

Artykuł

Między symboliką niepodległościową a cieniem totalitaryzmu

Autor: Filip Musiał

29 grudnia 1989 r. sejm „kontraktowy” znowelizował Konstytucję PRL – nazwę państwa zmieniono na Rzeczpospolitą Polską, orłu przywrócono koronę, wprowadzono zapisy ustrojowe o zasadzie demokratycznego państwa prawa.

Milenium chrztu Polski. Krok na drodze do wolności

POLECAMY

Artykuł

Milenium chrztu Polski. Krok na drodze do wolności

Autor: Filip Musiał

14 kwietnia 1966 roku – tysiąc lat od symbolicznej daty przyjęcia chrztu przez Mieszka I – rozpoczęły się obchody milenium chrztu Polski.

PAMIĘTAMY

Artykuł

Moją Ojczyzną – Polska. Janusz Kurtyka

Autor: Filip Musiał

Był jedną z tych osób, które wytrwale zmieniały nasze spojrzenie na polską historię. Wyraziście i głośno domagał się odrzucenia postkomunistycznej mentalności i patrzenia na nasze najnowsze dzieje z perspektywy państwa suwerennego i z użyciem narzędzi interpretacyjnych właściwych ludziom wolnym.

Audio/Video

Na czym polega problem wiarygodności dokumentów bezpieki? Co nowego wiemy na temat archiwaliów komunistycznej bezpieki? Jakie materiały na temat rozpracowania Kościoła katolickiego znajdują się w zasobie archiwalnym Instytutu Pamięci Narodowej?

Autor: Filip Musiał, Konrad Graczyk, Witold Bagieński, ks. Dominik Zamiatała, Krzysztof Sychowicz

Audio/Video

Nie tylko o tym, co działo się w 1968 r. w Czechosłowacji, ale także o zapomnianej pacyfikacji Berlina i Budapesztu. Czy były to rewolty ekonomiczne, a może niepodległościowe? Czy może spór komunistów z komunistami o wizję państwa?

Autor: Filip Musiał, Michał Wenklar, Sebastian Pilarski, Filip Gańczak

Audio/Video

Niemieckie zbrodnie w obozach koncentracyjnych

Autor: Filip Musiał, Martyna Grądzka-Rejak, Roman Gieroń, Marcin Przegiętka

Audio/Video

Niezależne Zrzeszenie Studentów – między ruchem studenckim a opozycją polityczną

Autor: Marek Wierzbicki, Kamil Dworaczek, Filip Musiał, Tomasz Kurpierz

Od „buntu niewolników” po „przystanek Niepodległość”. Janusz Kurtyka (1960–2010)

WARTO ZAJRZEĆ

Wspomnienie

Od „buntu niewolników” po „przystanek Niepodległość”. Janusz Kurtyka (1960–2010)

Autor: Filip Musiał

Dzieło ludzi wybitnych trwa dłużej niż ich życie. Janusz Kurtyka był człowiekiem wybitnym. Rozumiał ducha Instytutu Pamięci Narodowej i wiedział, jak wykorzystać jego potencjał. Przede wszystkim jednak miał precyzyjną wizję tego, jak po półwieczu totalitaryzmów odbudować polską tożsamość.

Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918-1989

Autor: Adam Dziurok, Marek Gałęzowski, Łukasz Kamiński, Filip Musiał

Wiek XX należał do najtrudniejszych w dziejach państwa i narodu polskiego. Niełatwo ten okres opisać, tym bardziej w syntetycznym skrócie. Naszym zamierzeniem było przedstawienie najnowszej historii Polski takiej, jaka była...

Z PODRĘCZNIKA HISTORII

Artykuł

Odwilż pod kontrolą

Autor: Filip Musiał

5 marca 1953 r. zmarł Józef Stalin. Śmierć sowieckiego dyktatora zapoczątkowała obejmujący cały blok sowiecki proces nazywany „odwilżą”. W jego efekcie doszło do korekty metod sprawowania władzy przy zachowaniu najistotniejszych cech systemu totalitarnego.

POLECAMY

Artykuł

Okrągły Stół w pamięci Polaków

Autor: Filip Musiał

Obrady Okrągłego Stołu, które rozpoczęły się 6 lutego 1989 r. są jednym z tych wydarzeń w najnowszej historii Polski, które budzą największe emocje. Głównie ze względu na spotkania i ustalenia podejmowane w willach MSW, przede wszystkim w podwarszawskiej Magdalence.

Audio/Video

Opricznicy PRL: Służba Bezpieczeństwa (1975-1990). Wiedzieć co planują Amerykanie. Think tank sowieckich namiestników oraz...

Autor: Filip Musiał, Patryk Pleskot, Witold Bagieński, Mirosław Sikora

Oswobodzenie KL Auschwitz – między pamięcią a propagandą

O TYM SIĘ MÓWI

Artykuł

Oswobodzenie KL Auschwitz – między pamięcią a propagandą

Autor: Filip Musiał

W 2005 r. Zgromadzenie Ogólne ONZ ustanowiło Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Datą, w której obchodzimy to wspomnienie jest 27 stycznia – rocznica wkroczenia Armii Czerwonej do niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Auschwitz.

Audio/Video

Październik 1956 r. – przełom w PRL czy zmiana narzędzi sprawowania władzy?

Autor: Włodzimierz Suleja, Filip Musiał, Paweł Sasanka, Robert Spałek

Z PODRĘCZNIKA HISTORII

Artykuł

Pełnia komunistycznego reżimu

Autor: Filip Musiał

Utworzenie PZPR i faktyczne podporządkowanie jej całości życia publicznego w Polsce nie zakończyło etapu „porządkowania” sceny politycznej. W państwach bloku wschodniego Sowieci dążyli do budowy systemu monopartyjnego lub systemu z dominującą partią komunistyczną i w pełni jej podporządkowanymi partiami satelickimi.

Biblioteka cyfrowa

Pod czerwonym pręgierzem. Proces krakowski WiN i PSL w 1947 roku

Autor: Wojciech Frazik, Filip Musiał, Michał Wenklar

Wycofanie się Niemców z okupowanych terenów Polski nie przyniosło Polakom oczekiwanej wolności. Totalitaryzm niemiecki zastąpiony został przez totalitaryzm sowiecki. Narzucona Polsce przez Kreml komunistyczna administracja dbała wyraźnieo interesy imperialne Związku Sowieckiego.

POLECAMY

Artykuł

Podbój zwany wyzwoleniem

Autor: Filip Musiał

Im szybciej zdamy sobie sprawę z tego, że w sferze narracji historycznej tkwimy wciąż w pozycji państwa i społeczeństwa posttotalitarnego, tym szybciej będziemy zdolni do budowy opowieści historycznej z perspektywy wolnościowej.

Podręcznik bezpieki. Teoria pracy operacyjnej Służby Bezpieczeństwa w świetle wydawnictw resortowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PRL (1970–1989)

Autor: Filip Musiał

„Podręcznik bezpieki” jest publikacją ukazującą metody działania komunistycznej Służby Bezpieczeństwa. Przedstawiono w niej najczęściej dyskutowane dziś problemy związane z pracą operacyjną bezpieki. Ukazano środki (narzędzia) działania SB. Zdefiniowano i omówiono podstawowe kategorie osobowych źródeł informacji wykorzystywanych przez piony operacyjne SB, działające na terenie PRL w latach 1970–1989. Najwięcej miejsca poświęcono tajnym współpracownikom, osobno omawiając problematykę związaną z ich werbunkiem, współpracą (prowadzeniem źródła, łącznością z nim, szkoleniem i wychowaniem oraz kontrolą), jak i zakończeniem współpracy. W dalszej kolejności przedstawiono rzeczowe środki pracy operacyjnej – najwięcej miejsca poświęcając technice operacyjnej oraz obserwacji zewnętrznej.

Audio/Video

Podwójne oblicze jezuity, czyli historia TW „Student”

Autor: Bogusław Górka, Cezary Gmyz, Filip Musiał, Piotr Woyciechowski

Podziemny parlament w pojałtańskiej Polsce

POLECAMY

Artykuł

Podziemny parlament w pojałtańskiej Polsce

Autor: Filip Musiał

Większość z nas wie już, kim byli Żołnierze Wyklęci. Doceniamy ich poświęcenie i rozumiemy, dlaczego walczyli w konspiracji. Ale działacze polityczni, którzy w Polsce zajętej przez komunistów trwali w podziemiu, wciąż pozostają zapomniani.

O TYM SIĘ MÓWI

Artykuł

Polacy a Święto Niepodległości

Autor: Filip Musiał

11 listopada jest datą symboliczną, to tego dnia w 1918 roku Józef Piłsudski objął naczelne dowództwo nad wojskami polskimi. Rocznicę tego wydarzenia obchodzimy jako narodowe święto, przywołując odzyskanie niepodległości po 123 latach zaborów.

Audio/Video

Poznaj dorobek Niezależnej Oficyny Wydawniczej lat 1982-1989. Na czym polegała trudność prowadzenia drugoobiegowej działalności wydawniczej w tych latach?

Autor: Marcin Krzek-Lubowiecki, Cecylia Kuta, Filip Musiał, Grzegorz Wołk

Audio/Video

Poznaj historię gmachu Aresztu Śledczego przy ulicy Rakowieckiej w Warszawie! Jaka była praktyka funkcjonariuszy UB podczas przesłuchań? Kim byli sprawcy? Kim ofiary?

Autor: Rafał Dudkiewicz, Filip Musiał

Proces kurii krakowskiej. Komuniści w walce z Kościołem

NOWY NUMER BIULETYNU IPN

Artykuł

Proces kurii krakowskiej. Komuniści w walce z Kościołem

Autor: Filip Musiał

W styczniu 1953 r., władze PRL przeprowadziły pokazową rozprawę nazwaną w mediach procesem kurii krakowskiej. Była ona ważnym etapem w działaniach sowietyzowanej „ludowej” Polski skierowanych przeciwko Kościołowi.

Prowokacja bydgoska. Wstęp do stanu wojennego

POLECAMY

Artykuł

Prowokacja bydgoska. Wstęp do stanu wojennego

Autor: Filip Musiał

Od początku 1981 r. komunistyczne władze zaczęły realizować tzw. taktykę odcinkowych konfrontacji z „Solidarnością”.

Biblioteka cyfrowa

Rok 1943. Odwet na polskiej wsi

Autor: Filip Musiał, Dawid Terelak, Dawid Golik, Piotr Sadowski, Marcin Chorązki, Marzena Grosicka

Zróżnicowane represje wobec wsi były jednym z elementów okupacyjnego terroru. Wpisywały się w politykę niemiecką wobec Polaków, traktowanych jako podludzie – nacja, która miała świadczyć niewolnicza pracę dla niemieckiej „rasy panów”.

NOWY NUMER BIULETYNU IPN

Artykuł

Rok 1949 – pełnia władzy komunistów

Autor: Filip Musiał

Od zajęcia polskich Kresów mijało pięć lat, od kapitulacji niemieckiej III Rzeszy – cztery lata, od sfałszowanych wyborów – dwa. Roku 1949 nie uznaje się za przełomowy w dziejach „ludowej” Polski, ale był on czasem wyjątkowym – pierwszym rokiem, w który komuniści wchodzili, mając już w pełni uporządkowaną sferę polityczną.

Audio/Video

Rozmowy operacyjne SB z ks. Henrykiem Gulbinowiczem 1969-1985

Autor: Filip Musiał, Krzysztof Sychowicz, Rafał Dudkiewicz

Audio/Video

Rozmowy SB z bp. Gulbinowiczem

Autor: Łucja Marek, Rafał Łatka, Filip Musiał, Janusz Ślęzak

Biblioteka cyfrowa

Rzeczpospolita wolnych ludzi. Janusz Kurtyka w mediach – wybór wywiadów, artykułów, oświadczeń z lat 2000–2010

Autor: Andrzej Arseniuk, Filip Musiał

Droga życia Janusza Kurtyki została ukształtowana z jednej strony przez poznawanie przeszłości, z drugiej strony historycznymi wydarzeniami, których był świadkiem i uczestnikiem.

POLECAMY

Artykuł

Rzeź Wołyńska – ludobójstwo zapomniane?

Autor: Filip Musiał

11 lipca 1943 roku ukraińscy nacjonaliści zaatakowali Polaków w 99 miejscowościach przedwojennego województwa wołyńskiego na Kresach – wtedy zajętych już przez niemiecką III Rzeszę. Dla upamiętnienia tego dnia, nazywanego Krwawą Niedzielą, co roku obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów.

Z PODRĘCZNIKA HISTORII

Artykuł

Sąd nad niepodległą Polską

Autor: Filip Musiał

Po 1944 r. komuniści dokończyli dzieła zaczętego przez okupanta niemieckiego i sowieckiego: władze Polski pojałtańskiej systematycznie likwidowały patriotyczną elitę II Rzeczypospolitej. Lata 1947–1948 były „sądem” nad pozostałościami podziemia, który miał przez fizyczną likwidację ludzi uniemożliwić odrodzenie niepodległej Polski.

Sfingowany proces i wyrok na biskupa kieleckiego Czesława Kaczmarka

POLECAMY

Artykuł

Sfingowany proces i wyrok na biskupa kieleckiego Czesława Kaczmarka

Autor: Filip Musiał

„Rząd polski uważa przeprowadzenie publicznego procesu sądowego grupy Kaczmarka za przedsięwzięcie całkowicie na czasie i uzasadnione” – zapewniał Bolesław Bierut ambasadora Związku Sowieckiego w Warszawie Arkadija Sobolewa.

Audio/Video

Sowieci w Małopolsce w świetle dokumentów urzędowych 1945-1946

Autor: Filip Musiał, Maciej Korkuć, Dawid Golik, Marcin Chorązki, Anna Czocher, Paweł Mazur, Dominika Pasich, Rafał Opulski

WARTO WIEDZIEĆ

Artykuł

Stan wojenny w naszej pamięci

Autor: Filip Musiał

W roku 1981 komuniści wprowadzili stan wojenny, by złamać kręgosłup „Solidarności”, by stłumić polskie dążenie do wolności. Powrócili w ten sposób do represji masowych, charakterystycznych dla lat tzw. stalinizmu.

DLA WNIKLIWYCH

Artykuł

Stanisława Rachwałowa

Autor: Filip Musiał

„Z chwilą uwolnienia nas przez wojska anglo-amerykańskie ważyłam 46 kg i byłam ludzkim szkieletem” – wspominała. Po trzech latach pobytu w niemieckich obozach koncentracyjnych czekało ją jeszcze komunistyczne więzienie.

Biblioteka cyfrowa

Stefan Balicki „Bylina”, Stanisław Szajna „Orzeł”. Broszura edukacyjna

Autor: Dawid Golik, Filip Musiał

Obaj zostali aresztowani, skazani na śmierć i 14 września 1949 r., wraz z ks. Gurgaczem, straceni na podwórzu więzienia Montelupich w Krakowie.

Audio/Video

Stronnictwa ludowe między niepodległością a kapitulacją

Autor: Mateusz Szpytma, Marzena Grosicka, Filip Musiał

Audio/Video

Studenckie Komitety Solidarności – nowe pokolenie w opozycji wobec PRL

Autor: Cecylia Kuta, Filip Musiał, Jacek Wołoszyn, Kamil Dworaczek

Audio/Video

Święta oficjalne i święta zakazane w PRL

Autor: Filip Musiał, Cecylia Kuta, Rafał Opulski, Magdalena Zapolska-Downar

Audio/Video

Trasa pamięci, którą prowadzi nas autor albumu, to fascynująca podróż w przeszłość, ale pokazana przez pryzmat teraźniejszych wydarzeń uchwyconych ma niezwykłych zdjęciach, które dokumentują wycinek działalności IPN.

Autor: Mikołaj Bujak, Filip Musiał, Rafał Dudkiewicz

POLECAMY

Artykuł

Twórcy i naukowcy pod presją

Autor: Filip Musiał

Po wojnie oświata znajdowała się w dramatycznej sytuacji. Nie licząc strat materialnych, szczególnie dotkliwe były straty osobowe, będące konsekwencją polityki obu okupantów ukierunkowanej na eksterminację polskich elit intelektualnych.

WARTO WIEDZIEĆ

Artykuł

Ucieczka przed społeczeństwem

Autor: Filip Musiał

„Odwilż” w kulturze przebiegała pod pełną kontrolą PZPR, już jednak wymuszone zmiany w aparacie represji miały znaczący wpływ na wyzwolenie się części społeczeństwa z paraliżującego strachu przed reżimem. Zmiany w bezpiece świadczyły, że nie jest ona wszechmocna, a zarazem dowodziły, że poddana silnej presji partia zaczyna się cofać.

Układ Warszawski. Pakt na rzecz Sowietów

POLECAMY

Artykuł

Układ Warszawski. Pakt na rzecz Sowietów

Autor: Filip Musiał

Dnia 14 maja roku 1955, na zakończenie II konferencji państw bloku wschodniego „w sprawie zapewnienia pokoju i bezpieczeństwa w Europie”, powstał Układ Warszawski.

2 następna >

Proszę czekać, trwa ładowanie strony...

Filip Musiał

„Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” - o nowym numerze rocznika naukowego IPN

„Burzą” ku wolności

„Czekając na sprawiedliwość”

„Ostatnie powstanie”. Dodatek prasowy na Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych

„Śmierć za ratowanie życia”. Dodatek prasowy Oddziału IPN w Krakowie

„Z filmoteki bezpieki" odc. 23 - Pozyskanie TW „Stefana”, metodologia werbunku służb PRL (cz. 1)

„Z filmoteki bezpieki" odc. 24 - Pozyskanie TW „Stefana”, metodologia werbunku służb PRL (cz. 2)

„Z filmoteki bezpieki" odc. 82 - Księża na celowniku bezpieki cz.1

„Z filmoteki bezpieki" odc. 83 - Księża na celowniku bezpieki cz.2

„Zbrodnicza Akcja”

Władysław Siła-Nowicki. Żołnierz i konspirator 1939–1956

Aktion Reinhardt

Armia Krajowa. Wojsko wolnej Polski

Bohaterowie walki o niepodległość, którzy po zajęciu Polski przez Armię Czerwoną zostali ofiarami komunistycznych zbrodni. Fieldorf, Pilecki i inni – czy po wojnie musieli zginąć?

Bohaterowie z przypadku – Gorbaczow i Jaruzelski

Co IPN wniósł do naszej wiedzy o PRL-owskim aparacie represji?

Co Rosjanie świętują 9 maja? Jakie znaczenie „walka z faszyzmem” miała dla uzasadniania moskiewskich agresji na wolne narody? Jak wyglądała sowiecka propaganda w okupowanej Polsce i Europie? Jakie techniki wykorzystywano do manipulacji społeczeństwami?

Czarnobyl. Przemilczeć katastrofę

Czy tzw. wybory 19 stycznia 1947 r. były naprawdę wyborami? Czy znamy ich prawdziwe wyniki? Dlaczego komunistyczne władze ogłosiły tzw. amnestię i jaki był jej cel?

Czy w 1981 Moskwa chciała użyć armii sowieckiej przeciw Polakom? Kiedy władze PRL przygotowały wprowadzenie stanu wojennego? Czy Amerykanie znali plan reżimu Jaruzelskiego?

Czym była Armia Krajowa? Jaka była jej rola w Polskim Państwie Podziemnym? Czym wyróżniała się spośród innych konspiracyjnych formacji w Polsce i w Europie?

Donos i podsłuch. Narzędzia działań bezpieki

Drogą honoru Polaka prawdziwego. Pułkownik Franciszek Niepokólczycki

Dziedzictwo, któremu na imię Polska

Dzielnica Cierpienia. Dodatek prasowy w 80. rocznicę utworzenia getta w Krakowie

Dziewięć dni, które wstrząsnęły Peerelem

Enklawy oporu. Społeczeństwo wobec terroru komunistycznego w latach 1948-1956

Filip Musiał

Gospodarka centralnie sterowana

Góral, znaczy Polak z ducha i krwi

Grudzień 1970: między buntem ekonomicznym a niepodległościową rewoltą

Historia, pamięć, tożsamość

II wojna światowa a kapitał moralny

Jak komuniści mordowali swoich przeciwników? Kiedy zinstytucjonalizowano mechanizm mordowania tych, którzy walczyli o niepodległość czy sprzeciwiali się systemowi komunistycznemu? W jaki sposób próbowano nadać pozory legalności morderstwom politycznym? Kim byli nieznani sprawcy?

Jak Niemcy realizowali swój plan całkowitej zagłady Żydów? Co groziło Polakom, którzy pomagali swoim żydowskim współobywatelom? Jakie postawy dominowały wśród społeczeństwa polskiego?

Jaka była sytuacja Kościołów i związków wyznaniowych w państwach bloku wschodniego w Europie lat 1945–1992? Na czym polegała polityka wyznaniowa władz PRL?

Jaka jest rola czasopism naukowych we współczesnym świecie? Jakie cele stawiają sobie czasopisma naukowe? Kto jest odbiorcą tekstów naukowych? Jak periodyki naukowe mogą wpływać na dyskurs intelektualny w Polsce?

Katolicy w komunizmie. Kościół polski w latach 1948-1956

Katyń – pamiętamy

Katyń. Dodatek prasowy na 80. rocznicę ogłoszenia informacji o odkryciu masowych grobów polskich oficerów

Kim był Ludwik Marszałek „Zbroja” ? Jakie wartości wyznawał? Jaką cenę zapłacił za służbę dla Rzeczypospolitej?

Komitet Obrony Robotników i narodziny jawnej opozycji – nowa rzeczywistość w PRL?

Koniec wojny, ale nie zniewolenia

Konspiracja i opór społeczny w Polsce 1944–1956. Słownik biograficzny, t. VI

Konspiracja, wojsko, partyzantka. Podziemie zbrojne w Małopolsce 1939–1955

Kultura i nauka w służbie ideologii

Kuryer Kielecki. Stan wojenny. Dodatek prasowy Delegatury IPN w Kielcach

Leopold Okulicki

List, który zachwiał Gomułką

Ludowe Wojsko Polskie czy Ludowe Wojsko (nie)Polskie – geneza, tradycje i tożsamość armii PRL. Tajne służby Polski pojałtańskiej jako element realizacji interesów ZSRS i system ich zależności wobec Moskwy. Geneza komunistycznej bezpieki – Kujbyszewiacy

Małopolscy bohaterowie niepodległości 1918

Marzec '68

Między placem Czerwonym a placem Defilad – odwilż w 1956 r. w PRL

Między symboliką niepodległościową a cieniem totalitaryzmu

Milenium chrztu Polski. Krok na drodze do wolności

Moją Ojczyzną – Polska. Janusz Kurtyka

Na czym polega problem wiarygodności dokumentów bezpieki? Co nowego wiemy na temat archiwaliów komunistycznej bezpieki? Jakie materiały na temat rozpracowania Kościoła katolickiego znajdują się w zasobie archiwalnym Instytutu Pamięci Narodowej?

Nie tylko o tym, co działo się w 1968 r. w Czechosłowacji, ale także o zapomnianej pacyfikacji Berlina i Budapesztu. Czy były to rewolty ekonomiczne, a może niepodległościowe? Czy może spór komunistów z komunistami o wizję państwa?

Niemieckie zbrodnie w obozach koncentracyjnych

Niezależne Zrzeszenie Studentów – między ruchem studenckim a opozycją polityczną

Od „buntu niewolników” po „przystanek Niepodległość”. Janusz Kurtyka (1960–2010)

Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918-1989

Odwilż pod kontrolą

Okrągły Stół w pamięci Polaków

Opricznicy PRL: Służba Bezpieczeństwa (1975-1990). Wiedzieć co planują Amerykanie. Think tank sowieckich namiestników oraz...

Oswobodzenie KL Auschwitz – między pamięcią a propagandą

Październik 1956 r. – przełom w PRL czy zmiana narzędzi sprawowania władzy?

Pełnia komunistycznego reżimu

Pod czerwonym pręgierzem. Proces krakowski WiN i PSL w 1947 roku

Podbój zwany wyzwoleniem

Podręcznik bezpieki. Teoria pracy operacyjnej Służby Bezpieczeństwa w świetle wydawnictw resortowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PRL (1970–1989)

Podwójne oblicze jezuity, czyli historia TW „Student”

Podziemny parlament w pojałtańskiej Polsce

Polacy a Święto Niepodległości

Poznaj dorobek Niezależnej Oficyny Wydawniczej lat 1982-1989. Na czym polegała trudność prowadzenia drugoobiegowej działalności wydawniczej w tych latach?

Poznaj historię gmachu Aresztu Śledczego przy ulicy Rakowieckiej w Warszawie! Jaka była praktyka funkcjonariuszy UB podczas przesłuchań? Kim byli sprawcy? Kim ofiary?

Proces kurii krakowskiej. Komuniści w walce z Kościołem

Prowokacja bydgoska. Wstęp do stanu wojennego

Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...