Paweł Sztama

„Pseudorozliczenia” bezpieczniaków

Stalinizm w Polsce skończył się formalnie jesienią 1956 r., gdy władzę w Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej przejął Władysław Gomułka. Demontaż skrajnej odmiany komunizmu rozpoczął się jednak już pod koniec roku 1954. Jednym z objawów tego procesu była pseudorozprawa z funkcjonariuszami Departamentu X Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego.

Audio/Video

„Udzielne księstwo? Relacje między partią komunistyczną a służbami bezpieczeństwa w PRL” [PANEL 1]

Autor: Adam Bosiacki, Robert Spałek, Paweł Sztama, Krzysztof Madej, Adam Dziuba

Audio/Video

Leksykon bezpieki. Kadra kierownicza aparatu bezpieczeństwa 1944–1956. Tom I

Autor: Jarosław Szarek, Witold Bagieński, Magdalena Dźwigał, Paweł Sztama, Grzegorz Wołk

Biblioteka cyfrowa

Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989 nr 19 (2021)

Tematem wiodącym bieżącego numeru jest szeroko rozumiany wojskowy aparat represji oraz „ludowe” Wojsko Polskie, które w okresie PRL często działało represyjnie nie tylko na terenie kraju, jak choćby podczas zwalczania oddziałów antykomunistycznego podziemia, ale i poza jego granicami, czego najlepszym przykładem jest udział w inwazji na Czechosłowację.

Armia Konna na froncie polskim w 1920 r.

Armia Konna na froncie polskim w 1920 r.

Siłą przełamującą na południowym odcinku wojny polsko-bolszewickiej miała być legendarna 1. Armia Konna, wsławiona swoimi działaniami w trakcie wojny domowej w Rosji. Czy zrealizowała pokładane w niej nadzieje?

August Emil Fieldorf – Bohater 1939-1945

POLECAMY

Biogram / Biografia

August Emil Fieldorf – Bohater 1939-1945

Szef Kedywu był jednym z najważniejszych oficerów AK. Wykazał się wówczas niezwykłym zmysłem organizacyjnym i wyrobił sobie ogromny szacunek u podwładnych.

Audio/Video

Bohaterowie walki o niepodległość, którzy po zajęciu Polski przez Armię Czerwoną zostali ofiarami komunistycznych zbrodni. Fieldorf, Pilecki i inni – czy po wojnie musieli zginąć?

Autor: Filip Musiał, Joanna Żelazko, Michał Gruszczyński, Paweł Sztama

Audio/Video

Czy wiedza historyczna o sporcie jest nam otrzebna? Jak reagujemy na wydarzenia sportowe z przeszłości? Czy kojarzą się nam one włącznie ze sportowcami? A może komentatorami, których de facto nie kojarzymy wizualnie, ale za to doskonale znamy ich tembr głosu?

Autor: Paweł Sztama, Krzysztof Miklas

Audio/Video

Czym wsławił się gen. Antoni Longin Baranowski? Dlaczego płk Ignacy Bukowski związał się z komunistycznym wywiadem? Kim był w Chinach płk Florian Siwicki?

Autor: Daniel Koreś, Paweł Sztama, Bartosz Kapuściak

Audio/Video

Dowiedz się o Polkach, które zapisały się na kartach historii polskiego sportu, o pierwszych medalistkach, olimpijkach i rekordzistkach

Autor: Karolina Wanda Olszowska, Paweł Sztama, Krzysztof Szujecki, Anna Sulińska, Urszula Kielan

Jak krakowski urwis został strzelcem Piłsudskiego… Młodość Augusta Emila Fieldorfa

Biogram / Biografia

Jak krakowski urwis został strzelcem Piłsudskiego… Młodość Augusta Emila Fieldorfa

Gen. Fieldorf „Nil” był w okresie II wojny światowej jednym z najważniejszych oficerów Armii Krajowej. Jego ówczesna działalność została bardzo wysoko oceniona przez historię. Czy przed laty coś wskazywało na to, że ten krakus zapisze się złotymi głoskami w polskiej historii najnowszej…?

Jak miłośnik muzyki bezpieczniakiem został...?

Jak miłośnik muzyki bezpieczniakiem został...?

Józef Kratko urodził krótko po wybuchu I wojny światowej w Pińsku, w ubogiej, robotniczej rodzinie. Koleje losu sprawiły, że cała jego familia osiedliła się w Chełmie Lubelskim ok. 1920 r.

Audio/Video

Jak wyglądała młodość Andrzeja Strejlaua? Co przerwało jego karierę piłkarską i dlaczego został trenerem? Jak rozpoczął współpracę z Kazimierzem Górskim? Jak wyglądały kulisy polskiej kadry lat 1972-1976?

Autor: Paweł Sztama, Andrzej Strejlau

Audio/Video

Józef Różański – funkcjonariusz komunistycznej bezpieki

Autor: Rafał Dudkiewicz, Paweł Sztama

Audio/Video

Kiedy polscy alpiniści po raz pierwszy pojechali zdobywać himalajskie ośmiotysięczniki? Jak wyglądała organizacja wypraw wysokogórskich w PRL? Czy alpinistami interesowała się SB? Co robiono w bazie, pod najwyższymi szczytami świata, gdy pogoda nie pozwoliła się wspinać?

Autor: Paweł Sztama, Andrzej Paczkowski, Leszek Cichy

Audio/Video

Kim byli poznańscy kapepowcy? W jaki sposób kreowano kult KPP?

Autor: Antoni Dudek, Paweł Sztama, Przemysław Waingertner, Marcin Jurek

Audio/Video

Kim byli sportowcy II Rzeczpospolitej? Jak walczyli w czasie II wojny światowej? Czy wiesz, że Bronisław Czech był także artystą?

Autor: Paweł Sztama

Audio/Video

Kim były dwie najbardziej znane kobiety z okresu Polski ludowej? Jak wyglądała rola i miejsce kobiet w partii? Czy były inne równie zawrotne kobiece kariery w okresie PRL? Jak wyglądała ich pozycja na tle sytuacji reszty Polek?

Autor: Karolina Wanda Olszowska, Piotr Lipiński, Michał Przeperski, Paweł Sztama

Audio/Video

Kobieta-zbrodniarz z MBP

Autor: Rafał Dudkiewicz, Paweł Sztama

Audio/Video

Kontrwywiadowcze zabezpieczenie obiektów specjalnych w PRL (na przykładzie kopalni uranu). Wydział II (ds. szczególnej wagi) Departamentu Śledczego MBP wobec polskiego wywiadu emigracyjnego w latach 1945–1954

Autor: Robert Klementowski, Paweł Sztama, Bartosz Kapuściak

Audio/Video

Kto sfałszował referendum ludowe w czerwcu 1946 r.?

Autor: Paweł Sztama

Audio/Video

Letnie Igrzyska Olimpijskie w Barcelonie w 1992 r., odbyły się tuż po upadku Związku Sowieckiego. Uczestniczyło w nich ponad 200 reprezentantów Polski, występujących z białym orłem w koronie na piersi

Autor: Paweł Sztama, Jerzy Brzęczek, Tomasz Jagodziński

Audio/Video

O miłości m.in. do piłki nożnej, wybitnych zawodnikach, niezapomnianych meczach, zwycięstwach, ale również o porażkach, które trudno wyprzeć z pamięci

Autor: Paweł Sztama, Robert Mazurek, Bogdan Rymanowski

Obrona Wizny

Niemiecki plan ataku na Polskę o kryptonimie „Fall Weiss” (Biały Plan) wszedł w życie 1 września 1939 r. o godz. 4.45. Siły dwóch ogromnych niemieckich związków operacyjnych Grupy Armii „Północ” oraz Grupy Armii „Południe” przekroczyły granicę II RP.

Audio/Video

Ofiarami brutalności Niemców i Sowietów, stały się niemal wszystkie warstwy społeczne i narodowościowe II RP. Tragiczne losy nie ominęły także polskich sportowców.

Autor: Paweł Sztama, Robert Gawkowski, Stefan Szczepłek

Audio/Video

Opricznicy PRL: Służba Bezpieczeństwa (1975-1990). Kadry

Autor: Wojciech Frazik, Paweł Sztama, Łucja Marek, Janusz Oszytko, Paweł Glugla

Paweł Sztama

Urodzony w 1985 r., historyk, doktorant UMCS w Lublinie, pracownik Biura Badań Historycznych IPN. Autor książek: Generał August Emil Fieldorf. Biografia wojskowa (2016), Inteligenci w bezpiece: Brystygier, Humer, Różański (2017).

Audio/Video

Podczas Igrzysk Olimpijskich w Montrealu Irena Szewińska po raz kolejny zachwyciła świat. Pobiła wówczas rekord świata w biegu na 400 metrów, pokonując ten dystans w czasie 49 sekund i 30 setnych. Był to jej trzeci tytuł olimpijski.

Autor: Paweł Sztama, Maciej Petruczenko

Audio/Video

Rozpoczynając karierę sportową Halina Konopacka wprawiła swoje otoczenie w prawdziwe osłupienie, a wiele osób trwało wręcz całymi latami w oburzeniu jej wyborem życiowym.

Autor: Aleksandra Rybińska-Bielecka, Paweł Sztama

Audio/Video

Tadeusz „Teddy" Pietrzykowski był jenym z pierwszych więźniów niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz. Trafił tam mając 23 lata. Przeżył dzięki niezwykłej sile i determinacji. Szacunek zdobył, tocząc walki bokserskie m.in. ze zdrowymi i silnymi Niemcami

Autor: Paweł Sztama, Eleonora Szafran Pietrzykowski, Marcin Marczak

DLA WNIKLIWYCH

Twarze pionu śledczego MBP

Opisując swoje śledztwo, prowadzone przez funkcjonariuszy z Departamentu Śledczego Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, ordynariusz kielecki bp Czesław Kaczmarek wspominał: „Płk Różański np. opowiedział mi kiedyś z uśmiechem, że «zachęcił» tak świadka [Tadeusza] Chromeckiego do «szczerości», iż ten napisał aż 1500-stronnicowy (sic!) elaborat, mający świadczyć o mojej winie”.

O TYM SIĘ MÓWI

Ubek z Ameryki

Był jednym z najbardziej bezwzględnych funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Ludzie, których przesłuchiwał zapamiętali go jako brutalnego śledczego, pomimo, że z wykształcenia był prawnikiem, a przed wojną ukończył trzy lata studiów na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim.

Audio/Video

W którym roku zdobył olimpijskie złoto? Ile razy bił rekordy świata i Polski? Jak potoczyły się jego losy po wybuchu II wojny światowej? Dowiedz się więcej o życiu, motywacjach, sportowych wyczynach, sukcesach ale i porażkach Janusza Kusocińskiego

Autor: Aleksandra Rybińska-Bielecka, Przemysław Babiarz, Paweł Sztama

Audio/Video

W okresie Polski Ludowej wielu polskich sportowców odnosiło międzynarodowe sukcesy. Polacy zdobywali medale Igrzysk Olimpijskich, mistrzostwa świata i Europy w bardzo różnych dyscyplinach.

Autor: Paweł Sztama, Janusz Pyciak-Peciak

Audio/Video

W okresie Polski Ludowej wielu polskich sportowców reprezentowało ojczyznę na różnego rodzaju zawodach. Niemniej jednak, w tamtym czasie znalazła się grupa polskich zawodników, którzy zdecydowali się uciec z Polski rządzonej przez komunistów.

Autor: Paweł Sztama, Witold Bagieński, Sebastian Pilarski

PAMIĘTAMY

Biogram / Biografia

Witold Pilecki – Bohater 1939-1945