Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

„Jak, pomożecie?”. Edward Gierek wobec szczecińskiego strajku z 1971 r.
Artykuł

„Jak, pomożecie?”. Edward Gierek wobec szczecińskiego strajku z 1971 r.

Autor: Magdalena Dźwigał
Masakra z grudnia 1970 r. stanowiła jeden z punktów zwrotnych w historii PRL, nie zakończyła jednak bieżącego sporu. W styczniu 1971 r. SB odnotowała, że w kilkudziesięciu zakładach doszło do tzw. przerw w pracy, podczas których domagano się sprawiedliwości oraz cofnięcia wprowadzonych wcześniej podwyżek.
„Nie możemy już bardziej się zadłużać”. <i>Raporty ekspertów dla Edwarda Gierka 1976–1980</i>
Artykuł

„Nie możemy już bardziej się zadłużać”. Raporty ekspertów dla Edwarda Gierka 1976–1980

Autor: Marcin Dąbrowski
Od czasu upadku ekipy Edwarda Gierka w 1980 r. wiele osób w Polsce zadawało sobie pytanie, czy ówczesny I sekretarz KC PZPR miał świadomość pogarszającej się sytuacji w kraju. Dziś wiadomo, że Gierkowi i jego ekipie przedstawiano obszerne raporty o stanie gospodarki i nastrojach społeczeństwa.
„Pomożecie?” Edward Gierek w Szczecinie i Gdańsku (24/25 stycznia 1971 roku)
Artykuł

„Pomożecie?” Edward Gierek w Szczecinie i Gdańsku (24/25 stycznia 1971 roku)

Autor: Sebastian Ligarski
Po tragedii Grudnia ’70 napięcie społeczne nie opadało i przez Polskę przetaczały się kolejne protesty. Skłoniło to nowe kierownictwo partii do bezprecedensowych wizyt w stoczniach Wybrzeża.
Akcja społecznie użyteczna. Pierwszy publiczny protest głodowy w PRL
Artykuł

Akcja społecznie użyteczna. Pierwszy publiczny protest głodowy w PRL

Autor: Cecylia Kuta
24 maja 1977 r. w kościele pw. św. Marcina w Warszawie rozpoczął się pierwszy publiczny protest głodowy, zorganizowany przez członków Komitetu Obrony Robotników.
Aplauz, kwiaty i bomba. Wizyta Nikity Chruszczowa w województwie katowickim w roku 1959
Artykuł

Aplauz, kwiaty i bomba. Wizyta Nikity Chruszczowa w województwie katowickim w roku 1959

Autor: Adam Dziuba
Na letnie miesiące 1959 r. rządzący Polską komuniści zaplanowali huczne obchody 15-lecia swych rządów, z kulminacją 22 lipca, w dniu „Narodowego Święta Odrodzenia Polski”.
Audycja o Edwardzie Gierku

Audycja o Edwardzie Gierku

Autor: Bartosz Panek
Biskup Modzelewski a odbudowa Zamku Królewskiego
Artykuł

Biskup Modzelewski a odbudowa Zamku Królewskiego

Autor: Karolina Mętrak
W odtworzeniu zniszczonego w czasie II wojny światowej Zamku Królewskiego dużą rolę odegrali przedstawiciele Kościoła.
Czerwiec’76. Gwałtowne „konsultacje społeczne”
Artykuł

Czerwiec’76. Gwałtowne „konsultacje społeczne”

Autor: Dobrosław Rodziewicz
25 czerwca 1976 r., dzień po zapowiedzi podwyżek cen, w Radomiu, Ursusie i Płocku rozpoczęły się strajki. Do wystąpień robotników doszło także w zakładach pracy w innych miastach kraju.
Czyn partyjny (albo społeczny)
Artykuł

Czyn partyjny (albo społeczny)

Autor: Andrzej Boboli
Wśród wielu wzorców przeniesionych do powojennej Polski ze Związku Sowieckiego był też tzw. czyn społeczny (lub, w zależności od oficjalnego organizatora, np. czyn partyjny pod egidą organizacji PZPR albo związków zawodowych – wtedy była to „sztafeta czynów produkcyjnych”).
Exodus z Polski Gierka
Artykuł

Exodus z Polski Gierka

Autor: Sebastian Rosenbaum
Lata siedemdziesiąte prezentuje się czasem jako okres względnej prosperity w szarzyźnie PRL. Tym bardziej zaskakuje, że właśnie w dekadzie rządów Edwarda Gierka kraj zdecydowało się opuścić ponad 200 tys. osób.
Idy wrześniowe
Artykuł

Idy wrześniowe

Autor: Tomasz Kozłowski
Polityczny upadek Gierka był błyskawiczny. We wrześniu 1980 r. stracił stanowisko I Sekretarza, rok później nie był już nawet członkiem PZPR. On sam przekonywał, że jego karierę zakończył partyjny spisek.
Kozły ofiarne Jaruzelskiego. Internowanie Gierka i Jaroszewicza w stanie wojennym
Artykuł

Kozły ofiarne Jaruzelskiego. Internowanie Gierka i Jaroszewicza w stanie wojennym

Autor: Robert Spałek
Dwóch najbardziej znanych i najważniejszych ludzi władzy lat siedemdziesiątych znalazło się 13 grudnia 1981 r. w przymusowym odosobnieniu. Byli to: Edward Gierek – niedawny szef Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i faktyczny przywódca państwa, oraz Piotr Jaroszewicz – były premier.
Kulisy gierkowego „Pomożecie?”
Artykuł

Kulisy gierkowego „Pomożecie?”

Autor: Piotr Brzeziński
25 stycznia 1971 roku Edward Gierek niespodziewanie przyleciał do Gdańska. Przybył tu, aby prosić robotników o wsparcie dla nowej ekipy rządzącej. „No więc jak – pomożecie?” – zapytał. Robotnicy spontanicznie odkrzyknęli: „Pomożemy!”. Tyle mówi legenda. A jak było naprawdę?
List 59. Głos wołającego na puszczy
Artykuł

List 59. Głos wołającego na puszczy

Autor: Bożena Witowicz
Wielu wydawało się, że podpisany w Helsinkach 1 sierpnia 1975 r. akt końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie będzie stanowić nową jakość w europejskiej polityce. Tymczasem, pomimo dopiero co złożonych deklaracji, polskie władze komunistyczne zapowiedziały we wrześniu 1975 r. wprowadzenie zmian w Konstytucji PRL, które szły wbrew helsińskim ustaleniom.
Miasto w cieniu Kombinatu
Artykuł

Miasto w cieniu Kombinatu

Autor: Tomasz Gonet
W dekadzie lat siedemdziesiątych XX w. za zachodnie kredyty zbudowano w Polsce kolejne wielkie zakłady przemysłowe. Industrializacja gwałtownie zmieniła oblicze rozwijających się miast. Szczególnie drastycznie zmieniła się Dabrowa Górnicza.
Mściwe oblicze „Ojca Narodu”, czyli mało znana twarz Edwarda Gierka
Wywiad

Mściwe oblicze „Ojca Narodu”, czyli mało znana twarz Edwarda Gierka

Autor: Arkadiusz Kutkowski, Paweł Sasanka
W Radomiu spośród 654 zatrzymanych tzw. sądowym trybem postępowania objęto 255 osób, czyli ok. 40 proc. ogółu, a jeśli uwzględnić także 212 ukaranych przez kolegium ds. wykroczeń, to okaże się, że przez tryby peerelowskiego „wymiaru sprawiedliwości” przewinęło się wówczas 80 proc. spośród nich.
Partia w chaosie. Dekompozycja PZPR w 1981 roku
Artykuł

Partia w chaosie. Dekompozycja PZPR w 1981 roku

Autor: Przemysław Gasztold
Kryzys gospodarczy, a następnie narodziny „Solidarności” w 1980 r. były ogromnym zaskoczeniem nie tylko dla liderów PZPR, ale zwłaszcza dla szeregowych członków partii.
Petycyjna histeria
Artykuł

Petycyjna histeria

Autor: Jarosław Neja
W styczniu 1979 r. biskup katowicki Herbert Bednorz wystosował list do I sekretarza KC PZPR Edwarda Gierka. W imieniu swoich diecezjan prosił o zgodę na możliwość zorganizowania w ramach zapowiadanej na lato pielgrzymki Jana Pawła II do Ojczyzny spotkania z papieżem w Piekarach Śląskich.
Polski papież (i koniec trudnej dekady)
Artykuł

Polski papież (i koniec trudnej dekady)

Autor: Włodzimierz Suleja
Koniec lat 70. ubiegłego stulecia, to okres załamania się sytuacji gospodarczej i zaufania do rządzących. Towarzyszyło temu nasilenie działalności opozycyjnej. Władza, bez względu na skalę znajdujących się w jej rękach środków, musiała przejść do defensywy. Tym bardziej, że od jesieni 1978 r. rząd dusz w niepodzielny sposób znalazł się w rękach „przybysza z dalekiego kraju”. Polskiego papieża.
Protektorzy i koledzy. Mieczysław F. Rakowski i KC PZPR (1958-1981)
Artykuł

Protektorzy i koledzy. Mieczysław F. Rakowski i KC PZPR (1958-1981)

Autor: Michał Przeperski
Polityczną historię komunizmu w Polsce opisuje się na ogół na podstawie archiwaliów. Nie całą jednak historię Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej da się napisać bazując na dokumentach bezpieki z zasobu Instytutu Pamięci Narodowej czy partyjnych z zasobu archiwów państwowych.
Strajki w mieście włókniarek w lutym 1971 roku
Artykuł

Strajki w mieście włókniarek w lutym 1971 roku

Autor: Paweł Perzyna
Wizerunek Łodzi po 1945 r. zdominowały obrazy komunistycznego feminizmu: bojowniczki Władysławy Bytomskiej (zm. w 1938 r.), przodowniczki pracy Wandy Gościmińskiej i rządzącej miastem włókniarki Michaliny Tatarkówny-Majkowskiej. Jednocześnie wyparto z pamięci bunt łódzkich kobiet, które odegrały decydującą rolę w strajkach lokalnych fabryk w lutym 1971 r.
Ulga Kuronia. Działacze opozycji wobec wybuchu w warszawskiej Rotundzie
Artykuł

Ulga Kuronia. Działacze opozycji wobec wybuchu w warszawskiej Rotundzie

Autor: Grzegorz Majchrzak
Czwartek 15 lutego 1979 r. okazał się czarnym dniem w historii Warszawy. Około godziny 12.40 centrum stolicy wstrząsnął potężny wybuch – w powietrze wyleciał III Oddział Powszechnej Kasy Oszczędności Banku Państwowego (PKO BP), który znajdował się w budynku Rotundy u zbiegu ulicy Marszałkowskiej oraz Alej Jerozolimskich.
W obronie Krzyża – Tychy, rok 1979
Artykuł

W obronie Krzyża – Tychy, rok 1979

Autor: Jarosław Neja
23 kwietnia 1979 r. po południu do Wydziału Organizacyjnego Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Katowicach nadeszła z Tychów niepokojąca informacja o demonstracji ulicznej na terenie miasta, na jednym z placów „na miejscu rozbiórki kaplicy (…) przy nowo budowanym domu towarowym”.
W poszukiwaniu lepszego życia. Katowickie w PRL – obszar migracji
Artykuł

W poszukiwaniu lepszego życia. Katowickie w PRL – obszar migracji

Autor: Adam Dziuba
„Niecka przemysłowa”, która rozciągała się od Dąbrowy Górniczej po Gliwice, stanowiła tuż po wojnie obszar największej koncentracji produkcji przemysłowej. Komunistyczna władza wciąż ją rozbudowywała, co pociągało za sobą niedobór rąk do pracy, potęgowany kolejnymi falami emigracji do Niemiec.
Za opór – marsz do wojska!
Artykuł

Za opór – marsz do wojska!

Autor: Jacek Jędrysiak
Wśród sporów o zasadność działań ekipy Wojciecha Jaruzelskiego w stanie wojennym gubi się pamięć o tym, że lata 1981–1983 nie były niechlubnym epizodem w szlachetnych poczynaniach, lecz stanowiły moment największej eskalacji w stałej, wieloletniej działalności represyjnej ludowego wojska wobec obywateli PRL.
Zmarnowana dekada
Artykuł

Zmarnowana dekada

Autor: Włodzimierz Suleja
Przejęcie władzy przez ekipę Gierka nie kończyło walk frakcyjnych w kręgu partyjnych elit, ale raczej je nasilało. Z krwawo stłumionego protestu robotników Wybrzeża nie wyciągano bowiem wniosków zmierzających do usprawnienia mechanizmów rządzenia, zamiast tego sięgając po doraźne, koteryjne korzyści.
Zmiany w konstytucji PRL
Artykuł

Zmiany w konstytucji PRL

Autor: Andrzej Boboli
Ekipa Edwarda Gierka obawiała się utraty zaufania Kremla. Poddańcze zapisy konstytucyjne o „nierozerwalnej” więzi ze Związkiem Sowieckim miały uspokoić Moskwę.