Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

„Dopiero wydobyty pistolet i oświetlona lufa dały rezultat”…
POLECAMY
Artykuł

„Dopiero wydobyty pistolet i oświetlona lufa dały rezultat”…

Autor: Marzena Grosicka
Wprowadzenie w Polsce stanu wojennego 13 grudnia 1981 r. przerwało „karnawał wolności”. Tej niedzieli nie było „Teleranka”, a Wojciech Jaruzelski straszył, że „ojczyzna nasza znalazła się nad przepaścią…”. Nie działały telefony. Część zakładów pracy została zmilitaryzowana.
„Dzięki Armii Czerwonej mamy władzę w rękach…”. Tworzenie komunistycznych struktur w woj. kieleckim
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

„Dzięki Armii Czerwonej mamy władzę w rękach…”. Tworzenie komunistycznych struktur w woj. kieleckim

Autor: Marzena Grosicka
W pierwszej kolejności na przyczółku sandomierskim powstawały zręby organizacji PPR oraz rad narodowych i wielu różnych instytucji w tym Milicji Obywatelskiej i Urzędu Bezpieczeństwa. Drugi etap rozpoczął się w styczniu 1945 r. po wkroczeniu Armii Czerwonej do Kielc.
„Element niepewny”. Ludowcy w Milicji Obywatelskiej (1944/45–1946)
POLECAMY
Artykuł

„Element niepewny”. Ludowcy w Milicji Obywatelskiej (1944/45–1946)

Autor: Marzena Grosicka
Po zakończeniu II wojny światowej w wielu polskich instytucjach odczuwalny był dotkliwy brak wykwalifikowanej kadry. Kłopoty z doborem ludzi z odpowiednim przygotowaniem pojawiały się nie tylko w administracji, szkolnictwie, organizacjach społecznych i gospodarczych, ale także w strukturach porządkowych. Tak było również w przypadku Milicji Obywatelskiej.
„Kto ma czyste sumienie nie idzie za parawan!”. Referendum 30 czerwca 1946 r.
TYLKO U NAS
Artykuł

„Kto ma czyste sumienie nie idzie za parawan!”. Referendum 30 czerwca 1946 r.

Autor: Marzena Grosicka
W połowie 1946 r. komuniści sfałszowali wyniki głosowania ludowego, które pokazywały niechęć społeczeństwa do ich metod rządzenia krajem. Działacze PSL zebrali dowody dokonanego oszustwa, ale ich protesty nie przyniosły żadnych rezultatów.
„Spacer po cukierki” zakończony w ośrodku odosobnienia
POLECAMY
Artykuł

„Spacer po cukierki” zakończony w ośrodku odosobnienia

Autor: Marzena Grosicka
13 grudnia 1981 roku, na wniosek Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego, w PRL został wprowadzony, z pogwałceniem prawa, stan wojenny. Po szesnastu miesiącach „karnawału wolności”, jak nazywano okres legalnego funkcjonowania „Solidarności”, na ulicach pojawiły się czołgi, wojsko, milicja, transportery opancerzone.
„Utrata przez Politechnikę Świętokrzyską takiej klasy dydaktyka jest wielce niepożądana”. Studenci w obronie opozycjonistki
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

„Utrata przez Politechnikę Świętokrzyską takiej klasy dydaktyka jest wielce niepożądana”. Studenci w obronie opozycjonistki

Autor: Marzena Grosicka
Wśród aresztowanych i oskarżonych z dekretu o stanie wojennym była m.in. mieszkanka Kielc – Stanisława Gawlik, bardziej znana jako „Natasza”. Od 1975 r. pracowała na Politechnice Świętokrzyskiej w charakterze wykładowcy. Mimo oporu i protestów ze strony studentów, Stanisława Gawlik straciła pracę i została poddana represjom – nie przerwało jednak to jej działalności na rzecz „Solidarności”.
„Za karę musiałem sprzątać dyżurkę oficera przy bramie”. Mieszkańcy świętokrzyskiego skierowani do Wojskowych Obozów Internowania
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

„Za karę musiałem sprzątać dyżurkę oficera przy bramie”. Mieszkańcy świętokrzyskiego skierowani do Wojskowych Obozów Internowania

Autor: Marzena Grosicka
Wojskowe Obozy Internowania, funkcjonujące w źródłach również jako Wojskowe Obozy Specjalne, utworzone zostały 5 listopada 1982 r. w trzynastu jednostkach polskiego wojska. Pobyt w nich stanowił jedną z licznych metod represji ze strony władz komunistycznych.
„Zamordowano mu kolegów na terenie kopalni”
TYLKO U NAS
Artykuł

„Zamordowano mu kolegów na terenie kopalni”

Autor: Marzena Grosicka
W Wigilię 1981 r. w godzinach porannych na stacji kolejowej w Sędziszowie (woj. kieleckie) zatrzymany został pracownik Kopalni Węgla Kamiennego „Wujek” w Katowicach. Podróżował pociągiem, aby święta spędzić w rodzinnych stronach.
„Zrodził nas sierpniowy bunt Robotników Wybrzeża”. Region Świętokrzyski NSZZ „Solidarność” 1980-1981

„Zrodził nas sierpniowy bunt Robotników Wybrzeża”. Region Świętokrzyski NSZZ „Solidarność” 1980-1981

Autor: Marzena Grosicka, Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki
Fala strajków latem 1980 r., a następnie powstanie „Solidarności” wywołały najpoważniejszy w historii PRL kryzys państwa komunistycznego i destabilizację systemu opartego na hegemonicznej pozycji Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Podważenie roli PZPR sprawiło, że partia ta już nigdy nie podniosła się z ideologicznej klęski.
Audio/Video

Zbrodnie sądowe w latach 1944-1989. Konformizm czy relatywizm moralny środowisk prawniczych?

Autor: Marzena Grosicka, Anna Kanarek-Równicka, Dariusz Palacz
Armia Wolnej Europy
TYLKO U NAS
Artykuł

Armia Wolnej Europy

Autor: Marzena Grosicka
Żołnierze! Przybliża się czas bezwzględnej walki z reżimem komunistycznym. (…) AWE ma zaszczytne zadanie. Wyzwolenie Ojczyzny spod jarzma bolszewickiego. Bolszewikom pomagają polskie ręce PZPR, które wydały męczeńskie wyroki śmierci na najlepszych synów Ojczyzny…
Boże Narodzenie w ośrodku odosobnienia Kielce-Piaski
PAMIĘTAMY
Artykuł

Boże Narodzenie w ośrodku odosobnienia Kielce-Piaski

Autor: Marzena Grosicka
„Ksiądz nie mógł nas spowiadać, bo miał tylko godzinę czasu. Olek Kania, który stanął obok mnie, powiedział: Absolucja ogólna proszę księdza. Ksiądz nam jej udzielił – jak żołnierzom na wojnie. Ta Msza miała niezwykłą temperaturę. Ludzie nie widzieli się od 13 grudnia, na znak pokoju wszyscy się ściskali” – wspominał jeden z internowanych na kieleckich Piaskach.
Dramatyczna sytuacja wiejskich dzieci po wojnie. Przykłady z woj. kieleckiego
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

Dramatyczna sytuacja wiejskich dzieci po wojnie. Przykłady z woj. kieleckiego

Autor: Marzena Grosicka
Choroby, niedożywienie, tragiczne warunki sanitarne i bytowe, wysoka śmiertelność wśród najmłodszych – taka sytuacja zapanowała m.in. na terenach Kielecczyzny, zniszczonych w czasie wojny.
Grupa terrorystyczna ze Skarżyska-Kamiennej…Wokół trzeciej pielgrzymki Jana Pawła II do Ojczyzny
TYLKO U NAS
Artykuł

Grupa terrorystyczna ze Skarżyska-Kamiennej…Wokół trzeciej pielgrzymki Jana Pawła II do Ojczyzny

Autor: Marzena Grosicka
W czerwcu 1987 Jan Paweł II po raz trzeci przyjechał do Polski. Społeczeństwo mimo zmęczenia sytuacją polityczną i trudami dnia codziennego z entuzjazmem przyjęło jego przybycie. Nie zważając na działania komunistycznych władz wiele osób zdecydowało się osobiście uczestniczyć w spotkaniu z Papieżem.
Jaruzelski kłamie!
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

Jaruzelski kłamie!

Autor: Marzena Grosicka
Wraz z ogłoszeniem 13 grudnia 1981 r. dekretu o stanie wojennym na terenie całej PRL wprowadzone zostało niezwykle restrykcyjne prawo. Dawało ono komunistycznym władzom możliwość represjonowania „niepokornych” obywateli.
Kościół w regionie świętokrzyskim w drugiej połowie lat osiemdziesiątych XX wieku
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Kościół w regionie świętokrzyskim w drugiej połowie lat osiemdziesiątych XX wieku

Autor: Marzena Grosicka
Rola Kościoła katolickiego w drugiej połowie lat 80. XX wieku była bardzo ważna. Oprócz działalności charytatywnej duchowni pomagali członkom opozycji, którzy po zdelegalizowaniu „Solidarności” byli represjonowani.
Kuryer Kielecki. Stan wojenny. Dodatek prasowy Delegatury IPN w Kielcach
Biblioteka cyfrowa

Kuryer Kielecki. Stan wojenny. Dodatek prasowy Delegatury IPN w Kielcach

Wydarzenia sprzed 40 lat budzą w odbiorze społecznym wciąż sprzeczne emocje. Co powinniśmy pamiętać o tamtym tragicznym czasie?
Kwestarze przed Kolegium
TYLKO U NAS
Artykuł

Kwestarze przed Kolegium

Autor: Marzena Grosicka
Druga połowa lat osiemdziesiątych XX w. była czasem transformacji ustrojowej w Polsce i innych krajach „bloku wschodniego”. Rozbicie „Solidarności” i spacyfikowanie nastrojów społecznych po wprowadzeniu stanu wojennego nie zatrzymały procesów, które w połączeniu ze zmianą sytuacji międzynarodowej doprowadziły do upadku systemu komunistycznego.
Marzena Grosicka

Marzena Grosicka

Doktor nauk humanistycznych; od 2008 r. pracownik kieleckiej delegatury Instytutu Pamięci Narodowej. Specjalizuje się w historii polskiego ruchu ludowego oraz antykomunistycznego oporu społecznego na Kielecczyźnie.
Nasza Historia – Świętokrzyskie. Dodatek prasowy
Biblioteka cyfrowa

Nasza Historia – Świętokrzyskie. Dodatek prasowy

Autor: Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki, Tomasz Domański, Robert Piwko, Marzena Grosicka, Tomasz Gocel
Wydawnictwo Delegatury IPN w Kielcach dotyczące wsi kieleckiej wobec komunistycznego totalitaryzmu.
NSZZ „Solidarność” z perspektywy małego zakładu pracy
POLECAMY
Artykuł

NSZZ „Solidarność” z perspektywy małego zakładu pracy

Autor: Marzena Grosicka
Wielomilionowy związek tworzyły załogi wielkich stoczni, ale także niewielkich zakładów pracy, które równie mocno zaangażowały się w proces demokratyzacji życia społecznego.
Pacyfikacja wsi Rakówka
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Pacyfikacja wsi Rakówka

Autor: Marzena Grosicka
W czasie okupacji niemieckiej na terenie Kielecczyzny bardzo aktywnie działały struktury konspiracyjne. Stacjonowało tu wiele oddziałów Armii Krajowej, Batalionów Chłopskich, Narodowych Sił Zbrojnych i innych organizacji. W czerwcu 1943 r. za okazaną partyzantom pomoc przyszło słono zapłacić mieszkańcom Rakówki.
PZPR w województwie kieleckim
Biblioteka cyfrowa

PZPR w województwie kieleckim

Partie komunistyczne w krajach, które znalazły się w sowieckiej strefie wpływów oparte były na tamtejszych wzorcach. Na ile udało się je przenieść na polski grunt? Na ile możemy mówić o niezależności partii komunistycznej w Polsce po zakończeniu II wojny światowej?
Rok 1943. Odwet na polskiej wsi
Biblioteka cyfrowa

Rok 1943. Odwet na polskiej wsi

Autor: Filip Musiał, Dawid Terelak, Dawid Golik, Piotr Sadowski, Marcin Chorązki, Marzena Grosicka
Zróżnicowane represje wobec wsi były jednym z elementów okupacyjnego terroru. Wpisywały się w politykę niemiecką wobec Polaków, traktowanych jako podludzie – nacja, która miała świadczyć niewolnicza pracę dla niemieckiej „rasy panów”.
Rola ludowców w przejmowaniu władzy na Kielecczyźnie
POLECAMY
Artykuł

Rola ludowców w przejmowaniu władzy na Kielecczyźnie

Autor: Marzena Grosicka
Skonsolidowany w czasie II wojny światowej ruch ludowy funkcjonował pod nazwą Stronnictwo Ludowe „Roch”. Jego zbrojną organizacją były Bataliony Chłopskie, druga co do wielkości formacja działającą w czasie okupacji niemieckiej.
Sfałszowane wybory do Sejmu 19 stycznia 1947 r. w województwie kieleckim
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Sfałszowane wybory do Sejmu 19 stycznia 1947 r. w województwie kieleckim

Autor: Marzena Grosicka
Najważniejsze fałszerstwo dokonane przez komunistów miało miejsce w styczniu 1947 r. Zostało ono przygotowane równie starannie jak referendum. W województwie kieleckim jeszcze przed wyborami zdecydowana większość mieszkańców została pozbawiona możliwości poparcia opozycyjnej partii. Głosowanie było tylko formalnością.
Solidarna wieś
Biblioteka cyfrowa

Solidarna wieś

Autor: Mateusz Szpytma, Marzena Grosicka, Stanisław Durlej
Dodatek prasowy na czterdziestolecie narodzin w Polsce niezależnego ruchu chłopskiego, który pod koniec 1980 r. otworzył drogę do późniejszej rejestracji związku. Po likwidacji przez komunistów Polskiego Stronnictwa Ludowego, polscy chłopi pozostali na długie lata osamotnieni w walce o ziemię i obronę swoich praw. Zmieniły to dopiero wydarzenia z początku lat 80. XX wieku.
Audio/Video

Stronnictwa ludowe między niepodległością a kapitulacją

Autor: Mateusz Szpytma, Marzena Grosicka, Filip Musiał
Świąteczne życzenia od kieleckiego podziemia!
POLECAMY
Artykuł

Świąteczne życzenia od kieleckiego podziemia!

Autor: Marzena Grosicka
Wprowadzony 13 grudnia 1981 r. stan wojenny zmienił życie Polaków. Przywódcy NSZZ „Solidarność” i innych organizacji opozycyjnych zostali internowani.
Trzykrotnie internowany. Wacław Rembosz – działacz rolniczych związków w Kieleckim
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Trzykrotnie internowany. Wacław Rembosz – działacz rolniczych związków w Kieleckim

Autor: Marzena Grosicka
Wacław Rembosz zaangażował się w tworzenie rolniczego związku zawodowego w Kieleckiem już w 1980 r. Należał do jego najaktywniejszych działaczy. Był jednym z 10 delegatów na Ogólnopolski Zjazd NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność” w Poznaniu.
Uczniowie kontra komunizm. „Grupa bliżyńska”
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Uczniowie kontra komunizm. „Grupa bliżyńska”

Autor: Marzena Grosicka
W 1984 r. w miejscowości Bliżyn, leżącej w województwie kieleckim, czterech uczniów szkół średnich rozpoczęło działalność opozycyjną. Byli to Grzegorz Jasiński, Krzysztof Kowalik, Krzysztof Pióro i Zbigniew Wolski.
W różnych mundurach. Formacje policyjne w Polsce
Biblioteka cyfrowa

W różnych mundurach. Formacje policyjne w Polsce

W II RP Kandydaci na policjantów musieli wykazać się nieskazitelną przeszłością, znajomością języka polskiego w piśmie i słowie, umiejętnością liczenia, dobrym zdrowiem i odpowiednim wykształceniem w przypadku oficerów. W związku z konferencją naukową o formacjach policyjnych Delegatura IPN w Kielcach przygotowała dodatek prasowy o ich funkcjonowaniu w Polsce XX wieku.
Walka komunistów z PSL na przykładzie Kielecczyzny
TYLKO U NAS
Artykuł

Walka komunistów z PSL na przykładzie Kielecczyzny

Autor: Marzena Grosicka
„W stronnictwie legalnym PSL znajdują przytułek wszelkie elementy wrogo ustosunkowane do obecnego ustroju tak, że PSL jest w opozycji do obecnej rzeczywistości, skupiając wokół siebie reakcję spod różnych znaków…”.
Audio/Video

Z jakim ważnym przesłaniem Wincenty Witos przyjechał do Kielc w maju 1939 roku? Jak wyglądała działalność ruchu ludowego w czasie II wojny światowej?

Autor: Jerzy Gapys, Mateusz Ratyński, Tomasz Domański, Marzena Grosicka
Zmagania z władzą
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Zmagania z władzą

Autor: Marzena Grosicka
Poniżej przedstawiamy relacje działaczy NSZZ „Solidarność i innych organizacji opozycyjnych regionu świętokrzyskiego na temat wydarzeń z lat 1988-1989.
TEKSTY
TEMATY
Biblioteka cyfrowa
Audio/Video
English content
Księgarnia
Aktualności
Autorzy
O nas
Kontakt
Edukacja
postacie IPN
Spotkasz ich na Przystanku Historia
Józef Piłsudski, Anna Walentynowicz, mały Powstaniec – te trzy postacie przyjęliśmy jako symbolicznych reprezentantów trzech epok historii Polski w XX wieku – II Rzeczypospolitej, Polski pod rządami komunistów ale też Polski czasów II wojny światowej. Nasi bohaterowie kształtowali nie tylko dzieje Polski, ale też nasze wyobrażenia o wartościach moralnych: poświęcenia, odpowiedzialności, odwagi – dziś są już częścią historii, którą opisujemy. Temu ma służyć Przystanek Historia (autor zdjęcia małego Powstańca - Cezary Piwowarski)
Dowiedz się więcej
Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby dotrzeć do wszystkich właścicieli (i dysponentów praw autorskich) zdjęć i innych materiałów, które są wykorzystywane na niniejszym portalu. Wszelkie osoby i instytucje, do których nie udało nam się dotrzeć prosimy o kontakt z redakcją.
IPN
Copyright © 2024 Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu - Wszelkie prawa zastrzeżone. ISSN 2719-8510