Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

„Arcypolskie święta”

„Arcypolskie święta”

„Wigilia na Syberii” z 1892 r. to jeden ze szczególnie przejmujących obrazów Jacka Malczewskiego. Pokazuje polskich zesłańców, którym najbardziej rodzinne w naszej tradycji święta przyszło spędzać przy niemal pustym stole – tysiące kilometrów od żon i dzieci. Także w XX w. nie brakowało momentów, kiedy polskim rodzinom trudno było z radością celebrować Boże Narodzenie.
„Pomoc dla Warszawy to nie jałmużna”. Popowstańczy wysiedleńcy w Krakowie w 1944 r.
Artykuł

„Pomoc dla Warszawy to nie jałmużna”. Popowstańczy wysiedleńcy w Krakowie w 1944 r.

Autor: Anna Czocher
Podpisana 2 października 1944 r. kapitulacja oznaczała koniec Powstania Warszawskiego. Warszawa nie zaznała jednak spokoju, a jej mieszkańcy zostali zmuszeni przez Niemców do opuszczenia miasta. Okupant skierował większość wysiedleńców do obozów przejściowych, głównie obozu w Pruszkowie.
„Rozpacz nasza była ogromna” – rodziny aresztowanych podczas okupacji niemieckiej
Artykuł

„Rozpacz nasza była ogromna” – rodziny aresztowanych podczas okupacji niemieckiej

Autor: Anna Czocher
Przeżywanie utraty bliskich osób nie wiąże się wyłącznie z czasem konfliktów zbrojnych. Niemniej doświadczenie okupacji niemieckiej ziem polskich w latach 1939-1945 odcisnęło silne piętno na sferze domowej.
„Śmierć za ratowanie życia”. Dodatek prasowy Oddziału IPN w Krakowie

„Śmierć za ratowanie życia”. Dodatek prasowy Oddziału IPN w Krakowie

Autor: Filip Musiał, Anna Czocher, Roman Gieroń, Joanna Lubecka, Martyna Grądzka-Rejak, Krzysztof Pięciak
W 1941 r. Hans Frank, generalny gubernator okupowanych przez Niemców ziem polskich, wydał rozporządzenie wprowadzające karę śmierci dla Żydów, którzy opuścili bez zezwolenia teren getta oraz dla Polaków udzielających im pomocy. Odpowiedzialność ponosili nie tylko prawni właściciele mieszkań, domów i gospodarstw. Niemcy mordowali często całe rodziny z dziećmi.
„Zbrodnicza Akcja”

„Zbrodnicza Akcja”

Autor: Filip Musiał, Rafał Opulski, Anna Czocher, Martyna Grądzka-Rejak, Roman Gieroń, Joanna Lubecka
Celem Aktion „Reinhardt” było wymordowanie Żydów i zagarnięcie ich mienia przez niemiecką Trzecią Rzeszę. Szefem akcji został Odilo Globocnik – dowódca SS i policji w dystrykcie lubelskim GG.
<i>Sonderaktion Krakau</i> – perspektywa żon i dzieci
Artykuł

Sonderaktion Krakau – perspektywa żon i dzieci

Autor: Anna Czocher
Policyjna akcja uwięzienia krakowskich profesorów, nazywana popularnie Sonderaktion Krakau (w niemieckich dokumentach określana jako Aktion gegen UniversitätsprofessorenAkcja przeciwko profesorom uniwersyteckim), była częścią planowej likwidacji polskich warstw przywódczych i opiniotwórczych przez niemieckiego okupanta.
Anna Czocher

Anna Czocher

Doktor, historyk, archiwista, pracownik Biura Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Krakowie, autorka książki W okupowanym Krakowie. Codzienność polskich mieszkańców miasta 1939-1945 oraz artykułów dot. historii społecznej II wojny światowej i okupacji ziem polskich.
Cały naród z armią. Utworzenie Funduszu Obrony Narodowej
Artykuł

Cały naród z armią. Utworzenie Funduszu Obrony Narodowej

Autor: Anna Czocher
Na apel władz Polacy zareagowali spontanicznie i na ogromną skalę. W obliczu niemieckiego zagrożenia wpłacali pieniądze, przekazywali wartościowe przedmioty, często cenne rodzinne pamiątki.
Ciotka – opiekunka więźniów
Artykuł

Ciotka – opiekunka więźniów

Autor: Anna Czocher
Maria Zazulowa w czasie okupacji niemieckiej w sposób szczególny zaangażowała się w pomoc więźniom i ich rodzinom. Nazywana „Panią Prezesową”, „Ciotką”, „Czarną Panią”, stała się symbolem ofiarności i niezłomności w działaniu, a dla osadzonych w krakowskich więzieniach także symbolem nadziei.
Dom jako przestrzeń życia społecznego w czasie okupacji niemieckiej
Artykuł

Dom jako przestrzeń życia społecznego w czasie okupacji niemieckiej

Autor: Anna Czocher
W Generalnym Gubernatorstwie prawo do prywatności nie było w żaden sposób sankcjonowane. Zachwiało to poważnie stabilnością życia domowego, bowiem okupant wkraczał w obszar domowy bez ograniczeń stosując kontrole, rewizje, tzw. kotły. Nakładały się na to masowe eksmisje i wysiedlenia.
Dzielnica Cierpienia. Dodatek prasowy w 80. rocznicę utworzenia getta w Krakowie

Dzielnica Cierpienia. Dodatek prasowy w 80. rocznicę utworzenia getta w Krakowie

Tysiące osób stłoczonych na niewielkiej przestrzeni z tygodnia na tydzień coraz bardziej popadało w nędzę. Doskwierały im głód i szerzące się choroby. Pozbawieni majątku, często także możliwości pracy zarobkowej, nie mieli szansy na przeżycie czy zapewnienie możliwości przetrwania najbliższym.
Dziwna szkoła, niezależny teatr
Artykuł

Dziwna szkoła, niezależny teatr

Autor: Anna Czocher
W myśl założeń prowadzonej przez Niemców na terenie Generalnego Gubernatorstwa polityki okupacyjnej, życie kulturalne społeczeństwa polskiego miało być utrzymane na możliwe najniższym poziomie. Jakakolwiek działalności artystyczna, literacka czy dziennikarska nie mogła być prowadzona bez zgody władz niemieckich.
Kardynał Sapieha. Niezłomny metropolita krakowski
Biogram / Biografia

Kardynał Sapieha. Niezłomny metropolita krakowski

Autor: Anna Czocher
Sapieżyńskie pojmowanie misji Kościoła w czasach niemieckiej okupacji było obecne w postawach jego następców na stolicy biskupiej w okresie komunizmu. Kondycja Kościoła krakowskiego w latach 1939-1945 miała ogromny wpływ na jego powojenne losy.
Maria Starowieyska „Prawdzic” (1896-1951)
Biogram / Biografia

Maria Starowieyska „Prawdzic” (1896-1951)

Autor: Anna Czocher
Pielęgniarka, działaczka społeczna. Niesienie pomocy ofiarom wojny łączyła ze służbą w ZWZ-AK. Jej późniejszy przełożony w konspiracji ppor. Wacław Bniński wspominał: „była pielęgniarką z zawodu i powołania”.
Nad Wisłę czy na Planty? Wypoczynek w okupowanym Krakowie
Artykuł

Nad Wisłę czy na Planty? Wypoczynek w okupowanym Krakowie

Autor: Anna Czocher
W Generalnym Gubernatorstwie praca, przede wszystkim fizyczna, miała być podstawowym obowiązkiem Polaków. Wynikało to nie tylko z potrzeb gospodarki wojennej, ale także z politycznych założeń władz niemieckich. Czas wolny stanowił marginalną część tygodnia i roku.
Najważniejszy jest człowiek. Chrzanowscy i Szlenkierowie
Artykuł

Najważniejszy jest człowiek. Chrzanowscy i Szlenkierowie

Autor: Anna Czocher
Chrzanowscy – ziemianie z Podlasia, spowinowaceni z rodzinami Lelewela i Sienkiewicza, katolicy. Szlenkierowie – przemysłowcy i filantropi, spolonizowani ewangelicy. Ich rody połączył ślub Wandy Szlenkierówny z Ignacym Chrzanowskim, późniejszym profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Nielegalne muzykowanie w okupowanym Krakowie
Artykuł

Nielegalne muzykowanie w okupowanym Krakowie

Autor: Anna Czocher
Muzyka, w porównaniu z innymi dziedzinami życia kulturalnego, miała podczas okupacji uprzywilejowaną pozycję. Władze zezwoliły na stosunkowo szeroki zakres jawnej działalności muzycznej.
Ofiary <i>Sonderaktion Krakau</i>
Artykuł

Ofiary Sonderaktion Krakau

Autor: Anna Czocher
Aktion gegen Universitäts-Professoren, powszechnie znana pod nazwą Sonderaktion Krakau, zapisała się w historii Krakowa i dziejów powszechnych jako bezprecedensowy atak na naukę polską.
Palmiry – symbol niemieckiego okrucieństwa
Artykuł

Palmiry – symbol niemieckiego okrucieństwa

Autor: Anna Czocher
20 i 21 czerwca 1940 r., w ramach nadzwyczajnej akcji pacyfikacyjnej, Niemcy dokonali największej egzekucji ze wszystkich przeprowadzonych w Palmirach. Położona na skraju Puszczy Kampinoskiej wieś jest synonimem losu polskiej inteligencji w czasie niemieckiej okupacji.
Placówka dla Dzieci Ulicy
Artykuł

Placówka dla Dzieci Ulicy

Autor: Anna Czocher
W sytuacji wojennego i okupacyjnego zagrożenia szczególne niebezpieczeństwo czyha na dzieci. Wojna odbiera im prawo do dzieciństwa, destrukcyjnie wpływa na ich kondycję - fizyczną, psychiczną, moralną, społeczną.
Podziemna, ale często przyziemna. Praca Polek w konspiracji podczas II wojny światowej
Artykuł

Podziemna, ale często przyziemna. Praca Polek w konspiracji podczas II wojny światowej

Autor: Anna Czocher
„Polka przedstawia jedno z najgroźniejszych niebezpieczeństw. W zakresie szpiegostwa, konspiracji i jej narodowego fanatyzmu jest znana jako najbardziej doświadczony, najniebezpieczniejszy typ kobiety europejskiej”.
Radź sobie sam, czyli okupacyjne sposoby na przeżycie
Artykuł

Radź sobie sam, czyli okupacyjne sposoby na przeżycie

Autor: Anna Czocher
„Mydło z odpadków”, „Sto potraw z ziemniaków”, „135 przepisów na czasie”, „109 potraw oszczędnościowych doby dzisiejszej” – takie broszury wertowali Polacy w czasie II wojny światowej.
Religijność krakowian w czasie okupacji niemieckiej
Artykuł

Religijność krakowian w czasie okupacji niemieckiej

Autor: Anna Czocher
Niepewność losu, świadomość zagrożenia, strach o siebie i bliskich spotęgowany warunkami wojennymi i represyjną polityką okupanta powodowały, że mieszkańcy Krakowa szukali oparcia w praktykach religijnych.
Róża Łubieńska (1881-1954)
Biogram / Biografia

Róża Łubieńska (1881-1954)

Autor: Anna Czocher
We wrześniu 1939 r. Kraków szybko stał się „stolicą uchodźców i przesiedleńców”, którzy nagle tracili cały dorobek życia. Nasilała się atmosfera niepewności i chaosu, spotęgowana ewakuacją władz. Na tym tle wyraźnie odcinał się przykład osób takich jak Róża Łubieńska, która zajęła się organizacją pomocy dla rodaków najciężej dotkniętych wojennym koszmarem.

Sowieci w Małopolsce w świetle dokumentów urzędowych 1945-1946

Autor: Filip Musiał, Maciej Korkuć, Dawid Golik, Marcin Chorązki, Anna Czocher, Paweł Mazur, Dominika Pasich, Rafał Opulski
Tajny UJ. Majowy początek roku akademickiego
Artykuł

Tajny UJ. Majowy początek roku akademickiego

Autor: Anna Czocher
Pierwszy kurs tajnego Uniwersytetu Jagiellońskiego – złożony z wykładowcy i sześciu studentów zespół polonistyczno-slawistyczny – rozpoczął zajęcia w maju roku 1942.

W II RP Polki angażowały się w budowę państwa na wiele sposobów - zarówno politycznie, gdy w końcu uzyskały czynne i bierne prawa wyborcze, ale również dbając o rozwój oświaty i poprawę jakości życia.

Autor: Karolina Wanda Olszowska, Anna Czocher, Aleksandra Rybińska-Bielecka, Anna Pawlicka
W legionach, dywersji i konspiracji. Kazimierz Kierzkowski (1890-1942)
Biogram / Biografia

W legionach, dywersji i konspiracji. Kazimierz Kierzkowski (1890-1942)

Autor: Anna Czocher
Szybkie postępy wojsk niemieckich we wrześniu 1939 r. spowodowały, że przegrana biorących udział w wojnie regularnych oddziałów Wojska Polskiego wydawała się nieuchronna. Dla części walczących stało się jasne, że wraz z klęską na froncie rozpoczyna się walka podziemna.
Zanim nastał styczeń roku 1945. Krakowianie w oczekiwaniu na koniec okupacji niemieckiej
Artykuł

Zanim nastał styczeń roku 1945. Krakowianie w oczekiwaniu na koniec okupacji niemieckiej

Autor: Anna Czocher
Oczekiwania na koniec okupacji można datować od samego jej początku. Po przegranej we wrześniu 1939 r. i utracie tak niedawno odzyskanego państwa w polskim społeczeństwie dominowała atmosfera przygnębienia. Nie inaczej było w Krakowie.
Żołnierze Wierni Ojczyźnie. AK

Żołnierze Wierni Ojczyźnie. AK

Autor: Filip Musiał, Dawid Golik, Krzysztof Pięciak, Marcin Chorązki, Anna Czocher, Maciej Korkuć, Michał Wenklar
14 lutego 1942 r. Naczelny Wódz gen. Władysław Sikorski wydał rozkaz, w konsekwencji którego Związek Walki Zbrojnej został przemianowany na Armię Krajową.