Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

„Arka” wolności
Artykuł

„Arka” wolności

Autor: Cecylia Kuta
Po wprowadzeniu stanu wojennego w drugim obiegu wydawniczym, oprócz gazetek i biuletynów o treści informacyjnej, ukazywały się pisma literackie i społeczno-kulturalne. Jednym z nich było krakowskie pismo „Arka”, które powstało w połowie 1983 r.
„Przebijał barierę strachu i wskazywał drogę”. Stefan Kisielewski (1911–1991)
Biogram / Biografia

„Przebijał barierę strachu i wskazywał drogę”. Stefan Kisielewski (1911–1991)

Autor: Cecylia Kuta
Skąd taka popularność Kisiela? Dla wielu osób odpowiedź na to pytanie będzie oczywista, ale dla najmłodszych pokoleń już niekoniecznie. Warto zatem przypomnieć o tej niezwykłej postaci.

„Solidarność” polskich rolników: „Zielona Rewolucja” – nowość w serwisie „Twarze Solidarności”

Autor: Jarosław Szarek, Andrzej Grajewski, Cecylia Kuta, Bogusław Wójcik, Jan Karuś, Dariusz Iwaneczko
„Witamy się i żegnamy bez podawania rąk”. Epidemie w PRL
Artykuł

„Witamy się i żegnamy bez podawania rąk”. Epidemie w PRL

Autor: Cecylia Kuta
W 1963 r. w Polsce wybuchła epidemia ospy prawdziwej. Pod koniec lat 60. zaatakowała grypa A2 Hongkong 68, a w 1977 r. uderzyła tzw. grypa rosyjska.
Akcja społecznie użyteczna. Pierwszy publiczny protest głodowy w PRL
Artykuł

Akcja społecznie użyteczna. Pierwszy publiczny protest głodowy w PRL

Autor: Cecylia Kuta
24 maja 1977 r. w kościele pw. św. Marcina w Warszawie rozpoczął się pierwszy publiczny protest głodowy, zorganizowany przez członków Komitetu Obrony Robotników.
Barbara Niemiec (1943-2014)
Biogram / Biografia

Barbara Niemiec (1943-2014)

Autor: Cecylia Kuta
Barbara Niemiec urodziła się 13 lipca 1943 r. w Krakowie. Po latach przyznawała: „Czas i miejsce mojego przyjścia na świat predestynowały do tego, by z mlekiem matki wyssać nienawiść do komunizmu i wszelkiego kagańca”.
Bez fundamentów. Wizyta w Domu Historii Europejskiej w Brukseli
Wystawa

Bez fundamentów. Wizyta w Domu Historii Europejskiej w Brukseli

Autor: Cecylia Kuta, Maciej Zakrzewski
Muzeum, które miało opowiedzieć o wspólnym dziedzictwie Europejczyków, razi nachalną ideologią i marginalnym potraktowaniem doświadczeń takich krajów jak Polska.
Cecylia Kuta

Cecylia Kuta

Urodzona w 1974 r., historyk, dr, pracownik Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Krakowie, członek redakcji pism „Zeszyty Historyczne WiN-u” oraz „Pamięć i Sprawiedliwość”. Autorka książek: „Działacze” i „Pismaki”. Aparat bezpieczeństwa wobec organizacji katolików świeckich w Krakowie w latach 1957–1989 (2009); (z J. Błażejowską) Od uległości do niezależności. Literaci i literatura w latach 1944–1989/1990 (2013) i in.

Czasy gomułkowskiej tzw. małej stabilizacji nie oznaczały całkowitego zaniku działalności opozycyjnej. Dowiedz się się m.in. o: Kazimierzu Badowskim, Adamie Markowskim, oraz o krakowskich przejawach sprzeciwu wobec interwencji w Czechosłowacji.

Autor: Cecylia Kuta, Wojciech Paduchowski, Michał Wenklar, Jan Jarosz, Wojciech Frazik
Danuta Suchorowska-Śliwińska (1930-2011)
Biogram / Biografia

Danuta Suchorowska-Śliwińska (1930-2011)

Autor: Cecylia Kuta
Od szesnastego roku życia pracowała jako skrzypaczka. Przez większość życia związana była z Filharmonią Krakowską, gdzie, po powstaniu NSZZ „Solidarność”, od początku włączyła się w organizowanie struktur związku. Prawdziwą pasją Danuty Suchorowskiej było jednak pisanie. Jej książki przywróciły głos wielu represjonowanym przedstawicielom powojennego podziemia.

Dlaczego w 1988 r. robotnicy tak licznie zaprotestowali przeciw komunistom? Czy strajki miały poparcie wśród młodzieży? Jaki wpływ miały te protesty na późniejsze zmiany w Polsce?

Autor: Antoni Dudek, Cecylia Kuta, Marcin Wikło

Jakie tytuły najczęściej wydawano poza kontrolą cenzury i kto tak naprawdę o tym decydował? - m.in. o drugim obiegu wydawniczym i drugoobiegowych bestsellerach. Jakie tytuły najczęściej wydawano poza kontrolą cenzury i kto tak naprawdę o tym decydował?

Autor: Evelina Kristanova, Cecylia Kuta, Janusz Ślęzak

Komitet Obrony Robotników i narodziny jawnej opozycji – nowa rzeczywistość w PRL?

Autor: Filip Musiał, Cecylia Kuta, Grzegorz Waligóra, Tomasz Kozłowski
Krakowski przyczółek wolnej prasy
Artykuł

Krakowski przyczółek wolnej prasy

Autor: Cecylia Kuta
24 marca 1945 r. ukazał się pierwszy numer „Tygodnika Powszechnego”. Jego wydawcą była Kuria Książęco-Metropolitalna w Krakowie.

Obrona krzyża w Nowej Hucie – mieście mającym być wizytówką ateizmu PRL

Autor: Cecylia Kuta
Obudzić naród do wielkości... Wystąpienia Janusza Kurtyki przed Parlamentem RP 2005–2010

Obudzić naród do wielkości... Wystąpienia Janusza Kurtyki przed Parlamentem RP 2005–2010

Autor: Cecylia Kuta, Jarosław Tęsiorowski
Instytut pod kierownictwem Janusza Kurtyki stał się jedną z najważniejszych instytucji polskiego życia publicznego, zabierającą głos w sprawach polskiej historii najnowszej. Prezes był przeświadczony, że IPN ma do odegrania ważną rolę w procesie wychodzenia Polaków z totalitarnej przeszłości i przysłuży się budowie wolnego społeczeństwa.

Opricznicy PRL: Służba Bezpieczeństwa (1975-1990). Przeciw kobietom i drugiemu obiegowi. Specgrupa w Poznaniu

Autor: Cecylia Kuta, Elżbieta Pietrzyk-Dąbrowska, Przemysław Zwiernik, Anna Marcinkiewicz-Kaczmarczyk
Pamięć opozycji – opozycja w pamięci
Artykuł

Pamięć opozycji – opozycja w pamięci

Autor: Cecylia Kuta
Jednym z istotnych zadań IPN jest przypominanie o kolejnych rocznicach społecznych buntów w okresie PRL.
Polityczne konstruowanie „okrągłego stołu”
Artykuł

Polityczne konstruowanie „okrągłego stołu”

Autor: Cecylia Kuta
Zanim stolarze w Henrykowie zbudowali najsłynniejszy polski mebel, idea „okrągłego stołu” została skonstruowana politycznie.

Poznaj dorobek Niezależnej Oficyny Wydawniczej lat 1982-1989. Na czym polegała trudność prowadzenia drugoobiegowej działalności wydawniczej w tych latach?

Autor: Marcin Krzek-Lubowiecki, Cecylia Kuta, Filip Musiał, Grzegorz Wołk
Przełomowy czerwiec
Artykuł

Przełomowy czerwiec

Autor: Cecylia Kuta
Czerwiec ’76 – jak przyjęło się dziś określać robotnicze protesty z 25 czerwca 1976 roku – był przez wiele lat tym spośród „polskich miesięcy”, który „cieszył się mniejszym zainteresowaniem badaczy”.
Przemilczany twórca hymnu „Solidarności”. Jerzy Narbutt (1925–2011)
Artykuł

Przemilczany twórca hymnu „Solidarności”. Jerzy Narbutt (1925–2011)

Autor: Cecylia Kuta
Świętując kolejne rocznice narodzin „Solidarności”, powinniśmy także pamiętać o twórcy związkowego hymnu – człowieku, który przez wiele lat był wymazywany ze społecznej świadomości.
Roman Laskowski (1936-2014)
Biogram / Biografia

Roman Laskowski (1936-2014)

Autor: Cecylia Kuta
Od 1973 r. był pracownikiem Instytutu Języka Polskiego PAN. W 1981 r. uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1996 r. profesora zwyczajnego. Oprócz działalności naukowej Roman Laskowski zaangażował się od samego początku w ruch solidarnościowy. Inwigilowany przez SB i nękany rozmowami ostrzegawczymi zdecydował się na emigrację.

Służba Bezpieczeństwa była „tarczą i mieczem” partii komunistycznej. Chroniła ją przed działaniami opozycji i służyła do zwalczania polskich dążeń niepodległościowych, czy choćby nawet tych związanych z liberalizacją systemu.

Autor: Mariusz Krzysztofiński, Władysław Bułhak, Witold Bagieński, Grzegorz Wołk, Cecylia Kuta
Sprzeciw wobec zmian konstytucji PRL. Narodziny jawnej opozycji antykomunistycznej
Artykuł

Sprzeciw wobec zmian konstytucji PRL. Narodziny jawnej opozycji antykomunistycznej

Autor: Cecylia Kuta
Poprawki do ustawy zasadniczej, które teoretycznie potwierdzały jedynie stan faktyczny – dominację PZPR i zależność Polski od Związku Sowieckiego – zmobilizowały do działania ludzi krytycznych wobec systemu. Tak w połowie lat siedemdziesiątych narodziła się w PRL zorganizowana opozycja.
Studencka solidarność odpowiedzią na zamordowanie Stanisława Pyjasa
Artykuł

Studencka solidarność odpowiedzią na zamordowanie Stanisława Pyjasa

Autor: Cecylia Kuta
7 maja 1977 r. na klatce schodowej kamienicy przy ul. Szewskiej 7 w Krakowie znaleziono ciało Stanisława Pyjasa, studenta polonistyki i filozofii UJ, współpracownika Komitetu Obrony Robotników. Według środowisk opozycyjnych śmierć była skutkiem pobicia przez SB. Władze twierdziły, iż Pyjas spadł ze schodów.

Studenckie Komitety Solidarności – nowe pokolenie w opozycji wobec PRL

Autor: Cecylia Kuta, Filip Musiał, Jacek Wołoszyn, Kamil Dworaczek

Święta oficjalne i święta zakazane w PRL

Autor: Filip Musiał, Cecylia Kuta, Rafał Opulski, Magdalena Zapolska-Downar

W jakim stopniu „Solidarność” odegrała decydującą rolę w procesie wychodzenia Polski i całej Europy Środkowo-Wschodniej z komunizmu? Czy ideały „Solidarności” są jeszcze obecne w świadomości społecznej?

Autor: ks. Jarosław Wąsowicz SDB, Piotr Franaszek, Filip Musiał, Sebastian Pilarski, Wojciech Polak, Cecylia Kuta
W obronie praw człowieka
Artykuł

W obronie praw człowieka

Autor: Cecylia Kuta
Wraz z ogłoszeniem 25 marca 1977 r. Apelu do społeczeństwa polskiego, zainaugurował działalność Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela. Był on drugą po Komitecie Obrony Robotników największą organizacją opozycyjną w Polsce przedsierpniowej.

W ponad 100-osobowej Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” było jedynie kilka kobiet. Jednoczesnie Polki należały do najaktywniejszych uczestniczek strajków, ale również zajmowały się rodzinami pod nieobecność mężów

Autor: Karolina Wanda Olszowska, Cecylia Kuta, Grzegorz Majchrzak
Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża. Ruch jak dynamit
Artykuł

Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża. Ruch jak dynamit

Autor: Cecylia Kuta
Na fali pogłębiającego się kryzysu gospodarczego i narodzin zorganizowanej opozycji demokratycznej powstały Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża. 29 kwietnia 1978 r. ogłoszono ich deklarację założycielską; jej sygnatariuszami byli Andrzej Gwiazda, Antoni Sokołowski i Krzysztof Wyszkowski.
Współtwórca ROPCiO. Bogumił Studziński (1931–1987)
Artykuł

Współtwórca ROPCiO. Bogumił Studziński (1931–1987)

Autor: Cecylia Kuta
Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela zainaugurował swoją działalność 25 marca 1977 r. „Apelem do społeczeństwa polskiego”. Pod dokumentem podpisało się osiemnaście osób wywodzących się z różnych środowisk i nurtów ideowo-politycznych.

Wydawnictwo IPN przedstawia... (20) Po stronie dobra - dedykowane Z. i Z. Romaszewskim. Reżim Jaruzelskiego i polscy chłopi o wolną Polskę oraz...

Autor: Jędrzej Lipski, Cecylia Kuta, Paweł Mazur, Michał Wenklar