Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

…<i>chcielibyśmy Ją widzieć Wolną i Niepodległą</i>… Młodzi konspiratorzy w walce z komuną
Artykuł

chcielibyśmy Ją widzieć Wolną i Niepodległą… Młodzi konspiratorzy w walce z komuną

Autor: Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki
Na przełomie października i listopada 1946, gdy w regionie radomskim kończyły się możliwości działania „leśnych” w dotychczasowej formule względnie dużej liczebności oddziałów, część kadry b. Związku Zbrojnej Konspiracji (krypt. inspektoratu WiN-owskiego) przystąpiła do tworzenia nowych struktur.
„Nie możemy trwać w bierności…” Zrzeszenia WiN wobec sytuacji politycznej w 1945 roku
Artykuł

„Nie możemy trwać w bierności…” Zrzeszenia WiN wobec sytuacji politycznej w 1945 roku

Autor: Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki
W kolportowanej na Kielecczyźnie winowskiej gazetce „Wolne Słowo” pisano m.in. o kondycji społeczeństwa polskiego pod koniec 1945 r. oraz celach obozu niepodległościowego.
„Wszyscy mówiliśmy o niej babcia od krzyża”
Artykuł

„Wszyscy mówiliśmy o niej babcia od krzyża”

Autor: Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki
W każdym polskim zrywie wolnościowym ogromną rolę odgrywały kobiety. Żony, matki, siostry pozostawały często w cieniu wydarzeń, choć odznaczały się wielką odwagą. Nie tylko wspierały i zagrzewały mężczyzn do walki, lecz także same w niej uczestniczyły.
„Zrodził nas sierpniowy bunt Robotników Wybrzeża”. Region Świętokrzyski NSZZ „Solidarność” 1980-1981

„Zrodził nas sierpniowy bunt Robotników Wybrzeża”. Region Świętokrzyski NSZZ „Solidarność” 1980-1981

Autor: Marzena Grosicka, Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki
Fala strajków latem 1980 r., a następnie powstanie „Solidarności” wywołały najpoważniejszy w historii PRL kryzys państwa komunistycznego i destabilizację systemu opartego na hegemonicznej pozycji Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Podważenie roli PZPR sprawiło, że partia ta już nigdy nie podniosła się z ideologicznej klęski.

Relacje polsko-żydowskie w XX wieku. Badania, kontrowersje, perspektywy (wokół publikacji pokonferencyjnej)

Autor: Rafał Dudkiewicz, Edyta Majcher-Ociesa, Tomasz Domański, Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki
Bitwa pod Zwoleniem. 15 czerwca 1946 r.
Artykuł

Bitwa pod Zwoleniem. 15 czerwca 1946 r.

Autor: Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki
Pod względem liczby zaangażowanych osób, utworzonych struktur oraz skali prowadzonych działań Związek Zbrojnej Konspiracji był największą i najważniejszą formacją podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego w powojennych dziejach Kielecczyzny. Walka stoczona 15 czerwca była największą partyzancką akcją zbrojną przeprowadzoną przez podziemie antykomunistyczne na Kielecczyźnie w 1946 r.
Całym życiem za Wolną i Niepodległą
Biogram / Biografia

Całym życiem za Wolną i Niepodległą

Autor: Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki
Priorytetem komunistycznego aparatu bezpieczeństwa w latach 1944-1956 było niszczenie struktur Polskiego Państwa Podziemnego oraz ludzi, którzy je tworzyli. Takich jak płk Jan Zientarski.
Długie trwanie Polskiego Państwa Podziemnego
Artykuł

Długie trwanie Polskiego Państwa Podziemnego

Autor: Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki
18 grudnia 2013 r., w Garbatce-Letnisko, pracownicy Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej wydobyli powielacz, który w latach 80. XX wieku był w dyspozycji osób tworzących struktury Tymczasowej Komisji Terenowej Ruchu Oporu NSZZ „Solidarność” w Pionkach.
Dodatek historyczny kieleckiej delegatury IPN poświęcony przekształceniu ZWZ w AK (14 lutego 1942 r.)

Dodatek historyczny kieleckiej delegatury IPN poświęcony przekształceniu ZWZ w AK (14 lutego 1942 r.)

Rozkaz podpisany przez gen. Władysława Sikorskiego, naczelnego wodza Polskich Sił Zbrojnych, miał przede wszystkim znaczenie polityczno-wojskowe. Związek Walki Zbrojnej, działający już od listopada 1939 r. na ziemiach polskich pod okupacją niemiecką i sowiecką, był uznawany przez rząd RP za pełnoprawną część Polskich Sił Zbrojnych. 14 lutego 1942 r. organizacji stanowiącej część polskiej armii nadano nową nazwę, oddającą ogólnopolski charakter AK i jej podstawowe cele.

Jakie były formy i możliwości oporu Żydów przeciwko Niemcom w czasie II wojny światowej? Co nowego wiemy o walce Żydów w getcie warszawskim? Jak wyglądał opór cywilny i zbrojny w gettach zorganizowanych przez niemieckie władze okupacyjne?

Kuryer Kielecki. Stan wojenny. Dodatek prasowy Delegatury IPN w Kielcach

Kuryer Kielecki. Stan wojenny. Dodatek prasowy Delegatury IPN w Kielcach

Wydarzenia sprzed 40 lat budzą w odbiorze społecznym wciąż sprzeczne emocje. Co powinniśmy pamiętać o tamtym tragicznym czasie?
Nasza Historia – Świętokrzyskie. Dodatek prasowy

Nasza Historia – Świętokrzyskie. Dodatek prasowy

Autor: Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki, Tomasz Domański, Robert Piwko, Marzena Grosicka, Tomasz Gocel
Wydawnictwo Delegatury IPN w Kielcach dotyczące wsi kieleckiej wobec komunistycznego totalitaryzmu.
Niepodległościowe organizacje młodzieżowe na Kielecczyźnie po 1945 roku
Artykuł

Niepodległościowe organizacje młodzieżowe na Kielecczyźnie po 1945 roku

Autor: Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki
Antykomunistyczne poglądy, chęć działania przeciwko strukturom nowej władzy oraz przeciwstawienia się powszechnej indoktrynacji i kontroli, a czasem po prostu marzenia o ekscytującej przygodzie – to wszystko popychało młodych ludzi do konspiracji.
Podstęp, manipulacja, prowokacja
Artykuł

Podstęp, manipulacja, prowokacja

Autor: Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki
Opór wobec komunistycznej władzy przybierał różne formy, nie zawsze zgodne z oczekiwaniami stalinowskiej wizji świata. Wiele z efemerycznych organizacji, opisanych w aktach aparatu terroru, wydaje się raczej wytworem sprofilowanej pod propagandowe potrzeby prowokacji UB, a nie realnym opisem działalności podziemia.
Pogrom Żydów w Kielcach 4 lipca 1946 r. – podziemie w roli oskarżonego
Artykuł

Pogrom Żydów w Kielcach 4 lipca 1946 r. – podziemie w roli oskarżonego

Autor: Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki
Bezpośrednio po pogromie, władze komunistyczne oskarżyły podziemie (oraz ogólnie tzw. reakcję) o spowodowanie zajść antyżydowskich. Przez wiele tygodni teza ta była podtrzymywana przez oficjalną propagandę, później natomiast, z nieznanych bliżej przyczyn, oskarżenia te zostały „wyciszone”.

Pogrom Żydów w Kielcach 4 lipca 1946 r. Między portretem społecznym a dynamiką zajść [DEBATA]

Autor: Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki, Marek Wierzbicki, Julian Kwiek
PZPR w województwie kieleckim

PZPR w województwie kieleckim

Partie komunistyczne w krajach, które znalazły się w sowieckiej strefie wpływów oparte były na tamtejszych wzorcach. Na ile udało się je przenieść na polski grunt? Na ile możemy mówić o niezależności partii komunistycznej w Polsce po zakończeniu II wojny światowej?
Rozbicie więzienia w Kielcach w nocy z 4 na 5 sierpnia 1945 r.
Artykuł

Rozbicie więzienia w Kielcach w nocy z 4 na 5 sierpnia 1945 r.

Autor: Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki
Sowieci wkraczający na ziemie polskie od 1944 r., podjęli zakrojone na szeroką skalę represje wobec instytucji Polskiego Państwa Podziemnego oraz innych organizacji konspiracyjnych, które, znajdując się poza jego strukturami, uznawały zwierzchność legalnego rządu RP na uchodźstwie.
Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki

Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki

Autor: Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki
Urodzony w 1960 r.; doktor nauk humanistycznych, w latach 90-tych nauczyciel akademicki, od 2001 r. pracownik Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej IPN w Krakowie (Delegatura w Kielcach – referat naukowy), następnie Oddziałowego Biura Badań Historycznych. Specjalizuje się w historii oporu społecznego po 1945 r.
Środowiska groźne dla władzy komunistycznej
Artykuł

Środowiska groźne dla władzy komunistycznej

Autor: Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki
Wprowadzenie stanu wojennego stanowiło eskalację w represyjnej polityce władz komunistycznych i szczególnie ostro kontrastowało z poprzedzającym je okresem karnawału „Solidarności”. Tym bardziej nie należy się dziwić, że sprowokowało tak szeroką gamę przejawów oporu – zwłaszcza wśród młodzieży i dawnych działaczy związkowych.
Święto 3 maja w czasach Polski „ludowej”
Artykuł

Święto 3 maja w czasach Polski „ludowej”

Autor: Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki
Rocznica uchwalenia Konstytucji 3 maja uchodziła w PRL za święto przeciwników systemu. Władza robiła wszystko, by utrudnić niezależne, patriotyczne manifestacje.
W obronie krzyża. Protest młodzieży Zespołu Szkół Zawodowych we Włoszczowie w grudniu 1984 r.
Artykuł

W obronie krzyża. Protest młodzieży Zespołu Szkół Zawodowych we Włoszczowie w grudniu 1984 r.

Autor: Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki
Władze komunistyczne nie tylko represjonowały duszpasterzy, których uznały za duchowych przywódców opozycji, ale także zwalczały świat wartości oparty na wierze katolickiej. Symbolem tych wartości był krzyż.
Wykus i okolice – to nie tylko historia partyzantów mjr. „Ponurego”
Artykuł

Wykus i okolice – to nie tylko historia partyzantów mjr. „Ponurego”

Autor: Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki
Miejscem szczególnym dla mieszkańców Starachowic jest Wykus, uroczysko w lasach siekierzyńskiech w Górach Świętokrzyskich. Podczas okupacji niemieckiej znajdowała się tam baza partyzancka ugrupowania Armii Krajowej pod dowództwem Jana Piwnika „Ponurego”, w czasach PRL było to miejsce uroczystości i spotkań żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego z całej Polski.