Sejm Ustawodawczy miał przede wszystkim zająć się uchwaleniem konstytucji dla odrodzonej Polski. Jego wybór zapowiedziany został w jednym z pierwszych aktów prawnych wydanych po odzyskaniu przez nasz kraj niepodległości w listopadzie 1918 r. Jak brzmiała nazwa tego dokumentu?
Zwycięstwo w wyborach odniósł prawicowy sojusz narodowej demokracji, chadecji i części stronnictw konserwatywnych. Koalicyjna lista tych ugrupowań w głosowaniu na terenie dawnego Królestwa Kongresowego zdobyła 41,4 proc. głosów, co jednak nie pozwalało na uzyskanie większości. Jaką nazwę nosił zwycięski komitet?
Silną reprezentację w Sejmie Ustawodawczym posiadali zwolennicy ruchu ludowego. Jednak duże różnice programowe wewnątrz tego nurtu skutkowały brakiem wspólnej listy i jednego klubu poselskiego. Mimo to jedno z chłopskich ugrupowań zostało drugą siłą polityczną w sejmie. Było to:
Zgodnie z ordynacją wyborczą głosować mógł „każdy obywatel państwa bez różnicy płci, który do dnia ogłoszenia wyborów ukończył 21 lat”. Kobiety uzyskały także prawo ubiegania się o mandat poselski. Ile Polek w efekcie tego zasiadło 10 lutego 1919 roku w ławach Sejmu Ustawodawczego?
Przygotowanie prac Sejmu Ustawodawczego wiązało się z wieloma problemami natury organizacyjnej. Najważniejszą kwestią stało się umiejscowienie obrad. W końcu wybór padł na:
Pierwsze posiedzenie Sejmu Ustawodawczego odbyło się 10 lutego 1919 r. Obrady otworzył Tymczasowy Naczelnik Państwa Józef Piłsudski, który dla celów porządkowo-organizacyjnych wskazał na marszałka seniora Ferdynanda księcia Radziwiłła. 14 lutego wybrano nowego marszałka. Został nim:
Mając świadomość, że uchwalenie konstytucji będzie procesem długotrwałym i skomplikowanym posłowie postanowili przyjąć tymczasowe reguły funkcjonowania organów władzy zawarte w tzw. Małej Konstytucji. Przyjęta została ona:
Konstytucja uchwalona przez Sejm Ustawodawczy 17 marca 1921 r. przeszła do historii jako konstytucja marcowa. Zdaniem większości konstytucjonalistów jej założenia wzorowane były na ustawie zasadniczej: