Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

16 maja 1943 roku z rozkazu Jürgena Stroopa Niemcy wysadzili Wielką Synagogę przy ul. Tłomackie w Warszawie. Jej zniszczenie było symbolem upadku powstania w getcie warszawskim, które wybuchło 19 kwietnia podczas jednej z akcji wysiedleńczych. Walki jednak na terenie getta trwały znacznie dłużej

Autor: Marcin Urynowicz
Dozorca – czyli o wydawaniu Żydów w Warszawie
Artykuł

Dozorca – czyli o wydawaniu Żydów w Warszawie

Autor: Marcin Urynowicz
Eksterminacyjna polityka niemiecka w stosunku ludności żydowskiej w okresie II wojny światowej prowadzona była wyjątkowo skutecznie. Pomagało w tym umiejętne wykorzystywanie grup narodowościowych przeciwko sobie.
Felicja Czerniaków. Żona prezesa warszawskiego Judenratu
Artykuł

Felicja Czerniaków. Żona prezesa warszawskiego Judenratu

Autor: Marcin Urynowicz
Felicja Czerniaków urodziła się w Warszawie, 1 czerwca 1883 roku, jako córka Edwarda/Efraima i Salomei (z domu Gościnny) Zwayer. Do historii przeszła głównie jako żona Adama Czerniakowa (1880-1942), prezesa Junderatu getta warszawskiego, który w lipcu 1942 roku, wobec rozpoczęcia deportacji ludności żydowskiej do obozu zagłady w Treblince, popełnił samobójstwo.

Instytucje Żydów w komunistycznej RP/PRL do 1956 (m.in. finansowanie). Relacje polsko-żydowskie w okresie powojennym w historiografii zachodniej. Dyskusja (m.in. Żydzi a terror wobec Polaków i okupacja sowiecka, emigracja, zachodni obraz antysemityzmu w Polsce i jego źródła, mienie żydowskie)

Autor: Sebastian Piątkowski, Grzegorz Berendt, Mateusz Lisak, Marcin Urynowicz
Literaci polscy wobec Zagłady Żydów
Artykuł

Literaci polscy wobec Zagłady Żydów

Autor: Marcin Urynowicz
Literatura Holocaustu ma tendencję do oceniania postawy inteligencji polskiej czasów II wojny światowej, a szczególnie literatów polskich, w kategoriach „niewygody moralnej świadków Zagłady” Żydów, przez pryzmat której odczytuje się ich zapiski wojenne.
Marcin Urynowicz

Marcin Urynowicz

Urodzony w 1976 r., historyk, dr, pracownik Biura Badań Historycznych IPN. Autor książek: Żydzi w samorządzie miasta Kozienice 1919–1939 (2003); Adam Czerniaków 1880–1942. Prezes getta warszawskiego (Warszawa 2009); Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, t. 20: Prasa getta warszawskiego. Ugrupowania prawicowe (oprac., 2015) i in. Współautor tomu Polacy i Żydzi pod okupacją niemiecką 1939–1945. Studia i materiały (2006).
Niemiecko-rosyjska geneza zagłady europejskich Żydów
Artykuł

Niemiecko-rosyjska geneza zagłady europejskich Żydów

Autor: Marcin Urynowicz
Zagłada europejskich Żydów w okresie II wojny światowej pomimo wielkiej liczby publikacji naukowych wyjaśniających jej przyczyny, przebieg i konsekwencje wciąż wzbudza zainteresowanie badaczy, a wraz z popularyzacją wiedzy historycznej także opinii masowej.
Pokazali, że potrafią walczyć
Artykuł

Pokazali, że potrafią walczyć

Autor: Marcin Urynowicz
„Bo oto słychać i oto widać. Ponad murem cmentarza, nad najświeższą drobniutką zielenią drzew czarne chmury, niby kłęby dymu, wstępują w górę. Czasami widać płomienie – jak czerwona, szybka migocąca szarfa na wietrze. I słuchać tego tam nad ciemnymi bratkami grobu. I myśleć o tym. I żyć” – pisała Zofia Nałkowska 25 kwietnia 1943.

Polska pojałtańska: władza komunistyczna wobec Żydów; próby odbudowy społeczności żydowskiej; determinanty współistnienia (dyskusja)

Autor: Aleksandra Namysło, Marcin Zaremba, Mirosław Szumiło, Marcin Urynowicz, Martyna Grądzka-Rejak

Pomoc udzielana Żydom przez Polaków w latach 1939–1945

Autor: Sebastian Piątkowski, Grzegorz Hryciuk, Tomasz Bereza, Marcin Urynowicz
Rada Pomocy Żydom „Żegota”
Artykuł

Rada Pomocy Żydom „Żegota”

Autor: Marcin Urynowicz
Rada Pomocy Żydom przy Pełnomocniku Rządu RP w Kraju, zwana „Żegotą”, była jedyną w Europie lat 1939-1945 organizacją pomocy Żydom oficjalnie afiliowaną przy władzach państwowych.
Warszawa w kontekście <i>Einsatz Reinhardt</i>
Artykuł

Warszawa w kontekście Einsatz Reinhardt

Autor: Marcin Urynowicz
Okupowana Warszawa spędzała Niemcom sen z powiek z co najmniej dwóch powodów: jako najliczniejsze, ponadmilionowe skupisko polskie o najbardziej rozwiniętych strukturach konspiracji oraz jako centralny ośrodek polskich Żydów i największe w Europie, blisko czterystutysięczne getto.

Wyjątek, czy reguła? Po 20 latach wiemy więcej? Ekshumacje? Co dalej? Pytania o Jedwabne (dyskusja IPN, PAN, Yad Vashem, ŻIH)

Autor: Marek Wierzbicki, Marcin Urynowicz, Andrzej Żbikowski, Dariusz Stola, Witold Mędykowski, Krzysztof Persak, Paweł Kornacki
Zagłada Żydów na prowincji. O potrzebie wspomnień nieznanych
Artykuł

Zagłada Żydów na prowincji. O potrzebie wspomnień nieznanych

Autor: Marcin Urynowicz
O ile ogólne zjawisko zagłady Żydów europejskich w okresie II wojny światowej zostało już dość dobrze rozpoznane i opisane przez badaczy, o tyle lokalne uwarunkowania i mechanizm terroru okupacyjnego wciąż często pozostaje mało znany.
Żydowskie Księgi Pamięci
Artykuł

Żydowskie Księgi Pamięci

Autor: Marcin Urynowicz
Księgi pamięci (żyd. jizkor buch), poświęcone historii lokalnych społeczności żydowskich, weszły już na dobre do kategorii źródeł historycznych. Są one nie tylko ważnymi publikacjami odnośnie do dziejów Żydów, ale także niezbędnym uzupełnieniem historii Polski.