Mirosław Węcki

Hitler-Jugend na Górnym Śląsku

W III Rzeszy zadanie indoktrynacji młodzieży wykonywała Hitler-Jugend. W okresie II wojny światowej na polskich terenach wcielonych do Niemiec, zwłaszcza na Górnym Śląsku, organizacja ta stała się istotnym narzędziem nazistowskiej polityki narodowościowej.

I powstanie śląskie (1919 r.) – okoliczności wybuchu

I powstanie śląskie (1919 r.) – okoliczności wybuchu

Druga połowa XIX w. przyniosła na Górnym Śląsku, należącym wówczas do Prus, polskie odrodzenie narodowe, które objęło znaczną część jego mieszkańców, zwłaszcza robotników i chłopów. Przyczyniły się do tego liczne polskie organizacje o charakterze kulturalnym, sportowym, a z czasem także politycznym.

Audio/Video

Jak przebiegały zmagania o przynależność państwową Górnego Śląska? Dlaczego Ślązacy trzykrotnie chwytali za broń? Czy polskie władze udzieliły im pomocy?

Autor: Jędrzej Lipski, Mirosław Węcki

Audio/Video

Jak Wojciech Korfanty stał się jednym z czołowych działaczy niepodległościowych? Czy jego działalność ograniczała się tylko do Górnego Śląska? Czy był przywódcą wszystkich powstań śląskich? Jaki był jego stosunek do obozu sanacyjnego? Jak został potraktowany przez piłsudczyków?

Autor: Paweł Zawisza, Mirosław Węcki

Audio/Video

Jak wyglądała migracja na Górnym Śląsku w 1939 r.? Dlaczego w okresie wojny region ten nazywano schronem przeciwlotniczym III Rzeszy? Jak Niemcy przygotowywali się do ewakuacji ludności przed sowiecką ofensywą w 1945 r.?

Autor: Mirosław Węcki, Paweł Zawisza

Audio/Video

Kim był Fritz Bracht? Jak przebiegała jego kariera polityczna w NSDAP? Jak wyglądała jego polityka na Górnym Śląsku jako gauleitera, który odpowiadał za wprowadzenie tzw. volkslisty?

Autor: Mirosław Węcki, Paweł Zawisza

Audio/Video

Kim był najważniejszy przedstawiciel polskiego ruchu narodowego na Górnym Śląsku? Jak przeciwstawiał się germanizacyjnej polityce władz niemieckich? Jakie działania prowadził gdy ważyły się losy Górnego Śląska?

Autor: Grzegorz Bębnik, Sebastian Rosenbaum, Mirosław Węcki, Rafał Dudkiewicz

Komisarz plebiscytu i dyktator powstania

Autor: Grzegorz Bębnik, Sebastian Rosenbaum, Mirosław Węcki

Komisarz plebiscytu i dyktator powstania

Traktat wersalski kończący I wojnę światową, nie przesądził definitywnie kwestii przynależności państwowej Górnego Śląska. Walny udział w odzyskaniu tej dzielnicy dla niepodległej Polski miał Wojciech Korfanty, który w decydującym momencie stanął na czele Polskiego Komisariatu Plebiscytowego i kierował jego akcją propagandową.

Audio/Video

Koniec i początek. Lato 1922 roku na Górnym Śląsku. Jak podzielono Górny Śląsk? Co Polska zyskała wraz z województwem śląskim? Jak mieszkańcy zareagowali na podział?

Autor: Mirosław Węcki, Piotr Pałys, Grzegorz Bębnik, Bernard Linek, Sebastian Rosenbaum

Korfanty nieraz „dawał wyraz przeświadczeniu o nieuchronnej klęsce mocarstw centralnych”

Autor: Grzegorz Bębnik, Sebastian Rosenbaum, Mirosław Węcki

Korfanty nieraz „dawał wyraz przeświadczeniu o nieuchronnej klęsce mocarstw centralnych”

Korfanty wrócił do polityki po wybuchu I wojny światowej, a ściślej mówiąc – wskutek owego wybuchu. Matthias Erzberger, jeden z czołowych polityków Centrum, z którym Korfanty dobrze się znał, został szefem niemieckiego urzędu ds. propagandy zagranicznej.

DLA WNIKLIWYCH

Kwestia folkslisty na Górnym Śląsku

W październiku 1939 r. zachodnie i północne ziemie II Rzeczypospolitej zostały zaanektowane przez III Rzeszę z zamiarem ich całkowitej germanizacji.

Mirosław Węcki

Urodzony w 1978 r., historyk, dr, pracownik Uniwersytetu Śląskiego i Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Katowicach. Autor książek: (z Sebastianem Rosenbaumem) Nadzorować, internować, karać. Nazistowski obóz władzy wobec Kościoła katolickiego w Zabrzu 1934–1944 (2010); Fritz Bracht (1899–1945). Nazistowski zarządca Górnego Śląska w latach II wojny światowej (2014) i in.

Nadzorować, interweniować, karać. Nazistowski obóz władzy wobec Kościoła katolickiego w Zabrzu (1934–1944). Wybór dokumentów

Ruch nazistowski odnosił się wrogo do religii rzymskokatolickiej: do Kościoła jako instytucji, jak i do katolickich dogmatów.

Autor: Grzegorz Bębnik, Sebastian Rosenbaum, Mirosław Węcki

Odrzucony premier ze Śląska

System polityczny, wprowadzony w Polsce konstytucją marcową, okazał się wyjątkowo niestabilny. Tylko w latach 1918-1923 urzędowało dziesięciu premierów i aż czternaście gabinetów. Konflikty polityczne wstrząsały nie tylko sceną polityczną. Burzliwe demonstracje, wiece, a czasem też i starcia na ulicach – czy to z politycznymi przeciwnikami, czy z policją, były widoczną częścią ówczesnego życia politycznego.

Plebiscyt i III Powstanie Śląskie 1921 roku

O TYM SIĘ MÓWI

Plebiscyt i III Powstanie Śląskie 1921 roku

Rok 1921 miał wreszcie przynieść rozstrzygnięcie polsko-niemieckich zmagań o przynależność państwową Górnego Śląska. Trwająca już niemal dwa lata rywalizacja odbywała się na różnych polach: dyplomatycznym, propagandowym oraz militarnym.

W 1922 roku, po niespełna 600 latach, część Górnego Śląska, znajdującego się kolejno w granicach Królestwa Czech, monarchii Habsburgów i Królestwa Prus, a od 1871 roku Cesarstwa Niemieckiego, ponownie znalazła się w granicach państwa polskiego.

Powrót. 100-lecie przyłączenia części Górnego Śląska do Polski

DLA WNIKLIWYCH

Powstania Śląskie

Powstania Śląskie z lat 1919-1921 zajmują w dziejach polskich insurekcji miejsce osobne. Bo i osobne jest usytuowanie Górnego Śląska w polskiej historii.

Powstania śląskie i plebiscyt w obiektywie. „Rysowanie za pomocą światła” a sprawa Śląska

TYLKO U NAS

Powstania śląskie i plebiscyt w obiektywie. „Rysowanie za pomocą światła” a sprawa Śląska

Lata 1919-1921 to szczególny okres w dziejach Górnego Śląska przede wszystkim ze względu na ówczesne polityczne, propagandowe i wojskowe zmagania o państwową przynależność tego regionu.

Powstańcy śląscy

Liczba powstańców śląskich poległych w czasie zmagań z lat 1919–1921 wciąż jest trudna do ustalenia. Szacunkowo ocenia się, że w trakcie walk podczas I powstania poległo po stronie polskiej 500 osób. Ofiar niemieckich represji po zdławieniu powstania, także wśród ludności cywilnej, było jednak znacznie więcej. Łącznie ocenia się, że w 1919 r. straciło życie około 2500 Polaków.

Audio/Video

Rok 1921 na Górnym Śląsku. Konteksty i studia przypadków (cz. 1)

Autor: Maciej Fic, Sebastian Rosenbaum, Mirosław Węcki, Marius Urbanik, Maksymilian Stańczak, Łukasz Giertler

Ślązak i Polak Wojciech Korfanty (1873–1939)

DLA WNIKLIWYCH

Biogram / Biografia

Ślązak i Polak Wojciech Korfanty (1873–1939)

Wojciech Korfanty stał się znany od pierwszych chwil swej publicznej aktywności w początkach XX w. Jednak to walka o Górny Śląsk, toczona w latach 1919–1921 metodami pokojowymi i zbrojnymi, uczyniła z niego żywą legendę.

Audio/Video

W jaki sposób stonka ziemniaczana znalazła się w Niemczech oraz na zachodnich terenach Polski? Czy alianci faktycznie zrzucali stonkę nad Niemcami podczas wojny? W jaki sposób zwalczano szkodnika i czy występują podobieństwa względem akcji prowadzonych w PRL?

Autor: Paweł Zawisza, Mirosław Węcki

Autor: Grzegorz Bębnik, Sebastian Rosenbaum, Mirosław Węcki

Wojciech Korfanty

Korfanty jest najbardziej znanym polskim politykiem z Górnego Śląska działającym w pierwszej połowie XX w. Był pierwszym politykiem jednoznacznie głoszącym jedność Górnego Śląska z resztą ziem polskich, który został posłem do niemieckiego parlamentu. Korfanty odegrał istotną rolę w procesie odbudowy Rzeczypospolitej po 1918 r. Przyczynił się tym walnie do włączenia w jej granice uprzemysłowionej części regionu górnośląskiego.

Wojciech Korfanty – emigracja i powrót do kraju

Autor: Grzegorz Bębnik, Sebastian Rosenbaum, Mirosław Węcki

Wojciech Korfanty – emigracja i powrót do kraju

Mimo wybitnej roli Korfantego, odegranej w okresie kształtowania granic Rzeczypospolitej w latach 1918–1922, w dobie rządów sanacji jego zasługi były marginalizowane. W 1938 r. wyemigrował do Czechosłowacji. Powrócił w kwietniu 1939 r. i został aresztowany. Zmarł tuż po zwolnieniu z więzienia.

Wojciech Korfanty – W Poznaniu, Warszawie, na Górnym Śląsku (1918-1919)

Autor: Grzegorz Bębnik, Sebastian Rosenbaum, Mirosław Węcki

Wojciech Korfanty – W Poznaniu, Warszawie, na Górnym Śląsku (1918-1919)

Prawdopodobnie 11 listopada 1918 r. Korfanty wraz z rodziną opuścił Berlin, gdy w Compiègne podpisano zawieszenie broni, kończące walki I wojny światowej. Znów był aktywnym graczem, jak kilka lat wcześniej.

TYLKO U NAS

Wojciech Korfanty jako parlamentarzysta

Jednym z głównych atrybutów autonomii województwa śląskiego w okresie międzywojennym był Sejm Śląski. W latach 1922-1929 na głównego gracza na forum tego lokalnego parlamentu wyrósł Wojciech Korfanty – były polski komisarz plebiscytowy i dyktator III powstania śląskiego.

Audio/Video

Wojciech Korfanty. Jeden z ojców niepodległej Polski. Jest trwałą częścią historii Górnego Śląska i całej Polski. O niuansach jego biografii opowiadają redaktorzy jego wystąpień na posiedzeniach Sejmu Śląskiego i współautorzy albumu biograficznego.

Autor: Sebastian Rosenbaum, Mirosław Węcki