Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

Tagi Gospodarka

Gospodarka

„Bitwa o handel” w województwie kieleckim

„Bitwa o handel” w województwie kieleckim

Autor: Michał Zawisza

Rozpoczęta w połowie 1947 r. „bitwa o handel” była jednym z elementów polityki gospodarczej komunistów, dążących do eliminacji własności prywatnej.

„Jak, pomożecie?”. Edward Gierek wobec szczecińskiego strajku z 1971 r.

„Jak, pomożecie?”. Edward Gierek wobec szczecińskiego strajku z 1971 r.

Autor: Magdalena Dźwigał

Masakra z grudnia 1970 r. stanowiła jeden z punktów zwrotnych w historii PRL, nie zakończyła jednak bieżącego sporu. W styczniu 1971 r. SB odnotowała, że w kilkudziesięciu zakładach doszło do tzw. przerw w pracy, podczas których domagano się sprawiedliwości oraz cofnięcia wprowadzonych wcześniej podwyżek.

„Na komunistów nie będę robiła”. Opór przeciwko współzawodnictwu pracy

„Na komunistów nie będę robiła”. Opór przeciwko współzawodnictwu pracy

Autor: Bogusław Tracz

Pomimo zmasowanej akcji propagandowej zachęcającej do współzawodnictwa pracy, systemu nagród i wyróżnień dla przodowników oraz uznania ze strony władz partyjnych i państwowych, wielu robotników odnosiło się do tego zjawiska nieprzychylnie lub wręcz wrogo.

„Nie możemy już bardziej się zadłużać”. <i>Raporty ekspertów dla Edwarda Gierka 1976–1980</i>

WARTO WIEDZIEĆ

„Nie możemy już bardziej się zadłużać”. Raporty ekspertów dla Edwarda Gierka 1976–1980

Autor: Marcin Dąbrowski

Od czasu upadku ekipy Edwarda Gierka w 1980 r. wiele osób w Polsce zadawało sobie pytanie, czy ówczesny I sekretarz KC PZPR miał świadomość pogarszającej się sytuacji w kraju. Dziś wiadomo, że Gierkowi i jego ekipie przedstawiano obszerne raporty o stanie gospodarki i nastrojach społeczeństwa.

„Siedem pożarów na VII Zjazd”

„Siedem pożarów na VII Zjazd”

Autor: Andrzej Boboli

W roku 1975 pogarszająca się sytuacja ekonomiczna Polski, spowodowana przede wszystkim błędnymi decyzjami gospodarczymi zmusiła kierownictwo PZPR do zapowiedzi podwyżek cen, co wywołało zrozumiały niepokój społeczeństwa.

<i>Imperialistyczna oranżada</i> dla mas pracujących

Imperialistyczna oranżada dla mas pracujących

Autor: Bogusław Tracz

W roku 1957, na fali odwilży i destalinizacji, dwóch mieszkańców Gdańska zwróciło się do koncernu Coca-Cola z propozycją założenia w Polsce prywatnej wytwórni napoju, dotychczas skazanego w sowieckiej strefie wpływów na nieistnienie.

1 Maja w Łodzi – rok 1936

1 Maja w Łodzi – rok 1936

Autor: Artur Kuprianis

Niepodległa Polska za kilka miesięcy miała stać się pełnoletnia, ale obchodzone w niej Święto Pracy (nie było to święto państwowe) już dawno osiągnęło wiek średni. W robotniczej Łodzi demonstracje pierwszomajowe odbyły się już od 1891 r.

Afera mięsna. Przebieg procesu, prasa, akta

Afera mięsna. Przebieg procesu, prasa, akta

Autor: Agata Grzywacz

Mięso praktycznie przez cały okres PRL było czułym barometrem tak sytuacji gospodarczej, jak i nastrojów społecznych – deficytowym produktem strategicznym, o który potykała się praktycznie każda rządząca ekipa. Wysokiemu popytowi i niewydolnemu ustrojowi gospodarczemu towarzyszyły liczne nadużycia. W takich okolicznościach na światło dzienne wyszła „ Afera mięsna”.

Alternatywy 4. Historie prawdziwe

Alternatywy 4. Historie prawdziwe

Autor: Andrzej Zawistowski

Powstały w początkach lat 80. XX w. serial „Alternatywy 4” jest fabularną opowieścią komediową o perypetiach kilkunastu lokatorów bloku na warszawskim Ursynowie. Została ona jednak utkana z niezliczonej ilości drobnych, ale autentycznych ludzkich historii. Były one udziałem milionów Polaków.

Bitwa o handel

Bitwa o handel

Autor: Krzysztof Pawluczuk

Działania stalinowskich władz doprowadziły do radykalnej transformacji handlu i rynku obrotu towarami w Polsce, który został w zasadzie upaństwowiony. Liczba funkcjonujących sklepów w niektórych regionach spadła niemal o połowę. Tysiące ludzi zostało zmuszonych do zaprzestania działalności, a wielu handlowców zostało pozbawionych wolności oraz mienia.

Bronisław Dyba – producent mosiężnych przypinek patriotycznych w rzeczywistości PRL

Bronisław Dyba – producent mosiężnych przypinek patriotycznych w rzeczywistości PRL

Autor: Piotr Dyba

Należał do grona ludzi, którzy w nieprzyjaznych warunkach PRL podejmowali własną działalność gospodarczą. Jego zakład metaloplastyczny stał się ważnym źródłem popularnych wówczas przypinek i znaczków okolicznościowych – również tych o tematyce patriotycznej i antykomunistycznej.

Bunt 1956

Bunt 1956

Autor: Piotr Grzelczak

Strajk powszechny, demonstracja uliczna z udziałem około 100 tysięcy osób, zajęte lub zdobyte gmachy poznańskich urzędów oraz więzienia, krwawe walki uliczne, wreszcie wojskowa pacyfikacja. Poznański Czerwiec 1956.

Burzliwe dzieje lokalizacji portu morskiego. Na stulecie portu w Gdyni

O TYM SIĘ MÓWI

Burzliwe dzieje lokalizacji portu morskiego. Na stulecie portu w Gdyni

Autor: Małgorzata Sokołowska

Gdy Sejm Ustawodawczy 10 lutego 1920 r. przyjmował ustawę o potrzebie budowy portu morskiego – nim wybór padł na Gdynię, przez kraj przetoczyła się dyskusja na temat najlepszej lokalizacji. Pomysłów było kilka, ale poważnie zajmowano się trzema.

Centralna Agencja Wywiadowcza USA a przemysł zbrojeniowy PRL 1945-1956

Centralna Agencja Wywiadowcza USA a przemysł zbrojeniowy PRL 1945-1956

Autor: Wojciech Paduchowski

Po zakończeniu II wojny światowej przemysł zbrojeniowy na ziemiach polskich – w nowych granicach – prawie nie istniał. Chociaż już w 1945 r. starano się uruchamiać produkcję wojskową, to ograniczała się ona jedynie do kilku wzorów uzbrojenia i nie zabezpieczała potrzeb „ludowego” wojska.

Chciejstwo dyktatora, czyli referendum z 29 listopada 1987 r.

Chciejstwo dyktatora, czyli referendum z 29 listopada 1987 r.

Autor: Michał Przeperski

W końcu lipca 1987 r. w wywiadzie opublikowanym przez dziennik „The Wall Street Journal” Wojciech Jaruzelski bez ostrzeżenia ogłosił zamiar przeprowadzenia referendum. W założeniach miało ono przynieść rządowi kierowanemu przez Zbigniewa Messnera legitymację do dalej idących zmian gospodarczych.

Cinkciarze: obrazki z ostatniej dekady Polski „ludowej”

Cinkciarze: obrazki z ostatniej dekady Polski „ludowej”

Autor: Daniel Wicenty

Podróżująca po Polsce w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych Janine Wedel, młoda amerykańska doktorantka, co rusz obserwowała dziwne zjawiska peerelowskiego życia codziennego.

Cios sierp(ni)owy. Strajki na Górnym Śląsku w 1988 roku

WARTO WIEDZIEĆ

Cios sierp(ni)owy. Strajki na Górnym Śląsku w 1988 roku

Autor: Bogusław Tracz

W drugiej połowie lat osiemdziesiątych coraz bardziej dawało o sobie znać zmęczenie społeczeństwa przedłużającą się zapaścią gospodarki, niepowodzeniem kolejnych prób reform i stagnacją polityczną. W sierpniu 1988 r. na Górnym Śląsku i w innych regionach wybuchły strajki.

Codzienność u progu niepodległości – rok 1918

O TYM SIĘ MÓWI

Codzienność u progu niepodległości – rok 1918

Autor: Marcin Kruszyński

Kończąca się w 1918 r. Wielka Wojna przyniosła rzeczywiste przeobrażenie świata. Ład utworzony w jej następstwie w niczym nie przypominał tego sprzed czterech lat: tak pod względem politycznym, społecznym, kulturowych jak i mentalnym.

Czarnobyl. Przemilczeć katastrofę

O TYM SIĘ MÓWI

Czarnobyl. Przemilczeć katastrofę

Autor: Filip Musiał

W nocy z 25 na 26 kwietnia 1986 r., w elektrowni atomowej w Czarnobylu na Ukrainie doszło do awarii. Niekontrolowana reakcja łańcuchowa doprowadziła do wybuchu wodoru, który rozsadził rdzeń reaktora. Do atmosfery przedostały się śmiertelnie groźne substancje radioaktywne.

Czasy sejmokracji

Z PODRĘCZNIKA HISTORII

Czasy sejmokracji

Autor: Włodzimierz Suleja

Parlament odrodzonej Polski miał rozwiązywać problemy nie tylko najistotniejsze dla bytu państwa, ale i niezwykle skomplikowane. A że rozstrzygać chciał w praktyce o wszystkim, szybko okres jego przewagi w państwie nazwany został czasem „sejmokracji”.

Czerwiec ’76 na Dolnym Śląsku

WARTO WIEDZIEĆ

Czerwiec ’76 na Dolnym Śląsku

Autor: Grzegorz Waligóra

Wydarzenia Czerwca 1976 r. kojarzą się przede wszystkim z wystąpieniami robotniczymi przeciwko drastycznym podwyżkom cen żywności. Do największych i najbardziej znanych protestów doszło 25 czerwca w Radomiu, Ursusie i Płocku.

Czyn partyjny (albo społeczny)

Czyn partyjny (albo społeczny)

Autor: Andrzej Boboli

Wśród wielu wzorców przeniesionych do powojennej Polski ze Związku Sowieckiego był też tzw. czyn społeczny (lub, w zależności od oficjalnego organizatora, np. czyn partyjny pod egidą organizacji PZPR albo związków zawodowych – wtedy była to „sztafeta czynów produkcyjnych”).

Dobrzyniówka była pierwsza

Dobrzyniówka była pierwsza

Autor: Marcin Markiewicz

Komuniści obejmując władzę w Polsce przeprowadzili radykalne reformy społeczne i gospodarcze, których celem było pozyskanie społeczeństwa. Pierwszą i najważniejszą była reforma rolna wprowadzona dekretem PKWN z 6 września 1944 r. Miała ona przełamać wrogość i nieufność chłopów, a w konsekwencji poszerzyć bazę społeczną nowej władzy. Poligonem doświadczalnym tej reformy stała się podbiałostocka Dobrzyniówka.

Esbecki „Piernik” i sowieckie albumy. Współpraca profesora Bednarskiego z komunistycznym wywiadem

Esbecki „Piernik” i sowieckie albumy. Współpraca profesora Bednarskiego z komunistycznym wywiadem

Autor: Paweł Piotr Warot

Właśnie skończyłem czytać arcyciekawą, blisko ośmiusetstronicową publikację prezentującą sylwetki władców Polski, zatytułowaną "Kto rządził Polską? Nowy poczet władców – od początków do XXI wieku". Pomyślałby ktoś… kolejny poczet, a jednak niezupełnie.

Fenomen Łodzi w XX wieku

Fenomen Łodzi w XX wieku

Autor: Przemysław Waingertner

Łódź często inspirowała naukowców, publicystów, arytystów. Ich zaciekawienie budziły mechanizmy funkcjonowania XIX-wiecznej łódzkiej społeczności – wielkomiejskiej, a zarazem wielokulturowej, wieloetnicznej i wielowyznaniowej – dzieje Łodzi w XX stuleciu wydawały się mniej atrakcyjne. Niesłusznie.

Gdynia: złapać morski oddech

Gdynia: złapać morski oddech

Autor: Anna Zechenter

W szczerym polu, na niezagospodarowanym wybrzeżu w ciągu zaledwie kilkunastu lat powstał największy, najnowocześniejszy port przeładunkowy na Bałtyku.

Gnieźnieńskie rzemiosło cechowe – sześć wieków historii

Gnieźnieńskie rzemiosło cechowe – sześć wieków historii

Autor: Elżbieta Wojcieszyk

Nakładem Cechu Rzemiosła i Małej Przedsiębiorczości w Gnieźnie wyszła ważna książka, do której słowo wstępne zechciał napisać Prymas Polski ks. abp Wojciech Polak. Okazją do ukazania się tego wydawnictwa stało się 600-lecie udokumentowanej działalności cechów gnieźnieńskich.

Gospodarka centralnie sterowana

Z PODRĘCZNIKA HISTORII

Gospodarka centralnie sterowana

Autor: Filip Musiał

Rok 1948 otwierał przed komunistami nowe perspektywy także w gospodarce. Likwidacja powszechnego oporu sprawiła, że mogli powoli przenosić nacisk ze sfery politycznej na pozostałe dziedziny życia społecznego.

Górny Śląsk i Zagłębie Dąbrowskie w PRL – propaganda i rzeczywistość

Górny Śląsk i Zagłębie Dąbrowskie w PRL – propaganda i rzeczywistość

Autor: Daniel Szlachta

W okresie PRL na tle innych regionów Polski Górny Śląsk i Zagłębie wyróżniały się rozwojem przemysłu i węgla kamiennego. Eksport czarnego złota stał się zaś podstawą naszej powojennej gospodarki.

Grabież w świetle prawa „Warszawski” dekret Bieruta z 1945 r.

Grabież w świetle prawa „Warszawski” dekret Bieruta z 1945 r.

Autor: Ewa Żaboklicka

Powojenna socjalistyczna Warszawa miała być miastem zupełnie innym niż to, które w sierpniu 1944 r. tak dzielnie stanęło do walki o wolność. Wymiana stołecznych elit wymagała licznych wywłaszczeń. Z ich skutkami Polska nie uporała się do dziś.

Huta Warszawa, socjalistyczny zakład pracy

Huta Warszawa, socjalistyczny zakład pracy

Autor: Tadeusz Ruzikowski

Po przejęciu rządów w Polsce przez komunistów po drugiej wojnie światowej nowej „ludowej” władzy zależało, aby także i w stolicy kraju, pozbawionej większych tradycji robotniczych, zbudować mocne zaplecze dla tej grupy społecznej.

Hutnicy mówią: „Dość”. Strajk 1988 roku w Hucie im. Lenina

WARTO WIEDZIEĆ

Hutnicy mówią: „Dość”. Strajk 1988 roku w Hucie im. Lenina

Autor: Andrzej Malik

Oprócz postulatów płacowych protestujący w nowohuckim kombinacie metalurgicznym w kwietniu 1988 roku, wysunęli żądania o charakterze politycznym.

Inż. Witold Maringe – „obszarnik, sabotażysta i szpieg”

Inż. Witold Maringe – „obszarnik, sabotażysta i szpieg”

Autor: Tomasz Osiński

W ostatnich dniach stycznia i pierwszych lutego 1951 r. komunistyczna prasa emocjonowała się rozprawą z „sabotażowo-szpiegowską grupą b. obszarników” działających w przedsiębiorstwie Państwowe Nieruchomości Ziemskie, odbywającą się przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Warszawie.

Jak wyglądał podziemny strajk?

WARTO WIEDZIEĆ

Jak wyglądał podziemny strajk?

Autor: Jarosław Neja

W grudniu 1981 r. kilka z ponad dwudziestu strajków górniczych, które wybuchły na Górnym Śląsku przeciwko wprowadzeniu przez komunistów stanu wojennego, odbywało się pod ziemią.

Jan Antoł – gazda z pięćdziesiątego województwa

Jan Antoł – gazda z pięćdziesiątego województwa

Autor: Mateusz Szpytma

Jak to się stało, że Jan Antoł – związany ze Zjednoczonym Stronnictwem Ludowym, organizacją satelicką wobec Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej – został regionalnym i ogólnopolskim liderem niezależnych solidarnościowych związków rolniczych?

Katastrofa w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego

Katastrofa w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego

Autor: Paweł Głuszek

22 lutego 1972 r. o godz. 23:07 na terenie Wielkopolskiego Przedsiębiorstwa Przemysłu Ziemniaczanego w Luboniu doszło do tragicznego w skutkach wybuchu i pożaru, który zniszczył tamtejszy oddział dekstryn. Zniszczeniu uległ czterokondygnacyjny budynek, pod gruzami którego zginęło 17 osób, a 10 zostało ciężko rannych.

Kolejka – symbol późnego PRL

Kolejka – symbol późnego PRL

Autor: Michał Przeperski

Kolejka to obrazek-symbol opisujący rzeczywistość lat osiemdziesiątych w naszym kraju. Choć dzisiaj trudno to zrozumieć, Polacy spędzali w nich codziennie po kilka godzin. A przy tym dawali sobie radę z obowiązkami zawodowymi i rodzinnymi!

Liberalizm w cieniu socjalizmu

Liberalizm w cieniu socjalizmu

Autor: Maciej Zakrzewski

Historia pisma „Merkuryusz Krakowski i Światowy” to zaledwie dziewięć numerów wydanych w ciągu kilkunastu miesięcy. W perspektywie historii wydawnictw drugiego obiegu – to epizod; w perspektywie historii myśli politycznej – zjawisko znaczące. Po dekadach nieobecności był to zwiastun odradzania się politycznego liberalizmu na Wisłą.

Libia Muammara Kaddafiego – zapomniany sojusznik PRL

Libia Muammara Kaddafiego – zapomniany sojusznik PRL

Autor: Przemysław Gasztold

Libijski dyktator objął władzę w 1969 i już kilka lat później nawiązał bliską współpracę z blokiem wschodnim. Sprzedawał ropę naftową Związkowi Sowieckiemu, w zamian kupował wielkie ilości uzbrojenia.

Likwidacja Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa-Książka-Ruch”

Likwidacja Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa-Książka-Ruch”

Autor: Andrzej Boboli

Gigant RSW „Prasa-Książka-Ruch” był dla komunistów skutecznym narzędziem władzy nad Polską. Długotrwała i prowadzona w niezbyt rzetelny sposób likwidacja tego propagandowego molocha miała znaczący wpływ na późniejsze losy słowa drukowanego – już w III RP.

Lubelski Lipiec 1980

Lubelski Lipiec 1980

Autor: Marcin Dąbrowski

Latem 1980 r. przetoczyła się przez Polskę fala strajków pracowniczych, których pierwszą odsłoną były lipcowe wydarzenia w Lublinie i na Lubelszczyźnie, określane mianem „Lubelski Lipiec 1980”.

Ludwik Józef Stawski. Legionista, żołnierz WP, nafciarz

Ludwik Józef Stawski. Legionista, żołnierz WP, nafciarz

Autor: Ryszard Ziobroń

Gdy w 1914 r. wybuchła I wojna światowa, nie zabrakło entuzjastów, którzy nie wahali się skorzystać z nadarzających się możliwości, by uczestniczyć w walce o poprawę bytu polskiego społeczeństwa. Jednym z nich był Ludwik Józef Stawski.

Mała stabilizacja

Z PODRĘCZNIKA HISTORII

Mała stabilizacja

Autor: Włodzimierz Suleja

Gomułkę witano entuzjastycznie. Nie ulega wątpliwości, że żaden komunistyczny przywódca nie dysponował ani przedtem, ani potem podobnym kredytem zaufania. Nie zamierzał jednak odcinać się od aparatu partyjnego. Co więcej, stawał się gwarantem, że utrzyma się on u władzy sprawowanej za społecznym przyzwoleniem.

Miasto w cieniu Kombinatu

Miasto w cieniu Kombinatu

Autor: Tomasz Gonet

W dekadzie lat siedemdziesiątych XX w. za zachodnie kredyty zbudowano w Polsce kolejne wielkie zakłady przemysłowe. Industrializacja gwałtownie zmieniła oblicze rozwijających się miast. Szczególnie drastycznie zmieniła się Dabrowa Górnicza.

Między ideologią a pragmatyzmem – relacje Polski Ludowej z państwami koreańskimi

Między ideologią a pragmatyzmem – relacje Polski Ludowej z państwami koreańskimi

Autor: Marek Hańderek

Przez większość okresu zimnej wojny PRL utrzymywała dobre relacje z Koreą Północną jednocześnie ignorując wszelkie sygnały ze strony Południa o chęci nawiązania stosunków gospodarczych i politycznych.

Mroźny początek roku „odwilży”

WARTO WIEDZIEĆ

Mroźny początek roku „odwilży”

Autor: Jarosław Neja

Podczas gdy w lutym 1956 r. w Moskwie obradował „odwilżowy”, w sensie politycznym, XX Zjazd KPZR (15–25 lutego), w Polsce zmagano się z atakiem wyjątkowo ostrej zimy.

Nie tylko Luxtorpeda

Nie tylko Luxtorpeda

Autor: Paweł Szulc

W latach trzydziestych XX w. w Polsce zaczęła dynamicznie rozwijać się turystyka kolejowa. Młode państwo mogło pochwalić się pociągami przeznaczonymi dla najbardziej wymagających pasażerów. I nie była to wyłącznie słynna Luxtorpeda.

Nie tylko Układ Warszawski. Gospodarcze i naukowe relacje PRL z ZSRS i Radą Wzajemnej Pomocy Gospodarczej w tle (1950-1990)

Nie tylko Układ Warszawski. Gospodarcze i naukowe relacje PRL z ZSRS i Radą Wzajemnej Pomocy Gospodarczej w tle (1950-1990)

Autor: Mirosław Sikora

Nie ulega wątpliwości bardzo negatywny z punktu widzenia interesów politycznych ziem polskich bilans pozostawania pod wpływem ZSRS w latach 1944-1989. Składa się na to – oprócz zbrodni popełnionych przez sowiecki aparat bezpieczeństwa na Polakach w latach 30-tych i 40-tych XX w. – wiele czynników.

Niezakończone rozrachunki

Niezakończone rozrachunki

Autor: Włodzimierz Suleja

Straty demograficzne i materialne poniesione przez Polskę w czasie II wojny światowej – w przeliczeniu na jednego mieszkańca – są największe na tle wszystkich państw biorących w niej udział. Obciążają one przede wszystkim Niemcy, niemniej jednak za znaczną ich część odpowiadają również Sowieci.

Niezrealizowane postulaty. Strajkowe lato 1988 roku w województwie katowickim

Niezrealizowane postulaty. Strajkowe lato 1988 roku w województwie katowickim

Autor: Bogusław Tracz

Rzeczywistość drugiej połowy lat osiemdziesiątych w uprzemysłowionej części Górnego Śląska daleko odbiegała od obrazów szczęśliwych, nowoczesnych i opływających w dostatki górnośląskich miast i osiedli, którymi do znudzenia epatowano w czasach „propagandy sukcesu”.

O pertraktacjach w sprawie traktatu handlowego II RP ze Związkiem Sowieckim

O pertraktacjach w sprawie traktatu handlowego II RP ze Związkiem Sowieckim

Autor: Marcin Kruszyński

Aż 15 z 26 artykułów pokoju ryskiego odnosiło się do zagadnień finansowych, regulujących kwestie odszkodowań czy zwrotu mienia, osobny zaś artykuł XXI, mówił o rozpoczęciu negocjacji dotyczących umowy handlowej po upływie sześciu tygodni od ratyfikacji traktatu.

Od barki do stoczni Stocznia Marynarki Wojennej

Od barki do stoczni Stocznia Marynarki Wojennej

Autor: Robert Rybak

Stocznia Marynarki Wojennej w Gdyni została zbudowana przez Polaków od postaw i ukształtowała kilka pokoleń ludzi związanych z morzem.

Odmieniony region – robotnicy województwa katowickiego buntują się przeciw systemowi

Odmieniony region – robotnicy województwa katowickiego buntują się przeciw systemowi

Autor: Jarosław Neja

Latem 1980 r. kiedy kolejne strajkowe fale rozlewały się po kraju, górnośląskie i zagłębiowskie załogi przedstawiane były w mediach jako ludzie dobrej roboty, wręcz idealnie wykonujący kolejne plany i zadania produkcyjne zlecane przez władze, środowiska zawsze gotowe poprzeć partię i rząd.

Osiągnięcia i niepowodzenia II Rzeczypospolitej

Z PODRĘCZNIKA HISTORII

Osiągnięcia i niepowodzenia II Rzeczypospolitej

Autor: Marek Gałęzowski

Odbudowa państwa polskiego po przeszło wieku niewoli była procesem długotrwałym i żmudnym. II Rzeczpospolita powstawała na obszarach w znacznej części zniszczonych, w warunkach wojny trwającej dłużej niż w innych państwach europejskich.

Pierwsze lata województwa śląskiego w II RP

WARTO WIEDZIEĆ

Pierwsze lata województwa śląskiego w II RP

Autor: Lech Krzyżanowski

Śląskie było najmniejszym ze wszystkich województw II Rzeczypospolitej. Było jednak najważniejszym regionem gospodarczym i dostawcą surowców dla rodzącego się przemysłu, a przy tym okręgiem autonomicznym – z własnym parlamentem i odrębnymi przepisami prawnymi w wielu dziedzinach.

Początki produkcji samolotów w niepodległej Polsce (1918-1921)

Początki produkcji samolotów w niepodległej Polsce (1918-1921)

Autor: Mariusz Niestrawski

Koniec 1918 roku to czas narodzin polskiego lotnictwa wojskowego. Stawiając pierwsze kroki, funkcjonowało ono początkowo dzięki sprzętowi zdobytemu na zaborcach. Jednakże samoloty te odznaczały się wysokim stopniem zużycia bądź szybko zużywały się na rozlicznych frontach.

Pod parasolem bezpieki. Gospodarka PRL po odwilży

Pod parasolem bezpieki. Gospodarka PRL po odwilży

Autor: Robert Klementowski

Wydarzenia połowy lat pięćdziesiątych nie zmieniły w Polsce ustroju. Spowodowały jednak, że były to już inny kraj i inne społeczeństwo. Również peerelowski aparat bezpieczeństwa uległ przekształceniom.

Politechnika Lwowska. Kuźnia kadr II Rzeczypospolitej

Politechnika Lwowska. Kuźnia kadr II Rzeczypospolitej

Autor: Sławomir Kalbarczyk

Co łączy premierów Jędrzeja Moraczewskiego, Władysława Sikorskiego i Kazimierza Bartla oraz ministra spraw wojskowych Kazimierza Sosnkowskiego? Wszyscy ci wybitni politycy II RP byli wychowankami Politechniki Lwowskiej.

Polityka ciasteczek. „Delicje” i Służba Bezpieczeństwa

WARTO WIEDZIEĆ

Polityka ciasteczek. „Delicje” i Służba Bezpieczeństwa

Autor: Paweł Zielony

Ostatnia dekada Polski Ludowej kojarzy się z powszechną szarzyzną, pustymi półkami w sklepach, szeregiem ograniczeń obywatelskich oraz brakiem perspektyw. Poczucie to potęgowała trauma wynikająca z wprowadzenia przez gen. Wojciecha Jaruzelskiego stanu wojennego. Na osłodę trudów tego życia społeczeństwo, spragnione namiastki czegoś wyjątkowego, dostawało od władzy ludowej m.in. „Delicje”.

Polska Marynarka Handlowa na wojennych szlakach (1939-1945)

Polska Marynarka Handlowa na wojennych szlakach (1939-1945)

Autor: Janusz Wróbel

Na kilka miesięcy przed agresją niemiecką na Polskę w Ministerstwie Spraw Wojskowych i Ministerstwie Przemysłu i Handlu odbyły się narady w sprawie przygotowania Polskiej Marynarki Handlowej na wypadek wojny.

Polski Stachanow

Polski Stachanow

Autor: Bogusław Tracz

W niedzielnym wydaniu „Trybuny Robotniczej”, organu KW PPR w Katowicach, 27 lipca 1947 r. ukazał się „List otwarty do górników w Polsce”, pod którym widniało nazwisko Wincentego Pstrowskiego, wówczas nieznanego górnika zatrudnionego na stanowisku rębacza dołowego w zabrzańskiej kopalni „Jadwiga”.

Polsko-francuskie porozumienie kredytowe z 1936 r.

Polsko-francuskie porozumienie kredytowe z 1936 r.

Autor: Aneta Nisiobęcka

6 września 1936 r., w trakcie wizyty we Francji generalnego inspektora sił zbrojnych gen. Edwarda Rydza-Śmigłego, w podparyskim zamku Rambouillet parafowano porozumienie kredytowe. Armia polska miała otrzymać od sojusznika potężny zastrzyk finansowy, który, jak liczono w Warszawie, będzie podstawą programu modernizacji i rozbudowy sił zbrojnych.

Problemy gospodarcze i sytuacja międzynarodowa w pierwszych latach niepodległości

Problemy gospodarcze i sytuacja międzynarodowa w pierwszych latach niepodległości

Autor: Marek Gałęzowski

W maju 1923 r. partie skupione w koalicji Chrześcijańskiego Związku Jedności Narodowej (ChZJN) zawarły porozumienie z PSL „Piast”. Stało się ono bazą II gabinetu Witosa, tzw. rządu Chjeno-Piasta, po którym spodziewano się zapewnienia krajowi dłuższego okresu stabilności politycznej.

Przed stu laty. Gdy w Polsce byli sami milionerzy. Hiperinflacja w Polsce 1923-1924

O TYM SIĘ MÓWI

Przed stu laty. Gdy w Polsce byli sami milionerzy. Hiperinflacja w Polsce 1923-1924

Autor: Tomasz Panfil

Hiperinflacja obniżała poziom życia obywateli – bo płace nie nadążały za cenami towarów, zwłaszcza importowanych – podrywała ich zaufanie do państwa, osłabiała jego instytucje. Polską targały strajki i demonstracje głodujących ludzi. Stopa inflacji w roku 1920 wynosiła 423%, spadła nieco w roku następnym, w 1922 podskoczyła do 509%, a w 1923 sięgnęła astronomicznych 35 715%!

Przełomowy czerwiec

Przełomowy czerwiec

Autor: Cecylia Kuta

Czerwiec ’76 – jak przyjęło się dziś określać robotnicze protesty z 25 czerwca 1976 roku – był przez wiele lat tym spośród „polskich miesięcy”, który „cieszył się mniejszym zainteresowaniem badaczy”.

Reglamentacja towarów w Polsce komunistycznej

WARTO WIEDZIEĆ

Reglamentacja towarów w Polsce komunistycznej

Autor: Aleksander Mazur

W kwietniu 1981 r. reżim komunistyczny w Polsce wprowadził reglamentację masła, mąki, ryżu i kasz. W całym okresie powojennym władze komunistyczne reglamentowały swoim obywatelom artykuły pierwszej potrzeby przez ponad dwie dekady.

Rozkład

Z PODRĘCZNIKA HISTORII

Rozkład

Autor: Włodzimierz Suleja

W czasie ofensywy propagandowej, podjętej przez władzę po wprowadzeniu stanu wojennego, niezwykle wyraźnie eksponowano tezę, iż nadzwyczajne środki umożliwią przełamanie stanu kryzysu gospodarczego. Istotnie, w 1982 r. zdołano poprawić równowagę rynkową, ale działo się to nie dzięki wzrostowi produkcji, lecz z powodu gwałtownego – aż o 1/3 – obniżenia stopy życiowej społeczeństwa.

Socjaliści z „Czerwonego Zagłębia” w latach 1945-1948

Socjaliści z „Czerwonego Zagłębia” w latach 1945-1948

Autor: Adam Dziuba

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza chętnie odwoływała się do etosu „Czerwonego Zagłębia”, co miało sugerować, że przemysłowy region rozciągający się od Sosnowca po Zawiercie w I połowie XX w. znajdował się pod przemożnym wpływem komunistów.

Społeczeństwo „małej stabilizacji”

Z PODRĘCZNIKA HISTORII

Społeczeństwo „małej stabilizacji”

Autor: Adam Dziurok

Społeczeństwo, doświadczone terrorem okresu stalinowskiego, doceniało powiew swobody. Na fali październikowej „odwilży” zezwolono na przyjazdy ludności polskiej ze Związku Sowieckiego oraz kontrolowaną emigrację do Niemiec.

Sprzeciw kobiet wobec kolektywizacji wsi i sowieckim represjom

Sprzeciw kobiet wobec kolektywizacji wsi i sowieckim represjom

Autor: Marcin Markiewicz

Lata 1948–1956 to najdramatyczniejszy okres w powojennej historii polskiej wsi. Prowadzona wówczas kolektywizacja rolnictwa miała upodobnić polską wieś do sowieckiej, co budziło opór większości wiejskiej społeczności. Warto pamiętać o roli, jaką w sprzeciwie tym odegrały kobiety.

Stocznia Szczecińska. O statkach, strajkach i sporcie

Stocznia Szczecińska. O statkach, strajkach i sporcie

Autor: Mateusz Lipko

Stocznia Szczecińska przez lata była największym zakładem w regionie. W pamięci mieszkańców miasta zapisała się również jako ważny ośrodek opozycji antykomunistycznej.

Strajki w mieście włókniarek w lutym 1971 roku

Strajki w mieście włókniarek w lutym 1971 roku

Autor: Paweł Perzyna

Wizerunek Łodzi po 1945 r. zdominowały obrazy komunistycznego feminizmu: bojowniczki Władysławy Bytomskiej (zm. w 1938 r.), przodowniczki pracy Wandy Gościmińskiej i rządzącej miastem włókniarki Michaliny Tatarkówny-Majkowskiej. Jednocześnie wyparto z pamięci bunt łódzkich kobiet, które odegrały decydującą rolę w strajkach lokalnych fabryk w lutym 1971 r.

Strajkowe lato 1945 roku w „Czerwonym Zagłębiu”

Strajkowe lato 1945 roku w „Czerwonym Zagłębiu”

Autor: Tomasz Gonet

Latem 1945 r. przez Zagłębie Dąbrowskie przetoczyła się fala strajków. Masowe protesty zagłębiowskich robotników i ich rodzin wymierzone były zarówno przeciwko ciężkim warunkom materialnym, jak i tworzonej przez komunistów nowej rzeczywistości politycznej.

Talent dla Polski. Rodzina Lutosławskich

Talent dla Polski. Rodzina Lutosławskich

Autor: Agnieszka Łuczak

Witolda Lutosławskiego, słynnego kompozytora, zna cały świat. Nie wszyscy jednak wiedzą, że jest on tylko jednym z wybitnych przedstawicieli rodu, którego osiągnięcia i dramaty są niemal symboliczne dla losów polskich rodzin w XX w.

Terror Armii Czerwonej i NKWD na ziemiach polskich w latach 1944-1945

Terror Armii Czerwonej i NKWD na ziemiach polskich w latach 1944-1945

Autor: Mirosław Golon

Zwycięstwa Armii Czerwonej zakończyły niemiecką okupację w Polsce, która przyniosła miliony ofiar. Jednak ta sama Armia, w której strukturach znajdowały się policyjne formacje NKWD i Smiersz (kontrwywiad wojskowy), nie przywróciła utraconej niepodległości i nie zapewniła bezpieczeństwa mieszkańcom.

Trasa Wschód-Zachód w materiałach filmowych Służby Bezpieczeństwa

Trasa Wschód-Zachód w materiałach filmowych Służby Bezpieczeństwa

Autor: Artur Cieślik

„Warszawskie tempo”, tak nazywano prędkość, z jaką zbudowano Trasę Wschód-Zachód w Warszawie, prestiżowe przedsięwzięcie ówczesnych władz komunistycznych. W określeniu tym nie było wiele ironii, a więcej dumy z faktu, że trasa powstała niezwykle szybko i zbudowano ją starannie.

Tworzenie państwa: rok pierwszy

Tworzenie państwa: rok pierwszy

Autor: Artur Kuprianis

Wśród prac prof. Andrzeja Chwalby opisujących proces odzyskiwania niepodległości przez Polskę, książka 1919. Pierwszy rok wolności jest pozycją wyjątkową.

Tysiąclatki na Tysiąclecie!

WARTO WIEDZIEĆ

Tysiąclatki na Tysiąclecie!

Autor: Rafał Opulski

Pod koniec lat 50. komuniści rzucili hasło „Tysiąc szkół na Tysiąclecie”. Cały naród miał ruszyć, by budować szkoły zwane potocznie „tysiąclatkami” w ramach obchodów Tysiąclecia Państwa Polskiego.

W poszukiwaniu lepszego życia. Katowickie w PRL – obszar migracji

W poszukiwaniu lepszego życia. Katowickie w PRL – obszar migracji

Autor: Adam Dziuba

„Niecka przemysłowa”, która rozciągała się od Dąbrowy Górniczej po Gliwice, stanowiła tuż po wojnie obszar największej koncentracji produkcji przemysłowej. Komunistyczna władza wciąż ją rozbudowywała, co pociągało za sobą niedobór rąk do pracy, potęgowany kolejnymi falami emigracji do Niemiec.

W PRL „szklanka mleka dla każdego ucznia”, a w Łodzi „Marsz głodowy kobiet”…

W PRL „szklanka mleka dla każdego ucznia”, a w Łodzi „Marsz głodowy kobiet”…

Autor: Artur Cieślik

30 lipca 1981 roku w Łodzi, ulicą Piotrkowską, przeszedł wielotysięczny marsz zdesperowanych kobiet. Manifestacja była wyrazem sprzeciwu wobec ekonomicznej sytuacji w kraju, wyrazem dezaprobaty względem drastycznych braków w zaopatrzeniu sklepów w artykuły spożywcze.

Wystąpienia chłopskie w północnych gminach powiatu suwalskiego w 1935 r.

Wystąpienia chłopskie w północnych gminach powiatu suwalskiego w 1935 r.

Autor: Jarosław Wasilewski

W maju i czerwcu 1935 r. w niektórych gminach położnych w północnej części powiatu suwalskiego doszło do niespotykanych wcześniej na tym terenie wystąpień mieszkańców sprzeciwiających się nadmiernemu, ich zdaniem, wymiarowi szarwarku uchwalonego przez poszczególne rady gmin.

Z Kolorado do Polski ludowej. Inwazja stonki ziemniaczanej

Z Kolorado do Polski ludowej. Inwazja stonki ziemniaczanej

Autor: Elżbieta Pietrzyk-Dąbrowska

Pod koniec maja 1950 r. na łamach „Trybuny Ludu” ukazał się komunikat Ministerstwa Rolnictwa i Reform Rolnych, informujący o amerykańskich samolotach, które zrzuciły ogromne ilości stonki ziemniaczanej na pola NRD.

Za chlebem

Z PODRĘCZNIKA HISTORII

Za chlebem

Autor: Włodzimierz Suleja

W czasach świetności Rzeczypospolitej – w wieku XV, XVI, XVII – kraj opuszczały jednostki: poszukiwacze przygód, prześladowani różnowiercy. Pierwsze liczniejsze grupy wychodźcze pojawiły się dopiero w XVIII w., gdy na emigrację udawali się konfederaci barscy czy zagrożeni przez targowiczan patrioci.

Ze współzawodnictwem pracy przez dzieje Polski Ludowej

Ze współzawodnictwem pracy przez dzieje Polski Ludowej

Autor: Adam Dziuba

Rywalizacja polegająca na przekraczaniu norm produkcji narodziła się w okresie międzywojennym w Związku Sowieckim. Miała przede wszystkim wymiar ideologiczny, edukacyjny i propagandowy, ale przypisywano jej także znaczenie ekonomiczne w postaci przedterminowego wykonywania planów gospodarczych.

Znaczenie Górnego Śląska dla niemieckiego przemysłu zbrojeniowego 1939-1945. Trendy, asortyment, wskaźniki produkcyjne

Znaczenie Górnego Śląska dla niemieckiego przemysłu zbrojeniowego 1939-1945. Trendy, asortyment, wskaźniki produkcyjne

Autor: Mirosław Sikora

W 1939 r. po pokonaniu Polski III Rzesza przystąpiła do scalania górnośląskiego okręgu przemysłowego podzielonego w okresie międzywojennym pomiędzy oba sąsiadujące kraje.

Zręby gospodarki planowej

Z PODRĘCZNIKA HISTORII

Zręby gospodarki planowej

Autor: Filip Musiał

Powojenna zmiana granic, pośród wielu innych problemów, wiązała się także z głębokim kryzysem gospodarczym. Zniszczony wojną kraj był dodatkowo plądrowany przez Armię Czerwoną. Sowieci traktowali majątki, fabryki i urządzenia na ziemiach zachodnich jako zdobycz wojenną. Nie cofali się także przed rozkradaniem zakładów przemysłowych w Polsce centralnej.

Żyrardowskie strajki w lipcu 1980 roku

Żyrardowskie strajki w lipcu 1980 roku

Autor: Grzegorz Majchrzak

Największym centrum strajkowym w lipcu 1980 r. – oprócz Lublina, czy szerzej Lubelszczyzny – był Żyrardów, liczący niespełna 40 tys. mieszkańców. Jednak dziś już prawie nikt nie pamięta o robotniczych protestach w tym mieście.

TEKSTY

TEMATY

Biblioteka cyfrowa

Audio/Video

English content

Księgarnia

Aktualności

Autorzy

O nas

Kontakt

Edukacja

postacie IPN

Spotkasz ich na Przystanku Historia

Józef Piłsudski, Anna Walentynowicz, mały Powstaniec – te trzy postacie przyjęliśmy jako symbolicznych reprezentantów trzech epok historii Polski w XX wieku – II Rzeczypospolitej, Polski pod rządami komunistów ale też Polski czasów II wojny światowej. Nasi bohaterowie kształtowali nie tylko dzieje Polski, ale też nasze wyobrażenia o wartościach moralnych: poświęcenia, odpowiedzialności, odwagi – dziś są już częścią historii, którą opisujemy. Temu ma służyć Przystanek Historia (autor zdjęcia małego Powstańca - Cezary Piwowarski)

Dowiedz się więcej

Polityka prywatności Mapa strony Deklaracja dostępności Ochrona danych osobowych English content

Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby dotrzeć do wszystkich właścicieli (i dysponentów praw autorskich) zdjęć i innych materiałów, które są wykorzystywane na niniejszym portalu. Wszelkie osoby i instytucje, do których nie udało nam się dotrzeć prosimy o kontakt z redakcją.

IPN