Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

Czy pakt Ribbentrop-Mołotow był „paktem dwóch marksistowskich ideologii”?
Debata

Czy pakt Ribbentrop-Mołotow był „paktem dwóch marksistowskich ideologii”?

Autor: Marcin Przegiętka
Pakt Ribbentrop-Mołotow nie był i nie miał być sojuszem opartym na wspólnej ideologii Niemiec i Związku Sowieckiego, ponieważ takiej wspólnej ideologii nie było. Pakt był dowodem doraźnej wspólnoty interesów, która na krótko – zaledwie na dwa lata – połączyła Hitlera i Stalina.
Generał i zbrodniarz. Spotkanie Władysława Andersa z Józefem Stalinem
Artykuł

Generał i zbrodniarz. Spotkanie Władysława Andersa z Józefem Stalinem

Autor: Witold Wasilewski
18 marca 1942 r. odbyło się spotkanie Stalina z generałem Władysławem Andersem. Potrzeba jego organizacji wynikała z sowieckiej zapowiedzi zmniejszenia ilości racji żywnościowych, które otrzymywały polskie oddziały. Decyzja taka byłaby katastrofalna w skutkach – zarówno dla tworzącej się polskiej armii, jak i towarzyszących jej cywilów.
Głód w „spichlerzu Europy”. Prawdziwe intencje komunistów wobec Ukrainy
Artykuł

Głód w „spichlerzu Europy”. Prawdziwe intencje komunistów wobec Ukrainy

Autor: Magdalena Semczyszyn
Po 80 latach od tragedii Wielkiego Głodu w rosyjskich mediach wciąż pojawiają się wątpliwości, czy został on celowo wywołany przez Moskwę. Po co – pyta część publicystów – Stalin miałby zagłodzić mieszkańców republiki cieszącej się sporą autonomią i jednym z najwyższych wskaźników uprzemysłowienia?
Hitler i Stalin: żywoty równoległe
Artykuł

Hitler i Stalin: żywoty równoległe

Autor: Marek Klecel
Hitler popełnił samobójstwo na kilka dni przed kapitulacją Niemiec, zostawiając swemu narodowi przesłanie, by „zachował jego ducha”. Stalin zmarł śmiercią naturalną po zbudowaniu sowieckiego imperium na milionach trupów i zostawił po sobie ludobójczy system działający jeszcze przez niemal pół wieku.
Jałta nie mogła nic zmienić
Wywiad

Jałta nie mogła nic zmienić

Autor: Marek Kornat
Sowieci byli przekonani o nieuchronności rywalizacji i konfliktu dwóch światów. Nie było dla nich ważne, czy „kapitalistyczne otoczenie” ma formę państwa „faszystowskiego”, czy liberalno-kapitalistycznego. Jedno i drugie z zasady było przeciwnikiem - mówi prof. Marek Kornat.
Katyń. Zbrodnia na Polsce
Artykuł

Katyń. Zbrodnia na Polsce

Autor: Marek Jończyk
Wiosną 1940 r. przywódcy Związku Sowieckiego zadali narodowi polskiemu niepowetowaną stratę, mordując z przyczyn politycznych jeńców wojennych oraz cywilnych więźniów. Żaden z decydentów, organizatorów i wykonawców zbrodni nigdy nie został za ten mord ukarany.
Martwa Droga, czyli fascynujące „muzeum” Gułagu
Artykuł

Martwa Droga, czyli fascynujące „muzeum” Gułagu

Autor: Štěpán Černoušek
Warto pamiętać, że chociaż istniejący na terenie ZSRS Gułag składał się z tysięcy obozów, to żaden z nich nie został przekształcony w muzeum – tak jak stało się to z dawnymi nazistowskimi obozami: Auschwitz, Buchenwaldem, czy Theresienstadt.
Młodzież nie chce Stalinogrodu
Artykuł

Młodzież nie chce Stalinogrodu

Autor: Adam Dziuba
Dzień śmierci Józefa Stalina, 5 marca 1953 r. był początkiem politycznej „odwilży” w Związku Sowieckim. Dotarła ona – choć z opóźnieniem – także do krajów satelickich, jednak w tym czasie w Polsce na żadne zmiany się nie zanosiło. Przeciwnie, totalitarny reżim osiągnął szczyt swej potęgi, co uwidaczniało się zwłaszcza w poziomie jego represyjności.
Najgorsze miejsce na ziemi
Artykuł

Najgorsze miejsce na ziemi

Autor: Robert Spałek
W Jałcie na Krymie 4 lutego 1945 roku spotkali się przywódcy trzech wielkich mocarstw: Winston Churchill – stojący na czele rządu Wielkiej Brytanii, Franklin Delano Roosevelt – prezydent USA oraz Józef Stalin – premier ZSRS, sekretarz generalny partii bolszewickiej i późniejszy generalissimus.
Od Katowic do Stalinogrodu, czyli zmiana na telefon
Artykuł

Od Katowic do Stalinogrodu, czyli zmiana na telefon

Autor: Grzegorz Bębnik
Przemianowanie Katowic na Stalinogród do dziś pozostaje jaskrawym i bezceremonialnym przykładem „gwałtu symbolicznego”. Termin ten, ukuty swego czasu dla określenia relacji między kolonizatorem a kolonizowanym, w nadspodziewanie klarowny sposób opisuje też „drugi chrzest” górnośląskiej metropolii.
Pakt o agresji między Hitlerem a Stalinem
Artykuł

Pakt o agresji między Hitlerem a Stalinem

Autor: Bogdan Musiał
24 sierpnia 1939 r. rządy sowiecki i niemiecki ogłosiły, że w nocy zawarły pakt o nieagresji. W rzeczywistości był to pakt o agresji. W tajnym protokole wytyczono granice przyszłego, czwartego rozbioru Polski i określono przynależność krajów wschodnioeuropejskich do stref wpływów obydwu państw.
Pogrzeb Stalina – film dokumentalny Siergieja Łoźnicy
Artykuł

Pogrzeb Stalina – film dokumentalny Siergieja Łoźnicy

Autor: Hubert Kuberski
Reżyser ze swymi współpracownikami mnóstwo czasu spędzili nad renowacją nagrań filmowych i dźwiękowych w „Pogrzebie Stalina”. Zmontowane kadry czarno-białe z kolorowymi pokazują i przywołują wydarzenia sprzed 70 lat.
Proces Szesnastu we wspomnieniach oskarżyciela
Artykuł

Proces Szesnastu we wspomnieniach oskarżyciela

Autor: Sławomir Kalbarczyk
Literatura dotycząca procesu przywódców podziemnej Polski jest obfita. W źródłach sowieckich długo jednak brakowało informacji, jakie cele polityczne stawiały przed sobą władze ZSRS, decydując się na nadanie temu procesowi charakteru pokazowego. Zmieniły to dopiero wspomnienia Nikołaja Afanasjewa.
Program Kominternu i jego przełomowe znaczenie dla ruchu komunistycznego
Artykuł

Program Kominternu i jego przełomowe znaczenie dla ruchu komunistycznego

Autor: Elżbieta Kowalczyk
W historii Kominternu możemy wyróżnić kilka okresów różniących się między sobą nie tylko profilem uprawianej polityki, ale również stosunkiem partii i państwa bolszewików wobec Kominternu i poszczególnych sekcji komunistycznej międzynarodówki.
Reakcja mieszkańców województwa rzeszowskiego na śmierć Józefa Stalina
Artykuł

Reakcja mieszkańców województwa rzeszowskiego na śmierć Józefa Stalina

Autor: Marcin Bukała
5 marca 1953 r. zmarł Józef Stalin. Władze partyjne i państwowe w PRL poinformowały niezwłocznie o jego śmierci. Rozpoczęły żałobną kampanię, w której chcąc nie chcąc uczestniczyć musieli Polacy, w tym mieszkańcy województwa rzeszowskiego.
Rozmowy radziecko-jugosłowiańskie po śmierci Stalina
Artykuł

Rozmowy radziecko-jugosłowiańskie po śmierci Stalina

Autor: Paweł Sasanka
Walka o władzę na Kremlu po śmierci Stalina była w większym stopniu spowodowana osobistymi ambicjami jego spadkobierców niż dzielącymi ich różnicami politycznymi. W centrum sporu znajdowały się kwestie wewnętrzne. O ile w polityce zagranicznej panował zasadniczo konsensus, brak było porozumienia co do ułożenia relacji z Jugosławią.
Sowiecka polityka, nasza krew. Bitwa w której mieli zginąć Polacy
Artykuł

Sowiecka polityka, nasza krew. Bitwa w której mieli zginąć Polacy

Autor: Maciej Korkuć
12–13 października 1943 roku. Lenino. Pół tysiąca zabitych Polaków. Przegrana bitwa. Krwawe wydarzenie bez militarnego uzasadnienia: na tym odcinku frontu wówczas w gruncie rzeczy nic się nie działo. A jednak Stalin był zadowolony: polityczny cel został osiągnięty. Innego przecież nie było.
Spisane czyny. Pamięć o sowieckich zbrodniach
Artykuł

Spisane czyny. Pamięć o sowieckich zbrodniach

Autor: Sławomir Kalbarczyk
Zbrodnia Katyńska, Obława Augustowska, masowe deportacje – lista sowieckich represji na Polakach z lat 1939–1945 jest zatrważająco długa. Zbrodnie sowieckie popełnione na obywatelach państwa polskiego po 17 września 1939 r. stanowią olbrzymi, nie do końca zresztą znany i zbadany, kompleks spraw.
STALIN! STALIN! STALIN! Kult przywódcy Związku Sowieckiego w komunistycznej Polsce
Artykuł

STALIN! STALIN! STALIN! Kult przywódcy Związku Sowieckiego w komunistycznej Polsce

Autor: Rafał Opulski
Kult Józefa Stalina rozwijał się po zakończeniu drugiej wojny światowej we wszystkich krajów „demoludów”, w tym także w Polsce rządzonej przez komunistów. Pomniki, plakaty, filmy, popiersia, sztuki teatralne, wiersze i pieśni – form upamiętnienia „Wielkiego Językoznawcy” było bez liku.
System więzienno-łagrowy w czasie Wielkiego Terroru
Artykuł

System więzienno-łagrowy w czasie Wielkiego Terroru

Autor: Jurij Szapował
W latach trzydziestych XX w. sowiecki reżim komunistyczny rozbudował do monstrualnych rozmiarów system obozów i więzień, planując przeprowadzenie na ogromną skalę akcji terrorystycznej w celu ostatecznego wyeliminowania domniemanych wrogów.
W cieniu Jałty. Fakty dokonane
Artykuł

W cieniu Jałty. Fakty dokonane

Autor: Włodzimierz Suleja
U schyłku 1944 r. perspektywy, rysujące się przed Polską, przedstawiały się wyjątkowo niekorzystnie. Likwidacja w zachodniej części ziem II Rzeczypospolitej okupacji niemieckiej była równoznaczna z ich opanowaniem przez Armię Czerwoną. Oznaczało to zainstalowanie „władzy ludowej” i umacnianie jej rządów przez UB, przy ścisłej współpracy z NKWD.
Wewnętrzne i zewnętrzne. Imperium Stalina
Artykuł

Wewnętrzne i zewnętrzne. Imperium Stalina

Autor: Filip Musiał
Do 1948 r. budowano struktury zależności i wzmacniano partie komunistyczne w państwach podbitych przez ZSRS. Choć polityka sowiecka wobec członków bloku zmieniała się, niemniej niezmienne pozostawały jej pryncypia, zwłaszcza to dotyczące ich całkowitej i bezpośredniej podległości woli Kremla. Polska nie stanowiła tu wyjątku.
Wygrana Stalina w Teheranie. Los Polski na sumieniu Roosevelta i Churchilla
Artykuł

Wygrana Stalina w Teheranie. Los Polski na sumieniu Roosevelta i Churchilla

Autor: Marcin Chorązki
Od 28 listopada do 1 grudnia 1943 r. Józef Stalin, Winston Churchill i Franklin Delano Roosevelt konferowali w Teheranie. Był to kluczowy moment II wojny światowej. Podjęto najważniejsze decyzje co do końcowego etapu wojny i powojennych losów Europy, w tym Polski.