Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

Audio/Video

„Akt 5 listopada 1916 roku. Prolog Niepodległości?" - debata belwederska

Autor: Andrzej Chwalba, Krzysztof Kawalec, Grzegorz Kucharczyk, Tomasz Nałęcz, Wojciech Roszkowski, Włodzimierz Suleja
„Burza”
PAMIĘTAMY
Artykuł

„Burza”

Autor: Włodzimierz Suleja
W pierwszych dniach stycznia 1944 r. oddziały Armii Czerwonej przekroczyły wschodnią granicę II Rzeczypospolitej. Pojawił się, rozważany do tej pory jedynie teoretycznie, problem, jak w sytuacji takiej powinny zachowywać się organa państwa podziemnego, a w pierwszym rzędzie oddziały Armii Krajowej.
Audio/Video

„Geneza wyprawy kijowskiej” - debata belwederska

Autor: Włodzimierz Suleja, Janusz Odziemkowski, Grzegorz Nowik, Jan Pisuliński, Karol Olejnik
„Godzina W”. Decyzja
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

„Godzina W”. Decyzja

Autor: Włodzimierz Suleja
Według pierwotnych planów, formułowanych na przełomie 1943 r. i 1944 r., Warszawa z „Planu Burza” została wyłączona. Walkę o stolicę dowództwo Armii Krajowej zamierzało podjąć tylko w przypadku wezwania do powszechnego powstania.
„Godzina W”. Walka
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

„Godzina W”. Walka

Autor: Włodzimierz Suleja
Godzina „W”, której początek dowództwo AK wyznaczyło na 1 sierpnia o godzinie 17.00, w istocie zaczęła się o kilka godzin wcześniej od pojedynczych starć, związanych z mobilizacją oddziałów powstańczych.
Audio/Video

„Kształtowanie się ośrodków władzy - listopad 1918 - luty 1919” – debata belwederska

Autor: Włodzimierz Suleja, Robert Litwiński, Waldemar Kozyra, Janusz Mierzwa, Przemysław Hauser, Jerzy Pająk
Audio/Video

„Nie tylko Dmowski i Paderewski (polska akcja dyplomatyczna 1914 - 1918)" - debata belwederska

Autor: Marek Kornat, Włodzimierz Suleja, Jan Żaryn, Andrzej Chwalba, Małgorzata Gmurczyk-Wrońska, Tomasz Schramm
Audio/Video

„Polacy w walkach o niepodległość i granice państwa polskiego 1914-1922” – inauguracja projektu badawczo-wydawniczego IPN

Autor: Włodzimierz Suleja, Marek Kornat, Robert Litwiński, Marcin Kruszyński, Marek Wierzbicki
„Polska lubelska”
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

„Polska lubelska”

Autor: Włodzimierz Suleja
Kapitulacja powstańczej Warszawy nie była końcem polskiego dramatu. Ostatnie miesiące 1944 r. niosły ze sobą umacnianie się na terenach wyzwolonych od Niemców zwolenników Kremla, któremu to procesowi towarzyszyło rosnące poczucie bezsilności tak władz konspiracji krajowej, jak i legalnego rządu RP w Londynie.
Audio/Video

„Przede wszystkim Legiony… Czyn zbrojny 1914 - 1918" (cz. I) - debata belwederska

Autor: Włodzimierz Suleja, Mariusz Wołos, Janusz Cisek, Michal Klimecki, Grzegorz Nowik, Urszula Oettingen
Audio/Video

„Przede wszystkim Legiony…” (cz. II) – debata belwederska

Autor: Włodzimierz Suleja, Mariusz Wołos, Janusz Cisek, Michal Klimecki, Grzegorz Nowik, Urszula Oettingen
„Przy Tobie, Najjaśniejszy Panie…”
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

„Przy Tobie, Najjaśniejszy Panie…”

Autor: Włodzimierz Suleja
Galicja – od połowy lat sześćdziesiątych cieszyła się swobodami politycznymi, szczyciła bujnym rozwojem kultury narodowej. Porozumienie z zaborcą okazało się tam i możliwe, i trwałe. Rozpoczął je zaś adres szlachty galicyjskiej do cesarza Franciszka Józefa z grudnia 1866 r., który kończył się znamiennym zwrotem: „Przy Tobie, Najjaśniejszy Panie, stoimy i stać chcemy…”.
„Razem mimo różnic” – dodatek prasowy z okazji 104. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości
Biblioteka cyfrowa

„Razem mimo różnic” – dodatek prasowy z okazji 104. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości

Autor: Karol Nawrocki, Włodzimierz Suleja, Krzysztof Kawalec, Marcin Kruszyński
Na gruzach I wojny światowej nasi przodkowie wybili się na niepodległość i potrafili ją obronić. Mamy prawo być z nich dumni.
„Referendum” 1946 i „wybory” 1947, czyli formalizowanie władzy sowieckiej w Polsce
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

„Referendum” 1946 i „wybory” 1947, czyli formalizowanie władzy sowieckiej w Polsce

Autor: Włodzimierz Suleja
Pojawienie się Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej miało się stać czytelnym sygnałem, tak dla zachodniej opinii publicznej, jak i polskiego społeczeństwa, że sytuacja w Polsce zmierza w kierunku pełnej stabilizacji.
„Rzecz o obronie czynnej…”
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

„Rzecz o obronie czynnej…”

Autor: Włodzimierz Suleja
W ostatnich dekadach dziewiętnastego wieku w polskim społeczeństwie zaczęły rozwijać się nowe nurty polityczne. Jednym z nich był ruch narodowy, wywodzący się z emigracyjnej Ligi Polskiej. W przyszłości miał wydać jedne z najważniejszych formacji na krajowej scenie politycznej.
„Staremu krajowi” na odsiecz
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

„Staremu krajowi” na odsiecz

Autor: Włodzimierz Suleja
Formowana na francuskiej ziemi Armia Polska we Francji, od koloru swych mundurów zwana też Błękitną Armią, była – poza olbrzymim finansowym wkładem wychodźstwa z Ameryki Północnej – najwymowniejszym bodaj świadectwem łączności Polonii ze „starym krajem”.
Audio/Video

„Sto lat z tysiąclecia. Drogi do Niepodległej” – debata belwederska

Autor: Włodzimierz Suleja, Marek Barański, Wojciech Fałkowski, Edward Opaliński, Andrzej Chwalba, Wojciech Roszkowski
Audio/Video

„Walka o granice 1918 - 1919” (cz. 1) - debata belwederska

Autor: Włodzimierz Suleja, Grzegorz Nowik, Janusz Odziemkowski, Waldemar Rezmer, Bogusław Polak, Karol Olejnik
Audio/Video

„Walka o granice 1918-1919” (cz. 2) - debata belwederska

Autor: Marek Kornat, Janusz Odziemkowski, Karol Olejnik, Mariusz Wołos, Włodzimierz Suleja
Audio/Video

„Wkład Kościoła w odbudowę Niepodległej” – debata belwederska

Autor: Włodzimierz Suleja, Andrzej Chwalba, Jan Żaryn, Paweł Skibiński, ks. Józef Wołczański
Audio/Video

"Nie tylko Legiony… Czyn zbrojny 1914 - 1918" - debata belwederska

Autor: Włodzimierz Suleja, Andrzej Chwalba, Janusz Odziemkowski, Krzysztof Kawalec, Zbigniew Wawer, Mariusz Wołos
Audio/Video

"Wznoszenie zrębów państwa" - debata belwederska

Autor: Andrzej Chwalba, Waldemar Kozyra, Robert Litwiński, Janusz Mierzwa, Włodzimierz Suleja
1943. Rok niepomyślnych znaków
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

1943. Rok niepomyślnych znaków

Autor: Włodzimierz Suleja
Społeczeństwo polskie nie miało złudzeń, że Niemcy zdolni są do popełnienia najpotworniejszych zbrodni. Z nadzieją, ale i obawą oczekiwano więc końca okupacji. Obawy potęgował zaś fakt, iż wyzwolenie nadejść miało ze wschodu, Armia Czerwona bowiem, po zwycięstwie stalingradzkim, zaczynała przejmować inicjatywę strategiczną.
Czas kompromisu
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Czas kompromisu

Autor: Włodzimierz Suleja
Wojna, która od 22 czerwca 1941 r. objęła wschodnie tereny II Rzeczypospolitej, nie była zaskoczeniem ani dla konspiracji wojskowej w kraju, ani dla polskiego rządu w Londynie.
Czas stalinowskiej nocy. Terror
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Czas stalinowskiej nocy. Terror

Autor: Włodzimierz Suleja
Istotnym elementem, określającym oblicze rządów sprawowanych przez komunistów, był terror. Z pozoru dotyczył jedynie zdeklarowanych przeciwników władzy mieniącej się „ludową”. W praktyce dotykał wszystkich. Nawet tych, którzy nowy porządek byli skłonni akceptować w całej rozciągłości.
Czas stalinowskiej nocy. Zniewalanie
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Czas stalinowskiej nocy. Zniewalanie

Autor: Włodzimierz Suleja
Wyniki wyborów z 1947 r. były z góry przesądzone. W starciu z komunistycznym Blokiem Stronnictw Demokratycznych samotne PSL nie miało w praktyce realnych szans. Protesty nic już nie mogły zmienić, Polskę, podobnie jak i inne „ludowe demokracje”, obejmował czas stalinowskiej nocy.
Czasy sejmokracji
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Czasy sejmokracji

Autor: Włodzimierz Suleja
Parlament odrodzonej Polski miał rozwiązywać problemy nie tylko najistotniejsze dla bytu państwa, ale i niezwykle skomplikowane. A że rozstrzygać chciał w praktyce o wszystkim, szybko okres jego przewagi w państwie nazwany został czasem „sejmokracji”.
Czerwiec – Październik
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Czerwiec – Październik

Autor: Włodzimierz Suleja
Jubileuszowy, XX zjazd KPZS, obradujący od 14 do 25 lutego 1956 r. w Moskwie, nie zapowiadał się sensacyjnie. Nie zmienił się skład kierownictwa. Nowych treści trudno było doszukiwać się w wypełnionych frazesami mowach. Sytuacja zmieniła się jednak po ostatnim nocnym, zamkniętym posiedzeniu zjazdu, w czasie którego aktualny szef KPZS, Nikita Chruszczow, wygłosił referat.
Czwarte powstanie czy pierwsza rewolucja?
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Czwarte powstanie czy pierwsza rewolucja?

Autor: Włodzimierz Suleja
W lutym 1904 r., po ataku japońskich torpedowców na zakotwiczoną w Port Arturze rosyjską flotę, rozpoczęła się wojna pomiędzy imperium carskim a przyszłą dalekowschodnią potęgą. Wojna, która wkrótce pokazała światu, iż Rosja nie jest niczym więcej, jak biblijnym kolosem na glinianych nogach. Na dodatek niepowodzeniom na polach bitew towarzyszyło rosnące zniecierpliwienie poddanych Mikołaja II.
Audio/Video

Dlaczego marzec 1968 roku był taki niezwykły? Kto protestował i dlaczego? Jakie decyzje podejmowali wówczas komuniści i jakie były ich przyczyny i skutki? Co wiemy o Marcu'68? Czego o Marcu'68 nie wiemy?

Autor: Włodzimierz Suleja, Paweł Sasanka
Dolnośląski Marzec ’68. Anatomia protestu
Biblioteka cyfrowa

Dolnośląski Marzec ’68. Anatomia protestu

Autor: Włodzimierz Suleja
Droga do konfrontacji
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Droga do konfrontacji

Autor: Włodzimierz Suleja
Kompromis, zawarty w marcu 1981 r., społeczeństwo w zdecydowanej większości przyjęło z ulgą. Choć warunki bytowania wciąż się pogarszały (w kwietniu wprowadzono kartki na mięso), to stopień społecznego optymizmu powoli rósł. Droga jednak, zamiast ku normalizacji, wiodła do konfrontacji.
Droga do Października
PAMIĘTAMY
Artykuł

Droga do Października

Autor: Włodzimierz Suleja
Rok 1953, rok śmierci dyktatora kremlowskiego, nie zapowiadał, że w Polsce nastąpić może jakakolwiek zmiana na lepsze. Od 22 lipca 1952 r. obowiązywała nowa konstytucja, głosząca gromko, że „władza należy do ludu pracującego miast i wsi”.
Audio/Video

Drogi do Niepodległej – kontekst międzynarodowy (debata belwederska)

Dwie okupacje
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Dwie okupacje

Autor: Włodzimierz Suleja
28 września, zanim umilkły ostatnie strzały, Hitler i jego najlepszy sojusznik dokonali podziału łupów. Dzień wcześniej po raz kolejny zjawił się w Moskwie Ribbentrop. Tym razem jego celem było podpisanie traktatu „o granicach i przyjaźni”. Ton owego dokumentu był cyniczny. Ustalenia – konkretne.
Gorący marzec roku 1968
POLECAMY
Artykuł

Gorący marzec roku 1968

Autor: Włodzimierz Suleja
W drugiej połowie lat sześćdziesiątych XX w. charakterystyczny dla struktur „realnego” socjalizmu niedowład gospodarczy dawał o sobie znać w sposób coraz bardziej dolegliwy dla społeczeństwa. Spadało tempo wzrostu produkcji, rosły zapasy towarów nietrafionych, czyli tzw. „bubli”.
Audio/Video

Groza niemieckiej okupacji i uwięzienia w obozie koncentracyjnym - wstrząsające świadectwo, cenzurowane w PRL, po raz pierwszy w pełnej wersji

Autor: Stanisław Karczewski, Włodzimierz Suleja, Mateusz Szpytma, Krzysztof Ziemiec
Grudzień 1970 – krwawe konsekwencje roku 1968
POLECAMY
Artykuł

Grudzień 1970 – krwawe konsekwencje roku 1968

Autor: Włodzimierz Suleja
Rok 1968, poza pokoleniowym, młodzieżowym buntem, zapisał się również polskim udziałem w interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji. Tłumiono w ten sposób „praską wiosnę”, rozwiewając tym samym złudzenia co do możliwości zreformowania systemu.
Józef Piłsudski – droga do Niepodległej
WARTO ZAJRZEĆ
Biogram / Biografia

Józef Piłsudski – droga do Niepodległej

Autor: Włodzimierz Suleja
Józef Piłsudski postrzegany jest jako jeden z najważniejszych architektów odbudowy polskiego państwowego gmachu. Należał do pogrobowców powstania styczniowego (urodził się w grudniu 1867 roku), zaś pokolenie, którego był reprezentantem, określa się mianem pokolenia niepokornych.
Józef Piłsudski – twórca Niepodległej
TYLKO U NAS
Artykuł

Józef Piłsudski – twórca Niepodległej

Autor: Włodzimierz Suleja
W całych dziejach Polski, tak przedrozbiorowej, jak i okresu zaborów, niewiele było postaci o podobnej skali dokonań. Co więcej, Piłsudski już za życia stał się symbolem.
Audio/Video

Komunistyczny wywiad wojskowy kontra Solidarność Walcząca

Autor: Piotr Woyciechowski, Małgorzata Wanke-Jakubowska, Maria Wanke-Jerie, Włodzimierz Suleja
Kres Polskiego Podziemnego Państwa
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Kres Polskiego Podziemnego Państwa

Autor: Włodzimierz Suleja
Przedstawiciele legalnych władz polskich odebrali postanowienia jałtańskie jako narodową katastrofę. Podjęcie otwartej walki z Armią Czerwoną nie wchodziło w rachubę. Nie widząc perspektyw na ujawnienie Armii Krajowej, następca „Bora”, Leopold Okulicki „Niedźwiadek”, rozwiązał ją rozkazem wydanym 19 stycznia 1945 r. Nie oznaczało to jednak końca zbrojnego oporu wobec okupanta.
Królestwo Polskie – Czartoryski czy Nowosilcow?
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Królestwo Polskie – Czartoryski czy Nowosilcow?

Autor: Włodzimierz Suleja
Królestwo Polskie, Kongresówka – nazwy te, a zwłaszcza druga z nich, zadomowiły się w języku potocznym XIX-wiecznego Polaka. Tak nad Wisłą, jak Wartą czy Niemnem przypominały o świetności dawnych wieków i usankcjonowanej na kongresie wiedeńskim niesprawiedliwości dziejowej. Były punktem odniesienia tak dla politycznych realistów, jak i romantyków.
Ku wojnie
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Ku wojnie

Autor: Włodzimierz Suleja
Rok 1935 przebiegał pod znakiem brzemiennych w skutki wydarzeń. W kwietniu weszła w życie nowa ustawa konstytucyjna.
Listopadowy przełom
O TYM SIĘ MÓWI
Artykuł

Listopadowy przełom

Autor: Włodzimierz Suleja
Początek istnienia II Rzeczypospolitej przywykło się sytuować w listopadzie 1918 r. Przełom listopadowy, święcony obchodami rocznicowymi, utrwalony w tradycji, podniesiony do godności święta narodowego, nie rozpoczął jednak, ani tym bardziej zakończył, procesu formowania się państwa polskiego.
Mała stabilizacja
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Mała stabilizacja

Autor: Włodzimierz Suleja
Gomułkę witano entuzjastycznie. Nie ulega wątpliwości, że żaden komunistyczny przywódca nie dysponował ani przedtem, ani potem podobnym kredytem zaufania. Nie zamierzał jednak odcinać się od aparatu partyjnego. Co więcej, stawał się gwarantem, że utrzyma się on u władzy sprawowanej za społecznym przyzwoleniem.
Audio/Video

Marian Karczewski, Czy można zapomnieć? Wspomnienia z lat wojny 1939–1945

Autor: Stanisław Karczewski, Adam Bala, Sylwia Tryc, Włodzimierz Suleja
Męczennik
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Męczennik

Autor: Włodzimierz Suleja
Milionowe tłumy na trasie papieskiej pielgrzymki z 1983 r. nie zaniepokoiły władzy. Nie wiadomo zresztą, czy zabrakło politycznej woli, czy wręcz wyobraźni. Co więcej, zapewne już wówczas zaczęto się zastanawiać, jak zniszczyć wpływ Kościoła, a zwłaszcza tych księży, którzy jawnie stanęli po stronie „Solidarności”, takich, jak ksiądz Jerzy Popiełuszko.
Na Belweder!
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Na Belweder!

Autor: Włodzimierz Suleja
Schyłek lat dwudziestych XIX w. nie zapowiadał wybuchu powstania narodowego. Sytuacja wewnętrzna w Królestwie normowała się. Mikołaj I w 1829 r. przywdział polską koronę. Sejm 1830 r. przebiegał w spokojnej, a nawet nieco sennej atmosferze.
Na paryskim bruku
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Na paryskim bruku

Autor: Włodzimierz Suleja
Emigracja po klęsce powstania listopadowego okazała się koniecznością dla znaczącej grupy uczestników tego ruchu. Car, co prawda, ogłosił amnestię, ale wyłączono z niej ludzi kierujących powstaniem (członków rządu i sejmu) oraz organizatorów wybuchu i uczestników wydarzeń sierpniowych.
Nad Sekwaną i w sojuszniczym Londynie
POLECAMY
Artykuł

Nad Sekwaną i w sojuszniczym Londynie

Autor: Włodzimierz Suleja
W nocy z 17 na 18 września 1939 r. Prezydent, Rząd RP i Wódz Naczelny przekroczyli granicę polsko-rumuńską. Uczyniono to pod presją sytuacji – Armia Czerwona była już niemal 30 km od Kut, gdzie odbyło się ostatnie posiedzenie gabinetu i skąd Mościcki wydał odezwę do narodu piętnującą sowiecki najazd.
Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy

Autor: Włodzimierz Suleja
Pierwszy obszar starcia polsko-niemieckiego, starcia w obronie języka, uświadomił ludności polskiej znajdującej się pod panowaniem pruskim jej odrębność, stworzył zaczątek zjawiska, które określa się mianem budzenia świadomości narodowej. Rosnący nacisk germanizacyjny napotykał z czasem coraz silniejszy opór polskiego społeczeństwa.
Negocjacje i konfrontacje
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Negocjacje i konfrontacje

Autor: Włodzimierz Suleja
Od września 1980 r. w obrębie systemu komunistycznego, ale wbrew niemu rodził się nowy, niespotykany do tej pory ruch. Władze nie bardzo w pierwszym momencie wiedziały, jaką przyjąć taktykę, czy wpierw opanować go, a następnie rozbić, czy sobie podporządkować. Rozpoczął się zatem okres, gdy negocjacje przeplatały sią z konfrontacją.
Niezakończone rozrachunki
TYLKO U NAS
Artykuł

Niezakończone rozrachunki

Autor: Włodzimierz Suleja
Straty demograficzne i materialne poniesione przez Polskę w czasie II wojny światowej – w przeliczeniu na jednego mieszkańca – są największe na tle wszystkich państw biorących w niej udział. Obciążają one przede wszystkim Niemcy, niemniej jednak za znaczną ich część odpowiadają również Sowieci.
Niezłomni
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Niezłomni

Autor: Włodzimierz Suleja
Szczególnym elementem pejzażu powojennego była utrzymująca się po roku 1947 obecność podziemia niepodległościowego, a zwłaszcza oddziałów „leśnych”.
Noc popowstaniowa…
POLECAMY
Artykuł

Noc popowstaniowa…

Autor: Włodzimierz Suleja
Lata, które nadeszły po 1864 r., na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej włączonych do Rosji charakteryzowały się niespotykaną dotąd falą terroru, przyniosły również cały szereg ustaw wymierzonych przeciwko społeczeństwu polskiemu.
Okrągły stół
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Okrągły stół

Autor: Włodzimierz Suleja
Od lutego do kwietnia 1989 r. trwały dwumiesięczne negocjacje ówczesnej ekipy partyjno-rządowej w Polsce z przedstawicielami opozycji, zwieńczone podpisaniem porozumień, do których należało m.in. przeprowadzenie pierwszych po II wojnie światowej częściowo wolnych wyborów do Sejmu.
Orientacyjny spór
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Orientacyjny spór

Autor: Włodzimierz Suleja
W roku 1907, a zatem w momencie, gdy po fali rewolucyjnej w zaborze rosyjskim pozostały już tylko nieznaczne zawirowania, w Europie doszło do ostatecznego wykrystalizowania się dwóch bloków polityczno-militarnych.
Ostatni rok pokoju
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Ostatni rok pokoju

Autor: Włodzimierz Suleja
Zagarnięcie przez III Rzeszę Austrii nie wzbudziło większego zaniepokojenia w gremiach kierowniczych II Rzeczypospolitej również dlatego, że ostrze niemieckiej ekspansji zdawało kierować się w stronę Półwyspu Bałkańskiego. Ocenę tę zmienił jednak los Czechosłowacji i nowy, pomonachijski, etap kontaktów polsko-niemieckich.
Audio/Video

Październik 1956 r. – przełom w PRL czy zmiana narzędzi sprawowania władzy?

Autor: Włodzimierz Suleja, Filip Musiał, Paweł Sasanka, Robert Spałek
Polski czas Wiosny Ludów
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Polski czas Wiosny Ludów

Autor: Włodzimierz Suleja
W Europie zbliżał się czas szczególny, czas „wiosny ludów”. Jej polskim prologiem stały się wydarzenia 1846 r. We Francji za szybkim sygnałem do powstania opowiadał się typowany na jego wodza Ludwik Mierosławski. W kraju zaś Dembowski, po przeniesieniu się z kolei do Galicji, wiązał nici spiskowe.
Audio/Video

Polski gen wolności

Autor: Włodzimierz Suleja
Polski papież (i koniec trudnej dekady)
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Polski papież (i koniec trudnej dekady)

Autor: Włodzimierz Suleja
Koniec lat 70. ubiegłego stulecia, to okres załamania się sytuacji gospodarczej i zaufania do rządzących. Towarzyszyło temu nasilenie działalności opozycyjnej. Władza, bez względu na skalę znajdujących się w jej rękach środków, musiała przejść do defensywy. Tym bardziej, że od jesieni 1978 r. rząd dusz w niepodzielny sposób znalazł się w rękach „przybysza z dalekiego kraju”. Polskiego papieża.
Polskie Państwo Podziemne - ciągłość państwowa w warunkach okupacji
POLECAMY
Artykuł

Polskie Państwo Podziemne - ciągłość państwowa w warunkach okupacji

Autor: Włodzimierz Suleja
Kres epopei wrześniowej był zarazem początkiem tworzenia się na terenach okupowanych Polskiego Państwa Podziemnego. Armię miała zastąpić konspiracja wojskowa, a rząd – ciało wyłonione przez prowadzące już nielegalną działalność polityczne ugrupowania, przede wszystkim z rodowodem opozycyjnym.
Pomiędzy Gomułką a Bierutem
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Pomiędzy Gomułką a Bierutem

Autor: Włodzimierz Suleja
Praktycznie w kraju nie było już nikogo, kto mógłby publicznie napiętnować poczynania nowej władzy. Ta zaś sposobiła się do kolejnej, wewnętrznej rozgrywki, tym razem pomiędzy Gomułką a Bierutem.
Pomiędzy Moskwą a Berlinem
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Pomiędzy Moskwą a Berlinem

Autor: Włodzimierz Suleja
Ład lokarneński, który w 1925 r. zastąpił porządek wersalski, nie zabezpieczał integralności terytorialnej II Rzeczypospolitej. Alians francusko-polski nie równoważył już stanu zagrożenia granicy zachodniej.
Porozumienia
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Porozumienia

Autor: Włodzimierz Suleja
Porozumienia sierpniowo-wrześniowe były wynikiem ustaleń negocjacyjnych komisji rządowych i skupionych w Międzyzakładowych Komitetach Strajkowych reprezentacji robotniczych, wspieranych przez niezależnych ekspertów. Jako pierwsze, już 30 sierpnia, podpisano Porozumienie w Szczecinie.
Poszli nasi w bój bez broni…
POLECAMY
Artykuł

Poszli nasi w bój bez broni…

Autor: Włodzimierz Suleja
Wiosna Ludów zachwiała dwoma zaborczymi tronami, rozerwała łańcuch „świętego przymierza”, nie osłabiła jednak potęgi Rosji, nadal pozostającej więzieniem dla podbitych narodów. Carat, o czym świadczyła chociażby interwencja na rzecz Austrii w tłumieniu powstania węgierskiego, wziął na siebie, i to z powodzeniem, rolę żandarma Europy.
Prolog niepodległości
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Prolog niepodległości

Autor: Włodzimierz Suleja
Jesienią 1917 r. niemieckie i austro-węgierskie władze okupacyjne postanowiły wreszcie przekazać część atrybutów władzy państwowej w polskie ręce. Stało się to 12 września, kiedy ogłoszony został specjalny patent powołujący do życia Radę Regencyjną.
Audio/Video

Promocja 38. numeru półrocznika „Pamięć i Sprawiedliwość”

Autor: Włodzimierz Suleja, Marek Sioma, Marcin Kruszyński, Mirosław Szumiło
Przewrót majowy – co się wydarzyło w Warszawie w dniach 12–15 maja 1926 r.
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Przewrót majowy – co się wydarzyło w Warszawie w dniach 12–15 maja 1926 r.

Autor: Włodzimierz Suleja
Od lata 1923 r. Marszałek Józef Piłsudski przebywał na politycznym odosobnieniu w Sulejówku. W maju 1926 r., w wyniku zbrojnego przewrotu, przejął władzę w II Rzeczypospolitej. Jego powrót – spodziewany i przez wielu oczekiwany – przyspieszył dramatyczny splot pewnych okoliczności.
Przywrócenie nadziei
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Przywrócenie nadziei

Autor: Włodzimierz Suleja
Podziemna „Solidarność” trwała, jednakże jej szeregi wykruszały się. Niezwykle korzystny, z punktu widzenia władz komunistycznych, bilans zakłóciło jednak wydarzenie, które ekipa Jaruzelskiego chciała dla swych celów zdyskontować. Była nim druga pielgrzymka Jana Pawła II.
Rewolucja czy niepodległość?
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Rewolucja czy niepodległość?

Autor: Włodzimierz Suleja
W styczniu 1886 r. na stokach warszawskiej Cytadeli stanęły cztery szubienice. Na mocy wyroku sądu carskiego zawisły na nich ciała czterech ludzi, członków Socjalno-Rewolucyjnej Partii Proletariat, zwanej najczęściej „Wielkim Proletariatem”. Na ziemiach polskich byli to pierwsi męczennicy idei, która u jednych budziła przerażenie, u innych zaś nadzieję. Ideą tą był socjalizm.
Romantyzm
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Romantyzm

Autor: Włodzimierz Suleja
Polacy nie byli w stanie zniwelować przewagi wrogiego oręża. Potrafili natomiast posługiwać się wyjątkowo skutecznie inną, w odmiennej sferze funkcjonującą bronią. Dostarczał jej romantyzm.
Rozkład
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Rozkład

Autor: Włodzimierz Suleja
W czasie ofensywy propagandowej, podjętej przez władzę po wprowadzeniu stanu wojennego, niezwykle wyraźnie eksponowano tezę, iż nadzwyczajne środki umożliwią przełamanie stanu kryzysu gospodarczego. Istotnie, w 1982 r. zdołano poprawić równowagę rynkową, ale działo się to nie dzięki wzrostowi produkcji, lecz z powodu gwałtownego – aż o 1/3 – obniżenia stopy życiowej społeczeństwa.
Rządy sanacji
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Rządy sanacji

Autor: Włodzimierz Suleja
Po zamachu majowym faktyczna władza znalazła się w rękach Marszałka Piłsudskiego. Zwycięzca nie ogłosił jednak objęcia rządów dyktatorskich. Ograniczył się jedynie do zalegalizowania dokonanego przewrotu.
Sierpień ’80
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Sierpień ’80

Autor: Włodzimierz Suleja
Wizyta papieska z roku 1979 nie wywołała natychmiastowych skutków. Z pozoru życie, po czerwcowej euforii, wróciło do tradycyjnych, utartych kolein. Ekipie partyjno-rządowej wciąż wydawało się, że zdoła przeczekać najgorsze.
Spór o kształt ustrojowy II RP
POLECAMY
Artykuł

Spór o kształt ustrojowy II RP

Autor: Włodzimierz Suleja
Ze zmagań militarnych, toczonych nieprzerwanie od listopada 1918 r., II Rzeczpospolita wyłoniła się jako państwo rozległe, liczące 388.600 km², ale mało zwarte, jego granice wynosiły bowiem ponad 5,5 tys. km. Pod względem powierzchni zajmowała szóste miejsce w Europie; zamieszkiwało ją, według danych spisowych z 1921 r., 27 milionów mieszkańców.
Stan wojenny. Od kulminacji do „normalizacji”
POLECAMY
Artykuł

Stan wojenny. Od kulminacji do „normalizacji”

Autor: Włodzimierz Suleja
Po zduszeniu strajków wywołanych wprowadzeniem stanu wojennego, najpoważniejszym przejawem oporu wobec poczynań władzy stały się krótkie, niekiedy wręcz symboliczne, przerwy w pracy.
Stan wojenny. Przegrana bitwa
POLECAMY
Artykuł

Stan wojenny. Przegrana bitwa

Autor: Włodzimierz Suleja
Niespełna godzinę przed północą z 12 na 13 grudnia 1981 roku spóźnieni przechodnie, zwłaszcza w dużych miastach, ze zdziwieniem obserwowali wzmożony ruch prywatnych samochodów osobowych. Nikt nie domyślał się jeszcze, że zmierzają one pod konkretne adresy, a ich pasażerowie to cywilni i mundurowi pracownicy SB i MO.
Śladem Napoleońskich orłów
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

Śladem Napoleońskich orłów

Autor: Włodzimierz Suleja
Już w dwa lata po ostatnim traktacie rozbiorowym biały orzeł szybował śladem napoleońskich orłów. Za sprawą cesarza Francuzów pojawiła się sposobność, by odrodzić polską państwowość.
Układy i sojusze
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Układy i sojusze

Autor: Włodzimierz Suleja
W okresie premierostwa Grabskiego rozpoczęła się, wywołana przez stronę niemiecką, tzw. wojna celna. Na Kresach zaś doszło do znacznego zaognienia sytuacji, zwłaszcza po ograniczeniu praw językowych Ukraińców w 1924 r. przez wprowadzenie szkoły dwujęzycznej (utrakwistycznej). Pogorszyło się tym samym bezpieczeństwo Polski, wyznaczone systemem układów i sojuszy.
W cieniu Jałty. Fakty dokonane
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

W cieniu Jałty. Fakty dokonane

Autor: Włodzimierz Suleja
U schyłku 1944 r. perspektywy, rysujące się przed Polską, przedstawiały się wyjątkowo niekorzystnie. Likwidacja w zachodniej części ziem II Rzeczypospolitej okupacji niemieckiej była równoznaczna z ich opanowaniem przez Armię Czerwoną. Oznaczało to zainstalowanie „władzy ludowej” i umacnianie jej rządów przez UB, przy ścisłej współpracy z NKWD.
W Wersalu i Wilnie
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

W Wersalu i Wilnie

Autor: Włodzimierz Suleja
W momencie, gdy na froncie wielkopolskim siły niemieckie sposobiły się do zdecydowanego natarcia, w stolicy Francji 18 stycznia 1919 r., w rocznicę proklamowania cesarstwa niemieckiego, zebrała się konferencja pokojowa.
Warszawska hekatomba. Getto
POLECAMY
Artykuł

Warszawska hekatomba. Getto

Autor: Włodzimierz Suleja
Historia każdego narodu ma swoje symbole. W latach II wojny światowej takim symbolem o wyjątkowej randze stała się dla Polaków Warszawa. Tu koncentrował się opór. Rozwijała konspiracja. I z dnia na dzień rosły, coraz dotkliwsze, straty.
Włodzimierz Suleja

Włodzimierz Suleja

Urodzony w 1948 r., historyk, prof. dr hab., pracownik IPN, w latach 2018-2020 dyrektor Biura Badań Historycznych IPN, pracownik Instytutu Historycznego Uniwersytetu Wrocławskiego. Autor książek: Józef Piłsudski (wyd. II 2004), Dolnośląski Marzec ’68. Anatomia protestu (2006), „Solidarność” na Dolnym Śląsku 1980–2010 (2010) i in.
Audio/Video

Wojna z Rosją bolszewicką - sojusz z Ukrainą

Autor: Marek Wierzbicki, Włodzimierz Suleja, Wołodymyr Trofymowycz, Janusz Odziemkowski, Andrij Rukkas
Wrzesień 1939 roku
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Wrzesień 1939 roku

Autor: Włodzimierz Suleja
Wojnę, której nieuchronność zapowiadał pakt Niemiec Hitlera i Rosji Stalina, przyniósł pierwszy dzień września 1939 r. Z trzech stron – od północy, zachodu i południa – na broniące całej linii granicznej oddziały polskie ruszyły przeważające liczebnie i wyposażone w nowocześniejszy sprzęt niemieckie kolumny.
Za chlebem
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Za chlebem

Autor: Włodzimierz Suleja
W czasach świetności Rzeczypospolitej – w wieku XV, XVI, XVII – kraj opuszczały jednostki: poszukiwacze przygód, prześladowani różnowiercy. Pierwsze liczniejsze grupy wychodźcze pojawiły się dopiero w XVIII w., gdy na emigrację udawali się konfederaci barscy czy zagrożeni przez targowiczan patrioci.
Zamach grudniowy
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Zamach grudniowy

Autor: Włodzimierz Suleja
Pierwszym sygnałem była wiadomość o przedłużeniu służby żołnierzom ostatniego rocznika. Władze Związku nie reagowały – jedynie Zarząd Regionu Dolny Śląsk przyjął 19 października przygotowany przez Kornela Morawieckiego tekst apelu do żołnierzy Wojska Polskiego.
Zamach majowy
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Zamach majowy

Autor: Włodzimierz Suleja
U schyłku 1925 r. międzynarodowe położenie Polski wyraźnie się pogorszyło. Fakt ten ważył zapewne, ale nie determinował decyzji Piłsudskiego, by raz jeszcze wziąć na siebie odpowiedzialność za losy kraju. Drogą do tego celu wiodącą okazał się zamach majowy.
Zmarnowana dekada
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Zmarnowana dekada

Autor: Włodzimierz Suleja
Przejęcie władzy przez ekipę Gierka nie kończyło walk frakcyjnych w kręgu partyjnych elit, ale raczej je nasilało. Z krwawo stłumionego protestu robotników Wybrzeża nie wyciągano bowiem wniosków zmierzających do usprawnienia mechanizmów rządzenia, zamiast tego sięgając po doraźne, koteryjne korzyści.
Zręby Niepodległej
POLECAMY
Artykuł

Zręby Niepodległej

Autor: Włodzimierz Suleja
Wznosiliśmy naszą państwowość jeszcze w czasie Wojny, co najmniej od lata 1915 roku. W jej ostatnim roku w polskie ręce definitywnie przeszło sądownictwo i szkolnictwo. Przygotowywano do pracy kadrę urzędniczą dla wszystkich działów administracji. Dzięki temu w listopadzie 1918 roku byliśmy gotowi.
TEKSTY
TEMATY
Biblioteka cyfrowa
Audio/Video
English content
Księgarnia
Aktualności
Autorzy
O nas
Kontakt
Edukacja
postacie IPN
Spotkasz ich na Przystanku Historia
Józef Piłsudski, Anna Walentynowicz, mały Powstaniec – te trzy postacie przyjęliśmy jako symbolicznych reprezentantów trzech epok historii Polski w XX wieku – II Rzeczypospolitej, Polski pod rządami komunistów ale też Polski czasów II wojny światowej. Nasi bohaterowie kształtowali nie tylko dzieje Polski, ale też nasze wyobrażenia o wartościach moralnych: poświęcenia, odpowiedzialności, odwagi – dziś są już częścią historii, którą opisujemy. Temu ma służyć Przystanek Historia (autor zdjęcia małego Powstańca - Cezary Piwowarski)
Dowiedz się więcej
Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby dotrzeć do wszystkich właścicieli (i dysponentów praw autorskich) zdjęć i innych materiałów, które są wykorzystywane na niniejszym portalu. Wszelkie osoby i instytucje, do których nie udało nam się dotrzeć prosimy o kontakt z redakcją.
IPN
Copyright © 2024 Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu - Wszelkie prawa zastrzeżone. ISSN 2719-8510