Organizacje zostały założone przez uczniów ówczesnego Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Asnyka. Po wykryciu przez komunistyczny Urząd Bezpieczeństwa dziewięciu młodych patriotów za działalność na rzecz wolnej Polski zostało skazanych na kilkuletnie wyroki więzienia.
Wydarzenie rozpocznie Msza święta w Katedrze Kaliskiej, która sprawowana będzie pod przewodnictwem ks. prałata Adama Modlińskiego.
Po Mszy św. uczestnicy uroczystości przejdą do budynku I Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Asnyka w Kaliszu (ul. Grodzka 1), gdzie nastąpi odsłonięcie tablicy pamiątkowej poświęconej młodym bohaterom ziemi kaliskiej.
Część oficjalna zakończy się w szkolnej auli, gdzie odbędzie się projekcja poświęconego Orłom z Asnyka odcinka serii „Zapomniane historie” (TVP3 Poznań).
Uroczystości są elementem ogólnopolskiego projektu IPN, który ma na celu przypomnienie o powojennej działalności członków młodzieżowego podziemia antykomunistycznego – tytułowego zapomnianego ogniwa w walce o niepodległość Polski.
***
„Hufce Wolnej Słowiańszczyzny” – organizacja o charakterze harcerskim działająca od końca lutego do lipca 1948 r. Jej członkami byli uczniowie Gimnazjum im. Adama Asnyka w Kaliszu. Założycielem i dowódcą organizacji był Marek Kiersnowski „Mściwój”. Organizacja miała charakter antykomunistyczny.
W czerwcu 1948 r. M. Kiersnowski wydał odezwę, w której krytycznie odniósł się do formującego się w Polsce systemu komunistycznego oraz sojuszu ze Związkiem Sowieckim. Ponadto członkowie organizacji wydawali odezwy i ulotki, w których głosili, iż Polska w 1945 r. nie odzyskała niepodległości, a okupacja niemiecka została zamieniona na okupację stalinowską.
Organizacja miała strukturę zorganizowaną. Zarząd Główny tworzyli: Marek Kiersnowski – przewodniczący, Jerzy Górny – sekretarz oraz Jan Milewski – skarbnik. Ponadto do organizacji należeli: Sławomir Pietrzak „Sławomir”, Jerzy Cichecki „Kazimierz”, Hieronim Świtalski „Stanisław”. Opracowano zasady przynależności do organizacji oraz tekst przysięgi.
Jako cel swego działania członkowie HWS wyznaczyli kolportaż ulotek o treści antykomunistycznej nawołujących do zorganizowania powstania zbrojnego. Planowano także przeprowadzenie szkoleń wojskowe i polityczne wśród członków, aby w przyszłości opanować centrale telefoniczną, pocztę i elektrownię.
„Hufce Wolnej Słowiańszczyzny” zostały rozbite na początku lipca 1948 r. po aresztowaniu dowódcy „Mściwoja” oraz: J. Milewskiego, S. Pietrzaka i H. Świtalskiego. Kolejnych działaczy aresztowano na początku listopada 1948 r. W czasie śledztwa zostali osadzeni najpierw w celach PUBP w Kaliszu, a następnie w kaliskim więzieniu.
7 września 1949 r. podczas sesji wyjazdowej w Kaliszu Wojskowy Sąd Rejonowy w Poznaniu skazał pięciu uczniów Gimnazjum im. Adama Asnyka na kary więzienia, utratę praw publicznych i obywatelskich praw honorowych: Marek Kiersnowski (6 lat więzienia), Jan Milewski, Sławomir Pietrzak, Jerzy Cichecki, Hieronim Świtalski (1,5 roku więzienia) za udział w nielegalnej organizacji, dążenia do obalenia ustroju państwa Polskiego, wydawanie instrukcji, rozkazów o odezw o treści antypaństwowej i „antysojuszniczej” ze Związkiem Sowieckim.
Młodzieżowa Organizacja Podziemna „Orzeł” – działała od września do listopada 1952 r. na terenie Liceum im. Adama Asnyka w Kaliszu. Założycielem i dowódcą organizacji był Jerzy Ściesiek „Witek”.
Członkowie „Orła” rekrutowali się z organizacji harcerskich i przykościelnych. Organizacja podzielona była na oddziały i grupy, jej członkowie byli zorganizowani na wzór wojskowy.
Dowódca i szef sztabu: Jerzy Ściesiek, zastępca i kierownik akcji bojowych – Henryk John, kierownik wywiadu – Jerzy Pawlak, dowódcy oddziałów: Jerzy Kamiński, Jerzy Rutkowski, Zbigniew Opszała. Ponadto członkami organizacji byli: Zdzisław Prus, Jan Mączyński, Józef Miklikowski, Juliusz Kowalski, Aleksander Wlazło, Leszek Burchacki, Tomasz Sikora, Kazimierz Banaszkiewicz. W fazie rozwoju organizacja skupiała się na pozyskiwaniu nowych członków, gromadzenia materiałów i sprzętu drukarskiego do kolportażu ulotek oraz części do wykonania radiostacji, sporządzenie planów miasta Kalisza. Planowano także przeprowadzenie akcji bojowych, rozbrajania funkcjonariuszy.
W październiku 1952 r. w związku z wyborami do Sejmu PRL wydrukowano 120 ulotek antywyborczych oraz 360 antykomunistycznych. Treść ulotek nawoływała do bojkotu wyborów, wymierzona była także w sojusz PRL i Związku Sowieckiego (Wolność! Niepodległość! Suwerenność!; Dyktatura sowiecka w Polsce prowadzi do zguby, Rokossowski uciekaj do Rosji) Akcja ulotkowa została przeprowadzona jedynie na Cmentarzu Tynieckim w Kaliszu, pozostałe nie doszły do skutku ze względu na duże rozlokowanie terenu informatorami UB.
3 listopada 1952 r. dokonano aresztowania przywódcy grupy oraz pozostałych członków gremium. 4 listopada wszczęto śledztwo przeciwko działaczom „ Orła”, zakończone 18 marca 1953 r. Proces prowadzony przez Wojskowy Sąd |rejonowy w Poznaniu w dn. 30 marca 1953 r. na sesji wyjazdowej w Kaliszu zakończył się wyrokiem skazującym: J. Ściesiek, H. John – 6 lat więzienia, Jerzy Pawlak – 3,5 roku, Zdzisław Prus – 2 lata.
Kaliskie upamiętnienie antykomunistycznych organizacji młodzieżowych_program
