Ważną rolę prof. Strzembosz odegrał w budowaniu zrębów niepodległej Polski po 1989 r. Służył pomocą, radą, wiedzą, ogromnym doświadczeniem i autorytetem, przyczynia jąc się do utworzenia m.in. IPN i Muzeum Powstania Warszawskiego. Za dokonania w upamiętnianiu historii narodu polskiego w latach 1939–1989 Instytut Pamięci Narodowej przyznał pro fesorowi w 2002 r. nagrodę „Kustosz Pamięci Narodowej”, ustanowioną w tym roku, a „Tygodnik Solidarność” – tytuł Człowieka Roku 2001. Aktywna i nowatorska działalność naukowa oraz opublikowanie jej wyników w postaci wartościowych monografii ugruntowały pozycję prof. Strzembosza jako czołowego badacza dziejów polskiego oporu w czasie II wojny światowej.