Dlaczego Służba Bezpieczeństwa zainteresowała się Kazimierzem Kutzem? W jaki sposób była prowadzona inwigilacja Kutza w ramach akcji „Reżyser”? Jaki obraz filmowca wyłania się z materiałów zebranych przez Służbę Bezpieczeństwa? Poznaj historię jednego z najbardziej znanych śląskich twórców!
Jakie było społeczne znaczenie "Czarnej serii polskiego dokumentu"? Czy film „Uwaga, chuligani!” był przełomem w polskiej kinematografii dokumentalnej? W jaki sposób Jerzy Hoffman i Edward Skórzewski zrewolucjonizowali polskie kino?
Ostatnia komedia II RP. ,,Sportowiec mimo woli”
31 maja 1940 r. pod okupacją niemiecką miał swoją premierę ostatni film komediowy zrealizowany przez kinematografię II Rzeczypospolitej pt. „Sportowiec mimo woli”.
Jak wyglądała produkcja filmowa w latach 1980 – 1983? Dlaczego generał Jaruzelski nie lubił „półkowników”? Czy Jazz był groźny dla parti?
Polki walczyły o wolność, angażowały się społecznie, niosły pomoc potrzebującym, ale także miały ogromny wpływ na rozwój filmu, malarstwa, teatru i literatury. Często musiały dużo poświęcić i podjąć ryzyko emigracji, by móc zaistnieć w świecie kultury
„Gangsterzy i Filantropi”. Fabularny debiut Hoffmana i Skórzewskiego
15 lutego 1963 r. miała miejsce premiera pierwszego filmu fabularnego Jerzego Hoffmana i Edwarda Skórzewskiego, znakomitej komedii kryminalnej pt. „Gangsterzy i filantropi” krytycznie ukazującej rzeczywistość społeczną Polski początku lat sześćdziesiątych.
Kara nagany i infamii dla polskich aktorów grających w filmie „Heimkehr”
Niemiecki wyraz „Heimkehr” oznacza w języku polskim tyle co „powrót do ojczyzny”. Tak właśnie niemieccy, narodowosocjalistyczni filmowcy zatytułowali zrealizowany w 1941 r. film, przedstawiający propagandową wizję losów niemieckiej mniejszości narodowej w Polsce w 1939 r.
Obraz pozwala na uproszczenie, ale zwiększa też możliwość manipulacji u odbiorcy. Jak opowiedzieć, po zakończeniu działalności cenzury o polskiej historii? Jak artystycznie przedstawiać los jednostki zanurzonej w historii?
Jak realizowano filmy polskiej kinematografii lat 20. i 30. XX w.? Jak gwiazdy międzywojnia budowały swój wizerunek? Jakie filmy budziły zachwyt, a o których ich autorzy woleli jak najszybciej zapomnieć? Jak potoczyły się losy przedwojennych polskich aktorów i reżyserów? Kto tworzył kino PRL, a kto zdecydował się na emigrację?
Kazimierz Prószyński (1875-1945) – zapomniany pionier ruchomego obrazu
Louis Lumière miał o nim powiedzieć: „Panowie, ten człowiek jest pierwszy w kinematografii, ja jestem drugi”. „Gdyby się urodził pod szczęśliwą gwiazdą, dziś mówilibyśmy o światowej pleografii, a nie o kinematografii” – stwierdził Anatol Stern. Edward W. Morley nazwał go „Kolumbem kinematografii”.
Żołnierze Wyklęci w filmach i serialach lat 1947–2017
Komuniści w rozprawie z podziemiem niepodległościowym użyli wszystkich możliwych środków – również obrazu filmowego. Także w wolnej Polsce powstawały filmy zniekształcające prawdę o Żołnierzach Wyklętych. Tych bez przekłamań wyprodukowano dotąd zaledwie kilka.
Świnie w kinie? Filmoznawcy rozprawa z historycznym mitem
Kino i film na ziemiach polskich pod okupacją niemiecką w czasie II wojny światowej w polskiej pamięci zbiorowej kojarzą się dosyć jednoznacznie jako zjawisko niegodziwe, należące do sfery kolaboracji, natomiast wiedzy na ten temat dostarczają wyjątkowo nieliczne opracowania naukowe.
Czy „Człowiek z żelaza” nadal jest kultowy, czyli o „Solidarności” w obecnym polskim kinie i w produkcjach PRL
„Katarzyna”, czyli Irena Kwiatkowska w Powstaniu Warszawskim
Irena Kwiatkowska – znakomita aktorka, kojarzona z wielu genialnych ról filmowych i teatralnych, a także z kabaretów. Kwestię z „Czterdziestolatka” „Ja jestem kobieta pracująca, żadnej pracy się nie boję” znają wszyscy. Jednak niewiele osób łączy ją z Powstaniem Warszawskim.
Współczesne kino historyczne w Polsce a trendy światowe #MFFoTEK
Pogrzeb Stalina – film dokumentalny Siergieja Łoźnicy
Reżyser ze swymi współpracownikami mnóstwo czasu spędzili nad renowacją nagrań filmowych i dźwiękowych w „Pogrzebie Stalina”. Zmontowane kadry czarno-białe z kolorowymi pokazują i przywołują wydarzenia sprzed 70 lat.
Serial „Tajny front” – niezrealizowana próba popularyzacji kontrwywiadu PRL
Polska kinematografia okresu PRL, poza budzeniem w widzu określonych refleksji, spełniała także rolę propagandową. Żywa, trzymająca w napięciu, fabuła filmu czy serialu telewizyjnego idealnie nadawała się do popularyzowania roli Milicji Obywatelskiej czy kontrwywiadu.
Za winy niepopełnione. Eugeniusz Bodo (1899–1943)
Aktor, który jak żaden inny potrafił łączyć grę sceniczną, taniec i śpiew. Artysta wszechstronny, w latach trzydziestych był również reżyserem, scenarzystą i producentem. W międzywojennej Polsce osiągnął szczyty popularności i w 1939 r. podpisał kontrakt z jedną z amerykańskich wytwórni filmowych.
Filmy w zasobie Archiwum IPN
Polskie podziemie niepodległościowe w kinematografii PRL
Komuniści na wszelkie sposoby starali się zohydzić postaci powojennej konspiracji. Miały temu służyć także propagandowe filmy fabularne.
Niemieckie taśmy filmowe z czasów wojny odnalezione w Poznaniu
Poznański muzykolog Marian Sobieski po wojnie powrócił do pracy na Uniwersytecie Poznańskim. W gabinecie przy ul. Wieniawskiego 1 znalazł jednak taśmy filmowe, które nie należały do uczelni. Tak w jego ręce trafiły niemieckie nagrania filmowe z czasów wojny i okupacji.
Katyńskie piętno. Byłaby wielką montażystką – gdyby nie PRL
„Sprawa Katynia zaciążyła na całym moim życiu” – mówiła montażystka filmowa Zofia Dwornik. Ofiarami zbrodni z 1940 r. padli jej ojciec i stryj. Ona sama za głoszenie prawdy o sowieckich represjach trafiła do więzienia. Pracowała z najlepszymi polskimi reżyserami.
Szwajcar, czyli szpion
Był czwartek, 26 czerwca 1941 roku – piąty dzień wojny III Rzeszy ze Związkiem Radzieckim. Oddziały Wehrmachtu posuwały się szybko na wschód, ale sowiecka bezpieka nadal pracowała. W mieszkaniu Eugeniusza Bodo przy ulicy Kogonowskiej we Lwowie zjawiło się tego dnia dwóch enkawudzistów.
„Matka Królów” w randze „półkownika”
„Potrzebne było przeżycie Ursusa, Radomia, karnawału Solidarności i stanu wojennego, żeby pewne sprawy lepiej czuć” – o perypetiach z cenzurą, kręceniu filmu w stanie wojennym i współpracy z Przemysławem Gintrowskim opowiada Janusz Zaorski w rozmowie z Maciejem Foksem i Karoliną Wichowską.
Filmowe atelier, 1933 r. Fot. ze zbiorów NAC
