Kraje zainteresowane zbrodnią katyńską (m.in. Niemcy, ZSRS, Polska i USA) zdołały w latach wojny i po jej zakończeniu przesłuchać od kilkunastu do kilkudziesięciu świadków. Były wśród nich zarówno osoby wiarygodne, jak i konfabulujące, stąd ich świadectwa różnią się rangą i znaczeniem: często są to dokumenty kapitalne, innym razem wręcz bezwartościowe. W numerze opisujemy też, jaki stosunek do polskich jeńców miała okoliczna ludność. Z kłamstwem katyńskim przez cały okres peerelu zmagała się opozycja – prawdę pisano na murach, w ulotkach i drugoobiegowych wydawnictwach; prawdę przypominano też co roku na polskich cmentarzach.
W dziesiątą rocznicę tragedii smoleńskiej przedstawiamy główne kierunki działalności śp. prezesa IPN Janusza Kurtyki. Niedługo przed śmiercią prezentował on publikacje Instytutu nt. zbrodni katyńskiej, a w drogę do Katynia zabrał ze sobą „Biuletyn IPN” poświęcony w całości tej sowieckiej zbrodni.
Zginęli w drodze do Katynia – przypominamy nazwiska wszystkich, którzy stracili życie 10 kwietnia 2010 r. w Smoleńsku.
W numerze przedstawiamy też sylwetki Walerego Sławka, Eugeniusza Bodo, Józefa Czapskiego. Komentujemy spory o postawę i twórczość Zbigniewa Herberta. Krytycznie ukazujemy książkę Tomasza Piątka o Antonim Macierewiczu.
Do kwietniowego „Biuletynu IPN” dodaliśmy wyjątkowo dwa bezpłatne dodatki:
- płytę DVD z teatrem TV Anatomia sumień w reżyserii Grzegorza Królikiewicza
- broszurę (104 strony) Katyń 1940–2020. Zbrodnia – kłamstwo – pamięć, przedstawiającą aktualny stan wiedzy na temat zbrodni katyńskiej w ujęciu popularnonaukowym: przyczyny i przebieg zbrodni NKWD na Polakach, dzieje kłamstwa, odkrywania prawdy i śledztwa katyńskiego oraz najważniejsze miejsca w kraju i za granicą upamiętniające ofiary.
SPIS TREŚCI
- Filip Musiał – Moją Ojczyzną – Polska. Janusz Kurtyka
Katyń
- Sławomir Kalbarczyk – We wrogim otoczeniu? Polscy jeńcy wojenni a ludność cywilna w ZSRS (1939–1940)
- Tadeusz Wolsza – Katyń 1940. Świadkowie i świadectwa
- Witold Wasilewski – Profil ofiar zbrodni katyńskiej
- Anieszka Łuczak – Józef Czapski. Z sowieckich łagrów do Paryża
- Monika Komaniecka-Łyp – Katyń w działalności opozycji w Krakowie
- Sebastian Ligarski – Katyń – pamiętamy!
- Kacper Ciesielski – Tożsamość ukryta w materii. Identyfikacja przedmiotów grobowych w zbiorach Muzeum Katyńskiego w Warszawie
- Marek Hańderek – Rosja ofiarą i wyzwolicielką? Putinowska polityka historyczna względem Polski
- Jarosław Wróblewski – Katyński Marsz Cieni
Sylwetki
- Adam Stefan Lewandowski – Epigon niepodległościowego romantyzmu. Walery Sławek (1883–1939)
- Bartosz Januszewski – Za winy niepopełnione. Eugeniusz Bodo (1899–1943)
Komentarze historyczne
- Radosław Peterman – Errata do książki Tomasza Piątka Macierewicz. Jak to się stało
- Marek Klecel – Ostatni spór o Herberta
Zginęli w drodze do Katynia
