Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

Audio/Video

„Dla oczyszczenia terenu z band”. LWP przeciwko żołnierzom polskiego podziemia niepodległościowego

Autor: Karol Polejowski, Kamil Anduła, Paweł Sztama, Paweł Piotrowski
„Nie matura lecz chęć szczera zrobi z Ciebie oficera…” Przypadek Jana Rutkowskiego
TYLKO U NAS
Artykuł

„Nie matura lecz chęć szczera zrobi z Ciebie oficera…” Przypadek Jana Rutkowskiego

Autor: Paweł Sztama
To powiedzenie doskonale obrazuje dobór kadr do komunistycznej elity, szczególnie w pierwszym okresie istnienia Polski Ludowej. Na tej zasadzie wielu awansowało na stanowiska, do których nie mieli żadnych predyspozycji. Wśród nich był m.in. Jan Rutkowski, drugi z szefów Głównego Zarządu Informacji.
Audio/Video

„Polski kryzys” 1980–1981 w dokumentach dyplomacji czechosłowackiej

Autor: Paweł Sztama, Mirosław Szumiło, Antoni Dudek, Przemysław Gasztold
„Pseudorozliczenia” bezpieczniaków
POLECAMY
Artykuł

„Pseudorozliczenia” bezpieczniaków

Autor: Paweł Sztama
Stalinizm w Polsce skończył się formalnie jesienią 1956 r., gdy władzę w Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej przejął Władysław Gomułka. Demontaż skrajnej odmiany komunizmu rozpoczął się jednak już pod koniec roku 1954. Jednym z objawów tego procesu była pseudorozprawa z funkcjonariuszami Departamentu X Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego.
Audio/Video

Leksykon bezpieki. Kadra kierownicza aparatu bezpieczeństwa 1944–1956. Tom I

Autor: Jarosław Szarek, Witold Bagieński, Magdalena Dźwigał, Paweł Sztama, Grzegorz Wołk
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989 nr 19 (2021)
Biblioteka cyfrowa

Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989 nr 19 (2021)

Tematem wiodącym bieżącego numeru jest szeroko rozumiany wojskowy aparat represji oraz „ludowe” Wojsko Polskie, które w okresie PRL często działało represyjnie nie tylko na terenie kraju, jak choćby podczas zwalczania oddziałów antykomunistycznego podziemia, ale i poza jego granicami, czego najlepszym przykładem jest udział w inwazji na Czechosłowację.
Armia Konna na froncie polskim w 1920 r.
TYLKO U NAS
Artykuł

Armia Konna na froncie polskim w 1920 r.

Autor: Paweł Sztama
Siłą przełamującą na południowym odcinku wojny polsko-bolszewickiej miała być legendarna 1. Armia Konna, wsławiona swoimi działaniami w trakcie wojny domowej w Rosji. Czy zrealizowała pokładane w niej nadzieje?
August Emil Fieldorf – Bohater 1939-1945
POLECAMY
Biogram / Biografia

August Emil Fieldorf – Bohater 1939-1945

Autor: Paweł Sztama
Szef Kedywu był jednym z najważniejszych oficerów AK. Wykazał się wówczas niezwykłym zmysłem organizacyjnym i wyrobił sobie ogromny szacunek u podwładnych.
Audio/Video

Czym wsławił się gen. Antoni Longin Baranowski? Dlaczego płk Ignacy Bukowski związał się z komunistycznym wywiadem? Kim był w Chinach płk Florian Siwicki?

Autor: Daniel Koreś, Paweł Sztama, Bartosz Kapuściak
Audio/Video

Dowiedz się o Polkach, które zapisały się na kartach historii polskiego sportu, o pierwszych medalistkach, olimpijkach i rekordzistkach

Autor: Karolina Wanda Olszowska, Paweł Sztama, Krzysztof Szujecki, Anna Sulińska, Urszula Kielan
Jak krakowski urwis został strzelcem Piłsudskiego… Młodość Augusta Emila Fieldorfa
TYLKO U NAS
Biogram / Biografia

Jak krakowski urwis został strzelcem Piłsudskiego… Młodość Augusta Emila Fieldorfa

Autor: Paweł Sztama
Gen. Fieldorf „Nil” był w okresie II wojny światowej jednym z najważniejszych oficerów Armii Krajowej. Jego ówczesna działalność została bardzo wysoko oceniona przez historię. Czy przed laty coś wskazywało na to, że ten krakus zapisze się złotymi głoskami w polskiej historii najnowszej…?
Jak miłośnik muzyki bezpieczniakiem został...?
TYLKO U NAS
Artykuł

Jak miłośnik muzyki bezpieczniakiem został...?

Autor: Paweł Sztama
Józef Kratko urodził krótko po wybuchu I wojny światowej w Pińsku, w ubogiej, robotniczej rodzinie. Koleje losu sprawiły, że cała jego familia osiedliła się w Chełmie Lubelskim ok. 1920 r.
Audio/Video

Jak wyglądała młodość Andrzeja Strejlaua? Co przerwało jego karierę piłkarską i dlaczego został trenerem? Jak rozpoczął współpracę z Kazimierzem Górskim? Jak wyglądały kulisy polskiej kadry lat 1972-1976?

Autor: Paweł Sztama, Andrzej Strejlau
Audio/Video

Józef Różański – funkcjonariusz komunistycznej bezpieki

Autor: Rafał Dudkiewicz, Paweł Sztama
Audio/Video

Kiedy polscy alpiniści po raz pierwszy pojechali zdobywać himalajskie ośmiotysięczniki? Jak wyglądała organizacja wypraw wysokogórskich w PRL? Czy alpinistami interesowała się SB? Co robiono w bazie, pod najwyższymi szczytami świata, gdy pogoda nie pozwoliła się wspinać?

Autor: Paweł Sztama, Andrzej Paczkowski, Leszek Cichy
Audio/Video

Kim byli poznańscy kapepowcy? W jaki sposób kreowano kult KPP?

Autor: Antoni Dudek, Paweł Sztama, Przemysław Waingertner, Marcin Jurek
Audio/Video

Kobieta-zbrodniarz z MBP

Autor: Rafał Dudkiewicz, Paweł Sztama
Audio/Video

Kontrwywiadowcze zabezpieczenie obiektów specjalnych w PRL (na przykładzie kopalni uranu). Wydział II (ds. szczególnej wagi) Departamentu Śledczego MBP wobec polskiego wywiadu emigracyjnego w latach 1945–1954

Autor: Robert Klementowski, Paweł Sztama, Bartosz Kapuściak
Audio/Video

Kto sfałszował referendum ludowe w czerwcu 1946 r.?

Autor: Paweł Sztama
Obrona Wizny
TYLKO U NAS
Artykuł

Obrona Wizny

Autor: Paweł Sztama
Niemiecki plan ataku na Polskę o kryptonimie „Fall Weiss” (Biały Plan) wszedł w życie 1 września 1939 r. o godz. 4.45. Siły dwóch ogromnych niemieckich związków operacyjnych Grupy Armii „Północ” oraz Grupy Armii „Południe” przekroczyły granicę II RP.
Audio/Video

Opricznicy PRL: Służba Bezpieczeństwa (1975-1990). Kadry

Autor: Wojciech Frazik, Paweł Sztama, Łucja Marek, Janusz Oszytko, Paweł Glugla
Paweł Sztama

Paweł Sztama

Urodzony w 1985 r., historyk, doktorant UMCS w Lublinie, pracownik Biura Badań Historycznych IPN. Autor książek: Generał August Emil Fieldorf. Biografia wojskowa (2016), Inteligenci w bezpiece: Brystygier, Humer, Różański (2017).
Twarze pionu śledczego MBP
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Twarze pionu śledczego MBP

Autor: Paweł Sztama
Opisując swoje śledztwo, prowadzone przez funkcjonariuszy z Departamentu Śledczego Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, ordynariusz kielecki bp Czesław Kaczmarek wspominał: „Płk Różański np. opowiedział mi kiedyś z uśmiechem, że «zachęcił» tak świadka [Tadeusza] Chromeckiego do «szczerości», iż ten napisał aż 1500-stronnicowy (sic!) elaborat, mający świadczyć o mojej winie”.
Ubek z Ameryki
O TYM SIĘ MÓWI
Artykuł

Ubek z Ameryki

Autor: Paweł Sztama
Był jednym z najbardziej bezwzględnych funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Ludzie, których przesłuchiwał zapamiętali go jako brutalnego śledczego, pomimo, że z wykształcenia był prawnikiem, a przed wojną ukończył trzy lata studiów na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim.
Witold Pilecki – Bohater 1939-1945
PAMIĘTAMY
Biogram / Biografia

Witold Pilecki – Bohater 1939-1945

Autor: Paweł Sztama
15 marca 1948 r. zakończył się pokazowy proces, który wytoczono przeciwko osobom określanym jako „grupa Witolda”. Ogłoszono wyrok. Oskarżony Witold Pilecki został skazany na karę śmierci.
Audio/Video

Zbrodniarze rehabilitują, czyli polityka karna PRL przełomu Bieruta i Gomułki

Autor: Paweł Sztama, Paweł Sasanka, Arkadiusz Kutkowski
Audio/Video

Zwycięzca „Double Iron Triathlon w Huntsville” o sobie samym. Jak wyglądała jego młodość? Jak znalazł się w czeluściach nałogów? Dlaczego postanowił rozpocząć terapię? Jak to się stało, że zaczął brać udział w najbardziej morderczych wyścigach triathlonowych?

Autor: Paweł Sztama, Jerzy Górski, Janusz Kalinowski
TEKSTY
TEMATY
Biblioteka cyfrowa
Audio/Video
English content
Księgarnia
Aktualności
Autorzy
O nas
Kontakt
Edukacja
postacie IPN
Spotkasz ich na Przystanku Historia
Józef Piłsudski, Anna Walentynowicz, mały Powstaniec – te trzy postacie przyjęliśmy jako symbolicznych reprezentantów trzech epok historii Polski w XX wieku – II Rzeczypospolitej, Polski pod rządami komunistów ale też Polski czasów II wojny światowej. Nasi bohaterowie kształtowali nie tylko dzieje Polski, ale też nasze wyobrażenia o wartościach moralnych: poświęcenia, odpowiedzialności, odwagi – dziś są już częścią historii, którą opisujemy. Temu ma służyć Przystanek Historia (autor zdjęcia małego Powstańca - Cezary Piwowarski)
Dowiedz się więcej
Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby dotrzeć do wszystkich właścicieli (i dysponentów praw autorskich) zdjęć i innych materiałów, które są wykorzystywane na niniejszym portalu. Wszelkie osoby i instytucje, do których nie udało nam się dotrzeć prosimy o kontakt z redakcją.
IPN
Copyright © 2023 Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu - Wszelkie prawa zastrzeżone. ISSN 2719-8510