Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

„Dla oczyszczenia terenu z band”. LWP przeciwko żołnierzom polskiego podziemia niepodległościowego

Autor: Karol Polejowski, Kamil Anduła, Paweł Sztama, Paweł Piotrowski
„Nie matura lecz chęć szczera zrobi z Ciebie oficera…” Przypadek Jana Rutkowskiego
Artykuł

„Nie matura lecz chęć szczera zrobi z Ciebie oficera…” Przypadek Jana Rutkowskiego

Autor: Paweł Sztama
To powiedzenie doskonale obrazuje dobór kadr do komunistycznej elity, szczególnie w pierwszym okresie istnienia Polski Ludowej. Na tej zasadzie wielu awansowało na stanowiska, do których nie mieli żadnych predyspozycji. Wśród nich był m.in. Jan Rutkowski, drugi z szefów Głównego Zarządu Informacji.

„Polski kryzys” 1980–1981 w dokumentach dyplomacji czechosłowackiej

Autor: Paweł Sztama, Mirosław Szumiło, Antoni Dudek, Przemysław Gasztold
„Pseudorozliczenia” bezpieczniaków
Artykuł

„Pseudorozliczenia” bezpieczniaków

Autor: Paweł Sztama
Stalinizm w Polsce skończył się formalnie jesienią 1956 r., gdy władzę w Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej przejął Władysław Gomułka. Demontaż skrajnej odmiany komunizmu rozpoczął się jednak już pod koniec roku 1954. Jednym z objawów tego procesu była pseudorozprawa z funkcjonariuszami Departamentu X Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego.

Leksykon bezpieki. Kadra kierownicza aparatu bezpieczeństwa 1944–1956. Tom I

Autor: Jarosław Szarek, Witold Bagieński, Magdalena Dźwigał, Paweł Sztama, Grzegorz Wołk
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989 nr 19 (2021)

Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989 nr 19 (2021)

Tematem wiodącym bieżącego numeru jest szeroko rozumiany wojskowy aparat represji oraz „ludowe” Wojsko Polskie, które w okresie PRL często działało represyjnie nie tylko na terenie kraju, jak choćby podczas zwalczania oddziałów antykomunistycznego podziemia, ale i poza jego granicami, czego najlepszym przykładem jest udział w inwazji na Czechosłowację.
Armia Konna na froncie polskim w 1920 r.
Artykuł

Armia Konna na froncie polskim w 1920 r.

Autor: Paweł Sztama
Siłą przełamującą na południowym odcinku wojny polsko-bolszewickiej miała być legendarna 1. Armia Konna, wsławiona swoimi działaniami w trakcie wojny domowej w Rosji. Czy zrealizowała pokładane w niej nadzieje?
August Emil Fieldorf – Bohater 1939-1945
Biogram / Biografia

August Emil Fieldorf – Bohater 1939-1945

Autor: Paweł Sztama
Szef Kedywu był jednym z najważniejszych oficerów AK. Wykazał się wówczas niezwykłym zmysłem organizacyjnym i wyrobił sobie ogromny szacunek u podwładnych.

Bohaterowie walki o niepodległość, którzy po zajęciu Polski przez Armię Czerwoną zostali ofiarami komunistycznych zbrodni. Fieldorf, Pilecki i inni – czy po wojnie musieli zginąć?

Autor: Filip Musiał, Joanna Żelazko, Michał Gruszczyński, Paweł Sztama

Czym wsławił się gen. Antoni Longin Baranowski? Dlaczego płk Ignacy Bukowski związał się z komunistycznym wywiadem? Kim był w Chinach płk Florian Siwicki?

Autor: Daniel Koreś, Paweł Sztama, Bartosz Kapuściak

Dowiedz się o Polkach, które zapisały się na kartach historii polskiego sportu, o pierwszych medalistkach, olimpijkach i rekordzistkach

Autor: Karolina Wanda Olszowska, Paweł Sztama, Krzysztof Szujecki, Anna Sulińska, Urszula Kielan
Jak krakowski urwis został strzelcem Piłsudskiego… Młodość Augusta Emila Fieldorfa
Biogram / Biografia

Jak krakowski urwis został strzelcem Piłsudskiego… Młodość Augusta Emila Fieldorfa

Autor: Paweł Sztama
Gen. Fieldorf „Nil” był w okresie II wojny światowej jednym z najważniejszych oficerów Armii Krajowej. Jego ówczesna działalność została bardzo wysoko oceniona przez historię. Czy przed laty coś wskazywało na to, że ten krakus zapisze się złotymi głoskami w polskiej historii najnowszej…?
Jak miłośnik muzyki bezpieczniakiem został...?
Artykuł

Jak miłośnik muzyki bezpieczniakiem został...?

Autor: Paweł Sztama
Józef Kratko urodził krótko po wybuchu I wojny światowej w Pińsku, w ubogiej, robotniczej rodzinie. Koleje losu sprawiły, że cała jego familia osiedliła się w Chełmie Lubelskim ok. 1920 r.

Jak wyglądała młodość Andrzeja Strejlaua? Co przerwało jego karierę piłkarską i dlaczego został trenerem? Jak rozpoczął współpracę z Kazimierzem Górskim? Jak wyglądały kulisy polskiej kadry lat 1972-1976?

Autor: Paweł Sztama, Andrzej Strejlau

Józef Różański – funkcjonariusz komunistycznej bezpieki

Autor: Rafał Dudkiewicz, Paweł Sztama

Kiedy polscy alpiniści po raz pierwszy pojechali zdobywać himalajskie ośmiotysięczniki? Jak wyglądała organizacja wypraw wysokogórskich w PRL? Czy alpinistami interesowała się SB? Co robiono w bazie, pod najwyższymi szczytami świata, gdy pogoda nie pozwoliła się wspinać?

Autor: Paweł Sztama, Andrzej Paczkowski, Leszek Cichy

Kim byli poznańscy kapepowcy? W jaki sposób kreowano kult KPP?

Autor: Antoni Dudek, Paweł Sztama, Przemysław Waingertner, Marcin Jurek

Kim byli sportowcy II Rzeczpospolitej? Jak walczyli w czasie II wojny światowej? Czy wiesz, że Bronisław Czech był także artystą?

Autor: Paweł Sztama

Kobieta-zbrodniarz z MBP

Autor: Rafał Dudkiewicz, Paweł Sztama

Kontrwywiadowcze zabezpieczenie obiektów specjalnych w PRL (na przykładzie kopalni uranu). Wydział II (ds. szczególnej wagi) Departamentu Śledczego MBP wobec polskiego wywiadu emigracyjnego w latach 1945–1954

Autor: Robert Klementowski, Paweł Sztama, Bartosz Kapuściak

Kto sfałszował referendum ludowe w czerwcu 1946 r.?

Autor: Paweł Sztama

O miłości m.in. do piłki nożnej, wybitnych zawodnikach, niezapomnianych meczach, zwycięstwach, ale również o porażkach, które trudno wyprzeć z pamięci

Autor: Paweł Sztama, Robert Mazurek, Bogdan Rymanowski
Obrona Wizny
Artykuł

Obrona Wizny

Autor: Paweł Sztama
Niemiecki plan ataku na Polskę o kryptonimie „Fall Weiss” (Biały Plan) wszedł w życie 1 września 1939 r. o godz. 4.45. Siły dwóch ogromnych niemieckich związków operacyjnych Grupy Armii „Północ” oraz Grupy Armii „Południe” przekroczyły granicę II RP.

Opricznicy PRL: Służba Bezpieczeństwa (1975-1990). Kadry

Autor: Wojciech Frazik, Paweł Sztama, Łucja Marek, Janusz Oszytko, Paweł Glugla
Paweł Sztama

Paweł Sztama

Urodzony w 1985 r., historyk, doktorant UMCS w Lublinie, pracownik Biura Badań Historycznych IPN. Autor książek: Generał August Emil Fieldorf. Biografia wojskowa (2016), Inteligenci w bezpiece: Brystygier, Humer, Różański (2017).

Tadeusz „Teddy" Pietrzykowski był jenym z pierwszych więźniów niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz. Trafił tam mając 23 lata. Przeżył dzięki niezwykłej sile i determinacji. Szacunek zdobył, tocząc walki bokserskie m.in. ze zdrowymi i silnymi Niemcami

Autor: Paweł Sztama, Eleonora Szafran Pietrzykowski, Marcin Marczak
Twarze pionu śledczego MBP
Artykuł

Twarze pionu śledczego MBP

Autor: Paweł Sztama
Opisując swoje śledztwo, prowadzone przez funkcjonariuszy z Departamentu Śledczego Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, ordynariusz kielecki bp Czesław Kaczmarek wspominał: „Płk Różański np. opowiedział mi kiedyś z uśmiechem, że «zachęcił» tak świadka [Tadeusza] Chromeckiego do «szczerości», iż ten napisał aż 1500-stronnicowy (sic!) elaborat, mający świadczyć o mojej winie”.
Ubek z Ameryki
Artykuł

Ubek z Ameryki

Autor: Paweł Sztama
Był jednym z najbardziej bezwzględnych funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Ludzie, których przesłuchiwał zapamiętali go jako brutalnego śledczego, pomimo, że z wykształcenia był prawnikiem, a przed wojną ukończył trzy lata studiów na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim.

W którym roku zdobył olimpijskie złoto? Ile razy bił rekordy świata i Polski? Jak potoczyły się jego losy po wybuchu II wojny światowej? Dowiedz się więcej o życiu, motywacjach, sportowych wyczynach, sukcesach ale i porażkach Janusza Kusocińskiego

Autor: Aleksandra Rybińska-Bielecka, Przemysław Babiarz, Paweł Sztama
Witold Pilecki – Bohater 1939-1945
Biogram / Biografia

Witold Pilecki – Bohater 1939-1945

Autor: Paweł Sztama
15 marca 1948 r. zakończył się pokazowy proces, który wytoczono przeciwko osobom określanym jako „grupa Witolda”. Ogłoszono wyrok. Oskarżony Witold Pilecki został skazany na karę śmierci.

Zbrodniarze rehabilitują, czyli polityka karna PRL przełomu Bieruta i Gomułki

Autor: Paweł Sztama, Paweł Sasanka, Arkadiusz Kutkowski

Zwycięzca „Double Iron Triathlon w Huntsville” o sobie samym. Jak wyglądała jego młodość? Jak znalazł się w czeluściach nałogów? Dlaczego postanowił rozpocząć terapię? Jak to się stało, że zaczął brać udział w najbardziej morderczych wyścigach triathlonowych?

Autor: Paweł Sztama, Jerzy Górski, Janusz Kalinowski