Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

Audio/Video

„Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” - o nowym numerze rocznika naukowego IPN

Autor: Filip Musiał, Władysław Bułhak, Piotr Chmielowiec, Adam Dziurok, Paweł Skubisz, Rafał Dudkiewicz
Audio/Video

„CzasyPismo” o historii Górnego Śląska – artyści ze Śląska, artyści o Śląsku [prezentacja periodyku]

Autor: Adam Dziurok, Adam Dziuba, Bogusław Tracz, Sebastian Rosenbaum
„Po prostu bomba”. Reakcje społeczne w Polsce na wybór kard. Karola Wojtyły na papieża
POLECAMY
Artykuł

„Po prostu bomba”. Reakcje społeczne w Polsce na wybór kard. Karola Wojtyły na papieża

Autor: Adam Dziurok
Dzień po wyborze Karola Wojtyły na Stolicę Piotrową w katedrze przemyskiej odbyło się uroczyste nabożeństwo w intencji Papieża. „Cała Polska […] popadła w jakieś niedowierzanie, potem zdumienie, a potem nastąpił wybuch jakiejś ogromnej radości” – mówił tamtejszy ordynariusz, bp Ignacy Tokarczuk.
„Wojny krzyżowe.” Katolicy świeccy w obronie krzyża i nauki religii
POLECAMY
Artykuł

„Wojny krzyżowe.” Katolicy świeccy w obronie krzyża i nauki religii

Autor: Adam Dziurok
Manifestacje, okupacja szkół, tysiące listów protestacyjnych – to mało znany obraz walki katolików z laicyzacją szkolnictwa w „ludowej” Polsce.
Adam Dziurok

Adam Dziurok

Historyk, doktor habilitowany nauk humanistycznych, p.o. naczelnik Oddziałowego Biura Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach; profesor Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie; redaktor naczelny periodyku popularnonaukowego „CzasyPismo. O historii Górnego Śląska w XX wieku”; autor lub redaktor kilkunastu książek poświęconych polityce władz wobec Kościoła katolickiego w PRL oraz kwestiom narodowościowym na Górnym Śląsku. Opublikował m.in.: Kruchtoizacja. Polityka władz partyjno-państwowych wobec Kościoła katolickiego w latach 1945-1956 w województwie śląskim/katowickim, Katowice 2012.
Gliwiccy obrońcy krzyża
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Gliwiccy obrońcy krzyża

Autor: Adam Dziurok, Bogusław Tracz
Wiosną 1960 r. doszło do głośnych protestów katolików w Nowej Hucie i Zielonej Górze. Zajścia te są już dobrze znane, czego nie można powiedzieć o kolejnym lokalnym wybuchu społecznym, który nastąpił w czerwcu tego samego roku w Gliwicach.
Grudzień 1970
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Grudzień 1970

Autor: Adam Dziurok
Władze komunistyczne PRL wydawały się w 1970 r. całkowicie nieświadome napiętej sytuacji społecznej. Wprowadzone w okresie przedświątecznym podwyżki cen podstawowych produktów spożywczych spotkały się z żywiołową reakcją robotników. Doprowadziło to do krwawej konfrontacji, która ostatecznie kosztowała Gomułkę stanowisko I sekretarza.
Imprezowe czwartki – działania władz komunistycznych wobec procesji Bożego Ciała w PRL na przykładzie województwa katowickiego
TYLKO U NAS
Artykuł

Imprezowe czwartki – działania władz komunistycznych wobec procesji Bożego Ciała w PRL na przykładzie województwa katowickiego

Autor: Adam Dziurok
Przez 40 lat komuniści podejmowali różne próby ograniczenia skali procesji Bożego Ciała, uważanej za najbardziej masową, powszechną i tradycyjną formę „demonstracji ulicznej”. Jedną z metod ograniczania frekwencji na tych uroczystościach było organizowanie tego dnia atrakcyjnych imprez i wycieczek.
Audio/Video

Jak SB rozpracowywała Kazimierza Kutza, Tadeusza Różewicza i Marię Koterbską? Kontrowersje wokół pogrzebu Zbigniewa Cybulskiego. I - prezentacja nieznanych, odkrytych w aktach bezpieki grafik Teofila Ociepki!

Autor: Bogusław Tracz, Adam Dziurok, Ryszard Mozgol, Józef Zalewski, Alicja Mironiuk-Nikolska
Audio/Video

Jaką rolę odgrywał Kościół Katolicki na Górnym Śląsku? Gdzie swoją posługę pełnił ks. Bernard Czernecki? Jakie represje spotykały kapłanów wspierających górniczą „Solidarność”?

Autor: Jędrzej Lipski, Adam Dziurok
Kadra bezpieki. Obsada stanowisk kierowniczych aparatu bezpieczeństwa w województwach śląskim/katowickim, bielskim i częstochowskim
Biblioteka cyfrowa

Kadra bezpieki. Obsada stanowisk kierowniczych aparatu bezpieczeństwa w województwach śląskim/katowickim, bielskim i częstochowskim

Autor: Adam Dziurok
Komunistyczny aparat bezpieczeństwa, jako istotny element systemu zniewolenia społeczeństwa, był instytucją służebną wobec rządzącej niepodzielnie krajem partii komunistycznej PPR/PZPR. Stanowił jej tarczę, miecz, oczy i uszy.
Komuniści na kolanach. O fałszywej pobożności elit władzy Polski „ludowej”
TYLKO U NAS
Artykuł

Komuniści na kolanach. O fałszywej pobożności elit władzy Polski „ludowej”

Autor: Adam Dziurok
Obraz najwyższych dygnitarzy komunistycznych klęczących podczas nabożeństw to nie fikcja – takie przypadki miały miejsce jeszcze kilka lat po wojnie, przed podjęciem otwartej akcji antykościelnej.
Koniec z klerykalnymi „sztuczkami teatralnymi” – epizody walki z Kościołem katolickim w okresie stalinizmu w województwie śląskim
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

Koniec z klerykalnymi „sztuczkami teatralnymi” – epizody walki z Kościołem katolickim w okresie stalinizmu w województwie śląskim

Autor: Adam Dziurok
Polityka eliminowania wpływów Kościoła katolickiego w społeczeństwie obejmowała niemal każdą jego aktywność w przestrzeni publicznej. Mechanizm ten, dotykający szeroko pojętej sfery kultury, zawłaszczanej przez władze komunistyczne do celów politycznych, dotyczył także przedstawień teatralnych.
Kontynuacja po przełomie
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Kontynuacja po przełomie

Autor: Adam Dziurok
Przesilenie polityczne Października ‘56 wyniosło do władzy Władysława Gomułkę , który, potępiając „wypaczenia minionego okresu”, wskazał równocześnie, że najlepszy model socjalizmu można zbudować tylko na „drodze demokratyzacji”.
Kruchtoizacja. Polityka władz partyjno-państwowych wobec Kościoła katolickiego w latach 1945-1956 w województwie śląskim/katowickim
Biblioteka cyfrowa

Kruchtoizacja. Polityka władz partyjno-państwowych wobec Kościoła katolickiego w latach 1945-1956 w województwie śląskim/katowickim

Autor: Adam Dziurok
Lata 1945–1956 były dla Kościoła katolickiego w Polsce okresem bolesnego zderzenia z ideologią i władzą komunistyczną. Niniejsza praca jest próbą ukazania mechanizmów prowadzonej wobec niego polityki władz partyjno-państwowych na obszarze województwa śląskiego/katowickiego.
Krzyż na ciężarówce. Wokół protestu gliwickiego w 1960 roku
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Krzyż na ciężarówce. Wokół protestu gliwickiego w 1960 roku

Autor: Adam Dziurok, Bogusław Tracz
W czerwcu 1960 r. w Gliwicach doszło do dużych protestów wiernych w związku z usunięciem przez władze krzyża postawionego w miejscu planowanej budowy kościoła.
Obóz Pracy w Świętochłowicach w 1945 roku. Dokumenty
Biblioteka cyfrowa

Obóz Pracy w Świętochłowicach w 1945 roku. Dokumenty

Autor: Adam Dziurok
Wyjaśnienie kwestii stosunków narodowościowych na Górnym Śląsku ma zasadnicze znaczenie dla zrozumienia sposobu funkcjonowania obozów pracy na tym terenie po zakończeniu II wojny światowej. Obóz w Świętochłowicach był jednym z wielu miejsc odosobnienia dla volksdeutschów, Niemców i osób uznanych za wrogo nastawione do wprowadzanego w Polsce ustroju komunistycznego.
Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918-1989

Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918-1989

Autor: Adam Dziurok, Marek Gałęzowski, Łukasz Kamiński, Filip Musiał
Wiek XX należał do najtrudniejszych w dziejach państwa i narodu polskiego. Niełatwo ten okres opisać, tym bardziej w syntetycznym skrócie. Naszym zamierzeniem było przedstawienie najnowszej historii Polski takiej, jaka była...
Protesty marcowe roku 1968
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Protesty marcowe roku 1968

Autor: Adam Dziurok
W bezbarwnym okresie „małej stabilizacji” rok 1968 przyniósł pierwszy za Gomułki moment przyspieszenia historii. Atmosfera zagęściła się już w czerwcu 1967 r., gdy wojna izraelsko-arabska na Bliskim Wschodzie niespodziewanie przyniosła wzrost napięcia w kraju.
Służba Bezpieczeństwa a sumienie kapłańskie
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Służba Bezpieczeństwa a sumienie kapłańskie

Autor: Adam Dziurok
Po roku 1956 SB stosowała wobec duchownych wyrafinowane formy werbunku. Najskuteczniejszą obroną przed nagabywaniem przez bezpiekę okazywała się wierność powołaniu kapłańskiemu.
Śląskie drogi Prymasa Wyszyńskiego
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Śląskie drogi Prymasa Wyszyńskiego

Autor: Adam Dziurok
Omawiając związki Stefana Wyszyńskiego z Górnym Śląskiem i jego mieszkańcami, przede wszystkim należy zauważyć, że został on prymasem dzięki Ślązakowi – kard. Augustowi Hlondowi, który musiał dostrzec w nim potencjał i osobowość zdolną do kierowania polskim Kościołem w mrocznych czasach komunizmu.
Audio/Video

Wydawnictwo IPN przedstawia... (26) Raporty Francuzów z II powstania śląskiego. Henryk Sławik oraz...

Autor: Jędrzej Lipski, Adam Dziurok, Grzegorz Bębnik, Tomasz Kurpierz
Zbrodnie stanu wojennego – aspekty prawne
Biblioteka cyfrowa

Zbrodnie stanu wojennego – aspekty prawne

Autor: Adam Dziurok
W ubiegłym roku minęło 35 lat od wprowadzenia stanu wojennego w Polsce. Rocznica ta dała asumpt do refleksji naukowej nad tym wydarzeniem, które wielu Polaków wciąż uważa za rodzaj „mniejszego zła”, nie dostrzegając ogromu cierpień i niegodziwości, jakie przyniosło.
Zrozumieć sprawy Górnego Śląska – referat dla kadr więzień i obozów z 1946 roku
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Zrozumieć sprawy Górnego Śląska – referat dla kadr więzień i obozów z 1946 roku

Autor: Adam Dziurok
Po zakończeniu II wojny światowej mieszkańcy Górnego Śląska byli często postrzegani przez pryzmat wpisania na niemiecką listę narodowościową i traktowani jako zaprzańcy sprawy polskiej. Takie przekonanie panowało też wśród funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa odpowiedzialnych za represyjną politykę komunistycznego państwa.
TEKSTY
TEMATY
Biblioteka cyfrowa
Audio/Video
English content
Księgarnia
Aktualności
Autorzy
O nas
Kontakt
Edukacja
postacie IPN
Spotkasz ich na Przystanku Historia
Józef Piłsudski, Anna Walentynowicz, mały Powstaniec – te trzy postacie przyjęliśmy jako symbolicznych reprezentantów trzech epok historii Polski w XX wieku – II Rzeczypospolitej, Polski pod rządami komunistów ale też Polski czasów II wojny światowej. Nasi bohaterowie kształtowali nie tylko dzieje Polski, ale też nasze wyobrażenia o wartościach moralnych: poświęcenia, odpowiedzialności, odwagi – dziś są już częścią historii, którą opisujemy. Temu ma służyć Przystanek Historia (autor zdjęcia małego Powstańca - Cezary Piwowarski)
Dowiedz się więcej
Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby dotrzeć do wszystkich właścicieli (i dysponentów praw autorskich) zdjęć i innych materiałów, które są wykorzystywane na niniejszym portalu. Wszelkie osoby i instytucje, do których nie udało nam się dotrzeć prosimy o kontakt z redakcją.
IPN
Copyright © 2023 Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu - Wszelkie prawa zastrzeżone. ISSN 2719-8510