Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

„Byłem tam ja i mój karabin maszynowy!”. Jan Kmiołek pseudonim Wir
Artykuł

„Byłem tam ja i mój karabin maszynowy!”. Jan Kmiołek pseudonim Wir

Autor: Elżbieta Strzeszewska
7 sierpnia 1952 r. stracono Jana Kmiołka ps. „Wir”, „Fala”, „Mazurek”. W latach 1947-1951 dowodzony przez niego oddział przeprowadził na terenie północnego Mazowsza ok. stu akcji zbrojnych. Jego śmierć była wynikiem wprowadzenia do oddziału agenta, który wystawił go UB.
„Orlik” – zrobiony w amnestię
Artykuł

„Orlik” – zrobiony w amnestię

Autor: Elżbieta Strzeszewska
Żołnierz Narodowych Sił Zbrojnych i Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Uczestniczył w wielu akcjach antykomunistycznego podziemia na północnym Mazowszu, m.in. w uwolnieniu żołnierzy AK i NSZ z aresztu UB w Krasnosielcu. Po skazaniu na śmierć przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie, został zamordowany w komunistycznym więzieniu przy Rakowieckiej. Jego ukryte na „Łączce” szczątki, po 61 latach, odnalazł dopiero IPN.
„Rój” poluje na generała. Próba porwania Piotra Jaroszewicza
Artykuł

„Rój” poluje na generała. Próba porwania Piotra Jaroszewicza

Autor: Elżbieta Strzeszewska
W 1950 r. żołnierze Narodowego Zjednoczenia Wojskowego pod dowództwem starszego sierżanta Mieczysława Dziemieszkiewicza ps. „Rój” podjęli próbę porwania wiceministra obrony narodowej i późniejszego premiera, gen. Piotra Jaroszewicza.
„Rój” w Pomiechówku
Artykuł

„Rój” w Pomiechówku

Autor: Elżbieta Strzeszewska
Tamtego dnia na stacji PKP w Pomiechówku, w trakcie akcji zbrojnej przeprowadzonej przez żołnierzy podziemia niepodległościowego, rozegrały się sceny niczym z amerykańskiego westernu.
„Tygrys” ucieka KBW. Potyczka w Pniewie Wielkim
Artykuł

„Tygrys” ucieka KBW. Potyczka w Pniewie Wielkim

Autor: Elżbieta Strzeszewska
12 lipca 1948 r. walkę stoczyli żołnierze Narodowego Zjednoczenia Wojskowego z patrolu sierż. Ildefonsa Tadeusza Żbikowskiego ps. „Tygrys” z oddziałami KBW i UB w Pniewie Wielkim w powiecie ciechanowskim.
„Vis” i czternaście kul. Śmierć starszego strzelca Jana Żbikowskiego
Artykuł

„Vis” i czternaście kul. Śmierć starszego strzelca Jana Żbikowskiego

Autor: Elżbieta Strzeszewska
29 sierpnia 1948 r., w walce z funkcjonariuszami UB i żołnierzami Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, poległ starszy strzelec Jan Żbikowski ps. „Kmicic”, „Mucha” – żołnierz oddziału Narodowego Zjednoczenia Wojskowego dowodzonego przez starszego sierżanta Mieczysława Dziemieszkiewicza ps. „Rój”.
„Walczyłem 8 lat z komunistami i teraz wam się nie poddam!”. Ostatnia walka „Puszczyka”
Artykuł

„Walczyłem 8 lat z komunistami i teraz wam się nie poddam!”. Ostatnia walka „Puszczyka”

Autor: Elżbieta Strzeszewska
5 lipca 1953 r. żołnierze oddziału Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, działającego pod dowództwem Wacława Grabowskiego ps. „Puszczyk” w powiatach: mławskim, przasnyskim, działdowskim oraz ciechanowskim, stoczyli swoją ostatnią walkę.
„Wyrażono pogląd, że wydobywanie tych zwłok […] jest niewskazane”
Artykuł

„Wyrażono pogląd, że wydobywanie tych zwłok […] jest niewskazane”

Autor: Elżbieta Strzeszewska
Na kilka tygodni przed Poznańskim Czerwcem członkowie aparatu represji dyskutowali o podległości służbowej osób wykonujących wyroki śmierci oraz trybie postępowania z ciałami straconych. Uczestnicy dali swoimi decyzjami świadectwo przywiązania do dotychczasowych, stalinowskich praktyk.

Elżbieta Strzeszewska

Absolwentka historii Uniwersytetu Warszawskiego oraz Podyplomowego Studium Administracji (UW) i Podyplomowych Studiów Edytorskich (Instytut Badań Literackich PAN w Warszawie). Pracownik pionu archiwalnego Instytutu Pamięci Narodowej od 2000 r. Autorka tekstów dotyczących najnowszej historii północnego Mazowsza publikowanych na portalu Facebook Archiwum IPN.
Jerzy Dziemieszkiewicz „Żbik”
Artykuł

Jerzy Dziemieszkiewicz „Żbik”

Autor: Elżbieta Strzeszewska
W kartotece zdjęć sygnalitycznych, przechowywanej w Archiwum IPN, znajdują się zdjęcia młodego mężczyzny, wykonane 24 sierpnia 1949 r. w Powiatowym Urzędzie Bezpieczeństwa Publicznego w Ciechanowie. Zdjęcia te przedstawiają jednego z synów Adama i Stefanii ze Świerczewskich, żołnierza Narodowego Zjednoczenia Wojskowego.
Matka partyzantów – sprawa Stefanii Dziemieszkiewiczowej
Artykuł

Matka partyzantów – sprawa Stefanii Dziemieszkiewiczowej

Autor: Elżbieta Strzeszewska
Istotną rolę w zwalczaniu podziemia niepodległościowego odgrywały inwigilacja oraz represje skierowane przez bezpiekę przeciwko rodzinom członków podziemnych organizacji.
Mieczysław Dziemieszkiewicz ps. „Rój (1925-1951)
Artykuł

Mieczysław Dziemieszkiewicz ps. „Rój (1925-1951)

Autor: Elżbieta Strzeszewska
W nocy z 13 na 14 kwietnia 1951 r., w wyniku obławy funkcjonariuszy UB i MO, przy udziale żołnierzy KBW, poległ w walce st. sierż. Mieczysław Dziemieszkiewicz „Rój”, żołnierz NSZ i Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, dowódca jednego z najdłużej walczących z komunistami oddziałów NZW.
Ostatni bój „Pilota”
Artykuł

Ostatni bój „Pilota”

Autor: Elżbieta Strzeszewska
23 czerwca 1950 r., w nierównej walce z żołnierzami Korpusu Bezpieczeństwa Publicznego i funkcjonariuszami bezpieki polegli członkowie patrolu Władysława Grudzińskiego ps. „Pilot”, należącego do oddziału Narodowego Zjednoczenia Wojskowego pod dowództwem st. sierż. Mieczysława Dziemieszkiewicza ps. „Rój”.
Ostatni bój „Roja”
Artykuł

Ostatni bój „Roja”

Autor: Elżbieta Strzeszewska
Mieczysław Dziemieszkiewicz ps. „Rój”, żołnierz Narodowych Sił Zbrojnych i Narodowego Zjednoczenia Wojskowego poległ w walce w trakcie obławy zorganizowanej przez żołnierzy Korpusu Bezpieczeństwa Publicznego oraz funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego i Milicji Obywatelskiej.
Podpułkownik Stanisław Borodzicz
Biogram / Biografia

Podpułkownik Stanisław Borodzicz

Autor: Elżbieta Strzeszewska
7 lutego 2007 r. zmarł Stanisław Borodzicz ps. „Wiejski”, „War”, „Zarzyc”, podpułkownik Wojska Polskiego, żołnierz podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego, działający na terenie północnego Mazowsza, wielki admirator ziemi ciechanowskiej.
Prezent na rocznicę
Artykuł

Prezent na rocznicę

Autor: Elżbieta Strzeszewska
Na stacji PKP w Gołotczyźnie oddział „Roja” pojawił się ok. 21.10. Trzech z żołnierzy udało się do poczekalni stacyjnej, gdzie zatrzymali i wylegitymowali znajdujące się tam osoby. Czwarty wszedł do budki na przejeździe i zakazał dróżnikowi kontynuowania pracy. Rozpoczęła się akcja zatrzymania i kontroli nadciągającego pociągu.
Radiostacja z wyrokiem śmierci. Zasadzka na członków oddziału Narodowego Zrzeszenia Wojskowego
Artykuł

Radiostacja z wyrokiem śmierci. Zasadzka na członków oddziału Narodowego Zrzeszenia Wojskowego

Autor: Elżbieta Strzeszewska
16 września 1951 r. w walce z wojskiem KBW oraz funkcjonariuszami UB polegli żołnierze oddziału partyzanckiego NZW – Franciszek Kmiołek ps. „Bogdan”, Franciszek Ampulski ps. „Tęcza” oraz Julian Nasiadko ps. „Ostry”.
Roman Dziemieszkiewicz „Adam”, „Pogoda”
Artykuł

Roman Dziemieszkiewicz „Adam”, „Pogoda”

Autor: Elżbieta Strzeszewska
Zgodnie z najbardziej znaną wersją śmierci tego żołnierza podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego, 30 października 1945 r. został zastrzelony przez żołnierzy sowieckich na dworcu lub w okolicach dworca kolejowego w Ciechanowie, gdy stanął w obronie napastowanej przez tych żołnierzy dziewczyny bądź (według innego przekazu) po próbie uniemożliwienia grabieży przez czerwonoarmistów butów.
Rozbicie ubeckiego więzienia
Artykuł

Rozbicie ubeckiego więzienia

Autor: Elżbieta Strzeszewska
W nocy z 25 na 26 listopada 1946 r. żołnierze Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość Obwodów Ostrów Mazowiecka i Pułtusk przeprowadzili wspólnie niezwykle spektakularną, zbrojną akcję, w trakcie której uwolniono ok. 65 członków podziemia niepodległościowego, przetrzymywanych w więzieniu w Pułtusku.