Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża. Ruch jak dynamit
Artykuł

Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża. Ruch jak dynamit

Autor: Cecylia Kuta
Na fali pogłębiającego się kryzysu gospodarczego i narodzin zorganizowanej opozycji demokratycznej powstały Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża. 29 kwietnia 1978 r. ogłoszono ich deklarację założycielską; jej sygnatariuszami byli Andrzej Gwiazda, Antoni Sokołowski i Krzysztof Wyszkowski.
Wszyscy za jednego
Artykuł

Wszyscy za jednego

Autor: Joanna Żelazko
17 stycznia 1945 r. do Łowicza wkroczyły oddziały Armii Czerwonej. Po ponad pięciu latach niemieckiej okupacji mieszkańcom wydawało się, że odzyskali wolność. Tymczasem już kilkanaście dni później, funkcjonariusze urzędu bezpieczeństwa rozpoczęli aresztowania żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego.
Wygórowana cena za słaby żart
Artykuł

Wygórowana cena za słaby żart

Autor: Adam Dziuba
W zniewolonym i ubezwłasnowolnionym społeczeństwie PRL narzucony siłą kult Józefa Stalina starano się chociaż ośmieszyć zjadliwymi dowcipami. Funkcjonariusze aparatu represji kpiny z sowieckiego tyrana traktowali jako „wrogą propagandę” i bezlitośnie karali.
Wyroki śmierci jako metoda walki z konspiracją niepodległościową
Artykuł

Wyroki śmierci jako metoda walki z konspiracją niepodległościową

Autor: Joanna Żelazko
Wyrok śmierci to najwyższa sankcja, jaką dysponuje system prawny. Jej wykorzystywanie budziło i nadal budzi liczne emocje. Z tego względu w wielu krajach nie orzeka się go lub nie wykonuje. W Polsce ostatni wyrok śmierci został wykonany w 1988 r. Później kara ta była jeszcze orzekana, ale nie wykonywana. Całkowicie zniesiona została w Kodeksie Karnym z 1997 r.
Wyspy Sołowieckie  – wzorzec systemu Gułag
Artykuł

Wyspy Sołowieckie – wzorzec systemu Gułag

Autor: Adam Hlebowicz
Archipelag Wysp Sołowieckich znajduje się na północy Rosji, na Morzu Białym, ok. 150 km od koła podbiegunowego. To sześć większych wysp, z Wielką Sołowiecką i Anzerem na czele, oraz około stu niewielkich wysepek.
Wywózki akowców w głąb Związku Sowieckiego
Artykuł

Wywózki akowców w głąb Związku Sowieckiego

Autor: Marcin Chorązki
Wojska sowieckie do Krakowa wkroczyły 18 stycznia 1945 r. Na początku lutego były już w Białej. „Smiersz” i NKWD od razu rozpoczęły likwidację struktur Polskiego Państwa Podziemnego na terenie Okręgu Kraków Armii Krajowej.
Zakazana poezja. Sprawa Konrada Doberschuetza
Artykuł

Zakazana poezja. Sprawa Konrada Doberschuetza

Autor: Piotr Grzelczak
Brawurowy żołnierz AK i WSGO „Warta”, więzień NKWD i UB, a także niezwykle utalentowany dziennikarz i poeta. W 1959 roku skazany na 3 lata więzienia za twórczość „szkalującą ustrój demokratyczno-ludowy PRL”.
Zakonnice na wygnaniu
Artykuł

Zakonnice na wygnaniu

Autor: Bartłomiej Noszczak
Antyklerykalne fobie włodarzy Polski Ludowej prowadziły do skrajności. Ich wyrazem było m.in. uwięzienie w sierpniu 1954 r. podejrzanych o proniemieckie sympatie zakonnic w zamkniętych obiektach – swoistych obozach pracy przymusowej.
Zakonnik, redaktor, męczennik
Biogram / Biografia

Zakonnik, redaktor, męczennik

Autor: Małgorzata Żuławnik
Podczas apelu 29 lipca 1941 roku zastępca komendanta obozu Karl Fritzsch wytypował dziesięciu więźniów, którzy mieli zginąć śmiercią głodową. Była to kara – a zarazem przestroga dla innych – za ucieczkę jednego z osadzonych w KL Auschwitz. Wśród skazańców znalazł się jeden ochotnik.
Zamknąć Hutę Siechnice
Artykuł

Zamknąć Hutę Siechnice

Autor: Grzegorz Waligóra
W drugiej połowie lat 80. XX wieku, przede wszystkim za sprawą Ruchu „Wolność i Pokój” środowiska opozycyjne w PRL zaczęły zwracać uwagę na problemy związane z ochroną środowiska. Dezaprobata wobec działań niszczących środowisko była zarazem sprzeciwem wobec systemu.
Zapomniany bohater
Artykuł

Zapomniany bohater

Autor: Agnieszka Kostrzewa
„Więzień Szewczyk jako były podpułkownik przejawiał wrogość do Polski Ludowej. Do personelu więziennego ustosunkowany był biernie, natomiast we współżyciu z więźniami utrzymuje głęboki solidaryzm” - 17 kwietnia 1954 r. pisał w opinii o tym cichociemnym, żołnierzu Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i Armii Krajowej, naczelnik Więzienia Karnego we Wronkach.
Zbigniew Simoniuk (1949-1983) – ofiara stanu wojennego
Artykuł

Zbigniew Simoniuk (1949-1983) – ofiara stanu wojennego

Autor: Bożena Koszel-Pleskaczuk
Zbrodnie komunistyczne to czyny popełnione przez funkcjonariuszy państwa komunistycznego względem osób bądź grup polegające na stosowaniu represji lub w inny sposób godzące w prawa człowieka. Polegały one często na prześladowaniu i karaniu przeciwników politycznych celem stłumienia dążeń wolnościowych.
Zbrodnia i kłamstwa
Artykuł

Zbrodnia i kłamstwa

Autor: Dobrosław Rodziewicz
14 maja 1983 r. w szpitalu w Warszawie zmarł w wyniku obrażeń narządów jamy brzusznej Grzegorz Przemyk, syn poetki i działaczki opozycyjnej Barbary Sadowskiej. Stało się to trzy dni przed jego 19. urodzinami, dwa dni po skatowaniu go przez trzech milicjantów w komisariacie przy ul. Jezuickiej.
Zbrodnie Wehrmachtu we wrześniu 1939 r. na terenie powiatu stopnickiego (buskiego)
Artykuł

Zbrodnie Wehrmachtu we wrześniu 1939 r. na terenie powiatu stopnickiego (buskiego)

Autor: Karolina Trzeskowska-Kubasik
Sytuacja militarna w powiecie stopnickim (buskim) we wrześniu 1939 podobnie jak i w innych rejonach Polski była bardzo ciężka. Oprócz druzgocącej przewagi liczebnej i technicznej nieprzyjaciela, poważnym problemem na tym terenie pozostawała kwestia braku rozpoznania sił wojsk niemieckich.
Zdawało się im, że go unicestwili…
Wywiad

Zdawało się im, że go unicestwili…

Autor: ks. Antoni Poniński, Katarzyna Maniewska
"Dzień był pochmurny. Ulica, przy której stał budynek sądu – zamknięta dla ruchu. Wszędzie milicyjne wozy. Na wewnętrznym dziedzińcu sądu – pojazd z armatką wodną. Nad tym wszystkim krążył helikopter. I ta pustka dookoła…" O procesie toruńskim z ks. Antonim Ponińskim rozmawia Katarzyna Maniewska.
Zmarnowana dekada
Artykuł

Zmarnowana dekada

Autor: Włodzimierz Suleja
Przejęcie władzy przez ekipę Gierka nie kończyło walk frakcyjnych w kręgu partyjnych elit, ale raczej je nasilało. Z krwawo stłumionego protestu robotników Wybrzeża nie wyciągano bowiem wniosków zmierzających do usprawnienia mechanizmów rządzenia, zamiast tego sięgając po doraźne, koteryjne korzyści.
Zmartwychwstały
Biogram / Biografia

Zmartwychwstały

Autor: Dariusz Węgrzyn
Wbrew tytułowi niniejszy tekst nie ma nic wspólnego z kwestiami religii, a tym bardziej życia pozagrobowego. Omawiam w nim historie człowieka, którzy w świetle prawa został uznany za zmarłego, by potem sądownie znowu wrócić na do świata żywych. Wydaje to się absurdalne, ale niekoniecznie takie jest.
Zofia Łuszczkiewicz. W służbie Bogu, ludziom i Polsce
Biogram / Biografia

Zofia Łuszczkiewicz. W służbie Bogu, ludziom i Polsce

Autor: Ewa Wójcicka
Siostra Izabela, jak brzmiało jej imię zakonne, niemal całe swoje dorosłe życie poświęciła służbie Bogu. Okazała również swój głęboki patriotyzm, angażując się w walkę z niemieckim okupantem w okresie II wojny światowej, a po jej zakończeniu w działalność niepodległościową.
Zrozumieć sprawy Górnego Śląska – referat dla kadr więzień i obozów z 1946 roku
Artykuł

Zrozumieć sprawy Górnego Śląska – referat dla kadr więzień i obozów z 1946 roku

Autor: Adam Dziurok
Po zakończeniu II wojny światowej mieszkańcy Górnego Śląska byli często postrzegani przez pryzmat wpisania na niemiecką listę narodowościową i traktowani jako zaprzańcy sprawy polskiej. Takie przekonanie panowało też wśród funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa odpowiedzialnych za represyjną politykę komunistycznego państwa.
Zsyłka na Syberię
Wspomnienie

Zsyłka na Syberię

Autor: Sabina Potoczak
„Jak się coś dzieje, ktoś kogoś bije, to mnie się dziecięce lata przypominają, jak mnie bił enkawudzista” – wspomina Sabina Potoczak, w 1940 r. z czwórką rodzeństwa i matką wywieziona do sowieckiego łagru.
Żołnierz Kościoła. Ks. ppłk Józef Zator-Przytocki „Czeremosz” (1912–1978)
Artykuł

Żołnierz Kościoła. Ks. ppłk Józef Zator-Przytocki „Czeremosz” (1912–1978)

Autor: Anna Dymek
W czasie wojny był dziekanem Okręgu Krakowskiego Armii Krajowej – po wojnie więźniem Mokotowa, Rawicza i Wronek.
Życie w cieniu Zbrodni Katyńskiej
Artykuł

Życie w cieniu Zbrodni Katyńskiej

Autor: Joanna Żelazko
17 września dwa razy zmienił jej życie. W 1939 r. – po agresji sowieckiej – do niewoli dostał się jej ojciec; zamordowało go NKWD w Charkowie. W 1950 r. – po spotkaniu w gronie znajomych – sama trafiła do więzienia i dwa miesiące później została skazana za „rozpowszechnianie kłamstwa katyńskiego”.