Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

Tagi Opozycja w PRL

Opozycja w PRL

Początki rewolucji powielaczowej. Katolicki Uniwersytet Lubelski

Początki rewolucji powielaczowej. Katolicki Uniwersytet Lubelski

Autor: Małgorzata Ocias-Butkiewicz, Wojciech Butkiewicz

Jesteśmy rocznikiem ’56 i na KUL przyszliśmy w 1975 r., w połowie dekady gierkowskiej. Katolicki Uniwersytet Lubelski to wówczas jedyna wyższa uczelnia katolicka od Łaby po Kamczatkę i nie było na niej studium wojskowego, nie wykładano filozofii marksistowskiej, a dzięki protestowi studentów w 1973 r. nie założono struktur Socjalistycznego Związku Studentów Polskich.

Pod parasolem Kościoła

Pod parasolem Kościoła

Autor: Bogusław Tracz

W nocy z 12 na 13 grudnia roku 1981 na rogatkach polskich miast stanęły czołgi, a na ulicach pojawiły się patrole złożone z funkcjonariuszy milicji i żołnierzy. Jeszcze przed północą rozpoczęły się aresztowania.

Podziemne pismo inne niż wszystkie

Podziemne pismo inne niż wszystkie

Autor: Jan Olaszek

W listopadzie 1984 r. zaczęło ukazywać się wyjątkowe pismo podziemne. „Przegląd Wiadomości Agencyjnych” spośród kilku tysięcy wydawanych w PRL poza cenzurą wyróżniał się nieszablonowymi treściami i świetną jakością druku.

Politechnika Wrocławska – krótki kurs historii opozycji solidarnościowej

Politechnika Wrocławska – krótki kurs historii opozycji solidarnościowej

Autor: Agnieszka Klarman

Politechnika Wrocławska – jedna z pierwszych państwowych wyższych szkół we Wrocławiu – została utworzona w 1945 r. przez pracowników naukowych przedwojennej Politechniki Lwowskiej i Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie w budynkach po niemieckiej Wyższej Szkole Technicznej (Technische Hochschule).

Polska Partia Niepodległościowa

Polska Partia Niepodległościowa

Autor: Grzegorz Wołk

Oﬁcjalnie Polska Partia Niepodległościowa ogłosiła swoje powstanie 22 stycznia 1985 r., lecz jej początki sięgają kilka lat wstecz. Już w założonej w 1979 r. Konfederacji Polski Niepodległej istniało środowisko o orientacji narodowej i niepodległościowej.

Poświęcili życie dla Niepodległej – bohaterowie Solidarności

Poświęcili życie dla Niepodległej – bohaterowie Solidarności

Autor: Katarzyna Lisiecka

Działalność opozycji antykomunistycznej w PRL zakończyła się zwycięstwem. Upadł komunizm, mamy wolny, niepodległy kraj, demokratycznie wybierane rządy. Zwycięstwo zostało jednak okupione wielkimi wyrzeczeniami i ciężką pracą, a nawet cierpieniami działaczy i ich rodzin.

Powołanie Komitetu Obrony Robotników

Powołanie Komitetu Obrony Robotników

Autor: Jacek Wróbel

22-23 września 1976 roku powstał Komitet Obrony Robotników. 22 września zdecydowano o powstaniu Komitetu, a 23 września opublikowano sygnowany przez grupę inicjatywną „Apel do społeczeństwa i władz PRL”.

Powstanie „Solidarności” w Jarosławiu

Powstanie „Solidarności” w Jarosławiu

Autor: Artur Brożyniak

W roku 1980 głównym skupiskiem zakładów przemysłowych na terenie województwa przemyskiego był Jarosław. 24 sierpnia tego roku pracownicy Huty Szkła „Jarosław” wysunęli postulaty płacowe i ogłosili swoją solidarność ze strajkującymi robotnikami Wybrzeża.

Poznać smak Czynu. Antoni Libera

Poznać smak Czynu. Antoni Libera

Autor: Justyna Błażejowska

Jako młody i zdolny krytyk literacki powinien „bujać w obłokach ezoterycznej poezji”. Mimo to chciał poznać smak Czynu. Zawodowo zajmował się twórczością Samuela Becketta, więc niezwykle dotkliwie odczuwał szykanę w postaci trwającego latami braku możliwości opuszczania granic PRL.

Prasa spod znaku „Solidarności”

Prasa spod znaku „Solidarności”

Autor: Jarosław Neja

Skalę społecznego poruszenia na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim po Sierpniu 1980 dobrze oddawał dynamiczny, żywiołowy rozwój niezależnej prasy.

Proces Andrzeja Słowika i Jerzego Kropiwnickiego

Proces Andrzeja Słowika i Jerzego Kropiwnickiego

Autor: Sebastian Pilarski

Represje sądowe były tą formą prześladowania społeczeństwa, z której komunistyczny reżim szczególnie chętnie korzystał po 13 grudnia 1981 r.

Procesy polityczne w Krakowie w stanie wojennym

O TYM SIĘ MÓWI

Procesy polityczne w Krakowie w stanie wojennym

Autor: Monika Komaniecka-Łyp

W okresie stanu wojennego wymiar sprawiedliwości, obok aparatu bezpieczeństwa, stał się głównym organem represji wykorzystywanym wobec działaczy opozycji. Działaczom zdelegalizowanej „Solidarności” wytoczono procesy polityczne m.in. za udział w strajkach i niepodporządkowanie się przepisom.

Prymas wobec rolniczej „Solidarności”

Prymas wobec rolniczej „Solidarności”

Autor: Andrzej W. Kaczorowski

Zaangażowanie kard. Stefana Wyszyńskiego na rzecz powstających po sierpniu 1980 r. związków zawodowych rolników indywidualnych prof. Andrzej Stelmachowski nazwał „ostatnią wielką akcją społeczną Prymasa Tysiąclecia”.

Prymas Wyszyński – prekursor Solidarności

Prymas Wyszyński – prekursor Solidarności

Autor: Paweł Skibiński

Kardynał Stefan Wyszyński doczekał się bodaj pięciu biografii, z których rekordowa ma objętość dwudziestu tomów. Niewątpliwie był postacią wyjątkową, a przecież wciąż mamy trudności z interpretacją jego dokonań, także tych z lat 1980-1981. Dlaczego tak się dzieje?

Przełomowy czerwiec

Przełomowy czerwiec

Autor: Cecylia Kuta

Czerwiec ’76 – jak przyjęło się dziś określać robotnicze protesty z 25 czerwca 1976 roku – był przez wiele lat tym spośród „polskich miesięcy”, który „cieszył się mniejszym zainteresowaniem badaczy”.

Przemilczany twórca hymnu „Solidarności”. Jerzy Narbutt (1925–2011)

Przemilczany twórca hymnu „Solidarności”. Jerzy Narbutt (1925–2011)

Autor: Cecylia Kuta

Świętując kolejne rocznice narodzin „Solidarności”, powinniśmy także pamiętać o twórcy związkowego hymnu – człowieku, który przez wiele lat był wymazywany ze społecznej świadomości.

Pulitzer a sprawa kwidzyńska

Pulitzer a sprawa kwidzyńska

Autor: Grzegorz Wołk

Praca reportera w obcym kraju targanym wewnętrznym konfliktem, z dynamicznie zmieniającą się sytuacją polityczną, nigdy nie należała do łatwych. Podobnie było w Polsce po wprowadzeniu stanu wojennego w grudniu 1981 r.

Radio Olsztyn a wybory parlamentarne w 1989 roku

Radio Olsztyn a wybory parlamentarne w 1989 roku

Autor: Piotr Kardela

Przed wyborami do sejmu kontraktowego w czerwcu 1989 r. ważne dla władzy, jak i opozycji na Warmii i Mazurach, były w kampanii wyborczej bloki wyborcze emitowane w Radiu Olsztyn. Po ośmiu latach nieobecności w eterze pojawili się zwolnieni w stanie wojennym dziennikarze związani z „Solidarnością”.

Reżim Jaruzelskiego deportuje z PRL Kornela Morawieckiego - film SB

Reżim Jaruzelskiego deportuje z PRL Kornela Morawieckiego - film SB

Gdy komunistyczny reżim Jaruzelskiego przygotowywał się z wolna do podjęcia rozmów z tzw. konstruktywną opozycją, ludziom Moskwy w Warszawie niezbędne wydało się pozbycie się człowieka, który odrzucał jakiekolwiek rozmowy z komunistami. Ten film SB pokazuje wyrzucenie z PRL Kornela Morawieckiego, przywódcy "Solidarności Walczącej", 4 maja 1988 r.

Rolnicy „okrągłego stołu”

Rolnicy „okrągłego stołu”

Autor: Andrzej W. Kaczorowski

Związkowcy wiejscy byli wśród pierwszych, którzy poparli rozmowy „okrągłego stołu”. Wkrótce okazali się także bezspornymi beneficjentami wyborów kontraktowych.

ROPCiO 1977-2017. Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela

Biblioteka cyfrowa

ROPCiO 1977-2017. Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela

Autor: Grzegorz Waligóra

Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO), a właściwie Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela w Polsce, bo tak brzmiała jego pełna nazwa, powstał 25 marca 1977 r., a więc kilka miesięcy po powołaniu do życia Komitetu Obrony Robotników (KOR). Była to kolejna próba tworzenia w Polsce jawnie działającej opozycji politycznej.

Rozbicie organizacji „Ruch” w przeddzień planowanego podpalenia muzeum Lenina w Poroninie

Rozbicie organizacji „Ruch” w przeddzień planowanego podpalenia muzeum Lenina w Poroninie

Autor: Jacek Wróbel

20 czerwca 1970 r. rozpoczęły się aresztowania osób związanych z organizacją „Ruch”, co doprowadziło do jej rozbicia w przeddzień planowanej akcji podpalenia muzeum Lenina w Poroninie na Podhalu.

Ruch Wolność i Pokój a „desakralizacja” Ludowego Wojska Polskiego

Ruch Wolność i Pokój a „desakralizacja” Ludowego Wojska Polskiego

Autor: Dariusz Zalewski

Ruch Wolność i Pokój odegrał ważną rolę w procesie demistyfikacji komunistycznej armii. Jego aktywność w tym względzie skłania jednak również do zastanowienia się nad przyczynami dość pozytywnego stosunku do wojska w okresie PRL, mimo zaangażowania LWP w utrwalanie systemu komunistycznego.

Rzeszowskie gry operacyjne

Rzeszowskie gry operacyjne

Autor: Janusz Borowiec

Inicjatywom Solidarności Walczącej w Rzeszowie ton nadawali tacy zasłużeni działacze, jak Antoni Kopaczewski, Andrzej Kucharski i Janusz Szkutnik. Służbie Bezpieczeństwa udało się jednak umieścić swoją agenturę w ścisłym kierownictwie organizacji.

Samarytanie ze Służby Bezpieczeństwa

Samarytanie ze Służby Bezpieczeństwa

Autor: Grzegorz Majchrzak

W PRL wszystkie sfery życia znajdowały się pod kontrolą aparatu bezpieczeństwa. Nie inaczej było z pogrzebami, tak dygnitarzy partyjnych i rządowych, jak i działaczy opozycji oraz ich rodzin, a także ofiar „organów porządkowych” (np. w Grudniu ’70 czy pacyfikacji kopalni „Wujek” w grudniu 1981 r.).

Siedlisko opozycji. Katolicki Uniwersytet Lubelski

WARTO WIEDZIEĆ

Siedlisko opozycji. Katolicki Uniwersytet Lubelski

Autor: Stefan Szaciłowski

W lipcu 1944 r. KUL wznowił działalność jako pierwsza polska uczelnia. Stał się jednocześnie azylem dla wykładowców zasłużonych w konspiracji akowskiej oraz dla studentów – niedawnych żołnierzy podziemia. Wydarzenia Marca ’68 spowodowały, że schronili się tu relegowani z innych uczelni uczestnicy studenckich protestów z całej Polski. A w latach siedemdziesiątych…

Sierpień ‘80 na Podbeskidziu

Sierpień ‘80 na Podbeskidziu

Autor: Dariusz Węgrzyn

Termin „Podbeskidzie” do dziś budzi kontrowersje. By nie rozwodzić się na jego temat i nie wchodzić w spory i polemiki, można w wielkim skrócie powiedzieć, że obejmuje on geograficznie obszar województwa bielskiego istniejącego w latach 1975-1998 z siedzibą władz administracyjnych w Bielsku-Białej.

Sierpień ’80 w Gdańsku

Sierpień ’80 w Gdańsku

Autor: Arkadiusz Kazański

O wybuchu strajku w Gdańsku przesądziło to, że na pięć miesięcy przed przejściem na emeryturę, 7 sierpnia 1980 r., zwolniono z pracy w Stoczni Gdańskiej im. Lenina Annę Walentynowicz, zasłużoną i uczciwą pracownicę, odznaczoną wcześniej Brązowym, Srebrnym, a w 1979 r. Złotym Krzyżem Zasługi.

Solidarność – relacja międzyosobowa

Solidarność – relacja międzyosobowa

Autor: Piotr Klimczak

Solidarność z początku lat osiemdziesiątych była w swej najgłębszej warstwie międzyosobową relacją łączącą większość ówczesnego polskiego społeczeństwa, przejawiającą się w ludzkich postawach, decyzjach, działaniach i dziełach.

Solidarność na ulicach

Solidarność na ulicach

Autor: Kinga Hałacińska

O Piotrze Rzewuskim słyszało niewielu, a przecież jest to z pewnością jeden z najbardziej wytrwałych i bezkompromisowych opozycjonistów lat osiemdziesiątych.

Solidarny. Jan Paweł II wobec Solidarności w latach 1980–1981

Solidarny. Jan Paweł II wobec Solidarności w latach 1980–1981

Autor: Andrzej Grajewski

Dla papieża Jana Pawła II powstanie NSZZ „Solidarność” było nie tylko czynnikiem zmieniającym sytuację w Polsce i całym bloku wschodnim, lecz także inspiracją do refleksji o roli związków zawodowych we współczesnym świecie i o relacjach między kapitałem a pracą.

Spotkanie korowców z kardynałem Wojtyłą

Spotkanie korowców z kardynałem Wojtyłą

Autor: Justyna Błażejowska

Spotkanie kard. Karola Wojtyły z członkami powołanego we wrześniu 1976 r. Komitetu Obrony Robotników okazało się jednym z najbardziej doniosłych momentów w dziejach KOR i KSS „KOR”.

Sprawa dwóch milionów

Sprawa dwóch milionów

Autor: Paweł Piotr Warot

Zdążyła już obrosnąć legendą sprawa 80 milionów złotych dolnośląskiej „Solidarności”, na których komuniści po wprowadzeniu stanu wojennego nie zdołali położyć łapy. Mało kto dziś pamięta, że warmińsko-mazurska „Solidarność” również miała swoją sprawę… w tym wypadku 2 milionów. Niestety sprawa pieniędzy olsztyńskiego Zarządu Regionu miała bardziej dramatyczny przebieg i do dziś budzi wiele pytań, na które z trudem przychodzą odpowiedzi.

Sprzeciw wobec ugody przy „okrągłym stole”

Sprzeciw wobec ugody przy „okrągłym stole”

Autor: Krzysztof Brzechczyn

Likwidacji komunizmu, całkowicie wolnych wyborów i uwłaszczenia społeczeństwa domagali się w 1989 r. opozycjoniści skupieni wokół Kornela Morawieckiego. Były to postulaty idące znacznie dalej, niż chciała grupa Lecha Wałęsy.

Sprzeciw wobec zmian konstytucji PRL. Narodziny jawnej opozycji antykomunistycznej

Sprzeciw wobec zmian konstytucji PRL. Narodziny jawnej opozycji antykomunistycznej

Autor: Cecylia Kuta

Poprawki do ustawy zasadniczej, które teoretycznie potwierdzały jedynie stan faktyczny – dominację PZPR i zależność Polski od Związku Sowieckiego – zmobilizowały do działania ludzi krytycznych wobec systemu. Tak w połowie lat siedemdziesiątych narodziła się w PRL zorganizowana opozycja.

Studencka solidarność odpowiedzią na zamordowanie Stanisława Pyjasa

Studencka solidarność odpowiedzią na zamordowanie Stanisława Pyjasa

Autor: Cecylia Kuta

7 maja 1977 r. na klatce schodowej kamienicy przy ul. Szewskiej 7 w Krakowie znaleziono ciało Stanisława Pyjasa, studenta polonistyki i filozofii UJ, współpracownika Komitetu Obrony Robotników. Według środowisk opozycyjnych śmierć była skutkiem pobicia przez SB. Władze twierdziły, iż Pyjas spadł ze schodów.

Studencki Komitet Solidarności w Kielcach

Studencki Komitet Solidarności w Kielcach

Autor: Edyta Krężołek

Pod koniec lat 70. XX wieku Kielce były niewielkim ośrodkiem akademickim, ale również tutaj docierali emisariusze studenckich środowisk opozycyjnych, głównie z Krakowa.

Sylwester inny niż wszystkie

Sylwester inny niż wszystkie

Autor: Grzegorz Majchrzak

Osadzeni na Rakowieckiej działacze opozycji usłyszeli 31 grudnia 1982 r. przed 23.00 okolicznościową audycję radiową nadaną przy wykorzystaniu tzw. gadały – w tym przypadku zestawu składającego się z dwóch akumulatorów samochodowych, magnetofonu, wzmacniacza oraz ośmiu głośników.

Symbole Narodowe i nie tylko

Symbole Narodowe i nie tylko

Autor: Mateusz Marek

2 maja obchodzimy Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej – jednego z symboli narodowych. Podstawowe symbole narodowe to: hymn, barwy i godło. Symbol to znak, który nas identyfikuje, odnosi się do przeszłości i wspólnej historii. Dzięki emocjom, które wzbudza, pozostaje w pamięci przez pokolenia.

Szczecińska droga do „Solidarności”

Szczecińska droga do „Solidarności”

Autor: Marcin Stefaniak

Wprowadzenie 1 lipca 1980 przez rząd podwyżek cen wędlin i mięsa wywołało protesty społeczne, które władza początkowo starała się łagodzić wprowadzeniem wzrostu wynagrodzeń w niektórych zakładach pracy.

Szczeciński maj 1982 roku

Szczeciński maj 1982 roku

Autor: Sebastian Ligarski

Po zakończeniu II wojny światowej Święto Pracy (1 maja) było jednym z głównych świąt komunistycznych, w dodatku w opozycji do Święta Konstytucji 3 Maja, a nade wszystko – Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski, które zniknęło z kalendarza świąt państwowych w 1951 r.

Środowiska groźne dla władzy komunistycznej

Środowiska groźne dla władzy komunistycznej

Autor: Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki

Wprowadzenie stanu wojennego stanowiło eskalację w represyjnej polityce władz komunistycznych i szczególnie ostro kontrastowało z poprzedzającym je okresem karnawału „Solidarności”. Tym bardziej nie należy się dziwić, że sprowokowało tak szeroką gamę przejawów oporu – zwłaszcza wśród młodzieży i dawnych działaczy związkowych.

Świąteczne życzenia od kieleckiego podziemia!

Świąteczne życzenia od kieleckiego podziemia!

Autor: Marzena Grosicka

Wprowadzony 13 grudnia 1981 r. stan wojenny zmienił życie Polaków. Przywódcy NSZZ „Solidarność” i innych organizacji opozycyjnych zostali internowani.

Święto 3 maja w czasach Polski „ludowej”

Święto 3 maja w czasach Polski „ludowej”

Autor: Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki

Rocznica uchwalenia Konstytucji 3 maja uchodziła w PRL za święto przeciwników systemu. Władza robiła wszystko, by utrudnić niezależne, patriotyczne manifestacje.

To było oczywiste zabójstwo – i to z premedytacją. Mecenas Jan Olszewski o śmierci Stanisława Pyjasa

O TYM SIĘ MÓWI

Źródło historyczne

To było oczywiste zabójstwo – i to z premedytacją. Mecenas Jan Olszewski o śmierci Stanisława Pyjasa

Autor: Justyna Błażejowska

Jan Olszewski, jeden z najdłużej działających i najbardziej zaangażowanych obrońców politycznych w okresie PRL, dysponował wiedzą na temat mechanizmów funkcjonowania aparatu partyjnego i bezpieczeństwa. Z tego powodu jego stanowisko w sprawie śmierci Stanisława Pyjasa wydaje się godne najwyższej uwagi.

W cieniu Czerwca 1976. Początki NSZZ „Solidarność” w województwie płockim

W cieniu Czerwca 1976. Początki NSZZ „Solidarność” w województwie płockim

Autor: Tadeusz Ruzikowski

Powstałe w wyniku gierkowskiej reformy administracyjnej w 1975 r. województwo płockie ze swoim dominującym charakterem rolniczym nie wyróżniało się wówczas na tle pozostałych czterdziestu ośmiu.

W lubelskim Zrzeszeniu WiN. Władysław Siła-Nowicki (1913–1994)

W lubelskim Zrzeszeniu WiN. Władysław Siła-Nowicki (1913–1994)

Autor: Ewa Rzeczkowska

Staż Władysława Siły-Nowickiego w lubelskim Zrzeszeniu WiN był dość długi. Należał do tej organizacji od momentu jej powstania na tym terenie aż do ujawnienia Komendy Okręgu Lubelskiego WiN 22 marca 1947 r.

W obronie praw człowieka

W obronie praw człowieka

Autor: Cecylia Kuta

Wraz z ogłoszeniem 25 marca 1977 r. Apelu do społeczeństwa polskiego, zainaugurował działalność Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela. Był on drugą po Komitecie Obrony Robotników największą organizacją opozycyjną w Polsce przedsierpniowej.

W PRL „szklanka mleka dla każdego ucznia”, a w Łodzi „Marsz głodowy kobiet”…

W PRL „szklanka mleka dla każdego ucznia”, a w Łodzi „Marsz głodowy kobiet”…

Autor: Artur Cieślik

30 lipca 1981 roku w Łodzi, ulicą Piotrkowską, przeszedł wielotysięczny marsz zdesperowanych kobiet. Manifestacja była wyrazem sprzeciwu wobec ekonomicznej sytuacji w kraju, wyrazem dezaprobaty względem drastycznych braków w zaopatrzeniu sklepów w artykuły spożywcze.

Walka, upór i osamotnienie. Stanisław Możejko (1954–2017)

Walka, upór i osamotnienie. Stanisław Możejko (1954–2017)

Autor: Artur Kubaj

Szczecinianin Stanisław Możejko, absolwent Technikum Budowy Okrętów, w 1972 r. podjął pracę w Morskiej Stoczni Remontowej Świnoujście. W tym najbardziej wysuniętym na północny zachód polskim mieście pozostał przez całe życie. Stamtąd też upominał się o prawa obywatelskie działając w Solidarności.

Warszawski salon Pana X

Biogram / Biografia

Warszawski salon Pana X

Autor: Grzegorz Wołk

Dramat wielu żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych, którym dane było przeżyć krwawe boje o wolną Polską, by na koniec nie móc powrócić do kraju, rozgrywał się po cichu. Skomunizowany kraj wielu z tych co powrócili powitał więzieniami i torturami.

Władysław Bartoszewski (1922 - 2015)

Biogram / Biografia

Władysław Bartoszewski (1922 - 2015)

Autor: Ewa Wójcicka

Więzień Auschwitz, żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego, historyk i działacz opozycji antykomunistycznej. Zaangażowany w udzielanie pomocy Żydom, Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Polityk i dyplomata, dwukrotnie minister spraw zagranicznych. W życiorysie Władysława Bartoszewskiego odbijają się losy Polski w XX wieku.

Władze PRL wobec arcybiskupa poznańskiego Antoniego Baraniaka w latach 1957–1977

Władze PRL wobec arcybiskupa poznańskiego Antoniego Baraniaka w latach 1957–1977

Autor: Konrad Białecki

W trakcie pełnienia posługi arcybiskupa poznańskiego, ks. Antoni Baraniak doświadczył zarówno oficjalnych nacisków i szykan ze strony władz jak również inwigilacji i licznych prób dezorganizacji jego pracy duszpasterskiej przez Służbę Bezpieczeństwa.

Wojskowe Obozy Internowania 1982-1984 r.

Wojskowe Obozy Internowania 1982-1984 r.

Autor: Mieczysław Góra

Przeprowadzone przez Oddziałową Komisję Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Gdańsku śledztwo o sygnaturze S85.2008.Zk obaliło domniemanie legalności działań wobec osób umieszczonych w Wojskowych Obozach Internowania dalej zwanych WOI.

Wolne Związki Zawodowe na Śląsku. Opozycyjna epopeja Władysława Suleckiego

Wolne Związki Zawodowe na Śląsku. Opozycyjna epopeja Władysława Suleckiego

Autor: Jarosław Neja

Przymusowa emigracja Władysława Suleckiego (1931–2004) z kraju w marcu 1979 r. stanowiła konsekwencję szykan i represji wymierzonych przez komunistyczne władze w jednego z najważniejszych – obok Kazimierza Świtonia – działaczy opozycji przedsierpniowej w województwie katowickim. Nie zahamowała ona jednak jego aktywności.

Wolne Związki Zawodowe Pomorza Zachodniego

Wolne Związki Zawodowe Pomorza Zachodniego

Autor: Marta Marcinkiewicz, Stefan K. Kozłowski

Historia szczecińsko-gryfińskich WZZ ma raczej słodko-gorzkie zakończenie. Choć pod koniec lat siedemdziesiątych środowisko to wiele zrobiło dla wzrostu świadomości robotników w regionie, to w sierpniu 1980 r. działacze WZZ nie zostali dopuszczeni do udziału w strajku w Stoczni Szczecińskiej im. Adolfa Warskiego.

Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża – spojrzenie po latach

Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża – spojrzenie po latach

Autor: Piotr Brzeziński

Wolne Związki Zawodowe zajmują miejsce szczególne wśród organizacji opozycyjnych w PRL. Już sama ich nazwa niepokoiła komunistów, gdyż podważała uzurpowaną przez nich władzę nad robotnikami, a zarazem kompromitowała oficjalne struktury związkowe skupione w CRZZ.

Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża. Ruch jak dynamit

Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża. Ruch jak dynamit

Autor: Cecylia Kuta

Na fali pogłębiającego się kryzysu gospodarczego i narodzin zorganizowanej opozycji demokratycznej powstały Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża. 29 kwietnia 1978 r. ogłoszono ich deklarację założycielską; jej sygnatariuszami byli Andrzej Gwiazda, Antoni Sokołowski i Krzysztof Wyszkowski.

Współtwórca ROPCiO. Bogumił Studziński (1931–1987)

Współtwórca ROPCiO. Bogumił Studziński (1931–1987)

Autor: Cecylia Kuta

Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela zainaugurował swoją działalność 25 marca 1977 r. „Apelem do społeczeństwa polskiego”. Pod dokumentem podpisało się osiemnaście osób wywodzących się z różnych środowisk i nurtów ideowo-politycznych.

Wybory czerwcowe 1989 roku w Łodzi

Wybory czerwcowe 1989 roku w Łodzi

Autor: Sebastian Pilarski

W trakcie obrad „okrągłego stołu” zapadła przełomowa w dziejach PRL decyzja o przeprowadzeniu wyborów parlamentarnych z udziałem opozycji. W Łodzi, tak jak w całej Polsce, komunistyczne władze poniosły w nich spektakularną klęskę.

Wybory kontraktowe ’89

Wybory kontraktowe ’89

Autor: Michał Siedziako

Mówiąc o wyborach kontraktowych sprzed trzydziestu lat, zazwyczaj ma się na myśli 4 czerwca 1989 r. Głosowanie to odbyło się jednak w dwóch turach, między którymi rozegrały się wydarzenia bardzo istotne z punktu widzenia dalszego rozwoju sytuacji politycznej.

Wykłady, które przyciągały antykomunistów. Opozycyjne akcenty Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej we Wrocławiu w 1979 roku

Wykłady, które przyciągały antykomunistów. Opozycyjne akcenty Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej we Wrocławiu w 1979 roku

Autor: Grzegorz Waligóra

W drugiej połowie lat 70. jedną z ważniejszych form działalności opozycyjnej stała się organizacja wykładów niezależnych od władz i od cenzury, podczas których poruszano pomijane i zafałszowane tematy. Nazwiska wykładowców, np. Bartoszewskiego czy Kisielewskiego, przyciągały tłumy.

WZZ Wybrzeża – pierwsza kompania kadrowa

WZZ Wybrzeża – pierwsza kompania kadrowa

Autor: Adam Chmielecki

W działalności ludzi ze środowiska Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża widać jak na dłoni prawdziwość hasła „bez Grudnia ’70 nie byłoby Sierpnia ’80”. To właśnie oni przez całą dekadę lat siedemdziesiątych byli motorem i katalizatorem przekucia pamięci o grudniowej zbrodni komunistycznej w nową energię i formułę protestów społecznych.

WZZ Wybrzeża, czyli ludzie muszą się bronić ...

WZZ Wybrzeża, czyli ludzie muszą się bronić ...

Autor: Maja Lubiejewska-Chilicka

Czterdzieści dwa lata temu powstał Komitet Założycielski Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża. Działania zrzeszonych w WZZ-tach kilkudziesięciu osób – pochodzących z różnych środowisk i o odmiennych poglądach – przesądziły o sukcesie Sierpnia ‘80 i doprowadziły do narodzin Solidarności.

Z toporkiem na Dzierżyńskiego

Z toporkiem na Dzierżyńskiego

Autor: Grzegorz Majchrzak

Pomnik Dzierżyńskiego w Warszawie był kilkukrotnie obiektem ataków. Najbardziej znany był ten ze stanu wojennego, ale nie mniej brawurowa próba miała miejsce ponad dekadę wcześniej. Nomen omen w rocznicę „rewolucji październikowej”.

Zagadka Zdzisława Szpakowskiego, czyli pewna tajemnica strajków lipca 1980 r. w Lublinie

Zagadka Zdzisława Szpakowskiego, czyli pewna tajemnica strajków lipca 1980 r. w Lublinie

Autor: Grzegorz Majchrzak

Powszechnie uważa się, że ponadzakładowe struktury strajkowe w 1980 r. były tworzone dopiero w drugiej połowie sierpnia 1980 r. – najpierw w Gdańsku, a potem w Szczecinie – podczas, gdy wcześniejsze protesty miały charakter nieskoordynowany.

Zamknąć Hutę Siechnice

Zamknąć Hutę Siechnice

Autor: Grzegorz Waligóra

W drugiej połowie lat 80. XX wieku, przede wszystkim za sprawą Ruchu „Wolność i Pokój” środowiska opozycyjne w PRL zaczęły zwracać uwagę na problemy związane z ochroną środowiska. Dezaprobata wobec działań niszczących środowisko była zarazem sprzeciwem wobec systemu.

Zdawało się im, że go unicestwili…

Zdawało się im, że go unicestwili…

Autor: ks. Antoni Poniński, Katarzyna Maniewska

"Dzień był pochmurny. Ulica, przy której stał budynek sądu – zamknięta dla ruchu. Wszędzie milicyjne wozy. Na wewnętrznym dziedzińcu sądu – pojazd z armatką wodną. Nad tym wszystkim krążył helikopter. I ta pustka dookoła…" O procesie toruńskim z ks. Antonim Ponińskim rozmawia Katarzyna Maniewska.

Zmiażdżyć „kontrrewolucję”. NRD wobec Solidarności

Zmiażdżyć „kontrrewolucję”. NRD wobec Solidarności

Autor: Filip Gańczak

Powstanie NSZZ „Solidarność” wywołało we wschodnim Berlinie obawy przed efektem domina. Przywódca NRD Erich Honecker parł do siłowego zduszenia niezależnego ruchu związkowego w PRL.

Znaczki pocztowe „Solidarności”

Znaczki pocztowe „Solidarności”

Autor: Paweł Głuszek

W latach 80., w okresie walki z reżimem komunistycznym, w tzw. drugim obiegu pojawiły się znaczki pocztowe wydawane przez NSZZ „Solidarność”. Znaczki podziemnej „Solidarności” stały się symbolem oporu wobec władzy i oznaką istnienia wolnego, niepodległego państwa podziemnego.

Zwycięstwo młodości

Zwycięstwo młodości

Autor: Radosław Peterman

Obowiązująca w PRL Ustawa o szkołach wyższych pozwalała ministrowi szkolnictwa wyższego na podważanie każdej decyzji i uchwały organów uczelni. Stałe miejsce w senatach zajmowali kierownik studium wojskowego i przedstawiciele „organizacji młodzieżowych”.

Życie dla Polski

Życie dla Polski

Autor: Romuald Lazarowicz

Zachowało się bardzo mało materialnych pamiątek przeszłości naszej rodziny. To skutek rozmaitych przygód, gwałtownych ucieczek, ukrywania się, przesiedleń do odległych miejsc, dramatów, w jakie obfitował wiek XX.

Życiorys bez kompromisów

Biogram / Biografia

Życiorys bez kompromisów

Autor: Artur Adamski

Kornel Morawiecki przyszedł na świat 3 maja 1941 r. jako syn Michała Morawieckiego, wówczas żołnierza ZWZ (następnie AK) i Jadwigi z domu Szumańskiej. Miejscem jego urodzenia była Warszawa, a ściślej – ta część Pragi, która zwana jest Kamionkiem.

Żyrardowskie strajki w lipcu 1980 roku

Żyrardowskie strajki w lipcu 1980 roku

Autor: Grzegorz Majchrzak

Największym centrum strajkowym w lipcu 1980 r. – oprócz Lublina, czy szerzej Lubelszczyzny – był Żyrardów, liczący niespełna 40 tys. mieszkańców. Jednak dziś już prawie nikt nie pamięta o robotniczych protestach w tym mieście.

poprzednia < 1

TEKSTY

TEMATY

Biblioteka cyfrowa

Audio/Video

English content

Księgarnia

Aktualności

Autorzy

O nas

Kontakt

Edukacja

postacie IPN

Spotkasz ich na Przystanku Historia

Józef Piłsudski, Anna Walentynowicz, mały Powstaniec – te trzy postacie przyjęliśmy jako symbolicznych reprezentantów trzech epok historii Polski w XX wieku – II Rzeczypospolitej, Polski pod rządami komunistów ale też Polski czasów II wojny światowej. Nasi bohaterowie kształtowali nie tylko dzieje Polski, ale też nasze wyobrażenia o wartościach moralnych: poświęcenia, odpowiedzialności, odwagi – dziś są już częścią historii, którą opisujemy. Temu ma służyć Przystanek Historia (autor zdjęcia małego Powstańca - Cezary Piwowarski)

Dowiedz się więcej

Polityka prywatności Mapa strony Deklaracja dostępności Ochrona danych osobowych English content

Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby dotrzeć do wszystkich właścicieli (i dysponentów praw autorskich) zdjęć i innych materiałów, które są wykorzystywane na niniejszym portalu. Wszelkie osoby i instytucje, do których nie udało nam się dotrzeć prosimy o kontakt z redakcją.

IPN