Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

Tagi Armia Krajowa

Armia Krajowa

Powstanie Armii Krajowej

Powstanie Armii Krajowej

Autor: Piotr Niwiński

27 września kojarzy się z Armią Krajową: jest to Dzień Polskiego Państwa Podziemnego, święto żołnierzy AK. W istocie jest tego dnia powołano pierwszą ogólnopolską organizację konspiracyjną, podporządkowaną Rządowi RP – Służbę Zwycięstwu Polski.

Powstańcy przeciwko „Panterom”

Powstańcy przeciwko „Panterom”

Autor: Ryszard Sodel

2 sierpnia 1944 r. powstańcy warszawscy zdobyli dwa niemieckie czołgi średnie Pz Kpfw V Panther Ausf G Sd Kfz 171, jedne z najlepszych czołgów epoki. Pojazdy zostały następnie włączone do powstańczego arsenału, gdzie odbyły krótki, ale intensywny szlak bojowy.

Ppor. Teodor Fabian Pajewski, żołnierz ZWZ i AK, Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata

Biogram / Biografia

Ppor. Teodor Fabian Pajewski, żołnierz ZWZ i AK, Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata

Autor: Artur Podgórski

Urodził się 14 września 1915 r. w Warszawie w wielodzietnej rodzinie. Tajemnicą pozostaje, dlaczego w dorosłym życiu posługiwał się datą 20 stycznia 1917 r. jako dniem urodzenia.

Propagandowy obraz Armii Krajowej w świetle podręczników szkolnych w latach 1944-1956

Propagandowy obraz Armii Krajowej w świetle podręczników szkolnych w latach 1944-1956

Autor: Karolina Trzeskowska-Kubasik

Władze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w szczególnym stopniu skierowały swą uwagę w stronę młodzieży. Na łamach podręczników szkolnych przedstawiono zniekształcony i wypaczony obraz działalności Armii Krajowej (AK) oraz jej przywódców.

Prymas Stefan Wyszyński i jego związki z Armią Krajową

Prymas Stefan Wyszyński i jego związki z Armią Krajową

Autor: Marek Jedynak

W biografii Prymasa Tysiąclecia wątek związany z II wojną światową jest mało znany i zazwyczaj odsuwany na dalszy plan. Przypomnijmy zatem, że w okresie okupacji niemieckiej ks. Wyszyński był żołnierzem AK. Także po wojnie nie tylko podtrzymywał on kontakty z przedstawicielami Polskiego Państwa Podziemnego, lecz także wydatnie ich wspierał.

Przeciwko „gangrynie bolszewickiej”. Podziemie poakowskie na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim w latach 1945-47

Przeciwko „gangrynie bolszewickiej”. Podziemie poakowskie na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim w latach 1945-47

Autor: Adam Dziuba

„Polacy – Rodacy, stoimy przed fazą wyborczą, żeby nie głosować po stronie PPR-u i tej gangryny bolszewickiej, że oni są nasłani z Moskwy. Polska jest katolicka” – apelował por. Wiktor Kania, dowódca oddziału partyzanckiego Konspiracyjnego Wojska Polskiego, przed referendum z 30 czerwca 1946 r.

Radomski „czarny październik” 1942 roku. Krwawy odwet niemieckiej policji politycznej. Część I

Radomski „czarny październik” 1942 roku. Krwawy odwet niemieckiej policji politycznej. Część I

Autor: Sebastian Piątkowski

Podjęta we wrześniu 1942 roku, nieudana próba likwidacji konfidenta niemieckiej policji politycznej zakończyła się krwawą akcją odwetową okupanta. Błędy w przygotowaniu akcji i brak ostrożności po jej niepowodzeniu pociągnęły za sobą tragiczne konsekwencje.

Rana Wołynia

Rana Wołynia

Autor: Damian Markowski

Rzeź wołyńska stanowiła początek końca wspólnej egzystencji Polaków i Ukraińców na południowo-wschodnich terenach II Rzeczypospolitej. Krwawą i bezwzględną kulminację, zakończoną śmiercią dziesiątków tysięcy ludzi i trwałym wymazaniem polskiej społeczności z mapy Wołynia.

Raport z Auschwitz

Raport z Auschwitz

Autor: Maciej Kwaśniewski

Wydawało nam się, że mamy tylko raporty Karskiego i Pileckiego, które przedostały się na Zachód, a tymczasem istniała ciągłość raportów z Polski od początku istnienia Auschwitz do połowy 1944 roku – mówi Krzysztof Brożek, reżyser i scenarzysta filmu Raport z Auschwitz, w rozmowie z Maciejem Kwaśniewskim.

Roch Piątkowski. Bohater Akcji <i>Bollwerk</i>

Roch Piątkowski. Bohater Akcji Bollwerk

Autor: Paweł Głuszek

Sukcesem Akcji Bollwerk – największego aktu sabotażu przeprowadzonego przez podziemie w Wielkopolsce – było zniszczenie niemieckich zapasów wojennych, przechowywanych w magazynach portowych, zanim zostały wysłane na front wschodni. Ze wszystkich jej uczestników przeżył wojnę jedynie plutonowy Roch Piątkowski ps. „Janek”. Kim był bohater Akcji Bollwerk?

Rocznica dla władzy niebezpieczna

Rocznica dla władzy niebezpieczna

Autor: Renata Soszyńska

Na polance wśród lasów, w pobliżu drogi z Wólki Plebańskiej do Witoroża, znajduje się grób żołnierski, określany od nazw pobliskich miejscowości jako mogiła w Leszczance lub w Janówce. W okresie peerelu chciano skazać to miejsce na zapomnienie. Pamięć o poległych okazała się trwalsza niż komunizm.

Rozbicie więzienia w Miechowie

Rozbicie więzienia w Miechowie

Autor: Marcin Chorązki

W nocy z 24 na 25 kwietnia 1945 r. byli żołnierze AK Inspektoratu „Maria” rozbili więzienie PUBP w Miechowie. Atak partyzantów był jedną z czterech zakończonych sukcesem podobnych akcji w woj. krakowskim w 1945 r.

Rzeszowszczyzna Walcząca

Rzeszowszczyzna Walcząca

Autor: Grzegorz Ostasz

Żołnierze podziemnej Rzeszowszczyzny nie ustali w walce, wstępując w szeregi kolejnych konspiracyjnych organizacji zbrojnych: Służby Zwycięstwu Polski, Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej. Ścigani przez Niemców, ginęli podczas akcji bojowych i dywersyjnych. Przeżyli dramat akowskiej „Burzy”. Gdy po II wojnie światowej kraj znalazł się pod panowaniem sowieckim, podjęli tajną działalność polityczną w Zrzeszeniu „Wolność i Niezawisłość”, dążąc do odzyskania niepodległości.

Sanitariuszka AK z książęcego rodu

Sanitariuszka AK z książęcego rodu

Autor: Artur Cieślik

Lidia Lwow-Eberle urodziła się 14 listopada 1920 r. w miasteczku Plos nad Wołgą, ok. 350 km na północny-wschód od Moskwy. Pochodziła z inteligenckiej, arystokratycznej rodziny.

Snajperka w Powstaniu Warszawskim

Snajperka w Powstaniu Warszawskim

Autor: Soraya Kuklińska

Mówiąc o kobietach biorących udział w Powstaniu Warszawskim zazwyczaj mamy na myśli łączniczki, sanitariuszki lub te, które pracowały na tyłach – w kuchniach i szpitalach. Tymczasem były i inne…

Sowiecka „przyjaźń”, czyli jak rozbrojono oddziały AK z Obwodu Hrubieszów skoncentrowane na pomoc Powstaniu Warszawskiemu

O TYM SIĘ MÓWI

Sowiecka „przyjaźń”, czyli jak rozbrojono oddziały AK z Obwodu Hrubieszów skoncentrowane na pomoc Powstaniu Warszawskiemu

Autor: Justyna Dudek

Oddziały Armii Czerwonej w bardzo krótkim czasie „wyzwoliły” obszar między Bugiem a Wisłą. 20 lipca 1944 r. sforsowały Bug, a już kilka dni później toczyły walki o Lublin. Do końca lipca obszar województwa lubelskiego II RP był wolny od niemieckiej okupacji. Front zatrzymał się na linii Wisły.

Sowiecki obóz w Miednikach Królewskich

Sowiecki obóz w Miednikach Królewskich

Autor: Diana Maksimiuk

17 lipca 1944 r. wojska NKWD rozpoczęły likwidację sił AK pod Wilnem. Podjęta przez Sowietów akcja rozbrojenia objęła około 8 tys. żołnierzy podziemia. Dla wielu pierwszym miejscem ich kaźni, dla niektórych i ostatnim, był obóz w Miednikach Królewskich.

Spektakularna ucieczka z Pawiaka

Spektakularna ucieczka z Pawiaka

Autor: Soraya Kuklińska

Więzienie na Pawiaku w latach 1939-44 było największym niemieckim więzieniem politycznym na terytorium okupowanej Polski. Według szacunków na około 100 000 więźniów, którzy przeszli przez Pawiak – 37 000 zginęło w egzekucjach, zostało zamordowanych podczas przesłuchań na Szucha lub zmarło w szpitalu więziennym.

Sprawa kapitana „Hala”. Historia jednego oszczerstwa i wielu jego skutków

Sprawa kapitana „Hala”. Historia jednego oszczerstwa i wielu jego skutków

Autor: Kazimierz Krajewski

Czasami wydaje się nam, że na temat Armii Krajowej i Powstania Warszawskiego napisano już niemal wszystko, że stan wiedzy jest pełny i nie ulegnie żadnej zasadniczej zmianie. Raz opisane i sklasyfikowane sytuacje oraz postaci mają przejść do historii w taki sposób, w jaki je zaszufladkowali badacze.

Sprawa Śląska Cieszyńskiego w latach II wojny światowej

Sprawa Śląska Cieszyńskiego w latach II wojny światowej

Autor: Waldemar Grabowski

Zagadnienie włączenia Śląska Cieszyńskiego do państwa polskiego było aktualne od początku XX w. W 1918 r. wydawało się, przynajmniej przez moment, że proces ten zostanie załatwiony polubownie, na mocy porozumienia między Polakami a Czechami. Tak się, niestety, nie stało.

Sprawa śmierci Stanisława Szklarza „Zawiszy”

Sprawa śmierci Stanisława Szklarza „Zawiszy”

Autor: Łukasz Pasztaleniec

Jedną z grup ofiar terroru komunistycznego lat 1944-1956 były osoby, które na skutek różnych przyczyn poniosły śmierć na terenie placówek aparatu bezpieczeństwa. Wśród nich był m.in. Stanisław Szklarz, zabity 24 lipca 1947 r. w siedzibie Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Biłgoraju.

Stanisław Głowiński – uczestnik Konnych Mistrzostw WP, komendant Obwodu AK Sandomierz

Biogram / Biografia

Stanisław Głowiński – uczestnik Konnych Mistrzostw WP, komendant Obwodu AK Sandomierz

Autor: Robert Piwko

Gniazdem rodziny Głowińskich herbu Godziemba były okolice kresowego Zbaraża. To tam urodził się i wychował Szczepan Głowiński – ojciec przyszłego komendanta.

Stanisław Ostoja-Chrostowski – profesor antykomunista

Stanisław Ostoja-Chrostowski – profesor antykomunista

Autor: Robert Buliński

W Komendzie Głównej AK podczas okupacji hitlerowskiej funkcjonował Referat „999”, zajmujący się rozpracowywaniem ruchu komunistycznego. Na jego czele stał przedwojenny profesor Akademii Sztuk Pięknych, artysta grafik Stanisław Ostoja-Chrostowski. Była to bardzo ciekawa i zarazem intrygująca postać.

Stefan Rowecki

Stefan Rowecki

Autor: Anna Zechenter

Komendant Główny Związku Walki Zbrojnej i Dowódca Armii Krajowej Stefan Rowecki jak nikt inny łączył w sobie skłonność do brawury, umiejętność chłodnej analizy, poczucie odpowiedzialności za życie tysięcy żołnierzy i stanowczość.

Strażnicy pamięci. Legenda Polskiego Państwa Podziemnego w czasach PRL

Strażnicy pamięci. Legenda Polskiego Państwa Podziemnego w czasach PRL

Autor: Edyta Krężołek

Rozwiązanie AK i ogłoszenie w lipcu 1945 r. „Testamentu Polski Walczącej” nie stanowiło o końcu epopei Polski Walczącej ani w sensie ideowym, ani nawet strukturalnym. Zwłaszcza na Kielecczyźnie.

Studium Polski Podziemnej w Londynie – zarys działalności

Studium Polski Podziemnej w Londynie – zarys działalności

Autor: Karolina Trzeskowska-Kubasik

Studium Polski Podziemnej (SPP), mimo wielu niedogodności losu, już od ponad 70 lat jest ważnym miejscem na mapie „polskiego” Londynu.

Swoje kapłaństwo poświęcił Polsce i potrzebującym

WARTO WIEDZIEĆ

Biogram / Biografia

Swoje kapłaństwo poświęcił Polsce i potrzebującym

Autor: Paweł Fornal

Ksiądz Ignacy Kociak tak jak wielu kapłanów zaangażował się w okresie II wojny światowej w tworzenie konspiracji niepodległościowej. Był nie tylko duszpasterzem ale również kierownikiem struktur podziemnych.

Śmierć poetki. Krystyna Krahelska (1914–1944)

Śmierć poetki. Krystyna Krahelska (1914–1944)

Autor: Marek Klecel

Zginęła w pierwszej dobie Powstania Warszawskiego. Za nią poszli wkrótce inni młodzi poeci. Kilka lub kilkanaście dni później zmarli Krzysztof Kamil Baczyński, Tadeusz Gajcy, Zdzisław Stroiński, a po nich, już we wrześniu, Józef Szczepański, autor proroczego wiersza Czerwona zaraza.

Śmierć Zacheusza Wiktora Nowowiejskiego „Jeża”, „Żuka”

Śmierć Zacheusza Wiktora Nowowiejskiego „Jeża”, „Żuka”

Autor: Kazimierz Krajewski

Bohater tego szkicu przez całe życie był związany z północnym Mazowszem. Urodził się w 1915 r. we wsi Zembrzus-Mokry Grunt w powiecie przasnyskim w wielodzietnej rodzinie utrzymującej się z pracy na roli. Tam też zginął, zdradzony przez ubeckiego informatora.

Tadeusz Benedyk (1916-1945) – żołnierz Niepodległej

Tadeusz Benedyk (1916-1945) – żołnierz Niepodległej

Autor: Krzysztof A. Tochman

Podporucznik artylerii rezerwy WP i PSZ na Zachodzie Tadeusz Benedyk ps. „Zahata”, „Wąs”, „Danusia” vel Tadeusz Sawa, vel Daniel Korniłowicz był spadochroniarzem AK, który swoje młode życie poświęcił w służbie Ojczyzny aż do ofiary życia. Warto choćby w skrócie przypomnieć jego życiorys.

Tadeusz Ignacy Rylski. Fotograf i żołnierz AK

Biogram / Biografia

Tadeusz Ignacy Rylski. Fotograf i żołnierz AK

Autor: Marek Jedynak

W sąsiedztwie Muzeum Narodowego w Kielcach przy pl. Najświętszej Marii Panny 2 mieszkał i pracował zasłużony dla miasta fotografik, współzałożyciel Automobilklubu Kieleckiego i żołnierz Armii Krajowej, Tadeusz Ignacy Rylski.

Tadeusza Leśniaka droga na Wschód

Tadeusza Leśniaka droga na Wschód

Autor: Robert Piwko

Mieszkańcy ziemi sandomierskiej, podobnie jak inni obywatele Rzeczypospolitej, doświadczyli deportacji na Wschód przeprowadzanych przez Sowietów od drugiej połowy 1944 roku.

Tak warto żyć. Barbara Otwinowska (1924–2018)

Tak warto żyć. Barbara Otwinowska (1924–2018)

Autor: Wojciech Kujawa

Na cmentarzu w Umiastowie k. Ożarowa Mazowieckiego w styczniu 2018 r. pożegnaliśmy prof. Barbarę Otwinowską – łączniczkę i sanitariuszkę AK, więzioną w okresie stalinowskim. Była wybitnym naukowcem, badaczką literatury.

Teodora Bobowska-Wieluńska ps. „Dora” – żołnierz AK, powstaniec warszawski z Wielkopolski

WARTO WIEDZIEĆ

Biogram / Biografia

Teodora Bobowska-Wieluńska ps. „Dora” – żołnierz AK, powstaniec warszawski z Wielkopolski

Autor: Izabella Kopczyńska

Do grona kobiet wielkopolskiej konspiracji w okresie II wojny światowej należała Teodora Bobowska ps. „Dora”, „Dorota”, „Babicka” – siostra znanej i niezwykłej działaczki Ireny Bobowskiej ps. „Wydra”.

Trop „Niedźwiadka” w Małopolsce

Trop „Niedźwiadka” w Małopolsce

Autor: Marcin Chorązki

Zrzut cichociemnych w małopolskim Wierzbnie miał zasadnicze znaczenie dla przyszłych działań Armii Krajowej. W maju 1944 r. pod Proszowicami wylądował gen. Leopold Okulicki ps. „Niedźwiadek”, ostatni komendant AK.

Ucieczka w zaświaty. Tajemnicza śmierć majora Wierusz–Kowalskiego

Ucieczka w zaświaty. Tajemnicza śmierć majora Wierusz–Kowalskiego

Autor: Dariusz Żurek

Młody, perspektywiczny oficer II RP, artylerzysta i łącznościowiec, uczestnik Wojny Obronnej 1939 r., konspirator i uczestnik Powstania Warszawskiego, oficer tzw. „odrodzonego” Wojska Polskiego. Jego barwną biografię zamyka niestety krwawa karta z dziejów komunistycznego terroru.

Ucieczka z obozu w Skrobowie

Ucieczka z obozu w Skrobowie

Autor: Magdalena Mołczanowska

27 marca 1945 roku z Obozu Specjalnego w podlubartowskim Skrobowie zbiegło czterdziestu ośmiu przetrzymywanych w nim żołnierzy Armii Krajowej. Ci, którzy się przed ucieczką zawahali, zostali wywiezieni w głąb ZSRS.

Ustanowienie Krzyża Armii Krajowej

WARTO WIEDZIEĆ

Ustanowienie Krzyża Armii Krajowej

Autor: Jacek Sawicki

Krzyż Armii Krajowej pierwotnie miał charakter odznaki pamiątkowej nadawanej w Londynie dla upamiętnienia wysiłków żołnierzy Polski Podziemnej. Nigdy nie został przyjęty do hierarchii odznaczeń PRL, której władze wrogo odnosiły się do polskiej tradycji niepodległościowej. Dopiero w 1992 r. został uznany za polskie państwowe odznaczenie wojskowe nadawane przez Prezydenta RP.

W akcie samoobrony. Aktywizacja podziemia niepodległościowego w Małopolsce wiosną 1945 r.

W akcie samoobrony. Aktywizacja podziemia niepodległościowego w Małopolsce wiosną 1945 r.

Autor: Dawid Golik

Komendant Okręgu AK Kraków wiosną 1945 r. nie namawiał swoich podkomendnych do otwartej walki z Sowietami, zdając sobie sprawę z dysproporcji sił. Jednak represje komunistyczne szybko skłoniły wielu żołnierzy podziemia do ponownego chwycenia za broń i odtworzenia struktur konspiracyjnych.

W dwóch konspiracjach. Kapitan Mieczysław Lipa „Wysocki”, „Wichura”, „Karpacki”

W dwóch konspiracjach. Kapitan Mieczysław Lipa „Wysocki”, „Wichura”, „Karpacki”

Autor: Zbigniew Bereszyński

Rośnie liczba Polaków uhonorowanych odznaczeniami państwowymi za walkę w czasie II wojny światowej i po jej zakończeniu, gdy trwał zorganizowany opór przeciw sowietyzacji Ojczyzny. Jedną z takich osób jest kpt. Mieczysław Lipa, pośmiertnie odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

W konspiracji była postacią legendarną. Niesamowity życiorys Elżbiety Zawackiej

Biogram / Biografia

W konspiracji była postacią legendarną. Niesamowity życiorys Elżbiety Zawackiej

Autor: Anna Lasek

Jej życie to gotowy scenariusz na doskonały film wojenny. Pedagog, matematyk i profesor nauk humanistycznych, żołnierz AK, powstaniec warszawski, więzień okresu stalinowskiego. Przede wszystkim jednak legendarna kurierka, emisariuszka Komendanta Głównego ZWZ do Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie. Jedyna kobieta w gronie cichociemnych oraz druga w historii polskich sił zbrojnych generał brygady.

W walce z Niemcami i komunistami. Okręg Śląski ZWZ-AK i jego sukcesorzy

W walce z Niemcami i komunistami. Okręg Śląski ZWZ-AK i jego sukcesorzy

Autor: Adam Dziuba

Czynny opór, najpierw przeciwko niemieckiej okupacji, a potem rządom komunistów, trwał na Górnym Śląsku niemal osiem lat. Okupiony został olbrzymimi stratami.

Waldemar Baczak. Tragiczny wariant losów

Waldemar Baczak. Tragiczny wariant losów

Autor: Anna Lasek

Mając 24 lata stanął przed plutonem egzekucyjnym w warszawskim więzieniu „Toledo”. Był kapralem podchorążym AK i powstańcem warszawskim ps. „Młody”, „Arne”, a także członkiem WiN ps. „Henryk” i „F-25”. W chwili wybuchu II wojny światowej miał niespełna 17 lat.

Wielki szczęściarz. Józef Bandzo (1923–2016)

Biogram / Biografia

Wielki szczęściarz. Józef Bandzo (1923–2016)

Autor: Tomasz Łabuszewski

Kapitan Józef Bandzo „Jastrząb” uczestniczył w wielu akcjach bojowych, m.in. zdobywał powiatowe miasto Nowe Troki i brał udział w ataku na Wilno w trakcie operacji „Ostra Brama”. W 1945 r. dołączył do 5. Wileńskiej Brygady AK mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”, gdy walczyła na ziemi białostockiej.

Wieluńska „Łączka”

Wieluńska „Łączka”

Autor: Aleksandra Szafrańska, Krzysztof Latocha

Wieluń – miasto na pograniczu Dolnego i Górnego Śląska oraz Wielkopolski i Ziemi Łódzkiej. To tutaj działała jedna z najbardziej rozbudowanych partyzantek antykomunistycznych na terenie dzisiejszego województwa łódzkiego.

Wieś i chłopi w Polskim Państwie Podziemnym

Wieś i chłopi w Polskim Państwie Podziemnym

Autor: Janusz Gmitruk

Wrzesień 1939 r. rozpoczął najtragiczniejszy i najtrudniejszy okres dla Polaków – walka o przetrwanie już nie tylko narodowe, kulturalne, ale i biologiczne. Walka ta toczyła się niemal od pierwszych dni okupacji. Początkowo nieskoordynowana, żywiołowa, przynosiła wiele ofiar.

Więzień, uciekinier, egzekutor

Więzień, uciekinier, egzekutor

Autor: Kazimierz Albin, Maciej Foks

Kazimierz Albin w latach 1940-43 więzień KL Auschwitz (numer obozowy 118) i uciekinier z tego obozu, a następnie żołnierz Armii Krajowej i wykonawca wyroków śmierci, kawaler Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski, opowiada o swoim doświadczeniu lat wojny i okupacji niemieckiej.

Wileńska łączniczka. Danuta Szyksznian-Ossowska „Sarenka”

Biogram / Biografia

Wileńska łączniczka. Danuta Szyksznian-Ossowska „Sarenka”

Autor: Magdalena Semczyszyn

Odważna konspiratorka, więźniarka łagru, „repatriantka” wygnana z małej ojczyzny. Losy Danuty Szyksznian-Ossowskiej stanowią odzwierciedlenie burzliwej historii Polaków z Wileńszczyzny, którym w dorosłość przyszło wkraczać w latach II wojny światowej.

Wileński i Nowogródzki Okręg AK w walce z władzą sowiecką 1944-1945

Wileński i Nowogródzki Okręg AK w walce z władzą sowiecką 1944-1945

Autor: Piotr Niwiński

7 lipca 1944 r. oddziały Armii Krajowej Okręgu Wileńskiego i Nowogródzkiego rozpoczęły operację „Ostra Brama” – akcję mającą na celu opanowanie Wilna. Po 6 dniach ciężkich zmagań, po włączeniu się do walki Armii Czerwonej, Wilno zostało zajęte.

Władysław Bartoszewski (1922 - 2015)

Biogram / Biografia

Władysław Bartoszewski (1922 - 2015)

Autor: Ewa Wójcicka

Więzień Auschwitz, żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego, historyk i działacz opozycji antykomunistycznej. Zaangażowany w udzielanie pomocy Żydom, Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Polityk i dyplomata, dwukrotnie minister spraw zagranicznych. W życiorysie Władysława Bartoszewskiego odbijają się losy Polski w XX wieku.

Wokół Wykusu. Żandarmi z posterunku w Suchedniowie

Wokół Wykusu. Żandarmi z posterunku w Suchedniowie

Autor: Tomasz Domański

9 czerwca 1943 r. Komendant Policji Porządkowej (Kommandant der Ordnungspolizei) w dystrykcie radomskim wydał rozporządzenie dotyczące przegrupowania sił policyjnych na podległym sobie terenie celem ich wzmocnienia w walce z „bandami” i przywrócenia bezpieczeństwa.

Wołyński konflikt pamięci

Wołyński konflikt pamięci

Autor: Grzegorz Motyka

Lato 1943 roku to apogeum rzezi wołyńskiej. Jak doszło do tego, że w czasie II wojny światowej ukraińscy nacjonaliści wymordowali na Wołyniu, a później w Galicji Wschodniej tysiące Polaków?

Wraca pamięć

Wraca pamięć

Autor: Ewa Tylus

Dwa uroczyste pogrzeby nieznanych polskich żołnierzy, odnalezionych przez Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN, zorganizowano we wrześniu 2019 r. na Litwie. W ciągu trzech lat na Wileńszczyźnie udało się ekshumować szczątki 24 polskich żołnierzy, do których dotarł IPN dzięki wskazówkom otrzymanym od miejscowej ludności i kwerendom archiwalnym.

Współpraca wsi z oddziałami partyzanckimi AK

Współpraca wsi z oddziałami partyzanckimi AK

Autor: Marek Jedynak

Jednym z założeń AK było utworzenie silnych i mobilnych oddziałów dywersyjnych. Ich zadaniem było nasilenie akcji terrorystycznych (tak określano to podczas wojny) przeciwko Niemcom, likwidowanie niemieckich oddziałów i placówek oraz gromadzenie uzbrojenia na czas powstania powszechnego.

Wywiad Sił Zbrojnych w Kraju

WARTO WIEDZIEĆ

Wywiad Sił Zbrojnych w Kraju

Autor: Agnieszka Kostrzewa

Wywiad ZWZ/AK dostarczał niezwykle cennych informacji brytyjskiej służbie wywiadowczej i przyczynił się do zwycięstwa aliantów w II wojnie światowej. Jego działalnością kierował Oddział II (Informacyjno-Wywiadowczy) Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej, przekształconego w lutym 1942 r. w Armię Krajową.

Z bohatera konfident

Z bohatera konfident

Autor: Daria Czarnecka

5 czerwca 1943 r. duże siły gestapo i policji obstawiły kościół pw. św. Aleksandra na pl. Trzech Krzyży w Warszawie. Nie była to zwykła łapanka. W tym czasie w kościele trwał ślub por. Mieczysława Uniejewskiego „Marynarza”, żołnierza oddziału „Osa”-„Kosa 30”, a akcja Niemców była zaplanowana.

Z kresowej Armii Krajowej do Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Piotr Woźniak „Wir” (1912–1988)

Biogram / Biografia

Z kresowej Armii Krajowej do Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Piotr Woźniak „Wir” (1912–1988)

Autor: Mirosław Surdej

W najnowszej historiografii dotyczącej wydarzeń w Polsce po 1945 r. przyjęło się wyodrębniać dwa nurty konspiracji niepodległościowej – poakowski i narodowy. Niekiedy stawia się je na przeciwnych biegunach, jako sprzeczne i wzajemnie się zwalczające. Obraz taki jest jednak przerysowany, zważywszy, że oba nurty łączył nie tylko wspólny cel, ale często również ludzie.

Zamach na Maxa Petera – kata Kreishauptmannschaft Busko – 12 lipca 1944 r.

WARTO WIEDZIEĆ

Zamach na Maxa Petera – kata Kreishauptmannschaft Busko – 12 lipca 1944 r.

Autor: Karolina Trzeskowska-Kubasik

Jedną z najsłynniejszych akcji dywersyjnych na terenie Obwodu ZWZ-AK Busko był zamach na Maxa Petera, przeprowadzony 12 lipca 1944 r. na rynku w Busku-Zdroju.

Zatrzymać pociąg do Auschwitz

Zatrzymać pociąg do Auschwitz

Autor: Ewa Wójcicka

W maju 1943 r. 45 członków Armii Krajowej przeprowadziło akcję zatrzymania pociągu, który przewoził więźniów z Lublina do obozu Auschwitz. Sprawnie przeprowadzona akcja, pomimo niespodziewanych trudności, pozwoliła na uratowanie kilkudziesięciu osób.

Zbrojne ramię PPR. Akcje bojowe Gwardii Ludowej

WARTO WIEDZIEĆ

Zbrojne ramię PPR. Akcje bojowe Gwardii Ludowej

Autor: Ryszard Sodel

Gwardia Ludowa rozpoczęła działalność zbrojną w maju 1942 r. w okolicach Piotrkowa Trybunalskiego i Radomia, a w końcu tego roku rozszerzyła ją na teren Generalnego Gubernatorstwa i część obszarów włączonych do III Rzeszy.

Zdobycie Grajewa przez Akowców

Zdobycie Grajewa przez Akowców

Autor: Magdalena Mołczanowska

W nocy z 8 na 9 maja 1945 r. odziały Armii Krajowej Obywatelskiej w wyniku spektakularnej akcji opanowały Grajewo i uwolniły więźniów przetrzymywanych w budynku Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego.

Zdzisław Baszak „Pirat”, oficer dywersji Obwodu AK Dąbrowa Tarnowska

Zdzisław Baszak „Pirat”, oficer dywersji Obwodu AK Dąbrowa Tarnowska

Autor: Anna Brożek

Generał Zdzisław Baszak „Pirat” w listopadzie 1939 r. rozpoczął działalność niepodległościową na terenie Obwodu SZP-ZWZ-AK Dąbrowa Tarnowska.

Znak Polski Walczącej

WARTO WIEDZIEĆ

Znak Polski Walczącej

Autor: Paweł Kosiński

Kotwica, będąca odwiecznym symbolem nadziei, w czasie drugiej wojny światowej stała się także znakiem Polski Walczącej.

Zofia Łuszczkiewicz. W służbie Bogu, ludziom i Polsce

Biogram / Biografia

Zofia Łuszczkiewicz. W służbie Bogu, ludziom i Polsce

Autor: Ewa Wójcicka

Siostra Izabela, jak brzmiało jej imię zakonne, niemal całe swoje dorosłe życie poświęciła służbie Bogu. Okazała również swój głęboki patriotyzm, angażując się w walkę z niemieckim okupantem w okresie II wojny światowej, a po jej zakończeniu w działalność niepodległościową.

Zrobiono z nich czerwonoarmistów. Losy wileńskich i nowogródzkich żołnierzy AK

Zrobiono z nich czerwonoarmistów. Losy wileńskich i nowogródzkich żołnierzy AK

Autor: Wojciech Paduchowski

Latem 1944 r. około sześciu tysięcy żołnierzy Armii Krajowej okręgów wileńskiego i nowogródzkiego zostało rozbrojonych, wywiezionych do Kaługi w ZSRS i wcielonych siłą do 361. zapasowego pułku piechoty Armii Czerwonej.

Zwolniony z więzienia z powodu śmierci

Zwolniony z więzienia z powodu śmierci

Autor: Robert Piwko

Józef Glica urodził się 17 marca 1919 r. we wsi Ossala (obecnie gm. Osiek, pow. staszowski) jako najmłodszy syn Jana i Katarzyny z d. Łyczak. Rodzice zajmowali się prowadzeniem własnego gospodarstwa rolnego.

ZWZ z trzech perspektyw

ZWZ z trzech perspektyw

Autor: Waldemar Grabowski

Generał Władysław Sikorski 13 listopada 1939 r. powołał Związek Walki Zbrojnej, który miał się stać jedyną konspiracyjną organizacją wojskową w okupowanym kraju. Przyjrzyjmy się, jak funkcjonował ZWZ na trzech szczeblach: centrali, obszaru i obwodu.

Zygmunt Adam Zyblewski (1915–1944)

Biogram / Biografia

Zygmunt Adam Zyblewski (1915–1944)

Autor: Justyna Staroń

Do zasobu archiwalnego IPN trafiły materiały dotyczące Zygmunta Adama Zyblewskiego, uczestnika kampanii wrześniowej, jeńca stalagu, działacza podziemia z okresu II wojny światowej, który życie stracił w katowni Gestapo w Forcie III w Pomiechówku.

Zygmunt Błażejewicz „Zygmunt”

Zygmunt Błażejewicz „Zygmunt”

Autor: Piotr Niwiński

Przyszły dowódca 1. szwadronu 5. Brygady Wileńskiej AK z konspiracją związał się w listopadzie 1939 r., a walkę zakończył dopiero w październiku roku 1945, przedzierając się na Zachód. Jego szlak bojowy pokazuje głębie dramatu, którym były dla naszej części Europy traumatyczne wydarzenia II wojny światowej.

Zygmunt Klukowski – zasłużony obywatel Szczebrzeszyna

Biogram / Biografia

Zygmunt Klukowski – zasłużony obywatel Szczebrzeszyna

Autor: Janusz Kłapeć

Jeden z najbardziej znanych mieszkańców Szczebrzeszyna – malowniczego, klimatycznego miasteczka na Roztoczu – Zygmunt Klukowski, przybył tu 20 października 1919 roku i tu również zmarł czterdzieści lat później, 23 listopada 1959 roku.

Zygmunt Markiewicz (1901-1961)

Biogram / Biografia

Zygmunt Markiewicz (1901-1961)

Autor: Tomasz Toborek

Zygmunt Markiewicz był jednym z wielu byłych żołnierzy AK tych, którym „władza ludowa” odpłaciła za ich wojenne poświęcenie represjami i więzieniem. Nasz bohater pozostawił jednak po sobie wyczerpujące wspomnienia z lat 1945-1953, które warto przypomnieć, bo mówią bardzo wiele o życiu w stalinowskiej Polsce.

Zygmunt Szczepkowski (1913-2004) – James Bond z Podkarpacia

Zygmunt Szczepkowski (1913-2004) – James Bond z Podkarpacia

Autor: Paweł Fornal

„Hipolit” to pseudonim, którym posługiwał się Zygmunt Szczepkowski, oficer kontrwywiadu brzozowskiego obwodu AK. To postać niezwykła – można powiedzieć brzozowski agent James Bond.

Żołnierz Kościoła. Ks. ppłk Józef Zator-Przytocki „Czeremosz” (1912–1978)

WARTO WIEDZIEĆ

Żołnierz Kościoła. Ks. ppłk Józef Zator-Przytocki „Czeremosz” (1912–1978)

Autor: Anna Dymek

W czasie wojny był dziekanem Okręgu Krakowskiego Armii Krajowej – po wojnie więźniem Mokotowa, Rawicza i Wronek.

Audio/Video

Żołnierze Niezłomni - Stanisław Sojczyński „Warszyc”

Życie dla Polski

Życie dla Polski

Autor: Romuald Lazarowicz

Zachowało się bardzo mało materialnych pamiątek przeszłości naszej rodziny. To skutek rozmaitych przygód, gwałtownych ucieczek, ukrywania się, przesiedleń do odległych miejsc, dramatów, w jakie obfitował wiek XX.

Życie z bronią w ręku. Sylwetka Janusza Brochwicz-Lewińskiego „Gryfa”.

Biogram / Biografia

Życie z bronią w ręku. Sylwetka Janusza Brochwicz-Lewińskiego „Gryfa”.

Autor: Bartłomiej Nowak

20 lipca 2018 roku na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie miało miejsce poświęcenie pomnika nagrobnego śp. Janusza Brochwicz-Lewińskiego, ps. Gryf, generała brygady Wojska Polskiego, żołnierza batalionu AK „Parasol”.

poprzednia < 1

TEKSTY

TEMATY

Biblioteka cyfrowa

Audio/Video

English content

Księgarnia

Aktualności

Autorzy

O nas

Kontakt

Edukacja

postacie IPN

Spotkasz ich na Przystanku Historia

Józef Piłsudski, Anna Walentynowicz, mały Powstaniec – te trzy postacie przyjęliśmy jako symbolicznych reprezentantów trzech epok historii Polski w XX wieku – II Rzeczypospolitej, Polski pod rządami komunistów ale też Polski czasów II wojny światowej. Nasi bohaterowie kształtowali nie tylko dzieje Polski, ale też nasze wyobrażenia o wartościach moralnych: poświęcenia, odpowiedzialności, odwagi – dziś są już częścią historii, którą opisujemy. Temu ma służyć Przystanek Historia (autor zdjęcia małego Powstańca - Cezary Piwowarski)

Dowiedz się więcej

Polityka prywatności Mapa strony Deklaracja dostępności Ochrona danych osobowych English content

Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby dotrzeć do wszystkich właścicieli (i dysponentów praw autorskich) zdjęć i innych materiałów, które są wykorzystywane na niniejszym portalu. Wszelkie osoby i instytucje, do których nie udało nam się dotrzeć prosimy o kontakt z redakcją.

IPN