Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

„Wojsko niepodległości” PPS-u
POLECAMY
Biogram / Biografia

„Wojsko niepodległości” PPS-u

Autor: Tomasz Panfil
Niemal od początku istnienia Legionów kłębiły się wokół nich sprzeczne interesy, ambicje i koncepcje. W sporach tych Ignacy Daszyński stał konsekwentnie po stronie Piłsudskiego, któremu zależało na jak największej autonomii Legionów i oszczędzaniu polskiej krwi na przyszłą rozgrywkę o Polskę wolną, ale nie z łaski jednego czy drugiego cesarza, ale z woli narodu polskiego.
1 Maja w Łodzi – rok 1936
POLECAMY
Artykuł

1 Maja w Łodzi – rok 1936

Autor: Artur Kuprianis
Niepodległa Polska za kilka miesięcy miała stać się pełnoletnia, ale obchodzone w niej Święto Pracy (nie było to święto państwowe) już dawno osiągnęło wiek średni. W robotniczej Łodzi demonstracje pierwszomajowe odbyły się już od 1891 r.
Aleksander Napiórkowski – „towarzysz Stefan”
WARTO WIEDZIEĆ
Biogram / Biografia

Aleksander Napiórkowski – „towarzysz Stefan”

Autor: Bartłomiej Kluska
Gdy wczesną jesienią 1917 roku przybył do Łodzi, był już doświadczonym konspiratorem i działaczem niepodległościowym. W czasie wojny polsko-bolszewickiej ławę poselską Sejmu Ustawodawczego zamienił na ułańskie siodło.
Antoni Wincenty Zdanowski (1895-1948) „Bis”, „Tolek”
TYLKO U NAS
Artykuł

Antoni Wincenty Zdanowski (1895-1948) „Bis”, „Tolek”

Autor: Maciej Żuczkowski
Antoni Zdanowski urodził się 5 IV 1895 r. w Węgrowie. Był synem Piotra i Marii z domu Złotkowskiej. Jeszcze w czasie nauki w gimnazjum w Warszawie pod wpływem szwagra zaangażował się w działalność niepodległościową.
Antykomunizm socjalistów…
POLECAMY
Artykuł

Antykomunizm socjalistów…

Autor: Karol Sacewicz
W Polsce międzywojennej miał miejsce ważny i nadzwyczaj ostry konflikt pomiędzy środowiskami propaństwowymi a organizacjami komunistycznymi, który rozgrywał się w łonie ówczesnej lewicy.
Arystokrata w opozycji
POLECAMY
Artykuł

Arystokrata w opozycji

Autor: Jan Olaszek
W wielobarwnym i zróżnicowanym nurcie opozycji znalazło się również miejsce dla przedstawiciela jednego z najbardziej znanych polskich szlacheckich rodów, który wierzył w egalitarne lewicowe ideały.
Bezdany 1913 – czy Józef Piłsudski planował zamach na cara?
TYLKO U NAS
Artykuł

Bezdany 1913 – czy Józef Piłsudski planował zamach na cara?

Autor: Henryk Głębocki
Czy Józef Piłsudski planował dokonanie carobójstwa? Pytanie to nie było stawiane w ogromnej literaturze poświęconej postaci Naczelnika Państwa. Jeśli pojawiało się, to zwykle w związku z wplątaniem „Ziuka” w sprawę zamachu na Aleksandra III zorganizowanego przez tzw. II Narodną Wolę wiosną 1887 roku.
Bohater nie bierze się znikąd. Zanim Henryk Sławik ratował Żydów w czasie wojny
TYLKO U NAS
Artykuł

Bohater nie bierze się znikąd. Zanim Henryk Sławik ratował Żydów w czasie wojny

Autor: Tomasz Kurpierz
Henryk Sławik, jeden z największych Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, skazany był na zapomnienie – na tyle skutecznie, że jego nazwisko jeszcze kilka lat temu niewiele mówiło nawet na Górnym Śląsku, regionie, w którym żył i pracował przez cały okres międzywojenny.
Bracia Okrzejowie – zapomniani bohaterowie Niepodległości
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Bracia Okrzejowie – zapomniani bohaterowie Niepodległości

Autor: Maciej Korkuć
„Stefan Okrzeja pierwszy spośród nowych żołnierzy niepodległości zawisł na szubienicy” – napisał w swojej pracy o dziejach porozbiorowych gen. Marian Kukiel. Pamięć o patriotycznym charakterze jego czynu była czymś oczywistym przed wojną. Nowym pokoleniom komuniści zaserwowali inną interpretację.
Czwarte powstanie czy pierwsza rewolucja?
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Czwarte powstanie czy pierwsza rewolucja?

Autor: Włodzimierz Suleja
W lutym 1904 r., po ataku japońskich torpedowców na zakotwiczoną w Port Arturze rosyjską flotę, rozpoczęła się wojna pomiędzy imperium carskim a przyszłą dalekowschodnią potęgą. Wojna, która wkrótce pokazała światu, iż Rosja nie jest niczym więcej, jak biblijnym kolosem na glinianych nogach. Na dodatek niepowodzeniom na polach bitew towarzyszyło rosnące zniecierpliwienie poddanych Mikołaja II.
Dlaczego Piłsudskiego nie witały tłumy? Zajścia na ulicach Warszawy 10 listopada 1918 roku
TYLKO U NAS
Artykuł

Dlaczego Piłsudskiego nie witały tłumy? Zajścia na ulicach Warszawy 10 listopada 1918 roku

Autor: Piotr Kilańczyk
Znane zdjęcie, pokazujące tłumne powitanie komendanta Józefa Piłsudskiego na dworcu w Warszawie, nie ilustruje wydarzeń z listopada 1918 roku. Rzeczywistość tamtych dni była jeszcze bardziej burzliwa.
Droga do niepodległej Polski. Niepokorni
POLECAMY
Artykuł

Droga do niepodległej Polski. Niepokorni

Autor: Marek Gałęzowski
W latach dziewięćdziesiątych XIX w. na ziemiach polskich zaczęły kształtować się nowoczesne ruchy ideowe, które z czasem stały się fundamentem polskiego życia politycznego: ruch socjalistyczny, narodowy, ludowy oraz chrześcijańsko-demokratyczny.
Drogi do Niepodległości
WARTO ZAJRZEĆ
Wywiad

Drogi do Niepodległości

Autor: Filip Gańczak, Andrzej Nowak
Nie powinniśmy przeciwstawiać pracy organicznej powstaniom, a wysiłków dyplomatycznych walce zbrojnej Legionów. Te różne formy starań o niepodległość Polski znakomicie się uzupełniały – mówi prof. Andrzej Nowak w rozmowie z dr. Filipem Gańczakiem
Edmund Bałuka. Prawdziwy socjalista w socjalizmie realnym
DLA WNIKLIWYCH
Biogram / Biografia

Edmund Bałuka. Prawdziwy socjalista w socjalizmie realnym

Autor: Paweł Miedziński
Postać zmarłego Edmunda Bałuki – antysowieckiego działacza niepodległościowego i robotniczego – powinna być pamiętana. Jego biografia jest przykładem nie tylko wielkiej determinacji w walce o wolność, ale także metod, jakimi SB operacyjnie „wygaszała” niebezpiecznych liderów społecznego buntu.
Ignacy Daszyński – polityk niezależny
WARTO WIEDZIEĆ
Biogram / Biografia

Ignacy Daszyński – polityk niezależny

Autor: Maciej Zakrzewski
Kiedy zmarł w nocy z 30 na 31 października 1936 r., konserwatywny „Czas”, daleki od linii politycznej Daszyńskiego, napisał, że pozostanie po nim pamięć niestrudzonego bojownika idei, o które walczył z dobrą wiarą, – i szczerego patrioty.
Ignacy Daszyński w Stanach Zjednoczonych
POLECAMY
Biogram / Biografia

Ignacy Daszyński w Stanach Zjednoczonych

Autor: Tomasz Panfil
Zbiorowość Polaków emigrujących dla chleba za wielką wodę, stanowiła podatny grunt dla haseł niesionych na sztandarach ruchów socjalistycznych. Wyrazem zainteresowania ich potrzebami i możliwościami organizacyjnymi był dwumiesięczny pobyt Ignacego Daszyńskiego w Ameryce.
Inspektor i jego żołnierze. Organizacja Pawła Cierpioła „Makopola” w powiecie rybnickim i pszczyńskim w latach 1945–1946.
TYLKO U NAS
Artykuł

Inspektor i jego żołnierze. Organizacja Pawła Cierpioła „Makopola” w powiecie rybnickim i pszczyńskim w latach 1945–1946.

Autor: Adam Dziuba
Organizacja Pawła Cierpioła „Makopola” prowadziła niepodległościową działalność propagandową i zbrojną w południowej części Górnego Śląska w latach 1945–1947. Była kontynuatorką inspektoratu rybnickiego Armii Krajowej i Delegatury Sił Zbrojnych.
Jan Olszewski 1930–2019
WARTO WIEDZIEĆ
Wspomnienie

Jan Olszewski 1930–2019

Autor: Justyna Błażejowska
Jan Olszewski urodził się 20 sierpnia 1930 r. w rodzinie kolejarskiej. Mieszkał na warszawskim Bródnie. Jego dom rodzinny był związany z polską tradycją niepodległościową.
Józef Piłsudski – droga do Niepodległej
WARTO ZAJRZEĆ
Biogram / Biografia

Józef Piłsudski – droga do Niepodległej

Autor: Włodzimierz Suleja
Józef Piłsudski postrzegany jest jako jeden z najważniejszych architektów odbudowy polskiego państwowego gmachu. Należał do pogrobowców powstania styczniowego (urodził się w grudniu 1867 roku), zaś pokolenie, którego był reprezentantem, określa się mianem pokolenia niepokornych.
Józef Piłsudski – twórca Niepodległej
TYLKO U NAS
Artykuł

Józef Piłsudski – twórca Niepodległej

Autor: Włodzimierz Suleja
W całych dziejach Polski, tak przedrozbiorowej, jak i okresu zaborów, niewiele było postaci o podobnej skali dokonań. Co więcej, Piłsudski już za życia stał się symbolem.
Józef Wincenty Dzięgielewski (1895–1952) – biografia działacza PPS
POLECAMY
Biogram / Biografia

Józef Wincenty Dzięgielewski (1895–1952) – biografia działacza PPS

Autor: Maciej Żuczkowski
Urodził się 22 stycznia 1895 r. w Wierznicy jako syn Konstantego i Konstancji z d. Miłodrowskiej. Ukończył szkołę elementarną w Wierznicy, a następnie gimnazjum w Płocku, gdzie prawdopodobnie przystąpił do Związku Młodzieży Postępowo-Niepodległościowej.
Józef Władysław Bednarz (1879–1939). Lekarz, reformator, społecznik
TYLKO U NAS
Biogram / Biografia

Józef Władysław Bednarz (1879–1939). Lekarz, reformator, społecznik

Autor: Mateusz Kubicki
Urodził się na terenie Gruzji, w Tbilisi 2 X 1879 r. w rodzinie polskich zesłańców. Jego ojciec był pracownikiem kolei. W 1899 r. ukończył naukę w gimnazjum ze złotym medalem za wyniki w nauce.
Kazimierz Pużak (1883-1950)
POLECAMY
Biogram / Biografia

Kazimierz Pużak (1883-1950)

Autor: Maciej Żuczkowski
Był jednym z najwybitniejszych przedstawicieli niepodległościowego nurtu polskiej lewicy. Całym swoim politycznym życiem zaświadczył o tym, że sprawa Polski – jej suwerenności państwowej – była dla niego kwestią pierwszorzędną. Potwierdził to ostatecznie śmiercią w komunistycznym więzieniu.
Konspirator, legionista, pisarz. Andrzej Strug (1871–1937)
POLECAMY
Artykuł

Konspirator, legionista, pisarz. Andrzej Strug (1871–1937)

Autor: Marek Klecel
Zanim Andrzej Strug, a właściwie Tadeusz Gałecki, bo tak się naprawdę nazywał, został pisarzem, był działaczem patriotycznym, konspiratorem, członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej oraz publicystą. Miał biografię typową dla polskiej inteligencji, która na przełomie XIX i XX w. kontynuowała dzieło odzyskiwania niepodległości i propagowała zmiany społeczne.
Kresowy głos sumienia. Arcybiskup Józef Teodorowicz (1864–1938)
POLECAMY
Biogram / Biografia

Kresowy głos sumienia. Arcybiskup Józef Teodorowicz (1864–1938)

Autor: Tomasz Krzyżowski
Arcybiskup lwowski obrządku ormiańskiego walczył w parlamencie wiedeńskim o odrodzenie Polski, a potem zabiegał o korzystny kształt jej granic. Nieokiełznany temperament polityczny łączył z troską o ubogich i z głębokim życiem duchowym.
Krwawe obchody…, czyli jak PPS i KPRP/KPP „świętowały” 1 maja …
POLECAMY
Artykuł

Krwawe obchody…, czyli jak PPS i KPRP/KPP „świętowały” 1 maja …

Autor: Karol Sacewicz
Wydarzenia chicagowskie z maja 1886 r., jak również poprzedzająca je walka robotników o prawa socjalne w tym głównie o 8-godzinny dzień pracy legły u podstaw decyzji kongresu II Międzynarodówki Socjalistycznej, która to w 1889 r. ustanowiła 1-szy maja Międzynarodowym Dniem Solidarności Ludzi Pracy.
Lubelski premier
POLECAMY
Biogram / Biografia

Lubelski premier

Autor: Tomasz Panfil
Przez kilka listopadowych dni na ulicach i placach Lublina tworzyła się wolna Polska. Był to czas pełen napięć i groźby wybuchu walk, gdyż w mieście stacjonowały wojska austriackie, oddziały ukraińskie i Polska Siła Zbrojna (Polnische Wehrmacht) – jednostka wierna Radzie Regencyjnej. Ujawniały się też grupy żołnierzy Polskiej Organizacji Wojskowej, organizowała się milicja robotnicza i milicja licznej w Lublinie ludności żydowskiej.
Mit Okrzei w Polsce Niepodległej
POLECAMY
Artykuł

Mit Okrzei w Polsce Niepodległej

Autor: Bartosz Wójcik
Legenda Stefana Okrzei (1886–1905) zrodziła się na długo przed powstaniem PRL. Początkowo kult młodego bojowca pielęgnowano głównie w środowiskach pepeesowskich. Z czasem jego imię nadano jednej z dywizji AK.
Najpotężniejszy szaniec wolności
POLECAMY
Biogram / Biografia

Najpotężniejszy szaniec wolności

Autor: Tomasz Panfil
Na gruncie galicyjskim w gronie socjalistów, którzy zmierzali do restytucji Polski jako suwerennej republiki demokratycznej, znalazł się Ignacy Daszyński. Jego zasługi na tym polu sprawiły, że decyzją Sejmu Rzeczypospolitej został uznany za jednego z Ojców Niepodległości.
Niech żyje wolny polski lud! Demonstracja na Placu Grzybowskim w Warszawie 13 listopada 1904 roku
POLECAMY
Artykuł

Niech żyje wolny polski lud! Demonstracja na Placu Grzybowskim w Warszawie 13 listopada 1904 roku

Autor: Marcin Jurek
Wiosną 1904 r. powstała Organizacja Bojowa Polskiej Partii Socjalistycznej, której zadaniem była ochrona organizowanych przez to ugrupowanie robotniczych demonstracji, a w dalszej perspektywie – stanowić miała zalążek siły zbrojnej zdolnej przeciwstawić się rosyjskiemu zaborcy.
O ustroju II RP słów kilka...
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

O ustroju II RP słów kilka...

Autor: Marcin Kruszyński
W listopadzie 1918 r., w specjalnym dekrecie gabinetu pod przewodnictwem Jędrzeja Moraczewskiego, określono tymczasową formę rządów w Polsce – zdecydowano, że będzie to republika. Te same zapisy powtórzono w tzw. Małej Konstytucji (1919), a następnie w Konstytucji marcowej (17 marca 1921).
Obrońca demokracji
POLECAMY
Biogram / Biografia

Obrońca demokracji

Autor: Tomasz Panfil
Mimo starcia z obozem piłsudczykowskim przy okazji wyboru marszałka sejmu Daszyński, świadom wagi spokoju dla pracy państwowej, starał się współpracować z politykami sanacyjnymi. Oczywiście najważniejsze były relacje z Józefem Piłsudskim.
Parlamentarzysta monarchii skazanej na zagładę
POLECAMY
Biogram / Biografia

Parlamentarzysta monarchii skazanej na zagładę

Autor: Tomasz Panfil
Kolejne i – czego się wówczas nikt nie spodziewał – ostatnie wybory do parlamentu wiedeńskiego cesarskiej i królewskiej monarchii austro-węgierskiej odbyły się w 1911 r. Kampania wyborcza Daszyńskiego była jak zwykle gwałtowna i bezkompromisowa, a jej punkt kulminacyjny stanowiło wtargnięcie do pałacu Spiskiego, gdzie jego rywale przechowywali nielegalnie zdobyte karty wyborcze.
Polscy komuniści: cena zaprzaństwa
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Polscy komuniści: cena zaprzaństwa

Autor: Dawid Zagził
Przywódca Komunistycznej Partii Polski, Julian Leszczyński-Leński, został aresztowany w Moskwie w czerwcu 1937 r. Oskarżono go o współpracę z polskim wywiadem oraz o udział w organizacji „szpiegowsko-terrorystycznej”.
PPS i Policja Państwowa wobec skomunizowanych białostockich związków zawodowych w 1924 r.
POLECAMY
Artykuł

PPS i Policja Państwowa wobec skomunizowanych białostockich związków zawodowych w 1924 r.

Autor: Jarosław Wasilewski
Opanowanie lokalnych związków zawodowych było w II RP jednym z podstawowych celów białostockich komunistów: kontrola nad nimi miała zwiększyć wpływy kompartii wśród robotników kosztem partii legalnych, w tym PPS. Sojusznikiem tej ostatniej w walce o „rząd dusz” okazała się Policja Państwowa.
Przywódca konspiracji socjalistycznej w Krakowie w latach 1939-1944, Sprawiedliwy wśród Narodów Świata
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

Przywódca konspiracji socjalistycznej w Krakowie w latach 1939-1944, Sprawiedliwy wśród Narodów Świata

Autor: Maciej Żuczkowski
Adam Rysiewicz urodził się 24 lutego 1918 r. w Wilczyskach-Jeżowie w powiecie Grybowskim. Był synem Mikołaja i Genowefy z domu Krzysztoń. Szkołę powszechną ukończył w Bobowej, a w 1936 r. liceum im. Bolesława Chrobrego w Nowym Sączu. Po maturze rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Tu zaangażował się w działalność struktur młodzieżowych PPS.
Socjalista z Żegoty. Działalność Stefana Sendłaka
TYLKO U NAS
Artykuł

Socjalista z Żegoty. Działalność Stefana Sendłaka

Autor: Janusz Kłapeć
Wysiłki na rzecz ratowania zagrożonej ludności żydowskiej stanowiły jeden z najważniejszych filarów polskiego wysiłku konspiracyjnego. Dla wielu narażających swoje życie Polaków udział w działalności podziemnych organizacji pomocowych stanowił logiczną konsekwencję postaw przejawianych całym dotychczasowym życiem.
Socjalista, premier, marszałek Sejmu RP Ignacy Daszyński (1866-1936)
DLA WNIKLIWYCH
Biogram / Biografia

Socjalista, premier, marszałek Sejmu RP Ignacy Daszyński (1866-1936)

Autor: Tomasz Panfil
Nie wiadomo, kogo na przełomie XIX i XX wieku konserwatyści bali się bardziej: diabłów czy socjalistów. Dla wielu zresztą nie było tu różnicy. Tymczasem prawdziwi socjaliści widzieli niesprawiedliwość świata i chcieli z nią walczyć. Taki był Ignacy Daszyński – uczciwy socjalista i polski patriota.
Socjaliści polscy w „wojnie o całe jutro świata”
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Socjaliści polscy w „wojnie o całe jutro świata”

Autor: Maciej Żuczkowski
PPS przed wrześniem 1939 r. i później W okresie dwudziestolecia międzywojennego PPS była trzecią największą partią opozycyjną w II Rzeczypospolitej. W swoich szeregach skupiała około 36 tys. członków, a wielokrotnie więcej znajdowało się w organizacjach z nią powiązanych.
Socjaliści w walce z Niemcami. Konstanty Jagiełło i Szymon Joffe
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Socjaliści w walce z Niemcami. Konstanty Jagiełło i Szymon Joffe

Autor: Marek Gałęzowski
Podobnie jak w wypadku innych najważniejszych polskich nurtów politycznych niepodległej Rzeczypospolitej (piłsudczykowskiego, ludowego, narodowego, chrześcijańsko-demokratycznego), w latach trzydziestych w PPS zaznaczyły się różnice ideowe oraz dotyczące form bieżącej działalności tego ugrupowania.
Socjaliści z „Czerwonego Zagłębia” w latach 1945-1948
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Socjaliści z „Czerwonego Zagłębia” w latach 1945-1948

Autor: Adam Dziuba
Polska Zjednoczona Partia Robotnicza chętnie odwoływała się do etosu „Czerwonego Zagłębia”, co miało sugerować, że przemysłowy region rozciągający się od Sosnowca po Zawiercie w I połowie XX w. znajdował się pod przemożnym wpływem komunistów.
Spór o kształt ustrojowy II RP
POLECAMY
Artykuł

Spór o kształt ustrojowy II RP

Autor: Włodzimierz Suleja
Ze zmagań militarnych, toczonych nieprzerwanie od listopada 1918 r., II Rzeczpospolita wyłoniła się jako państwo rozległe, liczące 388.600 km², ale mało zwarte, jego granice wynosiły bowiem ponad 5,5 tys. km. Pod względem powierzchni zajmowała szóste miejsce w Europie; zamieszkiwało ją, według danych spisowych z 1921 r., 27 milionów mieszkańców.
Wilhelm Wyrwiński „Wilk”, Zygmunt Wiktor Bobrowski „Zdzisław”
Biblioteka cyfrowa

Wilhelm Wyrwiński „Wilk”, Zygmunt Wiktor Bobrowski „Zdzisław”

Autor: Marek Gałęzowski
Wilhelm Wyrwiński „Wilk” urodził się 30 grudnia 1882 r. Studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W 1908 r. wstąpił do Związku Walki Czynnej, a trzy lata później zaczął działać w Związku Strzeleckim. Zygmunt Wiktor Bobrowski „Zdzisław” przyszedł na świat 17 października 1885 r. Ukończył Szkołę Mechaniczno-Techniczną Hipolita Wawelberga i Stanisława Rotwanda. W 1904 r. wstąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej. 19 czerwca 1906 r. za udział w ruchu socjalistycznym został aresztowany przez Rosjan, uwięziony na Pawiaku, a następnie zesłany w 1907 r. na dwa lata do guberni wiackiej, skąd zbiegł.
TEKSTY
TEMATY
Biblioteka cyfrowa
Audio/Video
English content
Księgarnia
Aktualności
Autorzy
O nas
Kontakt
Edukacja
postacie IPN
Spotkasz ich na Przystanku Historia
Józef Piłsudski, Anna Walentynowicz, mały Powstaniec – te trzy postacie przyjęliśmy jako symbolicznych reprezentantów trzech epok historii Polski w XX wieku – II Rzeczypospolitej, Polski pod rządami komunistów ale też Polski czasów II wojny światowej. Nasi bohaterowie kształtowali nie tylko dzieje Polski, ale też nasze wyobrażenia o wartościach moralnych: poświęcenia, odpowiedzialności, odwagi – dziś są już częścią historii, którą opisujemy. Temu ma służyć Przystanek Historia (autor zdjęcia małego Powstańca - Cezary Piwowarski)
Dowiedz się więcej
Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby dotrzeć do wszystkich właścicieli (i dysponentów praw autorskich) zdjęć i innych materiałów, które są wykorzystywane na niniejszym portalu. Wszelkie osoby i instytucje, do których nie udało nam się dotrzeć prosimy o kontakt z redakcją.
IPN
Copyright © 2023 Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu - Wszelkie prawa zastrzeżone. ISSN 2719-8510