Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

Stosunek współczesnych Rosjan do Zbrodni Katyńskiej
POLECAMY
Artykuł

Stosunek współczesnych Rosjan do Zbrodni Katyńskiej

Autor: Joanna Żelazko
5 marca 1940 r. członkowie Biura Politycznego KC WKP(b) zdecydowali, że „nie rokujący poprawy element kontrrewolucyjny”: podoficerowie i oficerowie Wojska Polskiego, żołnierze Korpusu Ochrony Pogranicza, funkcjonariusze Policji Państwowej i straży więziennej oraz Polacy znajdujących się w więzieniach na terenie sowieckiej Białorusi i Ukrainy, zostaną rozstrzelani.
Katyń – pamiętamy
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Katyń – pamiętamy

Autor: Filip Musiał
13 kwietnia obchodzimy Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej ustanowiony dla upamiętnienia wymordowania przez Sowietów, na mocy decyzji z 5 marca 1940 r., blisko 22 tysięcy polskich jeńców wojennych i więźniów.
Tożsamość ukryta w materii. Identyfikacja przedmiotów grobowych w zbiorach Muzeum Katyńskiego w Warszawie
O TYM SIĘ MÓWI
Artykuł

Tożsamość ukryta w materii. Identyfikacja przedmiotów grobowych w zbiorach Muzeum Katyńskiego w Warszawie

Autor: Kacper Ciesielski
Podczas badań archeologiczno-ekshumacyjnych prowadzonych w Katyniu, Charkowie, Miednoje i Bykowni wykopano wiele przedmiotów osobistych, fragmentów umundurowania, elementów wyposażenia wojskowego lub policyjnego.
Katyń – pamiętamy!
O TYM SIĘ MÓWI
Artykuł

Katyń – pamiętamy!

Autor: Sebastian Ligarski
Walkę o ujawnienie prawdy o zbrodni katyńskiej prowadzono już od momentu odkrycia grobów polskich jeńców w ZSRS. W opanowanej przez komunistów Polsce ta batalia była prowadzona z determinacją i została okupiona dotkliwymi represjami.
Co się pisze obecnie w Rosji o Armii gen. Andersa w ZSRS? Przykład książki Nikołaja Plisko <i>Razgrom Pol’szy i mif ob armii Andiersa</i>
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Co się pisze obecnie w Rosji o Armii gen. Andersa w ZSRS? Przykład książki Nikołaja Plisko Razgrom Pol’szy i mif ob armii Andiersa

Autor: Sławomir Kalbarczyk
Książka, którą chcemy tu krótko omówić, ukazała się stosunkowo niedawno – w 2017 r. w Moskwie. W tłumaczeniu na język polski jej tytuł brzmi: Klęska Polski i mit Armii Andersa.
Rozliczyć reżim. Podejście argentyńskie
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Rozliczyć reżim. Podejście argentyńskie

Autor: Radosław Peterman
Rozliczenie z reżimem nie jest jedynie polską specyfiką. Z lustracją i rozliczeniami z przeszłością borykają się wszystkie kraje, które zostały dotknięte różnego rodzaju reżimami. Jednym z takich krajów jest Argentyna.
Żołnierze Wyklęci – zapomniany fenomen
TYLKO U NAS
Artykuł

Żołnierze Wyklęci – zapomniany fenomen

Autor: Filip Musiał
Żołnierze Wyklęci są jednym z tych zjawisk historycznych, wokół których w ostatnich latach toczy się społeczna dyskusja. Dotyczy ona nie tylko postawy zbrojnego oporu jako metody walki z narzuconym reżimem, ale często konkretnych działań oddziałów czy decyzji ich dowódców.
Okrągły Stół w pamięci Polaków
POLECAMY
Artykuł

Okrągły Stół w pamięci Polaków

Autor: Filip Musiał
Obrady Okrągłego Stołu, które rozpoczęły się 6 lutego 1989 r. są jednym z tych wydarzeń w najnowszej historii Polski, które budzą największe emocje. Głównie ze względu na spotkania i ustalenia podejmowane w willach MSW, przede wszystkim w podwarszawskiej Magdalence.
Oswobodzenie KL Auschwitz – między pamięcią a propagandą
O TYM SIĘ MÓWI
Artykuł

Oswobodzenie KL Auschwitz – między pamięcią a propagandą

Autor: Filip Musiał
W 2005 r. Zgromadzenie Ogólne ONZ ustanowiło Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Datą, w której obchodzimy to wspomnienie jest 27 stycznia – rocznica wkroczenia Armii Czerwonej do niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Auschwitz.
Czy pomniki wdzięczności armii sowieckiej w Polsce powstawały spontanicznie?
TYLKO U NAS
Artykuł

Czy pomniki wdzięczności armii sowieckiej w Polsce powstawały spontanicznie?

Autor: Damian Markowski
Zajęcie Polski przez Armię Czerwoną postawiło komunistów przed koniecznością propagandowego uzasadnienia tych działań. Zaczęto więc – za propagandą sowiecką – przedstawiać koniec okupacji niemieckiej jako „wyzwolenie”, do którego nie doszłoby, gdyby nie ofiara setek tysięcy żołnierzy sowieckich.
Marszałek na parkingu. Zapomniany pomnik Józefa Piłsudskiego w Poznaniu
TYLKO U NAS
Artykuł

Marszałek na parkingu. Zapomniany pomnik Józefa Piłsudskiego w Poznaniu

Autor: Piotr Grzelczak
W styczniu 2020 roku rozstrzygnięto ostatecznie konkurs na projekt pomnika marszałka Józefa Piłsudskiego w Poznaniu. Zwyciężyła oryginalna koncepcja zaproponowana przez artystę rzeźbiarza Zbigniewa Mikielewicza, i jeśli tylko wszystko pójdzie zgodnie z planem, to we wrześniu 2021 roku monument ze szwedzkiego granitu powinien stanąć u zbiegu ulicy Karola Libelta i Alei Niepodległości.
Polacy a Święto Niepodległości
O TYM SIĘ MÓWI
Artykuł

Polacy a Święto Niepodległości

Autor: Filip Musiał
11 listopada jest datą symboliczną, to tego dnia w 1918 roku Józef Piłsudski objął naczelne dowództwo nad wojskami polskimi. Rocznicę tego wydarzenia obchodzimy jako narodowe święto, przywołując odzyskanie niepodległości po 123 latach zaborów.
Zakazane święto reakcji
POLECAMY
Artykuł

Zakazane święto reakcji

Autor: Mariusz Żuławnik
„Dzień 11 listopada, jako rocznica odzyskania przez Naród Polski niepodległego bytu państwowego i jako dzień po wsze czasy związany z wielkim imieniem Józefa Piłsudskiego, zwycięskiego Wodza Naczelnego w walkach o wolność Ojczyzny – jest uroczystym Świętem Niepodległości” – głosiła ustawa z 1937 r.
Chłopcy z Pesztu
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Chłopcy z Pesztu

Autor: Paweł Knap, Paweł Skubisz
W sześćdziesiątą rocznicę Rewolucji Węgierskiej, z inicjatywy posła Zgromadzenia Narodowego Węgier Szilárda Németha, zostały odsłonięte bliźniacze pomniki „Chłopca z Pesztu” autorstwa Richárda Juhy. Uroczystości odbyły się w Budapeszcie i… Szczecinie.
Dwa zwycięstwa nad komunizmem
POLECAMY
Artykuł

Dwa zwycięstwa nad komunizmem

Autor: Jarosław Szarek
W XX w. dwa zwycięstwa Polaków zmieniły bieg historii powszechnej: w 1920 r. zatrzymanie marszu bolszewików na Rzeczpospolitą i dalej na zachód, a w 1980 r. pierwszy krok na drodze do uwolnienia się Europy Środkowo-Wschodniej od systemu narzuconego przez Moskwę.
Był dla nas symbolem niepodległości
POLECAMY
Wywiad

Był dla nas symbolem niepodległości

Autor: Adam Stefan Lewandowski, Andrzej Anusz
Z dr. Andrzejem Anuszem, działaczem opozycji antykomunistycznej i członkiem podziemnego zarządu Niezależnego Zrzeszenia Studentów UW w latach 1984-1989, rozmawia Adam Stefan Lewandowski.
Pomnik Wojsk Balonowych
POLECAMY
Artykuł

Pomnik Wojsk Balonowych

Autor: Regina Dąbkowska
W listopadzie 1918 r., po 123 latach zaborów, Polska powróciła na mapę polityczną Europy. Chociaż formalnie proklamowano niepodległość, młode państwo stanęło przed kolejnym, olbrzymim wyzwaniem.
Ludzie, wojna i matematyka. Sprawa bolszewickich jeńców 1920 r.
POLECAMY
Artykuł

Ludzie, wojna i matematyka. Sprawa bolszewickich jeńców 1920 r.

Autor: Borys Sokołow
Ministerstwo Kultury Federacji Rosyjskiej w przededniu 77. rocznicy Zbrodni Katyńskiej oraz 7. rocznicy katastrofy samolotu prezydenta Lecha Kaczyńskiego pod Smoleńskiem podjęło prowokacyjną akcję. W katyńskim miejscu pamięci otwarto wystawę poświęconą sowieckim jeńcom w Polsce w latach 1919–1921.
Odsłonięcie pomnika Kardynała Stefana Wyszyńskiego
TYLKO U NAS
Artykuł

Odsłonięcie pomnika Kardynała Stefana Wyszyńskiego

Autor: Marzena Bonikowska
Uroczystość odsłonięcia w Warszawie pomnika kardynała Stefana Wyszyńskiego odbyła się 27 maja 1987 roku, w wigilię 6. rocznicy śmierci Prymasa.
Bez fundamentów. Wizyta w Domu Historii Europejskiej w Brukseli
WARTO ZAJRZEĆ
Wystawa

Bez fundamentów. Wizyta w Domu Historii Europejskiej w Brukseli

Autor: Cecylia Kuta, Maciej Zakrzewski
Muzeum, które miało opowiedzieć o wspólnym dziedzictwie Europejczyków, razi nachalną ideologią i marginalnym potraktowaniem doświadczeń takich krajów jak Polska.
Pamięć o Wołyniu i Małopolsce Wschodniej
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Pamięć o Wołyniu i Małopolsce Wschodniej

Autor: Leon Popek
Mój ulubiony poeta pozostawił nam, kolejnym pokoleniom, pewnego rodzaju przesłanie. Jest to niemal prośba serdeczna i błagalna o zachowanie w pamięci drogich nam Ojcowizn. W tym miejscu rodzi się zasadnicze pytanie: w imię czego i dlaczego mamy zachować tę pamięć? W mojej ocenie, przy obecnych relacjach polsko-ukraińskich, jest to, niestety, pamięć coraz trudniejsza.
Joachim Gauck. Nie tylko twórca Urzędu
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Joachim Gauck. Nie tylko twórca Urzędu

Autor: Andrzej Grajewski
Nazwisko Gaucka stało się synonimem rozliczeń z komunizmem, a stworzony przez niego urząd, zwany potocznie Urządem Gaucka – wzorem dla podobnych instytucji w Europie Środkowej.
Pamięć opozycji – opozycja w pamięci
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Pamięć opozycji – opozycja w pamięci

Autor: Cecylia Kuta
Jednym z istotnych zadań IPN jest przypominanie o kolejnych rocznicach społecznych buntów w okresie PRL.
Auschwitz? Nigdy nie słyszałem…
POLECAMY
Artykuł

Auschwitz? Nigdy nie słyszałem…

Autor: Joanna Lubecka
Niemcy i Austriacy do dziś mają kłopot z dziedzictwem obozów koncentracyjnych. Na braki wiedzy młodego pokolenia nakłada się banalizacja pamięci.
Józef Piłsudski – patron na każde czasy
POLECAMY
Artykuł

Józef Piłsudski – patron na każde czasy

Autor: Adam Stefan Lewandowski
12 maja 1935 r. na wieczna wartę odszedł Pierwszy Marszałek Polski Józef Piłsudski. Niedługo po jego śmierci wiele instytucji i budynków użyteczności publicznej przyjęło dobrowolnie imię Zmarłego. Wiele z nich nosi je do dziś, ale są też takie, które nie powróciły do przedwojennej tradycji.
Festiwalowe impresje
TYLKO U NAS
Wydarzenie kulturalne

Festiwalowe impresje

Autor: Krzysztof Brzechczyn
Podczas IX Festiwalu Filmowego „Niepokorni Niezłomni Wyklęci. 1939-1989. Przywracamy Pamięć” w Gdyni odbyło się 29 pokazów konkursowych, 12 audycji radiowych, 19 pokazów specjalnych, 13 pokazów filmowych w konkursie „Młodzi dla Historii” oraz liczne panele dyskusyjne i imprezy towarzyszące.
<i>Umarł „Dziadek” siwy a żelazny…</i>
POLECAMY
Artykuł

Umarł „Dziadek” siwy a żelazny…

Autor: Marek Gałęzowski
„Piłsudski miał fanatycznych wielbicieli, którzy go kochali więcej niż własnych rodziców, niż własne dzieci, ale było wielu ludzi, którzy go nienawidzili […]. I oto nie znać było tego w dniu pogrzebu” – pisał Stanisław Cat-Mackiewicz.
Rosja ofiarą i wyzwolicielką? Putinowska polityka historyczna względem Polski
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

Rosja ofiarą i wyzwolicielką? Putinowska polityka historyczna względem Polski

Autor: Marek Hańderek
W kwietniu 2018 r. na terenie Memoriału Katyńskiego – w obecności ówczesnego ministra kultury Federacji Rosyjskiej Władimira Miedinskiego oraz przewodniczącej izby wyższej parlamentu Rosji Walentiny Matwijenko – otwarto kontrowersyjną wystawę zatytułowaną „Rosja i Polska. XX wiek. Karty historii”.
Kopiec Józefa Piłsudskiego w Krakowie
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Kopiec Józefa Piłsudskiego w Krakowie

Autor: Iwona Fischer
Budowa kopca Piłsudskiego to wyraz szacunku dla człowieka, który przywrócił Polsce niepodległość. Ten największy z polskich kopców ma długą, niezwykle ciekawą historię, zdeterminowaną przez trudne i zmienne koleje XX w.
Niezależny wydawca, legenda "drugiego obiegu"
POLECAMY
Artykuł

Niezależny wydawca, legenda "drugiego obiegu"

Autor: Mirosław Biełaszko
Wśród 96 ofiar katastrofy z 10 kwietnia 2010 roku jest Janusz Krupski – kierownik Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, wcześniej wiceprezes IPN, jeden z twórców niezależnego ruchu wydawniczego w PRL.
Od „buntu niewolników” po „przystanek Niepodległość”. Janusz Kurtyka (1960–2010)
WARTO ZAJRZEĆ
Wspomnienie

Od „buntu niewolników” po „przystanek Niepodległość”. Janusz Kurtyka (1960–2010)

Autor: Filip Musiał
Dzieło ludzi wybitnych trwa dłużej niż ich życie. Janusz Kurtyka był człowiekiem wybitnym. Rozumiał ducha Instytutu Pamięci Narodowej i wiedział, jak wykorzystać jego potencjał. Przede wszystkim jednak miał precyzyjną wizję tego, jak po półwieczu totalitaryzmów odbudować polską tożsamość.
Polityka historyczna prezydenta Lecha Kaczyńskiego
POLECAMY
Artykuł

Polityka historyczna prezydenta Lecha Kaczyńskiego

Autor: Adam Chmielecki
Prezydent Lech Kaczyński był pierwszym po roku 1989 polskim politykiem najwyższej rangi, który nie tylko dostrzegał i rozumiał wagę oraz potencjał wspólnej pamięci narodu, ale także podejmował działania, z których wyłania się obraz aktywnej i spójnej polityki historycznej przez niego prowadzonej.
Droga do identyfikacji
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

Droga do identyfikacji

Autor: Marta Smolańska
Jesteśmy powołani, by przywracać imiona i nazwiska ludziom, którym komuniści chcieli je na zawsze odebrać. Jesteśmy po to, by dotrzeć do każdego, kto pomoże w ustaleniu tożsamości ofiar. Droga do tego celu bywa kręta i niełatwa – i aby ją pokonać, nieraz musimy wyjść z roli urzędnika.
Po co uczyć o „Łączce”?
POLECAMY
Artykuł

Po co uczyć o „Łączce”?

Autor: Kamila Sachnowska
Ucząc o ofiarach zbrodni komunizmu, o poszukiwaniu ich grobów, afirmujemy fundamentalne wartości, takie jak wolność, niepodległość, prawda, poszanowanie człowieka i jego praw, także po jego śmierci – czyli te pojęcia naszej cywilizacji, na których powinna opierać się edukacja.
Kto Wyklęty, kto Niezłomny?
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Kto Wyklęty, kto Niezłomny?

Autor: Adam Hlebowicz
Pojęcie „Żołnierze Wyklęci” mówi o komunistycznej represji – anatemie zbiorowej niepamięci rzuconej na tych, co stawili zbrojny opór „władzy ludowej”. Termin „Żołnierze Niezłomni” opisuje postawę Bohaterów, ich stosunek do komunistycznego okupanta, z którym walczyli, czy w kraju, czy na emigracji.
Ostatni Rycerze Rzeczypospolitej
POLECAMY
Wywiad

Ostatni Rycerze Rzeczypospolitej

Autor: Krzysztof Szwagrzyk, Rafał Leśkiewicz
O fenomenie Żołnierzy Wyklętych i ich obecności we współczesnym życiu społecznym, z prof. Krzysztofem Szwagrzykiem, zastępcą prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, rozmawia dr Rafał Leśkiewicz, redaktor naczelny portalu przystanekhistoria.pl
<i>...Nie dajmy zginąć poległym</i>. O przywracaniu pamięci Żołnierzy Wyklętych
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

...Nie dajmy zginąć poległym. O przywracaniu pamięci Żołnierzy Wyklętych

Autor: Paweł Skrok
Najbliższe miesiące przyniosą nam wspomnienia wielu okrągłych rocznic. W kwietniu będziemy przypominać o tych, którzy 80. lat temu zostali przez Sowietów zamordowani w Katyniu, Charkowie, Twerze (Kalininie), Kijowie, Chersoniu czy Mińsku.
Audio/Video

Jakimi słowami opowiadać historię?

Autor: Wojciech Roszkowski
Wolność – fundament polskiej tożsamości
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Wolność – fundament polskiej tożsamości

Autor: Filip Musiał
Utrata niepodległości przez Polskę w 1795 r. rozpoczęła trwające ponad wiek starania o jej przywrócenie. Przyjmując, że pokolenie rodzi się co trzydzieści lat, pod zaborami żyły cztery pokolenia naszych przodków… A mimo to polska tożsamość, nasza tradycja i kultura przetrwały.
Czarkowy 1914 – zaczątek legendy Legionów Piłsudskiego
POLECAMY
Artykuł

Czarkowy 1914 – zaczątek legendy Legionów Piłsudskiego

Autor: Artur Kuprianis
Czarkowy to miejsce stoczenia jednej z pierwszych krwawych potyczek legionistów Piłsudskiego. Stała się ona podstawą mitu Legionów Polskich i ich walki o niepodległość, nie tylko podczas I wojny światowej, ale może przede wszystkim po jej zakończeniu.
Derusyfikacja w Warszawie 1915–1926
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Derusyfikacja w Warszawie 1915–1926

Autor: Piotr Jaźwiński
I wojna światowa położyła kres długoletniemu panowaniu Rosjan w Warszawie. W mieście energicznie przystąpiono do usuwania rosyjskojęzycznych napisów, zmiany nazw ulic, burzenia pomników i cerkwi wzniesionych przez zaborcę.
Wahadło pamięci. (Nie)wiedza o zbrodniach niemieckich
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

Wahadło pamięci. (Nie)wiedza o zbrodniach niemieckich

Autor: Agnieszka Łuczak
W PRL dużo pisano i mówiono – acz w ścisłych ramach oficjalnej narracji – o zbrodniach III Rzeszy. Po roku 1989 pamięć o nich stopniowo w Polsce zanika, a wśród badaczy tej problematyki powstała luka pokoleniowa. To groźne, kiedy ze strony niemieckiej spotykamy się z ofensywną polityką historyczną.
Dokumenty archiwalne w antypolskiej kampanii propagandowej
TYLKO U NAS
Artykuł

Dokumenty archiwalne w antypolskiej kampanii propagandowej

Autor: Jan Szumski
Rosyjskie Ministerstwo Obrony po raz kolejny (po opublikowaniu w sierpniu 2019 materiałów dotyczących paktu Ribbentrop-Mołotow) sięga po archiwalia, w celu – wedle narracji Kremla – „ochrony prawdy historycznej” i „przeciwdziałania fałszowaniu historii i próbom rewizji wyników II wojny światowej”.
Mój dziadek nie był nazistą. Rozważania o niemieckiej pamięci
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

Mój dziadek nie był nazistą. Rozważania o niemieckiej pamięci

Autor: Joanna Lubecka
Najpierw wyparcie zbrodni, a później pamięć powierzchowna i zrytualizowana. Niemcy, wbrew pozorom, do dziś mają kłopot z rozliczeniem się z II wojną światową. Nie przeszkadza im to w odgrywaniu roli moralnego dydaktyka.
KL Gusen w pamięci historycznej Austrii
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

KL Gusen w pamięci historycznej Austrii

Autor: Anna Przybyll
Tereny Gusen – miejsca kaźni polskiej inteligencji – przez wiele powojennych lat niszczały. O godne upamiętnienie ofiar obozu upomnieli się dopiero przedstawiciele lokalnej społeczności i polskie władze.
Podbój zwany wyzwoleniem
POLECAMY
Artykuł

Podbój zwany wyzwoleniem

Autor: Filip Musiał
Im szybciej zdamy sobie sprawę z tego, że w sferze narracji historycznej tkwimy wciąż w pozycji państwa i społeczeństwa posttotalitarnego, tym szybciej będziemy zdolni do budowy opowieści historycznej z perspektywy wolnościowej.
Z Boga ordynansu Konfederacja Barska (1768-1772)
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Z Boga ordynansu Konfederacja Barska (1768-1772)

Autor: Piotr Szubarczyk
Była pierwszym zrywem niepodległościowym i patriotycznym o szczególnie religijnym i narodowym charakterze. W PRL określano ją jako „wsteczny ruch szlachty polskiej, który doprowadził do I rozbioru Polski”. Po rozpadzie sowieckiego komunizmu warto w jej świetle spojrzeć na naszą nowożytną historię.
Nie używajmy eufemizmów. Rzecz o trudnych stosunkach polsko-ukraińskich
DLA WNIKLIWYCH
Wywiad

Nie używajmy eufemizmów. Rzecz o trudnych stosunkach polsko-ukraińskich

Autor: Ewa Siemaszko
Błędne jest przekonanie polityków, że nie podnosząc publicznie, nie ujawniając tej zbrodni, minimalizując ją, zapewnimy dobre stosunki z Ukrainą i tym samym bezpieczeństwo państwa polskiego – mówi Ewa Siemaszko, badaczka rzezi na Wołyniu, w rozmowie z Magdaleną Semczyszyn i Andrzejem Brzozowskim.
Katyń: PPR-owska szkoła kłamstwa
POLECAMY
Artykuł

Katyń: PPR-owska szkoła kłamstwa

Autor: Piotr Gontarczyk
11 kwietnia 1943 r. Niemcy rozpoczęli akcję propagandową, związaną z odnalezieniem w Katyniu zbiorowych mogił polskich oficerów zamordowanych w 1940 r. przez NKWD. Uliczne megafony w GG i prasa gadzinowa podawały nazwiska ofiar i informacje o znalezionych przy nich dokumentach i rzeczach osobistych.
Szacunek do przeszłości fundamentem przyszłości. O dekomunizacji przestrzeni publicznej
POLECAMY
Artykuł

Szacunek do przeszłości fundamentem przyszłości. O dekomunizacji przestrzeni publicznej

Autor: Piotr Szubarczyk
Marszałek Józef Piłsudski powiedział kiedyś, że „kto nie szanuje i nie ceni swojej przeszłości, ten nie jest godzien szacunku teraźniejszości ani nie ma prawa do przyszłości”. Zawsze przychodzą mi na myśl te słowa, gdy rozmowa schodzi na problem nazewnictwa ulic, placów i wszelkich obiektów w przestrzeni publicznej. W rok od przyjęcia przez Sejm RP ustawy o zakazie propagowania komunizmu w przestrzeni publicznej coraz rzadziej spotykamy w Polsce szokujące relikty sowieckiego komunizmu.
Kresy są wszędzie
POLECAMY
Artykuł

Kresy są wszędzie

Autor: Jarosław Szarek
Czy dzisiaj zrozumiemy siebie bez dziedzictwa, które kształtowało nas przez wieki, bez pamięci o miejscach leżących daleko od obecnej granicy Rzeczypospolitej? Zachowanie historycznego dziedzictwa Kresów to jeden z zasadniczych kierunków pracy nad przywracaniem narodowej pamięci.
Sarenka z Mauthausen
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Sarenka z Mauthausen

Autor: Agnieszka Łuczak
Lord Russell of Liverpool, zastępca głównego prokuratora wojskowego Brytyjskiej Armii Renu, w trakcie wizyty w byłym obozie koncentracyjnym Dachau – w ramach przygotowań do procesu załogi tego obozu w 1945 r. – zauważył coś, co wydało mu się szczególnie dziwne: „Na dachu krematorium przybita była na słupku skrzynka lęgowa dla dzikich ptaków. Została tam umieszczona przez jakiegoś ogarniętego schizofrenią esesmana. […] Wtedy stało się dla mnie jasne, dlaczego naród, który dał światu Goethego i Beethovena, Schillera i Schuberta, zgotował mu także Auschwitz i Belsen, Ravensbrück i Dachau”.
Mit Okrzei w Polsce Niepodległej
POLECAMY
Artykuł

Mit Okrzei w Polsce Niepodległej

Autor: Bartosz Wójcik
Legenda Stefana Okrzei (1886–1905) zrodziła się na długo przed powstaniem PRL. Początkowo kult młodego bojowca pielęgnowano głównie w środowiskach pepeesowskich. Z czasem jego imię nadano jednej z dywizji AK.
Rocznica dla władzy niebezpieczna
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Rocznica dla władzy niebezpieczna

Autor: Renata Soszyńska
Na polance wśród lasów, w pobliżu drogi z Wólki Plebańskiej do Witoroża, znajduje się grób żołnierski, określany od nazw pobliskich miejscowości jako mogiła w Leszczance lub w Janówce. W okresie peerelu chciano skazać to miejsce na zapomnienie. Pamięć o poległych okazała się trwalsza niż komunizm.
Sowiecka polityka, nasza krew. Bitwa w której mieli zginąć Polacy
POLECAMY
Artykuł

Sowiecka polityka, nasza krew. Bitwa w której mieli zginąć Polacy

Autor: Maciej Korkuć
12–13 października 1943 roku. Lenino. Pół tysiąca zabitych Polaków. Przegrana bitwa. Krwawe wydarzenie bez militarnego uzasadnienia: na tym odcinku frontu wówczas w gruncie rzeczy nic się nie działo. A jednak Stalin był zadowolony: polityczny cel został osiągnięty. Innego przecież nie było.
Jak opowiadać o tym, czym jest wojna? Rzecz o muzeach
TYLKO U NAS
Artykuł

Jak opowiadać o tym, czym jest wojna? Rzecz o muzeach

Autor: Paweł Sasanka
Wraz z odchodzeniem ostatnich świadków pamiętających II wojnę światową coraz bardziej aktualne będzie pytanie: jak przekazywać kolejnym pokoleniom najtragiczniejsze doświadczenia dwudziestego wieku? Jak skutecznie uświadamiać żyjącym współcześnie, czym jest wojna?
Od zbrodni do mitologii
POLECAMY
Artykuł

Od zbrodni do mitologii

Autor: Maciej Korkuć
W propagandzie PRL obowiązywała teza, że Sowieci chcieli pomóc Warszawie w dniach powstańczych walk 1944 roku, ale nie zdołali z przyczyn obiektywnych. Szybkie zdobycie Krakowa w styczniu 1945 roku miało zaś być dowodem na sowieckie poświęcenie, podbudowane umiłowaniem naszej kultury i zabytków.
Martwa Droga, czyli fascynujące „muzeum” Gułagu
POLECAMY
Artykuł

Martwa Droga, czyli fascynujące „muzeum” Gułagu

Autor: Štěpán Černoušek
Warto pamiętać, że chociaż istniejący na terenie ZSRS Gułag składał się z tysięcy obozów, to żaden z nich nie został przekształcony w muzeum – tak jak stało się to z dawnymi nazistowskimi obozami: Auschwitz, Buchenwaldem, czy Theresienstadt.
Jak uczyć o Powstaniu Warszawskim?
POLECAMY
Artykuł

Jak uczyć o Powstaniu Warszawskim?

Autor: Łukasz Michalski
Oszałamiający sukces Muzeum Powstania Warszawskiego uczynił ze zrywu niepodległościowego temat popularny, by nie rzec, niemal obowiązkowy. Pojawienie się na polskiej mapie kulturalnej jednej – i to warszawskiej, nie ogólnopolskiej – instytucji zmieniło naszą historyczną świadomość bardzo głęboko.
Profesor Tomasz Strzembosz (1930–2004)
Biblioteka cyfrowa

Profesor Tomasz Strzembosz (1930–2004)

Autor: Marek Wierzbicki
W PRL rozwój nauk historycznych hamowany był i wypaczany przez nieustanne ingerencje cenzury. Nie przypadkiem zatem oficjalnie uznawana wersja historii daleka była od prawdy, historycy zaś uważani za narzędzia państwa komunistycznego. Tylko niewielu z nich potrafiło zaryzykować spokojne życie, zawodową karierę i upominać się o przemilczaną prawdę, o pra­ wo do badania niewygodnych tematów, odkrywania białych plam naszych narodowych dziejów. Wśród tych nielicznych szczególnie mocno wyróżniał się prof. Tomasz Strzembosz, który w nie­ sprzyjających warunkach potrafił zachować niezależność i przyzwoitość.
Trudno będzie Go zastąpić
TYLKO U NAS
Artykuł

Trudno będzie Go zastąpić

Autor: Dorota Koczwańska-Kalita
Był człowiekiem prawym, choć z tego przymiotu starano się Go odrzeć. Nad Jego biurkiem wisiał portret Józefa Piłsudskiego. Był wierny idei Marszałka. Bóg, Honor, Ojczyzna – te wartości były Mu bliskie i wyznaczały kierunek w działaniu. Myślał bardzo poważnie o państwie.
TEKSTY
TEMATY
Biblioteka cyfrowa
Audio / Video
Księgarnia
English content
Aktualności
Autorzy
O nas
Kontakt
Edukacja
postacie IPN
Spotkasz ich na Przystanku Historia
Józef Piłsudski, Anna Walentynowicz, mały Powstaniec – te trzy postacie przyjęliśmy jako symbolicznych reprezentantów trzech epok historii Polski w XX wieku – II Rzeczypospolitej, Polski pod rządami komunistów ale też Polski czasów II wojny światowej. Nasi bohaterowie kształtowali nie tylko dzieje Polski, ale też nasze wyobrażenia o wartościach moralnych: poświęcenia, odpowiedzialności, odwagi – dziś są już częścią historii, którą opisujemy. Temu ma służyć Przystanek Historia (autor zdjęcia małego Powstańca - Cezary Piwowarski)
Dowiedz się więcej
Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby dotrzeć do wszystkich właścicieli (i dysponentów praw autorskich) zdjęć i innych materiałów, które są wykorzystywane na niniejszym portalu. Wszelkie osoby i instytucje, do których nie udało nam się dotrzeć prosimy o kontakt z redakcją.
IPN
Copyright © 2021 Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu - Wszelkie prawa zastrzeżone. ISSN 2719-8510