Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

„Aktion Saybusch”. Wysiedlenia Polaków na Żywiecczyźnie w 1940 r.
POLECAMY
Artykuł

„Aktion Saybusch”. Wysiedlenia Polaków na Żywiecczyźnie w 1940 r.

Autor: Mirosław Sikora
Po zakończeniu kampanii polskiej, w listopadzie 1939 r. ziemie zachodnie II RP przyłączone zostały do III Rzeszy. Utworzono z nich nowe wschodnie prowincje Niemiec jak Kraj Warty i Gdańsk-Prusy Zachodnie lub wcielono je do już istniejących, jak Prusy Wschodnie i Górny Śląsk.
„Byliśmy tam bardzo potrzebni”. Szpital PCK w byłym niemieckim obozie Auschwitz
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

„Byliśmy tam bardzo potrzebni”. Szpital PCK w byłym niemieckim obozie Auschwitz

Autor: Szymon Nowak
Niemieckie obozy zagłady i obozy koncentracyjne były tymi miejscami, gdzie działa się ogromna niemiecka zbrodnia ludobójstwa dokonywana na Polakach, Żydach, Rosjanach, Cyganach… Brzmią dla nas strasznie nazwy Auschwitz, Birkenau, Stutthof, Treblinka, Majdanek… I nawet z chwilą wyzwolenia obozów nie zakończyła się gehenna oswobodzonych z niewoli więźniów.
„Czyste ręce” Wehrmachtu – zbrodnie popełnione przez żołnierzy niemieckich na ludności cywilnej w zachodniej części woj. łódzkiego
TYLKO U NAS
Artykuł

„Czyste ręce” Wehrmachtu – zbrodnie popełnione przez żołnierzy niemieckich na ludności cywilnej w zachodniej części woj. łódzkiego

Autor: Joanna Żelazko
Lata II wojny światowej to dla ludności okupowanej Polski okres strat nie tylko materialnych, ale przede wszystkim cierpienia, którego doświadczyli ludzie.
„Erntefest” („Dożynki”) 4 listopada 1943 r. – egzekucja żydowskich więźniów obywateli austriackich, słowackich i polskich w niemieckim obozie pracy w Poniatowej
TYLKO U NAS
Artykuł

„Erntefest” („Dożynki”) 4 listopada 1943 r. – egzekucja żydowskich więźniów obywateli austriackich, słowackich i polskich w niemieckim obozie pracy w Poniatowej

Autor: Artur Podgórski
Jedną z nielicznych więźniarek, które w dniu 4 listopada 1943 r. przeżyły wymordowanie 14 800 osób w obozie w Poniatowej była – obok Estery Rubinsztein – Ludwika Fiszer. W 1944 roku spisała ona przeżycia, jakie przechodziła w trakcie rozstrzeliwania więźniów.
„Jeśli echo ich głosów umilknie – zginiemy” – działalność domu dziecka w Velpke
PAMIĘTAMY
Artykuł

„Jeśli echo ich głosów umilknie – zginiemy” – działalność domu dziecka w Velpke

Autor: Karolina Trzeskowska-Kubasik
Na początku 1944 r. lokalni urzędnicy zwrócili uwagę na wysoką liczbę urodzeń dzieci polskich i rosyjskich robotnic przymusowych w powiecie Helmstedt. W celu maksymalizacji zysków z niewolniczej pracy władze powołały specjalny „dom dziecka”, który w ciągu kilkumiesięcznej działalności doprowadził do śmierci niemal wszystkich przekazanych mu niemowląt.
„Morderca w białych rękawiczkach”. Willi Haase
TYLKO U NAS
Artykuł

„Morderca w białych rękawiczkach”. Willi Haase

Autor: Roman Gieroń
W czerwcu 1951 r. w Krakowie rozpoczął się proces byłego szefa sztabu dowódcy SS i Policji dystryktu krakowskiego SS-Sturmbannführera Williego Haase. Był to wysokiej rangi funkcjonariusz SS zaangażowany w realizację Aktion „Reinhardt”, który po wojnie został osądzony za swoje zbrodnie.
Audio/Video

„Nie tylko Palmiry…” – dokonywane przez Niemców mordy w Ogrodach Sejmowych

„Nie znoszę, kiedy krzywdzą niewinnych ludzi”
POLECAMY
Artykuł

„Nie znoszę, kiedy krzywdzą niewinnych ludzi”

Autor: Aleksandra Namysło
Do 1942 r. na Wschodnim Górnym Śląsku (Ost-Oberschlesien) – zwłaszcza w Zagłębiu Dąbrowskim (Będzinie, Sosnowcu, Dąbrowie Górniczej) i Zagłębiu Chrzanowsko-Jaworznickim – żyło ok. 100 tys. Żydów. Pierwsze deportacje Żydów z tego regionu do KL Auschwitz przeprowadzono w maju i sierpniu 1942 r.
„Niemy świadek” działań wojennych, czyli historia pewnej fotografii
TYLKO U NAS
Artykuł

„Niemy świadek” działań wojennych, czyli historia pewnej fotografii

Autor: Stefan Białek
We wrześniu i październiku 1939 r. media niemieckie prześcigały się w peanach wysławiających potęgę Wehrmachtu oraz rzekomy geniusz wodzowski Adolfa Hitlera – „Pierwszego Żołnierza Rzeszy Niemieckiej”. Jednocześnie starano się obarczyć Polaków winą za zniszczenia wojenne i cierpienia niewinnych istot.
„Nikt nie wierzy w pełną zagładę”. Akcja „Reinhardt” w okupowanym Krakowie
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

„Nikt nie wierzy w pełną zagładę”. Akcja „Reinhardt” w okupowanym Krakowie

Autor: Martyna Grądzka-Rejak
Do realizacji Akcji „Reinhardt” w Krakowie, stolicy Generalnego Gubernatorstwa, przystąpiono z końcem maja 1942 r. Blisko dziesięć miesięcy później getto zlikwidowano.
„Obrazy bez autora”
DLA WNIKLIWYCH
Recenzja

„Obrazy bez autora”

Autor: Hubert Kuberski
Po zdumiewającym debiucie pełnometrażowym niemiecki reżyser Florian Henckel von Donnersmarck zamilknął na osiem lat po negatywnie przyjętym „Turyście”.
„Ożywieni jednym duchem, przepojeni jedną ideą”. Emanuel Ringelblum i podziemne archiwum getta warszawskiego
TYLKO U NAS
Biogram / Biografia

„Ożywieni jednym duchem, przepojeni jedną ideą”. Emanuel Ringelblum i podziemne archiwum getta warszawskiego

Autor: Martyna Grądzka-Rejak
Jesienią 1940 r. Niemcy utworzyli w Warszawie getto. Zorganizowano je w tzw. Dzielnicy Północnej, w większości zamieszkanej przez ludność żydowską. Od reszty miasta getto oddzielał wysoki, ceglany mur.
„Papa Eicke”. Twórca obozów koncentracyjnych
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

„Papa Eicke”. Twórca obozów koncentracyjnych

Autor: Joanna Lubecka
Uznany za zbrodniarza wojennego. Był pierwszym komendantem KL Dachau, dowódcą Dywizji Pancernej SS „Totenkopf”. Już w 1933 r. stworzył oddziały, które w przyszłości miały służyć w obozach koncentracyjnych...
„Polacy! Boże! Polacy!”. Wyzwolenie obozu w Oberlangen
POLECAMY
Artykuł

„Polacy! Boże! Polacy!”. Wyzwolenie obozu w Oberlangen

Autor: Wojciech Kujawa
Polki, uczestniczki Powstania Warszawskiego, które trafiły do Stalagu VI C, znajdowały się w szczególnie ciężkiej sytuacji. Tym większa była ich radość, gdy przez druty dostrzegły pierwsze alianckie czołgi – należące, jak się okazało, do 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka.
„Rozpacz nasza była ogromna” – rodziny aresztowanych podczas okupacji niemieckiej
POLECAMY
Artykuł

„Rozpacz nasza była ogromna” – rodziny aresztowanych podczas okupacji niemieckiej

Autor: Anna Czocher
Przeżywanie utraty bliskich osób nie wiąże się wyłącznie z czasem konfliktów zbrojnych. Niemniej doświadczenie okupacji niemieckiej ziem polskich w latach 1939-1945 odcisnęło silne piętno na sferze domowej.
„Schody śmierci” w KL Mauthausen
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

„Schody śmierci” w KL Mauthausen

Autor: Tomasz Cieślak
Złowrogim symbolem i koszmarem tego miejsca są wybudowane przez pierwszych więźniów KL Mauthausen z luźnych, granitowych bloków „schody śmierci”.
„Sprawiedliwe” siostry - Maria Dyrda i Klara Zroski
TYLKO U NAS
Artykuł

„Sprawiedliwe” siostry - Maria Dyrda i Klara Zroski

Autor: Aleksandra Namysło
Mira Rembiszewska urodziła się w 1938 r. w Będzinie. Tu także, już podczas wojny, przyszła na świat Lusia Taus. Obie podczas okupacji niemieckiej skazane na Zagładę, zostały szczęśliwie ocalone przez dwie siostry, z domu Madejskie – mieszkankę Sosnowca Marię Dyrda i Klarę Zroską z Chorzowa.
„Starzy i młodzi, chorzy i dzieci, wszyscy z tobołkami…”. Zagłada jasielskich Żydów
POLECAMY
Artykuł

„Starzy i młodzi, chorzy i dzieci, wszyscy z tobołkami…”. Zagłada jasielskich Żydów

Autor: Martyna Grądzka-Rejak
Latem 1942 r., w ramach działań prowadzonych podczas tzw. Aktion „Reinhardt”, Niemcy przystąpili do deportacji Żydów z getta w Jaśle – mieście będącym siedzibą władz Kreishauptmannschaft (powiat) Jaslo. Zamordowano większość tamtejszej społeczności żydowskiej. Do końca 1942 r. getto zostało zlikwidowane. Po tzw. aryjskiej stronie w Jaśle i okolicach ukrywali się już tylko nieliczni Żydzi.
Audio/Video

„Ukradzione Dzieciństwo” dyskusja poświęcona losom dzieci podczas wojny i okupacji

„W Gliwicach byliśmy traktowani o wiele gorzej niż w Oświęcimiu”.
POLECAMY
Wspomnienie

„W Gliwicach byliśmy traktowani o wiele gorzej niż w Oświęcimiu”.

Autor: Sebastian Rosenbaum
W 1944 r. powstały w Gliwicach cztery podobozy KL Auschwitz III (Monowitz) jako obozy pracy przymusowej przy miejscowych zakładach przemysłowych zatrudniające osadzonych w oświęcimskim obozie koncentracyjnym. Stanowiły element sieci kilkudziesięciu podobozów KL Auschwitz III w rejencji katowickiej.
„Z największą brutalnością”. Zbrodnie Wehrmachtu w Polsce w 1939 r.
TYLKO U NAS
Artykuł

„Z największą brutalnością”. Zbrodnie Wehrmachtu w Polsce w 1939 r.

Autor: Paweł Kosiński
Po okresie niemiecko-polskiego zbliżenia lat 1934–1938 Adolf Hitler postanowił zaatakować Rzeczpospolitą, uzyskawszy pewność, że nie zdoła jej wciągnąć do realizacji swoich ekspansywnych planów politycznych.
„Zbrodnia Wehrmachtu w Topolnie 1939” – legenda i rzeczywistość
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

„Zbrodnia Wehrmachtu w Topolnie 1939” – legenda i rzeczywistość

Autor: Tomasz Sudoł
Temat zbrodni Wehrmachtu popełnionych na polskich jeńcach wojennych we wrześniu 1939 roku był bardzo mocno eksponowany w okresie tzw. Polski „ludowej”.
Audio/Video

"Profesor Jan Sehn (1909–1965). Prawnik, sędzia śledczy, łowca nazistów"

Autor: Filip Gańczak, Piotr Litka
<i>Fala płynie z tobołami na plecach, w rękach</i>… Zagłada Żydów z Mielca
TYLKO U NAS
Artykuł

Fala płynie z tobołami na plecach, w rękach… Zagłada Żydów z Mielca

Autor: Martyna Grądzka-Rejak
Mielec został zajęty przez wojska niemieckie 13 września 1939 r. W tamtym okresie w mieście mieszkało niemal 5,5 tys. Żydów. Dwa lata później większość z nich została z miasta przez okupanta wywieziona. Pozostali tylko ci, których zamknięto w obozach pracy w Mielcu i okolicznych miejscowościach.
Audio/Video

Imperium małych piekieł. Mroczne tajemnice obozu Gross-Rosen

<i>Jagdkommandos</i> w Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie
TYLKO U NAS
Artykuł

Jagdkommandos w Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie

Autor: Izabela Mazanowska
Jedną z konsekwencji Zbrodni Pomorskiej 1939 roku był brak licznej partyzantki na terenie przedwojennego województwa pomorskiego. Masowa eksterminacja ludności wywołała lęk przed podejmowaniem prób oporu przeciwko okupantom. Jednakże tego typu działania miały miejsce.
<i>Kto nie potępia – ten przyzwala</i>. „Protest” Zofii Kossak-Szczuckiej
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Kto nie potępia – ten przyzwala. „Protest” Zofii Kossak-Szczuckiej

Autor: Martyna Grądzka-Rejak
W upalne lato, kilka tygodni po rozpoczęciu tzw. Wielkiej Akcji, deportacji Żydów z getta warszawskiego do obozu zagłady Treblinka II, pisarka i działaczka społeczna Zofia Kossak-Szczucka oraz inni członkowie Frontu Odrodzenia Polski przygotowali ulotkę „Protest”. 11 sierpnia 1942 r. konspiracyjnie dystrybuowano ją na ulicach okupowanej Warszawy.
<i>Sonderaktion Krakau</i> – perspektywa żon i dzieci
PAMIĘTAMY
Artykuł

Sonderaktion Krakau – perspektywa żon i dzieci

Autor: Anna Czocher
Policyjna akcja uwięzienia krakowskich profesorów, nazywana popularnie Sonderaktion Krakau (w niemieckich dokumentach określana jako Aktion gegen Universitätsprofessoren – Akcja przeciwko profesorom uniwersyteckim), była częścią planowej likwidacji polskich warstw przywódczych i opiniotwórczych przez niemieckiego okupanta.
<i>Standgericht</i> dla rejencji ciechanowskiej i okręgu Suwałki
POLECAMY
Artykuł

Standgericht dla rejencji ciechanowskiej i okręgu Suwałki

Autor: Dorota Grzechocińska
4 lutego 1944 r. niemiecki sąd doraźny (Standgericht) dla rejencji ciechanowskiej i okręgu Suwałki wydał w więzieniu policyjnym w Forcie III w Pomiechówku wyroki śmierci na ponad 100 żołnierzy Armii Krajowej.
11 listopada 1939 r. na Kaszubach i Kociewiu
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

11 listopada 1939 r. na Kaszubach i Kociewiu

Autor: Mateusz Kubicki
Rozpoczęte przez Niemcy 1 września 1939 r. działania wojenne doprowadziły do szybkiego zajęcia Pomorza Gdańskiego. Obok zdobycia nowego terytorium okupant wprowadził tu elementy terroru względem ludności cywilnej. Jednym z nich były popełniane przez Niemców masowe zabójstwa.
97 sprawiedliwych. Pacyfikacja Białki za pomoc ukrywającym się Żydom i jeńcom sowieckim
TYLKO U NAS
Artykuł

97 sprawiedliwych. Pacyfikacja Białki za pomoc ukrywającym się Żydom i jeńcom sowieckim

Autor: Rafał Drabik
Białka to niewielka wieś położona obecnie w gminie Dębowa Kłoda, w pow. parczewskim. 7 grudnia 1942 r. na zawsze zmienił historię tej miejscowości. W wyniku brutalnej pacyfikacji zamordowano 97 Polaków i ukrywającą się we wsi Żydówkę.
Agresja Niemiec i ZSRS na Polskę we wrześniu 1939 roku
Z PODRĘCZNIKA HISTORII
Artykuł

Agresja Niemiec i ZSRS na Polskę we wrześniu 1939 roku

Autor: Marek Gałęzowski
Władze polskie za główne niebezpieczeństwo dla niepodległości państwa uważały możliwość agresji ZSRS. Drugi z wielkich sąsiadów Polski – Niemcy – na mocy postanowień traktatu wersalskiego dysponował przez dłuższy czas jedynie stutysięczną armią, niemal całkowicie pozbawioną ciężkiej broni.
Akcja „Koppe”
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Akcja „Koppe”

Autor: Tomasz Roguski
SS-Obergruppenführer i generał Waffen-SS Wilhelm Koppe objął w październiku 1939 r. funkcję Wyższego Dowódcy SS i Policji w Kraju Warty. Od listopada 1943 r. został przeniesiony na to samo stanowisko w Generalnym Gubernatorstwie, gdzie pełnił także funkcję sekretarza stanu do spraw bezpieczeństwa.
Akcja „Reinhardt” na prowincji. Przykład Markowej
POLECAMY
Artykuł

Akcja „Reinhardt” na prowincji. Przykład Markowej

Autor: Mateusz Szpytma
Holocaust nie był przejawem spontanicznych działań takich czy innych grup narodowościowych. Był efektem działalności państwa – Rzeszy Niemieckiej – które podjęło ludobójcze decyzje i użyło całej swojej potęgi, aby wymordować naród żydowski.
Akcja paczkowa Polskiego Komitetu Pomocy Uchodźcom w Portugalii na rzecz Żydów w Generalnym Gubernatorstwie
TYLKO U NAS
Artykuł

Akcja paczkowa Polskiego Komitetu Pomocy Uchodźcom w Portugalii na rzecz Żydów w Generalnym Gubernatorstwie

Autor: Alicja Gontarek
Podczas drugiej wojny światowej Portugalia stała się bardzo ważnym krajem, w którym po ewakuacji rządu polskiego z Francji w 1940 r. znalazło się wielu polskich uchodźców, w tym także kierownicy państwa polskiego.
Akcja wysiedleńcza w gettach na terenie powiatu buskiego
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Akcja wysiedleńcza w gettach na terenie powiatu buskiego

Autor: Karolina Trzeskowska-Kubasik
Na terenie powiatu buskiego funkcjonowało kilka gett: w Chmielniku, w Busku-Zdroju, w Wiślicy, w Nowym Korczynie, w Stopnicy, w Pińczowie czy w Pacanowie. W Chmielniku w październiku 1942 r. w getcie przebywało ok. 13 tys. Żydów.
Akta funkcjonariuszy i pracowników niemieckiego obozu dla dzieci i młodzieży przy ul. Przemysłowej w Łodzi (1942-1945). Rekonesans archiwalny
TYLKO U NAS
Źródło historyczne

Akta funkcjonariuszy i pracowników niemieckiego obozu dla dzieci i młodzieży przy ul. Przemysłowej w Łodzi (1942-1945). Rekonesans archiwalny

Autor: Łukasz Rakoczy
W grudniu 1942 r. zaczął funkcjonować Polenjugendverwahrlager der Sicherheitspolizei in Litzmannstadt (Prewencyjny Obóz Policji Bezpieczeństwa dla Młodzieży Polskiej w Łodzi). Zespół akt Geheime Staatspolizei Staatspolizeistelle Litzmannstadt zawiera źródła rzucające światło na jego działalność.
Albert Forster – gdański namiestnik Adolfa Hitlera
POLECAMY
Artykuł

Albert Forster – gdański namiestnik Adolfa Hitlera

Autor: Wojciech Wichert
Albert Forster, gauleiter gdańskiego NSDAP i namiestnik Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie, był jednym z najbardziej zaufanych ludzi Hitlera. Ponosił odpowiedzialność m.in. za utworzenie obozu koncentracyjnego w Stutthofie i szereg masowych egzekucji przeprowadzonych w lasach piaśnickich.
Apokalipsa dnia powszedniego. Pierwsze tygodnie w Auschwitz
POLECAMY
Artykuł

Apokalipsa dnia powszedniego. Pierwsze tygodnie w Auschwitz

Autor: Roman Gieroń
„Wyjście stąd prowadzi tylko przez komin krematorium” – usłyszeli z ust zastępcy komendanta obozu SS Hauptsturmführera Karla Fritzscha w czerwcu 1940 r. pierwsi polscy więźniowie Auschwitz.
Arcybiskup Antoni Julian Nowowiejski (1858–1941) – ofiara niemieckiego obozu Soldau
TYLKO U NAS
Artykuł

Arcybiskup Antoni Julian Nowowiejski (1858–1941) – ofiara niemieckiego obozu Soldau

Autor: Mariusz Żuławnik
W roku 1941 męczeńską śmierć ponieśli abp Antoni Julian Nowowiejski i bp Leon Wetmański, zasłużeni płoccy duchowni i patroni miasta Działdowa. Nowowiejski jest jedynym polskim arcybiskupem, który dokonał swego żywota w niemieckim obozie śmierci.
Arnošt Valenta
TYLKO U NAS
Artykuł

Arnošt Valenta

Autor: Dariusz Dąbrowski
Rozpad Czecho-Słowacji w marcu 1939 roku zmusił wielu jego obywateli nie godzących się z zajęciem swojej ojczyzny przez III Rzeszę do podjęcia ryzykownej i często dramatycznej decyzji dotyczącej emigracji.
Arthur Greiser – droga do upadku
WARTO WIEDZIEĆ
Biogram / Biografia

Arthur Greiser – droga do upadku

Autor: Justyna Pera
Co wydarzyło się w życiu urodzonego w Środzie Wielkopolskiej Niemca, że zradykalizował swoje poglądy względem Polaków i Żydów? Jakie skutki przyniosła ta ewolucja we wzorcowego nazistę? Jak wyglądały jego rządy w Warthegau, a przede wszystkim jakie nastroje społeczne wzbudzał proces i egzekucja byłego Gaulaitera?
Arthur Greiser – wzorcowy nazista
TYLKO U NAS
Biogram / Biografia

Arthur Greiser – wzorcowy nazista

Autor: Wojciech Wichert
Arthur Greiser był wysokim rangą politykiem, który zainicjował Holocaust w okupowanej przez Niemcy Polsce. Na terenie rządzonego przez niego Kraju Warty (Reichsgau Wartheland), wprowadzał ludobójcze i rasistowskie praktyki, dzięki czemu mógł nazywać ziemie mu podległe „okręgiem wzorcowym”.
Auschwitz a front wschodni
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Auschwitz a front wschodni

Autor: Zdzisław Jurkowski
W literaturze historycznej od lat dyskutowany jest temat braku właściwej reakcji Zachodu na zagładę Żydów i innych narodów oraz próba odpowiedzi na pytanie: dlaczego alianci zachodni w 1944 nie zbombardowali krematoriów lub linii kolejowych prowadzących do obozu w Auschwitz-Birkenau, aby ją przerwać?
Auschwitz i Radwanowice. Cena za antyniemiecką konspirację mieszkańców Rudawy i okolic
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Auschwitz i Radwanowice. Cena za antyniemiecką konspirację mieszkańców Rudawy i okolic

Autor: Piotr Kuruc
5 września 1939 r., po krótkiej potyczce z żołnierzami Wojska Polskiego, do Rudawy wkroczyli Niemcy. Rozpoczynał się ponadpięcioletni okres okupacji hitlerowskiej w tej podkrakowskiej miejscowości.
Auschwitz? Nigdy nie słyszałem…
POLECAMY
Artykuł

Auschwitz? Nigdy nie słyszałem…

Autor: Joanna Lubecka
Niemcy i Austriacy do dziś mają kłopot z dziedzictwem obozów koncentracyjnych. Na braki wiedzy młodego pokolenia nakłada się banalizacja pamięci.
Bezużyteczne życie
POLECAMY
Artykuł

Bezużyteczne życie

Autor: Mateusz Szpytma
Rządy Adolfa Hitlera w Niemczech i jego polityka w latach 1939-1945 to nie tylko ofiary działań zbrojnych, więzień, obozów koncentracyjnych, pacyfikacji. Jednymi z pierwszych ofiar nazizmu byli psychicznie chorzy.
Biografia twórcy pojęcia „ludobójstwo”
TYLKO U NAS
Recenzja

Biografia twórcy pojęcia „ludobójstwo”

Autor: Tomasz Ceran
W historii XX wieku oglądanej z lotu ptaku są dwa najważniejsze terminy: totalitaryzm i ludobójstwo. Ten drugi został stworzony przez Polaka.
Błogosławieni Sprawiedliwi. Życiorys Józefa i Wiktorii Ulmów oraz ich rodziny
POLECAMY
Artykuł

Błogosławieni Sprawiedliwi. Życiorys Józefa i Wiktorii Ulmów oraz ich rodziny

Autor: Mateusz Szpytma
Dlaczego, ryzykując życie, zdecydowali się na tak heroiczny krok? Historykowi trudno jest odpowiedzieć na to pytanie, ponieważ – co zrozumiałe – nie dzielili się niepotrzebnie swoimi motywacjami. Pewne światło rzucają na to zakreślone w należącej do Ulmów Ewangelii przypowieści o Miłosiernym Samarytaninie oraz inny fragment o miłości bliźniego.
Błogosławiony ks. Jan Macha (1914–1942)
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Błogosławiony ks. Jan Macha (1914–1942)

Autor: Jerzy Dąbrowski
Krótko po północy, 3 grudnia 1942, w katowickim więzieniu ścięto za działalność konspiracyjną ks. Jana Machę. Zwłoki skazańca zostały przewiezione do Auschwitz i spopielone w tamtejszym krematorium. Jego działalność, mająca głównie charakter społeczny i zakończona męczeńską śmiercią, stanowiła świadectwo przywiązania do polskości i troski o bliźnich.
Brygada Świętokrzyska w KL Holleischen
POLECAMY
Artykuł

Brygada Świętokrzyska w KL Holleischen

Autor: Artur Cieślik
5 maja 1945 r. Oddziały Brygady Świętokrzyskiej NSZ wyzwoliły niemiecki obóz koncentracyjny dla kobiet w Holiszowie (Czechy).
Bunt w Treblince II
TYLKO U NAS
Artykuł

Bunt w Treblince II

Autor: Paweł Błażewicz
Nagle dał się słyszeć odgłos tłuczonego szkła, który dobiegł z rewirsztuby – obozowego ambulatorium. Gospodarzem był tam więzień doktor Julian Chorążycki, wcześniej kapitan Wojska Polskiego, który brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, a w 1922 wybrał karierę cywilną i założył gabinet lekarski.
Cel osiągnąłem. Ks. Jan Franciszek Macha (1914–1942)
O TYM SIĘ MÓWI
Biogram / Biografia

Cel osiągnąłem. Ks. Jan Franciszek Macha (1914–1942)

Autor: Andrzej Grajewski
Beatyfikacja Sługi Bożego ks. Jana Franciszka Machy ma wymiar nie tylko religijny. Symbolicznie upamiętnia także tych wszystkich, którzy na Górnym Śląsku w czasie niemieckiej okupacji pozostali wierni Polsce, płacąc za swoją postawę ponoszonymi prześladowaniami, a często życiem.
Ciągłość zbrodni – egzekucje AK-owców w lubelskim zamku
PAMIĘTAMY
Artykuł

Ciągłość zbrodni – egzekucje AK-owców w lubelskim zamku

Autor: Marcin Krzysztofik
Stanisław Siwiec wraz Tadeuszem Beneszem i Franciszkiem Gadzałą byli pierwszymi żołnierzami Armii Krajowej zamordowanymi przez reżim komunistyczny w Więzieniu na Zamku w Lublinie w 1944 r.
Ciężarne robotnice przymusowe w obozie przejściowym w Pile (Durchgangslager Schneidemühl) w latach 1943-1945
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Ciężarne robotnice przymusowe w obozie przejściowym w Pile (Durchgangslager Schneidemühl) w latach 1943-1945

Autor: Karolina Trzeskowska-Kubasik
Obóz przejściowy w Pile (Durchgangslager Schneidemühl) funkcjonował w latach 1942-1945. Był przeznaczony dla Polaków i Rosjan, wywożonych następnie w głąb III Rzeszy. Po upadku Powstania Warszawskiego do obozu trafiła ponadto grupa wypędzonych mieszkańców stolicy.
Dachau i śmierć są synonimami
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Dachau i śmierć są synonimami

Autor: Anna Jagodzińska, Tomasz Ceran
Płk William Quinn z 7. Armii Amerykańskiej, wyzwalając w maju 1945 r. obóz koncentracyjny w Dachau, napisał w raporcie: „Oddziały nasze zastały tam widoki, jęki tak straszne, że aż nie do uwierzenia, okrucieństwa tak ogromne, że aż niepojęte dla normalnego umysłu. Dachau i śmierć są synonimami”.
Diabeł z Gusen. SS-Hauptsturmführer Karl Chmielewski
TYLKO U NAS
Artykuł

Diabeł z Gusen. SS-Hauptsturmführer Karl Chmielewski

Autor: Paweł Kosiński
Nazwa Gusen nie jest tak łatwo rozpoznawalna jak Auschwitz, jednak pierwsza filia niemieckiego nazistowskiego Obozu Koncentracyjnego Mauthausen ma dla Polaków szczególne znaczenie. Nie przypadkiem samo SS nazywało ją: „Obóz zagłady dla polskiej inteligencji”.
Działalność obozu pracy w Słupi na terenie Kreishauptmannschaft Busko w latach 1941-1944
TYLKO U NAS
Artykuł

Działalność obozu pracy w Słupi na terenie Kreishauptmannschaft Busko w latach 1941-1944

Autor: Karolina Trzeskowska-Kubasik
Jeden z pierwszych obozów na terenie Kreishauptmannschaft Busko powstał w 1941 r. w Słupi. Był przeznaczony dla ludności żydowskiej (Zwangsarbeitslager für Juden, Julag).
Dzieci z Przemysłowej – niemiecki obóz w Łodzi
POLECAMY
Artykuł

Dzieci z Przemysłowej – niemiecki obóz w Łodzi

Autor: Artur Ossowski
„Czym dłużej tu byliśmy, tym bardziej dyscyplina się zaostrzała, tym łatwiej było spostrzec, że wszystko zmierza do udręczenia, umęczenia nas” – wspominał Stefan Marczewski, jeden z nastoletnich więźniów. Przez obóz sąsiadujący z łódzkim gettem przeszło od 2 do ponad 3 tys. polskich dzieci.
Dziennik próżności Hansa Franka
TYLKO U NAS
Źródło historyczne

Dziennik próżności Hansa Franka

Autor: Paweł Kosiński
Hans Frank należał do głównych współautorów i realizatorów niemieckiej polityki eksterminacyjnej. Był odpowiedzialny za masowe zbrodnie, eksploatację gospodarczą oraz grabież i niszczenie dzieł sztuki na ziemiach polskich niewcielonych do III Rzeszy. Dzięki jego próżności powstało niepowtarzalne źródło historyczne – dziennik urzędowy gubernatora generalnego.
Egzekucja 19 lipca 1944 r. w Lesie Wełeckim koło Buska-Zdroju
TYLKO U NAS
Artykuł

Egzekucja 19 lipca 1944 r. w Lesie Wełeckim koło Buska-Zdroju

Autor: Karolina Trzeskowska-Kubasik
W historiografii polskiej utarł się pogląd, jakoby po przeprowadzeniu udanego zamachu na Maxa Petera okupant niemiecki nie zastosował represji wobec miejscowej ludności. W rzeczywistości, 19 lipca 1944 r. w Lesie Wełeckim rozstrzelano dwadzieścia dziewięć osób – członków Armii Krajowej lub Batalionów Chłopskich.
Egzekucja 26 listopada 1943 r. w Lesie Wełeckim koło Buska-Zdroju
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Egzekucja 26 listopada 1943 r. w Lesie Wełeckim koło Buska-Zdroju

Autor: Karolina Trzeskowska-Kubasik
W okresie okupacji niemieckiej Las Wełecki był miejscem kaźni mieszkańców Kreishauptmannschaft Busko. Egzekucje na jego terenie rozpoczęły się w 1941 r., a nasiliły się w latach 1943–1944. Ostatniej zbrodni dokonano na powyższym terytorium 12 stycznia 1945 r., dzień przed wkroczeniem Sowietów do Buska-Zdroju.
Egzekucja dokonana przez Niemców 13 kwietnia 1944 r. w Lesie Wełeckim k. Buska-Zdroju
WARTO ZAJRZEĆ
Artykuł

Egzekucja dokonana przez Niemców 13 kwietnia 1944 r. w Lesie Wełeckim k. Buska-Zdroju

Autor: Karolina Trzeskowska-Kubasik
Las Wełecki, położony w odległości ponad 4 km od Buska-Zdroju, był jednym z największych miejsc kaźni na terenie Kreishauptmannschaft Busko w czasie okupacji niemieckiej.
Egzekucja na pruszkowskiej żwirowni – odwet za Powstanie Warszawskie
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Egzekucja na pruszkowskiej żwirowni – odwet za Powstanie Warszawskie

Autor: Maria Zima-Marjańska
W 1944 r. w Pruszkowie niemiecki okupant dokonał wielu egzekucji, zarówno na miejscowej ludności, jak i na wypędzonych do obozu przejściowego Dulag 121 Pruszków warszawiakach.
Egzekucje kolejarzy z Sędziszowa w Chmielniku i Piotrkowicach 17 marca 1944 roku
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Egzekucje kolejarzy z Sędziszowa w Chmielniku i Piotrkowicach 17 marca 1944 roku

Autor: Karolina Trzeskowska-Kubasik
Sędziszów był miasteczkiem z bardzo dobrze rozwiniętą infrastrukturą kolejową. W okresie II wojny światowej stanowił dla Niemców istotny węzeł komunikacyjny. Mieściła się w nim ważna parowozownia oraz warsztaty kolejowe linii szerokotorowej.
Egzekucje mieszkanek Radomia w Lesie we Włoszczowicach oraz w Lesie Skrzypiowskim
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Egzekucje mieszkanek Radomia w Lesie we Włoszczowicach oraz w Lesie Skrzypiowskim

Autor: Karolina Trzeskowska-Kubasik
W Radomiu 24 stycznia 1941 r. o godzinie 4 rano przeprowadzono masowe aresztowania. Aresztowano 268 osób, w tym najprawdopodobniej 38 kobiet. 50 % z nich stanowili przedstawiciele inteligencji. Wśród aresztowanych znajdowali się członkowie organizacji polskiego ruchu oporu.
Ekonomia i Zagłada. Podobozy KL Stutthof w okolicach Torunia (1944-1945)
TYLKO U NAS
Artykuł

Ekonomia i Zagłada. Podobozy KL Stutthof w okolicach Torunia (1944-1945)

Autor: Tomasz Ceran
W sierpniu 1944 r. w czterech podobozach KL Stutthof w okolicy Torunia umieszczono 5000 Żydówek z krajów Europy. W ramach Komanda Budowlanego pracowały przy budowie fortyfikacji wzdłuż Wisły. Większość z nich nie dożyła wyzwolenia. Ideologia okazała się ważniejsza od ekonomii. Praca czyniła martwym.
Ekshumacje żołnierzy i policjantów poległych w 1939 roku
POLECAMY
Artykuł

Ekshumacje żołnierzy i policjantów poległych w 1939 roku

Autor: Piotr Kędziora-Babiński
Jednym z podstawowych zadań Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN jest poszukiwanie, ekshumacja i przenoszenie szczątków ludzkich z mogił wojennych w godne miejsca. Najczęściej są to lokalne cmentarze. Przyjrzyjmy się niektórym ekshumacjom związanym z wojennymi pochówkami z września 1939 r.
Eksterminacja dzieci polskich robotnic przymusowych w Spital am Pyhrn
TYLKO U NAS
Artykuł

Eksterminacja dzieci polskich robotnic przymusowych w Spital am Pyhrn

Autor: Karolina Trzeskowska-Kubasik
Problem ciężarnych robotnic przymusowych stanowił szczególne wyzwanie dla niemieckiego systemu pracy niewolniczej. Jedną z metod jego rozwiązania była organizacja placówek, w których umieszczać miano odebrane im dzieci. „Żłobek dla niemowląt i małych dzieci robotnic wschodnich w Spital am Pyhrn” był najprawdopodobniej pierwszą tego typu instytucją.
Eksterminacja pacjentów szpitali psychiatrycznych na Pomorzu Gdańskim w 1939 r.
TYLKO U NAS
Artykuł

Eksterminacja pacjentów szpitali psychiatrycznych na Pomorzu Gdańskim w 1939 r.

Autor: Izabela Mazanowska
W czasie II wojny światowej pierwszy raz w dziejach ludzkości wprowadzono w życie plan – który do tej pory był tylko ideą – zakładający masową eksterminację ludzi nieuleczalnie i psychicznie chorych. Pierwsze takie egzekucje miały miejsce na Pomorzu Gdańskim.
Erich von dem Bach-Zelewski
POLECAMY
Biogram / Biografia

Erich von dem Bach-Zelewski

Autor: Anna Zechenter
Powoływał się na rycerski kodeks honorowy, przesłuchiwany przez prokuratora z Polski, przyznawał się do polskich korzeni. Generał Waffen-SS i policji Erich von dem Bach-Zelewski, odpowiedzialny za zagładę powstańczej Warszawy i masakrę dziesiątków tysięcy jej mieszkańców, nigdy nie odpowiedział za to przed sądem.
Esesmani przed sądem SS
POLECAMY
Artykuł

Esesmani przed sądem SS

Autor: Joanna Lubecka
Podczas wojny specjalne sądy skazywały esesmanów np. za „zhańbienie rasy” albo niewykonanie rozkazu. Trudno w to uwierzyć, ale karano ich również za maltretowanie więźniów, zabójstwa, gwałty i pijaństwo.
Exodus powstańczej Warszawy. <i>Durchgangslager 121 Pruszków</i>
POLECAMY
Artykuł

Exodus powstańczej Warszawy. Durchgangslager 121 Pruszków

Autor: Maria Zima-Marjańska
Zakładane przez niemieckiego okupanta obozy przejściowe służyły pośrednio i bezpośrednio działaniom mającym na celu eksterminację polskich obywateli. Te, do których spędzano przesiedlaną i wysiedlaną ludność, służyły przede wszystkim pozyskaniu jak największej liczby osób zdolnych do pracy w Rzeszy.
Fort III w Pomiechówku. Mało znane miejsce pamięci
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Fort III w Pomiechówku. Mało znane miejsce pamięci

Autor: Barbara Świtalska-Starzeńska
Niemiecki obóz karno-śledczy w Forcie III w Pomiechówku pod Nowym Dworem Mazowieckim, istniejący w latach 1941-1945, jest nazywany największą katownią północnego Mazowsza. Ginęli tam Polacy i Żydzi.
Fort III w Pomiechówku. Pierwszy etap prac ekshumacyjnych
POLECAMY
Artykuł

Fort III w Pomiechówku. Pierwszy etap prac ekshumacyjnych

Autor: Piotr Kędziora-Babiński
W październiku 2018 r. Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa Instytutu Pamięci Narodowej rozpoczęło prace ekshumacyjne w Forcie III w Pomiechówku. W bieżącym roku został zakończony pierwszy etap tych prac. Będą one nadal prowadzone w następnych latach.
Fort VII w Poznaniu. Laboratorium zbrodni
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Fort VII w Poznaniu. Laboratorium zbrodni

Autor: Paweł Głuszek
Wśród najgorszych katowni niemieckich pominąć nie można obozu koncentracyjnego na terenie poznańskiego Fortu VII. Miejsce to okryło się ponurą sławą nie tylko jako miejsce męczeństwa tysięcy więźniów, ale też jednego z pierwszych eksperymentów z masowym zagazowywaniem ludzi.
Fotografie spod szafotu
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Fotografie spod szafotu

Autor: Konrad W. Ślusarski
W zbiorach IPN znajduje się kilkadziesiąt fotografii przedstawiających egzekucję siedmiu mężczyzn na nasypie kolejowym. Zostały wykonane w Krakowie, w czerwcu 1942 r., głównie przez Niemców, którzy urządzali sobie wycieczki na miejsce zbrodni, fotografując nie tylko szubienicę z ciałami straconych cywilów, ale też pozując do zdjęć na jej tle lub tuż obok.
Franz Kutschera
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Franz Kutschera

Autor: Anna Zechenter
Austriacki ogrodnik Franz Kutschera pozostałby zapewne jednym z tysięcy anonimowych zbrodniarzy wojennych, gdyby Reichsführer SS Heinrich Himmler nie wysłał go w sierpniu 1943 r. do Warszawy z poleceniem sterroryzowania niepokornego miasta.
Frauen Konzentrationslager Ravensbrück. Piekło na ziemi
PAMIĘTAMY
Artykuł

Frauen Konzentrationslager Ravensbrück. Piekło na ziemi

Autor: Ewa Wójcicka
Pod koniec 1938 r. Heinrich Himmler wydał rozkaz budowy Frauen Konzentrationslager Ravensbrück. Nowy obóz miał znajdować się kilkadziesiąt kilometrów od Berlina, nad jeziorem Schwedt, w pobliżu miasta Fürstenberg. Niestety nie zachowały się dokumenty poświadczające dokładną datę tej decyzji. Wskazuje się na listopad lub grudzień 1938 r.
Gestapo – policja polityczna III Rzeszy
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Gestapo – policja polityczna III Rzeszy

Autor: Marcin Przegiętka
Jak to możliwe, że Tajna Policja Państwowa (Geheime Staatspolizei – Gestapo) mimo relatywnie niewielkiej liczby funkcjonariuszy – w 1944 r. osiągnęła maksymalną liczebność 31 tysięcy funkcjonariuszy – była w stanie skutecznie bronić totalitarnego reżimu w III Rzeszy i na ziemiach okupowanych?
Getto w "Konstancji"
POLECAMY
Artykuł

Getto w "Konstancji"

Autor: Tomasz Stempowski
16 czerwca 1940 r. Żydzi z Kutna i powiatu kutnowskiego zostali przymusowo przesiedleni do getta utworzonego w Kutnie na terenie nieczynnej cukrowni „Konstancja”.
Getto w Busku-Zdroju (Kreishauptmannschaft Busko, dystrykt Radom)
PAMIĘTAMY
Artykuł

Getto w Busku-Zdroju (Kreishauptmannschaft Busko, dystrykt Radom)

Autor: Karolina Trzeskowska-Kubasik
Pierwsze represje niemieckie wobec buskich Żydów miały miejsce już we wrześniu 1939 r. W drugiej połowie września 1939 r. trzech żołnierzy zmotoryzowanej żandarmerii polowej – Andreas Kerner, Franz Rothe oraz Siegfried Baudisch – ograbiło w Busku-Zdroju kilka żydowskich mieszkań.
Getto w Stopnicy (Kreishauptmannschaft Busko, dystrykt Radom)
TYLKO U NAS
Artykuł

Getto w Stopnicy (Kreishauptmannschaft Busko, dystrykt Radom)

Autor: Karolina Trzeskowska-Kubasik
W 1939 r. Stopnicę położoną 17 km od Buska-Zdroju zamieszkiwało około 2600 Żydów. Pierwszych zbrodni na terenie miasteczka żołnierze Wehrmachtu dokonali już w pierwszych dniach września 1939 r. Rozstrzelali wówczas 4 Żydów.
Grabież dóbr kultury w czasie II wojny światowej jako zbrodnia wojenna. Aspekty prawne
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Grabież dóbr kultury w czasie II wojny światowej jako zbrodnia wojenna. Aspekty prawne

Autor: Maciej Obrębski
II wojna światowa była ogromnym, kolejnym na przestrzeni wieków ciosem dla dóbr kultury. Skala dokonanych wówczas rabunków była nieporównywalna z wcześniejszymi, a sposób organizacji grabieży nie pozwala ich zaklasyfikować jedynie jako kradzież.
Hans Frank
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Hans Frank

Autor: Marcin Przegiętka
„Oświadczam, że w swoim życiu nigdy nie popełniłem morderstwa” – powiedział przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze Hans Frank, generalny gubernator w latach 1939–1945, „morderca zza biurka”, odpowiedzialny za śmierć milionów ludzi na okupowanych przez Niemcy ziemiach polskich.
Heinrich Himmler – konstruktor machiny zagłady Trzeciej Rzeszy
TYLKO U NAS
Biogram / Biografia

Heinrich Himmler – konstruktor machiny zagłady Trzeciej Rzeszy

Autor: Wojciech Wichert
Heinrich Himmler – druga osoba w nazistowskich Niemczech i makiaweliczny polityk – skupił w swoich rękach niewyobrażalną wprost władzę. Jak to możliwe, że niepozorny człowiek zmienił się w potwora odpowiedzialnego za największe zbrodnie XX wieku – Holocaust, obozy zagłady i masowe mordowanie ludzi?
Henryk Mania – Polak skazany za zbrodnie nazistowskie
DLA WNIKLIWYCH
Artykuł

Henryk Mania – Polak skazany za zbrodnie nazistowskie

Autor: Sylwia Afrodyta Karowicz-Bienias
Miliony osób narodowości polskiej stało się ofiarami okrucieństwa, które przyniosła ze sobą II wojna światowa. Znaczny ich odsetek poniósł śmierć w wyniku dostania się do niemieckiej niewoli. Niewielu udało się zbiec lub doczekać wyzwolenia.
Heroizm przezwyciężył lęk
POLECAMY
Wywiad

Heroizm przezwyciężył lęk

Autor: Mateusz Szpytma, Jan M. Ruman
„Ulmowie pokazują represyjność machiny niemieckiej wobec Polaków. U nas śmierć była karą za wiele czynów. Jest nadzieja, że ludzie na całym świecie za pośrednictwem Ulmów poznają też inne historie Polaków ratujących Żydów” – mówi Mateusz Szpytma, wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej.
Hitler i Stalin: żywoty równoległe
POLECAMY
Artykuł

Hitler i Stalin: żywoty równoległe

Autor: Marek Klecel
Hitler popełnił samobójstwo na kilka dni przed kapitulacją Niemiec, zostawiając swemu narodowi przesłanie, by „zachował jego ducha”. Stalin zmarł śmiercią naturalną po zbudowaniu sowieckiego imperium na milionach trupów i zostawił po sobie ludobójczy system działający jeszcze przez niemal pół wieku.
Hrabina Erzsébet Szapáry. Opiekunka polskich uchodźców na Węgrzech w latach 1939-1944
TYLKO U NAS
Biogram / Biografia

Hrabina Erzsébet Szapáry. Opiekunka polskich uchodźców na Węgrzech w latach 1939-1944

Autor: Maria Zima-Marjańska
Po wybuchu II wojny światowej tysiące Polaków, dzięki funkcjonującej ponownie od marca 1939 roku granicy polsko-węgierskiej, znalazło na Węgrzech schronienie i drugi dom na czas wojny. Pomimo że Węgrzy byli sojusznikami Hitlera, nie sprzeniewierzyli się idei polsko-węgierskiego braterstwa.
Audio/Video

III Wielkopolskie Forum Pamięci Narodowej - cz. I: O kompleksie KL Gusen, głównym miejscu eksterminacji polskiej inteligencji przez Niemców; Rudolf Haunschmied (Austria)

Inwazja Wehrmachtu na Polskę i zbrodnie niemieckich grup operacyjnych jesienią 1939 roku
PAMIĘTAMY
Artykuł

Inwazja Wehrmachtu na Polskę i zbrodnie niemieckich grup operacyjnych jesienią 1939 roku

Autor: Marcin Przegiętka
Druga wojna światowa kosztowała życie ok. 5,9 mln obywateli Rzeczypospolitej. Zdecydowaną większość z nich stanowią ofiary III Rzeszy Niemieckiej, która 1 września 1939 r. zaatakowała Polskę bez wypowiedzenia wojny.
Jak Brygada Świętokrzyska NSZ ocaliła więźniarki niemieckiego obozu w Holiszowie
POLECAMY
Artykuł

Jak Brygada Świętokrzyska NSZ ocaliła więźniarki niemieckiego obozu w Holiszowie

Autor: Anna Zechenter
Jest 5 maja 1945. Żołnierze Brygady Świętokrzyskiej, jedynej formacji krajowego podziemia, która przedarła się przez linię frontu niemiecko-sowieckiego, leżą na skraju lasu w zachodnich Czechach, na ziemi okupowanej przez III Rzeszę, czekając na rozkaz ataku na niemiecki obóz koncentracyjny Holiszów.
Jak ocalono żydowskiego chłopca
POLECAMY
Artykuł

Jak ocalono żydowskiego chłopca

Autor: Anna Pyżewska
Jesienią 1942 r. piętnastoletni Arie Fajwiszys znalazł się w pociągu wiozącym do Treblinki setki Żydów z warszawskiego getta. Zdarzył się cud: chłopiec ocalał. Było to możliwe dzięki pomocy wielu osób, które napotkał na swej drodze. Tą najważniejszą był katolicki ksiądz – Stanisław Falkowski.
Jak zginął dziadek Antony’ego Blinkena
WARTO WIEDZIEĆ
Artykuł

Jak zginął dziadek Antony’ego Blinkena

Autor: Paweł Kornacki
Sekretarz stanu USA Antony Blinken jest przybranym synem białostocczanina Samuela Pisara – prawnika, pisarza, polityka, doradcy prezydentów amerykańskich. Ojcem Samuela był Dawid Pisar, którego rodzina była jedną z najbogatszych w przedwojennym Białymstoku.
Jan Paweł II – strażnik pamięci o męczennikach XX wieku
POLECAMY
Artykuł

Jan Paweł II – strażnik pamięci o męczennikach XX wieku

Autor: Ks. Jarosław Wąsowicz SDB
Większość wiernych wyniesionych na ołtarze przez Jana Pawła II to męczennicy – duchowni i świeccy. Papież Polak kanonizował 482 osoby, a beatyfikował – 1343.
Josef Kokott. Funkcjonariusz żandarmerii niemieckiej współodpowiedzialny za śmierć rodziny Ulmów
O TYM SIĘ MÓWI
Artykuł

Josef Kokott. Funkcjonariusz żandarmerii niemieckiej współodpowiedzialny za śmierć rodziny Ulmów

Autor: Wojciech Hanus
Z zachowanych dokumentów wiemy, że co najmniej troje lub czworo pociech Ulmów osobiście zabił Josef Kokott – najmłodszy, a zarazem najbardziej brutalny i bezwzględny z żandarmów. Jako jedyny z oprawców z Markowej stanął po wojnie przed wymiarem sprawiedliwości i został skazany.
Józef Władysław Bednarz (1879–1939). Lekarz, reformator, społecznik
TYLKO U NAS
Biogram / Biografia

Józef Władysław Bednarz (1879–1939). Lekarz, reformator, społecznik

Autor: Mateusz Kubicki
Urodził się na terenie Gruzji, w Tbilisi 2 X 1879 r. w rodzinie polskich zesłańców. Jego ojciec był pracownikiem kolei. W 1899 r. ukończył naukę w gimnazjum ze złotym medalem za wyniki w nauce.
Jürgen Stroop. Zbrodniarz z dwoma wyrokami
POLECAMY
Artykuł

Jürgen Stroop. Zbrodniarz z dwoma wyrokami

Autor: Krzysztof Pawluczuk
8 maja 1945 r. dostał się do niewoli amerykańskiej Jürgen Stroop, jeden z najbardziej znanych niemieckich zbrodniarzy wojennych. W marcu 1947 r. skazany został na śmierć przez amerykański trybunał wojskowy w Dachau. Jednak sprawiedliwość dosięgła go ostatecznie dopiero w Polsce, gdzie za swoją zbrodniczą działalność otrzymał kolejny wyrok śmierci – tym razem już wykonany.
Kamień na kamieniu. Zniszczenie Warszawy po Powstaniu Warszawskim
PAMIĘTAMY
Artykuł

Kamień na kamieniu. Zniszczenie Warszawy po Powstaniu Warszawskim

Autor: Agnieszka Wygoda
9 października 1944 roku Reichsführer-SS Heinrich Himmler wydał rozkaz zburzenia Warszawy. W rezultacie stała się ona najbardziej zniszczonym w czasie II wojny światowej miastem. Było to również wypełnienie znanej od lat i modyfikowanej przez niemieckich architektów koncepcji wyburzenia stolicy Polski.
2 3 4 następna >
TEKSTY
TEMATY
Biblioteka cyfrowa
Audio/Video
English content
Księgarnia
Aktualności
Autorzy
O nas
Kontakt
Edukacja
postacie IPN
Spotkasz ich na Przystanku Historia
Józef Piłsudski, Anna Walentynowicz, mały Powstaniec – te trzy postacie przyjęliśmy jako symbolicznych reprezentantów trzech epok historii Polski w XX wieku – II Rzeczypospolitej, Polski pod rządami komunistów ale też Polski czasów II wojny światowej. Nasi bohaterowie kształtowali nie tylko dzieje Polski, ale też nasze wyobrażenia o wartościach moralnych: poświęcenia, odpowiedzialności, odwagi – dziś są już częścią historii, którą opisujemy. Temu ma służyć Przystanek Historia (autor zdjęcia małego Powstańca - Cezary Piwowarski)
Dowiedz się więcej
Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby dotrzeć do wszystkich właścicieli (i dysponentów praw autorskich) zdjęć i innych materiałów, które są wykorzystywane na niniejszym portalu. Wszelkie osoby i instytucje, do których nie udało nam się dotrzeć prosimy o kontakt z redakcją.
IPN
Copyright © 2023 Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu - Wszelkie prawa zastrzeżone. ISSN 2719-8510