Proszę czekać,
trwa ładowanie strony...

„Radio w walce o pokój i postęp”, czyli początki… telewizji w Polsce
Artykuł

„Radio w walce o pokój i postęp”, czyli początki… telewizji w Polsce

Autor: Patryk Pleskot
„W trakcie nadawania napisów końcowych do dekoracji wszedł strażak studia, ze smutnym znużeniem spojrzał na Polskę poprzez kamerę i poszedł sobie”. Ta wypowiedź Lecha Pijanowskiego opisująca scenkę z emisji na żywo programu TV oddaje klimat narodzin telewizji w rzeczywistości lat pięćdziesiątych.
„Tarcza partii i narodu”. Kontrwywiad Polski Ludowej w latach 1945–1956. Zarys struktur i wybór źródeł

„Tarcza partii i narodu”. Kontrwywiad Polski Ludowej w latach 1945–1956. Zarys struktur i wybór źródeł

Autor: Patryk Pleskot

„Z filmoteki bezpieki" odc. 33 - Ślub kpt. Czechowicza

Autor: Cezary Gmyz, Patryk Pleskot

„Z filmoteki bezpieki" odc. 34 - Proces szpiega - Jerzy Strawa

Autor: Cezary Gmyz, Patryk Pleskot

„Z filmoteki bezpieki" odc. 63 - Działalność Zenona Celegrata, szpiega USA w armii PRL

Autor: Patryk Pleskot, Cezary Gmyz

„...aby każdy okruch historii został uratowany!” Archiwum Pełne Pamięci i Post po „karnawale”. Amerykańskie placówki dyplomatyczne w PRL wobec pierwszych tygodni stanu wojennego

Autor: Rafał Dudkiewicz, Teresa Gallewicz-Dołowa, Patryk Pleskot

»Karnawał« po amerykańsku. Ambasada USA w Warszawie wobec wydarzeń w Polsce od sierpnia 1980 r. do grudnia 1981 r.

Autor: Patryk Pleskot, Grzegorz Majchrzak, Grzegorz Wołk
<i>Let Poland be Poland</i>. Nigdy Polska nie była tak popularna
Wywiad

Let Poland be Poland. Nigdy Polska nie była tak popularna

Autor: Patryk Pleskot, Maciej Kwaśniewski
Z prof. Patrykiem Pleskotem z Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Warszawie rozmawia Maciej Kwaśniewski

1989: „pokojowe przekazanie władzy” a polityczny plan utrzymania wpływów PZPR

Autor: Patryk Pleskot, Andrzej Paczkowski, Paweł Kowal
40-lecie wprowadzenia stanu wojennego w Polsce

40-lecie wprowadzenia stanu wojennego w Polsce

Autor: Piotr Semka, Małgorzata Sokołowska, Grzegorz Majchrzak, Patryk Pleskot, Mirosław Szumiło, Marcin Krzek-Lubowiecki
Dodatek specjalny „40-lecie wprowadzenia stanu wojennego w Polsce” – „Do Rzeczy” 13–19 grudnia 2021 r. Instytut Pamięci Narodowej jest partnerem dodatku.

Czy zbrodnie niemieckie w budynku przy al. Szucha 25 zostały ukarane? Jakie miejsce w statystykach Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie zajmowały uniewinnienia? Czy wśród biografii sędziów byli weterani walk pod Lenino, o Kołobrzeg, Wał Pomorski lub Berlin?

Autor: Patryk Pleskot, Maciej Foks

Czym jest polskie art déco? Gdzie można znaleźć unikatowe wnętrza zaprojektowane w tym stylu? I co wspólnego z nowoczesną architekturą II RP ma gmach Ministerstwa Edukacji i Nauki?

Autor: Patryk Pleskot, Rafał Dudkiewicz
Emil Barchański: ostatnia ofiara Dzierżyńskiego?
Artykuł

Emil Barchański: ostatnia ofiara Dzierżyńskiego?

Autor: Patryk Pleskot
10 lutego 1982 roku doszło do jednej z najbardziej spektakularnych akcji „małego sabotażu” w całym stanie wojennym. Przeprowadzili ją nie doświadczeni opozycjoniści, lecz nastolatkowie. Podpalili pomnik Feliksa Dzierżyńskiego w Warszawie.

Gdzie 13 grudnia 1981 r. był prezydent Ronald Reagan? Jaką rolę pełniły dla Reagana placówki dyplomatyczne USA w PRL? Poznaj raporty ambasady USA w Warszawie z pierwszych tygodni stanu wojennego

Autor: Rafał Dudkiewicz, Grzegorz Wołk, Patryk Pleskot
Intelektualni sąsiedzi. Kontakty historyków polskich ze środowiskiem „Annales” 1945–1989

Intelektualni sąsiedzi. Kontakty historyków polskich ze środowiskiem „Annales” 1945–1989

Autor: Patryk Pleskot
Książka ta jest skróconą wersją doktoratu pt. "Związki polskich humanistów - badaczy z humanistyką francuską w latach 1945–1989", obronionego w 2007 r. Zainteresowanie problematyką kontaktów polskich historyków z annalistami wynikło z faktu, że współpraca obu środowisk miała wyjątkowe znaczenie w relacjach humanistów obu krajów.

Jak komuniści mordowali swoich przeciwników? Kiedy zinstytucjonalizowano mechanizm mordowania tych, którzy walczyli o niepodległość czy sprzeciwiali się systemowi komunistycznemu? W jaki sposób próbowano nadać pozory legalności morderstwom politycznym? Kim byli nieznani sprawcy?

Autor: Filip Musiał, Wojciech Frazik, Patryk Pleskot, Grzegorz Majchrzak

Jaka była struktura Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie w latach 1946-1955? Jaką rolę odgrywał on w instalowaniu władzy komunistycznej w powojennej Polsce? Kto w nim orzekał?

Autor: Patryk Pleskot

Jakie były losy emigracji Polaków w latach 80. XX w.? Gdzie wtedy emigrowali Polacy? Kto z działaczy opozycji zdecydował się na opuszczenie kraju? Jakie ważne ośrodki polityczne utworzono poza krajem?

Autor: Jędrzej Lipski, Patryk Pleskot

Kim byli Romuald Spasowski i Zdzisław Rurarz? Jak można ocenić ich postępowanie? Jakie były motywy ich ucieczki z PRL? Jakie tajemnice kryją?

Autor: Patryk Pleskot
Ksiądz Stefan Niedzielak: ostatnia ofiara Katynia?
Artykuł

Ksiądz Stefan Niedzielak: ostatnia ofiara Katynia?

Autor: Patryk Pleskot
W piątek 20 stycznia 1989 roku późnym wieczorem ks. Stefan Niedzielak – siedemdziesięcioczteroletni proboszcz na warszawskich Powązkach – został brutalnie zamordowany w swoim mieszkaniu. Nieznani do dzisiaj sprawcy najpierw bestialsko go pobili, a potem dosłownie złamali mu kark.

Kto kontrwywiadowczo chronił władzę komunistów nad Polską? Jaka była skala operacji obcych wywiadów na ziemiach polskich w pierwszych latach po II wojnie? Czym była szpiegomania? Jakie trudności napotyka historyk badający te kwestie? Czym charakteryzują się źródła do tematu i czy są łatwo dostępne?

Autor: Patryk Pleskot, Robert Spałek, Witold Bagieński, Tomasz Krok
Marek Hłasko i aparat represji PRL
Artykuł

Marek Hłasko i aparat represji PRL

Autor: Patryk Pleskot
Aparat represji PRL zainteresował się Hłaską bardzo wcześnie, bo jeszcze na początku lat 50-tych, zanim dał się on poznać jako pisarz i zdobyć jakąkolwiek popularność. SB nie straciła zainteresowania nim aż do jego śmierci, a nawet dłużej – dokumentację rozpracowania go zamknięto kilka lat później.

Marian Zacharski - szpieg i twórca książek

Autor: Patryk Pleskot, Władysław Bułhak, Witold Gadowski
Między fascynacją a desperacją. Zagraniczni studenci w stalinowskiej Polsce
Artykuł

Między fascynacją a desperacją. Zagraniczni studenci w stalinowskiej Polsce

Autor: Patryk Pleskot
W czasach stalinowskich na studenckich stypendiach w Polsce przebywało co roku zaledwie kilkuset obcokrajowców; i to głównie z „bratnich krajów”. Mimo to sprawiali oni polskim władzom sporo problemów.

Mordy polityczne w ostatniej dekadzie PRL. Przejaw siły czy słabości systemu?

Autor: Patryk Pleskot

Mordy polityczne w PRL (odc. 39)

Autor: Łukasz Baranowicz, Patryk Pleskot
Niewiadomski: dlaczego zabił prezydenta?
Artykuł

Niewiadomski: dlaczego zabił prezydenta?

Autor: Patryk Pleskot
W sali wystawowej Zachęty, tuż po godzinie dwunastej dnia 16 grudnia 1922 roku, malarz, radykał i outsider Eligiusz Niewiadomski trzykrotnie strzelił ze swego browninga w plecy prezydenta Gabriela Narutowicza, wybranego zaledwie kilka dni wcześniej przez Zgromadzenie Narodowe.

Obchody 1 maja w PRL (odc. 9)

Autor: Patryk Pleskot

Obrachunek z dekadą Jaruzelskiego... (cz. 2 konferencji naukowej)

Autor: Patryk Pleskot, Jakub Szumski, Przemysław Gasztold, Sebastian Drabik
Odstraszanie przez nagłaśnianie? Historyczny kontekst amerykańskiej dyplomacji wobec Rosji w 2022 r.
Artykuł

Odstraszanie przez nagłaśnianie? Historyczny kontekst amerykańskiej dyplomacji wobec Rosji w 2022 r.

Autor: Patryk Pleskot
„USA: inwazja Rosji na Ukrainie możliwa w każdej chwili”. W połowie lutego 2022 r. taki nagłówek pojawił się w światowych mediach i portalach społecznościowych. Co ciekawe, niemal identyczny w treści komunikat Waszyngton wysłał ponad 40 lat temu. Miał jednak na myśli nie Ukrainę, lecz „ludową” Polskę.

Opricznicy PRL: Służba Bezpieczeństwa (1975-1990). Wiedzieć co planują Amerykanie. Think tank sowieckich namiestników oraz...

Autor: Filip Musiał, Patryk Pleskot, Witold Bagieński, Mirosław Sikora
Patryk Pleskot

Patryk Pleskot

Urodzony w 1980 r., historyk i politolog, dr hab., pracownik Oddziału IPN w Warszawie, profesor nadzwyczajny w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Oświęcimiu. Autor książek: Intelektualni sąsiedzi. Kontakty polskich historyków z francuskim środowiskiem „Annales” w latach 1945–1989 (2010); Kłopotliwa panna „S”. Postawy polityczne Zachodu wobec „Solidarności” na tle stosunków z PRL (1980–1989), (2013); Miasto śmierci. Pytania o morderstwa polityczne popełnione w Warszawie (1956–1989), (2015); Zabić. Mordy polityczne w PRL (2016) i in.

Peerelowskie obchody rewolucji bolszewickiej w Rosji (odc. 27)

Autor: Patryk Pleskot
Pokazowe procesy polityczne – instrukcja obsługi
Artykuł

Pokazowe procesy polityczne – instrukcja obsługi

Autor: Patryk Pleskot
Nie sposób w krótkim artykule w pełni zmierzyć się z tak szerokim i skomplikowanym tematem, jakim są pokazowe procesy polityczne organizowane w Polsce między rokiem 1944 a 1989. Poniżej przedstawiam jedynie garść wskazówek ułatwiających dostrzeżenie cech charakterystycznych tego szczególnie jaskrawego przejawu funkcjonowania komunistycznego „wymiaru niesprawiedliwości”.
Polska Solidarności w oczach dyplomatów USA
Wywiad

Polska Solidarności w oczach dyplomatów USA

Autor: Rafał Leśkiewicz, Patryk Pleskot
O reakcjach dyplomatów USA na „Karnawał Solidarności” z dr. hab. Patrykiem Pleskotem, autorem książki Karnawał po amerykańsku. Placówki dyplomatyczne USA w PRL wobec polskich wydarzeń od sierpnia 1980 do grudnia 1981 r. rozmawia dr Rafał Leśkiewicz, redaktor naczelny portalu "Przystanek Historia"
Ronald Reagan: od aktora do prezydenta
Artykuł

Ronald Reagan: od aktora do prezydenta

Autor: Patryk Pleskot
Ronald Reagan to postać o wielu twarzach i wielu paradoksów. Syn katolika i protestantki, hollywoodzki aktor z własną gwiazdą na słynnej alei i prezydent USA, żartowniś i człowiek z misją, wiekowy prezydent, borykający się z problemami zdrowotnymi i zdeterminowany wojownik, który chciał pokonać sowieckie „Imperium Zła”.
Solidarność, "Zachód" i "Węże". Służba Bezpieczeństwa wobec emigracyjnych struktur Solidarności 1981–1989

Solidarność, "Zachód" i "Węże". Służba Bezpieczeństwa wobec emigracyjnych struktur Solidarności 1981–1989

Autor: Patryk Pleskot
Znaczna część działaczy Solidarności, których stan wojenny zaskoczył za granicą w różnych krajach, nie pozostała bierna ani nie pogodziła się z losem. Po 13 grudnia w wielu miejscach na świecie zaczęły powstawać – przy współpracy z lokalnymi związkami zawodowymi – komitety i stowarzyszenia, a także inicjatywy wydawnicze lub kulturalne mające na celu wspieranie solidarnościowego ruchu za granicą, jak też podziemnej opozycji w kraju.

Sprawa zamachów na Lecha Wałęsę (odc. 55)

Autor: Cezary Gmyz, Patryk Pleskot

Szczecin w optyce CIA i dyplomacji amerykańskiej

Autor: Jakub Tyszkiewicz, Patryk Pleskot, Paweł Miedziński, Przemysław Mrówka

Szucha 25. Pierwsze ministerstwo wolnej Polski – konferencja połączona z prelekcjami historyków

Autor: Karol Nawrocki, Dariusz Piontkowski, Sławomir Adamiec, Jakub Lewicki, Waldemar Kozyra, Patryk Pleskot, Marcin Przegiętka

Tajemnice Departamentu II MSW

Autor: Rafał Dudkiewicz, Patryk Pleskot

Uczeń Reja w Warszawie, w opozycji od 1981 - jako szesnastolatek. Bibuła, akcja na pomnik Dzierżyńskiego... Aresztowany, bity przez służby PRL. W 1982 już nie żył: tzw. nieznani sprawcy, tzw. nieznani do dziś

Autor: Patryk Pleskot, Mariusz Rębacz, Marcin Łaszczyński, Jacek Persa, Bartłomiej Grzegorczyk
Wedrzeć się do konsulatu USA
Artykuł

Wedrzeć się do konsulatu USA

Autor: Patryk Pleskot
W grudniu 1986 r. funkcjonariusze kontrwywiadu PRL włamali się do konsulatu amerykańskiego w Krakowie. Złamali szyfry do sejfu, a całą operację udokumentowali fotograficznie.
Wokół kultu Bieruta
Artykuł

Wokół kultu Bieruta

Autor: Patryk Pleskot
ZSRS miał swoje „Słońce Ludzkości”, Rumunia „Geniusza Karpat”, a Chiny – „Zbawcę Ludu”, a Polska – swojego… Bolesława Bieruta. Mimo prób określania go dość niefortunnym mianem „Prezydenta” został on raczej zapamiętany jako „sowiecki czyścibut”.
Wschód na Zachodzie. Sprawy polskie w optyce komunistów francuskich (1939–2004)
Artykuł

Wschód na Zachodzie. Sprawy polskie w optyce komunistów francuskich (1939–2004)

Autor: Patryk Pleskot
Ideologia Francuskiej Partii Komunistycznej przez wiele dziesięcioleci była ścisłym odwzorowaniem wytycznych płynących z Moskwy. Po śmierci Stalina partia stała się nawet „bardziej katolicka od papieża”. Nastawienie to przekładało się również na czasem kuriozalny stosunek do problematyki polskiej.

Zabójstwa polityczne w PRL cz. 1 (odc. 39)

Autor: Patryk Pleskot, Cezary Gmyz

Zabójstwa polityczne w PRL cz. 2 (odc. 40)

Autor: Patryk Pleskot, Cezary Gmyz